View source for σῶμα

{{LSJ1
|Full diacritics=σῶμα
|Medium diacritics=σῶμα
|Low diacritics=σώμα
|Capitals=ΣΩΜΑ
|Transliteration A=sō̂ma
|Transliteration B=sōma
|Transliteration C=soma
|Beta Code=sw=ma
|Definition=ατος<b class="b3">, τό</b> (Arc. dat. pl. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> σωμάτεσι <span class="title">IG</span>5(2).357.156 (Stymphalus, iii B.C.)), <b class="b2">body</b> of man or beast, but in Hom., as Aristarch. remarks (v. Apollon.<span class="title">Lex.</span>), always <b class="b2">dead body, corpse</b> (whereas the living body is <b class="b3">δέμας</b>), ὥς τε λέων ἐχάρη μεγάλῳ ἐπὶ σώματι κύρσας <span class="bibl">Il.3.23</span>, cf. <span class="bibl">18.161</span>; ς. δὲ οἴκαδ' ἐμὸν δόμεναι πάλιν <span class="bibl">7.79</span>; σ. κατελείπομεν ἄθαπτον <span class="bibl">Od.11.53</span>; ὦν . . σώματ' ἀκηδέα κεῖται <span class="bibl">24.187</span>; so also in <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>426</span>, <span class="bibl">Simon.119</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>9.34</span>, <span class="bibl">Hdt.7.167</span>, <span class="bibl">Posidon.14</span> J., <span class="title">Ev.Marc.</span>15.43, etc.; τὸ σ. τοῦ τεθνεῶτος <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>469d</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Grg.</span>524c</span>, <span class="bibl">D.43.65</span>; σ. νεκρόν <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>51.7</span> (ii A.D.); <b class="b3">νεκρὸν σ</b>. Gal.18(2).93, cf. νεκρός 11.1; <b class="b3">μέγιστον σ. . . σποδου,</b> = [[σ. μέγιστον ὃ νῦν σποδός ἐστι]], <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>758</span>; also later, Wilcken <span class="title">Chr.</span>499 (ii/iii A.D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> the <b class="b2">living body</b>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>540</span>, <span class="bibl">Batr.44</span>, <span class="bibl">Thgn.650</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>6.56</span>, <span class="bibl"><span class="title">P.</span>8.82</span>, <span class="bibl">Hdt.1.139</span>, etc.; δόμοι καὶ σώματα <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>896</span> (lyr.); <b class="b3">γενναῖος τῷ σ</b>. <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>51</span>; <b class="b3">εὔρωστος τὸ σ</b>. <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>6.1.6</span>; <b class="b3">τὸ σ. σῴζειν</b> or <b class="b3">-εσθαι</b> save one's <b class="b2">life</b>, <span class="bibl">D.22.55</span>, <span class="bibl">Th.1.136</span>; <b class="b3">διασῴζειν</b> or -εσθαι <span class="bibl">Isoc.6.46</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.5.13</span>; περὶ πολλῶν σ. καὶ χρημάτων βουλεύειν <span class="bibl">Th.1.85</span>; <b class="b3">περὶ τοῦ σ. ἀγωνίζεσθαι</b> for one's <b class="b2">life</b>, <span class="bibl">Lys.5.1</span>; <b class="b3">ἔχειν τὸ σ. κακῶς, ὡς βέλτιστα</b>, etc., to be in a bad, a good state of bodily health, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.12.1</span>, <span class="bibl">3.12.5</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">body</b>, opp. <b class="b2">spirit</b> (εἴδωλον), <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>131</span>; opp. <b class="b2">soul</b> (ψυχή), <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>493a</span>, <span class="bibl"><span class="title">Phd.</span>91d</span>; <b class="b3">τὰ τοῦ σ. ἔργα</b> <b class="b2">bodily</b> labours, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span> 2.8.2</span>; <b class="b3">αἱ τοῦ σ. ἡδοναί, αἱ κατὰ τὸ σ. ἡδ</b>., ib.