View source for πρυτανεῖον

{{LSJ1
|Full diacritics=πρῠτᾰνεῖον
|Medium diacritics=πρυτανεῖον
|Low diacritics=πρυτανείον
|Capitals=ΠΡΥΤΑΝΕΙΟΝ
|Transliteration A=prytaneîon
|Transliteration B=prytaneion
|Transliteration C=prytaneion
|Beta Code=prutanei=on
|Definition=Ion. πρῠτᾰν-ήϊον (also βρυτανεῖον, <span class="title">Schwyzer</span> 183.15 (Crete, iii B.C.), cf. Sch.<span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>11.1</span>, and <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> v. [[πρυτανεύω]]), τό, <b class="b2">the magistrates' hall, town hall</b>, <span class="bibl">Hdt.1.146</span>, <span class="bibl">3.57</span>, <span class="bibl">7.197</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>125</span>, <span class="bibl">Th. 2.15</span>, <span class="bibl">D.19.32</span>, etc.; <b class="b3">ἐν πρυτανείῳ δειπνεῖν, σιτεῖσθαι</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>1084</span>, <span class="bibl">Pl. <span class="title">Ap.</span>36d</span>, cf. <span class="title">IG</span>12.77.4,13; ἐπὶ δεῖπνον εἰς τὸ π. καλεῖν τινα <span class="bibl">D.50.13</span>, <span class="bibl">Aeschin.2.46</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>1404</span>; <b class="b3">καλέσαι ἐπὶ ξένια εἰς πρυτανεῖον</b> prob. in <span class="title">IG</span>12.19; εἰς π. ἐκάλεσα <span class="bibl">D.19.234</span>; <b class="b3">οὗ γὰρ μὴ τίθενται συμβολαί, π. ταῦτα πάντα προσαγορεύεται</b> are called <b class="b2">free tables</b>, <span class="bibl">Timocl.8.18</span>, cf. <span class="title">SIG</span>4 (Cyzicus, vi B.C.): metaph., τῆς Ἑλλάδος αὐτὸ τὸ π. τῆς σοφίας <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>337d</span>, cf. <span class="bibl">Theopomp.Hist.267</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">a law-court</b> at Athens, <b class="b3">τὸ ἐπὶ πρυτανείῳ δικαστήριον, οἱ ἐκ πρυτανείου καταδικασθέντες</b>, <span class="bibl">D.23.76</span>, Decr. ap. <span class="bibl">And.1.78</span>, cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sol.</span>19</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">πρυτανεῖα, τά</b>, <b class="b2">sum deposited by each party to a lawsuit before the suit began</b>, <b class="b3">π. τιθέναι, κατατιθέναι</b>, <span class="title">IG</span>12.22.33, 28.5, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1136</span>, <span class="bibl">1180</span>, <span class="bibl"><span class="title">V.</span>659</span>, etc.; ἄνευ πρυτανείων <span class="title">IG</span>12.3.29; <b class="b3">π. τιθέτω ὁ διώκων τοῦ αὑτοῦ μέρους</b> Lex ap. <span class="bibl">D.43.71</span>; <b class="b3">ἵν' αἱ θέσεις γίγνοιντο τῇ νουμηνίᾳ</b> (sc. <b class="b3">τῶν πρυτανείων</b>) <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span> 1191</span>; <b class="b3">δέχεσθαι τὰ π</b>. to receive <b class="b2">this deposit</b>, i.e. to allow the action to be brought, ib.<span class="bibl">1197</span>; <b class="b3">π. ἐκτίνειν</b> to pay <b class="b2">this deposit</b>, <span class="bibl">D.47.64</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0802.png Seite 802]] τό, ion. [[πρυτανήϊον]], 1) das öffentliche Gebäude in den