<span class="bibl">1.5.6</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>328d</span>; <b class="b3">τὰ εἰς τὸ σ. τιμήματα</b> <b class="b2">bodily</b> punishments, <span class="bibl">Aeschin.2.139</span>; τὰ εἰς τὸ σ. ἀδικήματα <span class="bibl"><span class="title">PHal.</span>1.193</span> (iii B.C.) . </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">animal body</b>, opp. plants, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 564a</span> (pl.); but of plants, <span class="bibl"><span class="title">1 Ep.Cor.</span>15.38</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> <b class="b2">civic rights</b> (like Lat. <b class="b2">caput</b>), <span class="bibl">Lys.23.12</span>; <b class="b3">ἄτιμοι τὰ σ</b>. <span class="bibl">And.1.74</span>; <b class="b3">μέρος ἠτιμῶσθαι τοῦ σ</b>. <span class="bibl">D.51.12</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">6</span> in <span class="title">NT</span>, of the sacramental <b class="b2">body</b> of Christ, τοῦτό ἐστι τὸ σ. μου <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>26.26</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">1 Ep.Cor.</span>10.16</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> of the <b class="b2">body</b> of Christ's church, οἱ πολλοὶ ἓν σ. ἐσμεν ἐν Χριστῷ <span class="bibl"><span class="title">Ep.Rom.</span>12.5</span>; <b class="b3">ἡ ἐκκλησία ἥτις ἐστὶ τὸ σ. [τοῦ Χριστοῦ</b>] <span class="bibl"><span class="title">Ep.Eph.</span>1.23</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> periphr., <b class="b3">ἀνθρώπου σ. ἓν οὐδέν</b>, = [[ἄνθρωπος οὐδὲ εἷς]], <span class="bibl">Hdt.1.32</span>; esp. in Trag., <b class="b3">σῶμα θηρός</b>, = [[θήρ]], <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1568</span> (lyr.); <b class="b3">τεκέων σώματα</b>, = [[τέκνα]], <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>201</span> (lyr.); <b class="b3">τὸ σὸν σ</b>., = [[σύ]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Hec.</span>301</span>; rarely in sg. of many persons, σῶμα τέκνων <span class="bibl">Id.<span class="title">Med.</span>1108</span> (anap.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">a person, human being</b>, <b class="b3">τὰ πολλὰ σ</b>., = [[οἱ πολλοί]], <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>676</span>; <b class="b3">λευκὰ γήρᾳ σ</b>. <span class="bibl">E. <span class="title">HF</span>909</span> (lyr.); σ. ἄδικα <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span>223</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>908a</span>, <span class="bibl"><span class="title">PSI</span> 4.359.9</span> <span class="bibl">366.7</span> (iii B.C.), etc.; <b class="b3">ἑκάστου τοῦ σώματος</b>, <span class="title">IG</span>12.22.14; κατὰ σῶμα <b class="b2">per person</b>, PRev.Laws50.9 (iii B.C.); καταστήσαντες τὸ σ. ἀφείσθωσαν τῆς ἐγγύης <span class="bibl"><span class="title">PMich.Zen.</span>70.12</span> (iii B.C.); <b class="b3">ἐργαζομένη αὑτῇ τῷ ἰδίῳ σ</b>. working for her<b class="b2">self</b>, earning her own living, <span class="bibl"><span class="title">PEnteux.</span>26.7</span> (iii B.C.); <b class="b3">τὰ φίλτατα σ</b>., of children, <span class="bibl">Aeschin.3.78</span>; freq. of slaves, <b class="b3">αἰχμάλωτα σ</b>. <span class="bibl">D.20.77</span>, <span class="title">IG</span>12(7).386.25 (Amorgos, iii B.C.), <span class="title">SIG</span>588.64 (Milet., ii B.C.), etc.; <b class="b3">οἰκετικὰ σ</b>. Lexap.<span class="bibl">Aeschin.1.16</span>, cf. <span class="title">SIG</span>633.88 (Milet., ii B.C.); δοῦλα <span class="bibl">Poll.3.78</span>; <b class="b3">ἐλεύθερα σ</b>. <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.1.19</span>, <span class="bibl">Plb.2.6.6</span>, etc.; later, <b class="b3">σῶμα</b> is used abs. for a <b class="b2">slave</b>, PHib.1.54.20 (iii B.C.), <span class="bibl">Plb.12.16.5</span>, <span class="bibl"><span class="title">Apoc.</span>18.13</span>, etc.; σ. γυναικεῖον, ᾇ ὄνομα . . <span class="title">GDI</span>2154.6 (Delph., ii B.C.); a usage censured by Poll.l.c. and Phryn.355; also of troops, τὴν τῶν σ. σύνταξιν <span class="bibl">Aen.Tact.1.1</span>; μηχανήμασιν ἢ σώμασιν ἐναντιοῦσθαι ὧδε <span class="bibl">Id.32.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> generally, <b class="b2">a body</b>, i.e. <b class="b2">any corporeal substance</b>, <b class="b3">δεῖ αὐτὸ</b> (sc. <b class="b3">τὸ ὄν</b>) σ. μὴ ἔχειν <span class="bibl">Meliss.9</span>; ἢ μέγεθός ἐστιν ἢ σ. ἐστιν <span class="bibl">Gorg.3</span>; <b class="b3">σ. ἄψυχον, ἔμψυχον</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>245e</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Plt.</span>288e</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ph.</span>265b29</span>, al.; ὁ λίθος σ. ἐστι <span class="bibl">Luc.<span class="title">Vit.Auct.</span>25</span>; φασὶν οἱ μὲν σ. εἶναι τὸν χρόνον, οἱ δὲ ἀσώματον <span class="bibl">S.E.<span class="title">M.</span>10.215</span>; <b class="b3">κυκλικὸν σ</b>., of one of the spheres, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>5.162b</span>, al.; <b class="b3">τὸ πέμπτον σ</b>. the fifth <b class="b2">element</b>, <span class="bibl">Philol.12</span>, <span class="title">Placit.</span>1.3.22, <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>4.132c</span>; <b class="b2">metallic substance</b>, Olymp. Alch.p.71 B. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> Math., <b class="b2">figure of three dimensions, solid</b>, opp. a surface, etc., <span class="bibl">Arist.<span class="title">Top.</span>142b24</span>, <span class="bibl"><span class="title">Metaph.</span>1020a14</span>, al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b2">the body</b> or <b class="b2">whole</b> of a thing, esp. of complete parts of the body, τὸ σ. τῶν νεφρῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">HA</span>497a9</span>; τὰ σ. τῶν αἰσθητηρίων <span class="bibl">Id.<span class="title">GA</span>744b24</span>; <b class="b3">τὸ σ. τῆς γαστρός, τῆς κοιλίας</b>, Gal.15.667,806; σ. παιδοποιόν <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>17.42</span>: generally, <b class="b2">the whole body</b> or <b class="b2">frame</b> of a thing, ὑπὸ σώματι γᾶς <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span> 947</span> (lyr.); <b class="b3">τὸ σ. τοῦ παντός, τοῦ κόσμου</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>31b</span>. <span class="bibl">32c</span>; <b class="b3">ὕδωρ, ποταμοῦ σ</b>. <span class="bibl">Chaerem.17</span>; <b class="b3">τὸ σ. τῆς πίστεως</b> the <b class="b2">body</b> of the proof, i.e. arguments, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1354a15</span>; τῆς λέξεως <span class="bibl">Longin.<span class="title">Rh.</span>p.188</span> H.; of <b class="b2">a body</b> of writings, <span class="bibl">Cic.<span class="title">Att.</span>2.1.4</span>; <b class="b2">text</b> of a document, opp. <b class="b3">ὑπογραφή</b>, <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>187.12</span> (ii A.D.), cf. <span class="bibl"><span class="title">PFay.</span>34.20</span> (ii A.D.); of a will, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>494.30</span> (ii A.D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">ξύλα σώματα</b> <b class="b2">logs</b>, opp. <b class="b3">κλάδοι</b>, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1738.3</span> (iii A.D.); σ. μέγα περσέας <span class="bibl"><span class="title">CPHerm.</span>7 ii 27</span>, cf.<span class="bibl"> iii 8</span> (iii A.D.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1059.png Seite 1059]] τό, der <b class="b2">Leib</b>, sowohl von Menschen als von Thieren; bei Hom. immer der <b class="b2">todte Leib, </b>der<b class="b2"> Leichnam</b>, Apollon. Lex. Hom. ed. Bekk. p. 148, 23, Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 86. Das Wort erscheint übrigens bei Hom. nur an acht Stellen, Iliad. 3, 23. 7, 79. 18, 161. 22, 342. 23, 169 Odyss. 11, 53. 12, 67. 24, 187, während [[νέκυς]] und [[νεκρός]] weit häufiger sind. In dem Ἀγὼν Ἡσιόδου καὶ Ὁμήρου kommt [[σῶμα]] dreimal vor; zweimal läßt der Verfasser den Homer das Wort vom lebendigen Leibe gebrauchen, Hesiod. ed. 2 Goettl. p. 317, 8. 320, 17, während an der dritten Stelle er selbst, in eigner Person redend, es vom todten Leibe gebraucht, p. 323, 8. – Homerisch ist [[σῶμα]] gebraucht Pind. N. 9, 23 O. 9, 34 Aeschyl. Pers. 275 Soph. Ant. 1198 Ai. 1063. – »Die Beziehung von [[σῶμα]] zu [[σάος]], σῶς, [[σαόω]], [[σώζω]]«, meint G. Curtius Grundz. d. Griech. Et. 2. Aufl. S. 340, »sei deshalb schwierig, weil [[σῶμα]] nach Aristarchs Beobachtung bei Homer nur cadaver bedeute«. Allein dieser Umstand möchte vielmehr umgekehrt »die Beziehung« grade erst ermöglichen. Denn warum könnte [[σῶμα]] wohl nicht »das Gerettete« sein, »das Davongebrachte«, »das Uebriggebliebene«, das, was den Freunden und Verwandten von dem Todten blieb, nachdem die Seele entflohen? Nennt man doch z. B. die übriggebliebenen Bruchstücke einer verloren gegangenen Schrift τὰ σωζόμενα! Zuerst dürfte [[σῶμα]] von den Leichen im Kampfe gefallener Krieger gebraucht sein, welche durch die Genossen dem Feinde entrissen und aus dem Schlachtgetümmel hinweggerettet waren; dies νεκροὺς ἐρύειν spielt im Homer eine große Rolle; Iliad. 17, 692 ἀλλὰ σύ γ' αἶψ' Ἀχιλῆι εἰπεῖν, αἴ κε τάχιστα <b class="b2">νέκυν</b> ἐπὶ νῆα <b class="b2">σαώσῃ</b> γυμνόν; vgl. 24, 35. Von Menschen wird [[σῶμα]] bei Hom. Iliad. 7, 79. 22, 342 Odyss. 11, 53. 12, 67. 24, 187 gebraucht, von Thieren Iliad. 3, 23. 23, 169 und wahrscheinlich auch Iliad. 18, 161. – Vom <b class="b2">lebendigen Leibe</b> scheint das Wort zuerst bei Hesiod. O. 540 gebraucht zu sein, vgl. Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 160. Zweifelhaft kann die Bedeutung in der einzigen sonst noch bekannten Hesiodeischen Stelle erscheinen, Sc. 426. – Vom lebendigen Leibe Pind. O. 6, 56 P. 8, 82 Aeschyl. Pers. 199 Soph. O. C. 200 Herodot. 1, 32. 139. So bei Att. oft; im Ggstz der Seele, des Geistes, ψυχὴ καὶ [[σῶμα]] Plat. Phaedr. 246 c; αἱ κατὰ τὸ [[σῶμα]] ἡδοναί Rep. I, 328 d; τὰ εἰς τὸ [[σῶμα]] τιμήματα, Leibesstrafen, Aesch. 2, 139; – der ganze <b class="b2">Mensch, die Person</b>, rein körperlich gefaßt, Plat. Legg. X, 908 a; Xen. Cyr. 7, 5, 73; σώματα δοῦλα, ἐλεύθερα, Xen. Hell. 2, 1, 12; Mem. 3, 5, 2; Sp., wie Pol., oft; – von Leibeignen, Sklaven, σώματα αἰχμάλωτα δεῦρ' ἤγαγε Dem. Lpt. 76; vgl. Lob. Phryn. 378; – wie wir Leib und Leben, Gut und Blut sagen, so Griechisch σώματα καὶ χρήματα; τὰ ἑαυτῶν σώματα προέσθαι Xen. An. 1, 9, 12; σωμάτων στερηθῆναι 2, 1, 12. – Auch ein einzelnes<b class="b2"> Glied</b>, bes. das Zeugungsglied, [[σῶμα]] παιδοποιόν, Ael. H. A. 17, 62. – Uebh. jedes <b class="b2">Ganze</b>, jede <b class="b2">Gesammtheit</b>, bes. ein aus mehrern Gliedern oder Theilen zusammengesetztes Ganzes, τὸ τοῦ κόσμ ου [[σῶμα]] Plat. Tim. 32 c.
}}
{{ls
|lstext='''σῶμα''': τό, τὸ [[σῶμα]] τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ παρ’ Ὁμήρ., ὡς παρατηρεῖ ὁ Ἀρίσταρχος (ἴδε Ἀπολλ. Λεξ.), ἀείποτε τὸ νεκρὸν [[σῶμα]], τὸ [[πτῶμα]] τοῦ ἀνθρώπου ἐν ᾧ τὸ ζῶν [[σῶμα]] καλεῖται [[δέμας]] ― (οῦ ο ἀντίκειται πρὸς τὴν ἐτυμολογίαν τῆς λέξεως ἐκ τοῦ [[σάος]], σῶς), [[ὥστε]] [[λέων]] ἐχάρη μεγάλῳ ἐπὶ σώματι κύρσας Ἰλ. Γ. 23 ([[ἔνθα]] ἴδε Heyn.), πρβλ. Σ. 161· [[σῶμα]] δὲ [[οἴκαδε]] ἐμὸν [[δόμεναι]] [[πάλιν]] Ζ. 79, Χ. 342· σὲ κατελείπομεν ἄθαπτον Ὀδ. Λ. 53· ὧν σώματ’ ἀκηδέα κεῖται Ω 187· οὕτω καὶ παρ’ Ἡσ. ἐν Ἀσπ. Ἡρ. 426, Σιμωνίδ. 120, Ἡροδ. 7 167, Πινδ. καὶ Ἀττ.· μέγιστον σ. σποδοῦ = σ. μέγιστον ὃ νῦν [[σποδός]] ἐστι, Σοφ. Ἠλ. 758. 2) τὸ ζῶν [[σῶμα]], Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 538, Βατραχομυομ. 44, Θεογν. 650, Πίνδ., Ἡρόδ. καὶ Ἀττ.· δόμοι καὶ σώματα Αἰσχύλ. Θήβ. 890 [[γενναῖος]] τῷ σ. Σοφ. Φιλ. 51· [[εὔρωστος]] τὸ σ. Ξεν. Ἑλλ. 6. 1, 6· τὸ σ. σώζειν ἢ -εσθαι τὴν ζωήν, Δημ. 610 6, Θουκ. 1. 136· διασώζειν ἢ -εσθαι Ἰσοκρ. 125, Ξεν. Ἀνάβ. 5. 5. 13 περὶ πολλῶν σ. καὶ χρημάτων βουλεύειν Θουκ. 1 85· περὶ τοῦ σ. ἀγωνίζεσθαι, περὶ τῆς ζωῆς, Λυσί. 102 35 (ἀλλὰ καὶ περὶ τῆς προσωπικῆς ἐλευθερίας, ὁ αὐτ. 167. 16, τοῦ σ. στερεῖσθαι Ἀντιφῶν 117. 19· τὸ [[σῶμα]] κακῶς ἔχοντα, πάσχοντα κατὰ τὸ [[σῶμα]], Ξεν. Ἀπομν. 3 12, 1 ὡς βέλτιστα τὸ [[σῶμα]] ἔχειν, ἐν ἀρίστῃ καταστάσει, [[αὐτόθι]] 5. 3) [[σῶμα]] ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[πνεῦμα]] ([[εἴδωλον]]) Πινδ. Ἀποσπ. 96 ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὴν ψυχήν, Πλάτ. Γοργ. 493Α, Φαίδων 91C· τὰ τοῦ σ. ἔργα, τὰ σωματικὰ ἔργα, οἱ μόχθοι, Ξεν. Ἀπομν. 2. 8, 2· αἱ τοῦ σ. ἡδοναί, αἱ κατὰ τὸ σ. ἡδ. (πρβλ. σωματικὸς) ὁ αὐτ. 1. 5, 6. Πλάτ. Πολ. 328D· τὰ εἰς τὸ σ. τιμήματα, αἱ σωματικαὶ ποιναί, Αἰσχίν. 46 31. 4) ζωϊκὸν [[σῶμα]] ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ τῶν φυτῶν, Πλάτ. Πολ. 564Α. ΙΙ. περιφρ., ἀνθρώπου σ. ἓν οὐδὲν [[ἄνθρωπος]] οὐδὲ εἷς, Ἡρόδ. 1. 32· [[μάλιστα]] παρὰ τοῖς Τραγ., [[σῶμα]] θηρὸς = ὁ θήρ, Σοφ. Ο. Κ. 1568· τεκέων σώματα = τέκνα, Εὐρ. Τρῳ. 202· τὸ σὸν σ. = σὺ ὁ αὐτ. ἐν Ἑκ. 301· σπανίως ἐν τῷ ἑνικῶ ἐπὶ πολλῶν προσώπων, [[σῶμα]] τέκνων ὁ αὐτ. ἐν Μηδ. 1108, πρβλ. Ἱκέτ. 62· ― ἀκολούθως ἀπολ., [[ἄνθρωπος]], τέτρασι δ’ [[ἔμπετες]] σωμάτεσσι Πινδ. Π. 8. 118 τὰ πολλὰ σ. οἱ πολλοί, Σοφ. Ἀντ. 676 λευκὰ γήρᾳ σ. Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 909· σ. ἄδικα ὁ αὐτ. ἐν Ἱκέτ. 223, πρβλ. Πλάτ. Νόμ. 908Α, Ξεν., κλπ.· τὰ φίλτατα σ., ἐπὶ τέκνων, Αἰσχίν. 64. 42· ― [[συχν]]. ἐπὶ δούλων, σ. αἰχμάλωτα Δημ. 480 10, Πλούτ., κλπ.· σ. οἰκετικά, Νόμ. παρ’ Αἰσχίν. 3. 19· δοῦλα [[Πολυδ]]. Γ΄, 78· ἀντίθετον τῷ ἐλεύθερα σ., Ξενοφ. Ἑλλην. 2 1, 19, Πολύβ. κλπ.· καὶ [[ὕστερον]] ἡ λέξ. [[σῶμα]] κεῖται ἀπολ., ἐπὶ δούλων, Πολύβ. 12. 16. 5, Ἁρποκρ.· σ. [[γυναικεῖον]], ᾆ [[ὄνομα]]... Ἐπιγραφ. Δελφ. 2, κλπ.· τὴν χρῆσιν ταύτην δὲν ἐγκρίνει ὁ [[Πολυδ]]. ἔνθ’ ἀνωτ., πρβλ. Φρύν. 378. ΙΙΙ. [[καθόλου]], [[σῶμα]], σωματικὴ ἢ ὑλικὴ [[οὐσία]], [[πρᾶγμα]], σ. ἔμψυχον καὶ ἄψυχον Πλάτ. Φαῖδρ. 245Ε, πρβλ. Πολιτικ. 288D, Ἀριστ. Φυσ. 3. 5, 9, κ. ἀλλ.· ὁ [[λίθος]] σ. ἐστιν Λουκ. Βίων Πρᾶσ. 25 φασὶν οἱ μὲν [[σῶμα]] [[εἶναι]] τὸν χρόνον, οἱ δὲ ἀσώματον Σέξτ. Ἐμπ. π. Μ. 10. 215. IV. τὸ ὅλον πράγματός τινος, [[μάλιστα]] ἐπὶ ὁλοκλήρων μερῶν τοῦ σώματος, τὸ σ. τῶν νεφρῶν Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστορ. 1. 17, 15 τὰ σ. τῶν αἰσθητηρίων ὁ αὐτ. π. Ζ. Γεν. 2. 6, 43 σ. παιδοποιὸν Αἰλ. περὶ Ζ. 17. 42· ― ἀκολούθως [[καθόλου]], τὸ ὅλον [[σῶμα]], τὸ ὅλον πράγματός τινος, ὑπὸ σώματι γᾶς Αἰσχύλ. Θήβ. 950· τὸ [[σῶμα]] τοῦ κόσμου, τοῦ παντὸς Πλάτ. Τίμ. 31Β, 32C [[ὕδωρ]], ποταμοῦ [[σῶμα]] Χαιρήμ. παρ’ Ἀθην. 43C, πρβλ. Meineke εἰς Κωμικ. Ἀποσπ. 3, σ. 266 ― τὸ σ. τῆς πίστεως, τὸ [[σῶμα]] τῆς ἀποδείξεως, δηλ. ἀποδείξεις, ἐπιχειρήματα, Ἀριστ. Ρητορ. 1. 1, 3· τῆς λέξεως Ρήτορες (Walz) τ. 9, σ. 560· - ἐπὶ τοῦ συνόλου συγγραμάτων, Κικ. πρ. Ἀττ. 2. 1, 4, πρβλ. Εὐστ. 170. 23, κλπ. 2) παρὰ τοῖς Μαθημ. [[σχῆμα]] τριῶν διαστάσεων, στερεόν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς ἐπιφάνειαν, κλπ., Ἀριστ. π. Οὐρ. 1. 1, 2, Μετὰ τὰ Φυσ. 4. 13, 2, κ. ἀλλ.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br /><b>I.</b> corps ; <i>p. opp. à l’âme</i> [[ψυχή]] ; <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> <i>dans Hom.</i> corps mort, cadavre (<i>en parl. d’un corps vivant</i> [[δέμας]]);<br /><b>2</b> <i>postér.</i> corps vivant : τὸ [[σῶμα]] σῴζειν THC, διασῴζειν XÉN sauver sa vie ; περὶ [[τοῦ]] σώματος κινδυνεύειν ISOCR exposer sa vie ; être animé, homme <i>ou</i> animal : τὸ σὸν [[σῶμα]] EUR ta personne, <i>càd</i> toi ; [[σῶμα]] ἀνικάτου θηρός SOPH le corps du monstre invincible, pour le monstre invincible, <i>càd</i> Cerbère ; τὰ πολλὰ σώματα SOPH <i>c.</i> [[οἱ]] πολλοί la plupart ; δοῦλα καὶ ἐλεύθερα σώματα XÉN êtres esclaves et libres ; <i>particul. avec idée de dédain</i> σώματα οἰκετικά ESCHN serviteurs;<br /><b>3</b> matière, objet tangible, <i>p. opp. à ce qui est insaisissable (comme un souffle, une ombre, etc.)</i> ; le point capital, le fondement : τῆς πίστεως ARSTT le corps de la preuve;<br /><b>II.</b> partie du corps, organe <i>avec l’indication de l’organe dont on veut parler</i>.<br />'''Étymologie:''' orig. inconnue ; pê p. *σκῶμα, de la R. Σκυ couvrir, envelopper.
}}
{{Autenrieth
|auten=ατος: [[dead]] [[body]], [[corpse]], carcase.
}}
{{Slater
|sltr=(-α nom., voc.; -άτεσσι, -ασι, -ατ（α).)<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[body]] of men, animals, [[dead]] or [[alive]]. [[ἴων]] ξανθαῖσι καὶ παμπορφύροις ἀκτῖσι βεβρεγμένος ἁβρὸν [[σῶμα]] (O. 6.56) ῥάβδον, βρότεα σώμαθ' ᾇ κατάγει κοίλαν πρὸς ἄγυιαν θνᾳσκόντων (O. 9.34) [[τέτρασι]] δ' [[ἔμπετες]] [[ὑψόθεν]] σωμάτεσσι (P. 8.82) σώματα δὲ παρὰ Κρονίδαν Κένταυρον ἀσθμαίνοντα κόμιζεν (v. l. σώματι, unde σώματι ἀσθμαίνοντι coni. Tricl.) (N. 3.47) λευκανθέα σώμασι πίαναν καπνόν (N. 9.23) ἀθάναται δὲ βροτοῖς ἁμέραι, [[σῶμα]] δ' ἐστὶ θνατόν Παρθ. 1. 1. [[σῶμα]] μὲν πάντων ἕπεται θανάτῳ περισθενεῖ fr. 131. 1. “πυρὶ δ' ὑπνόωντε σώματα” (of oxen) fr. 168. 4. dub.] σῴμᾳτ ἀποφθιμένων (legit Welcker, Ambrosch: non vidit Schwartz) Θρ. 3. 5.
}}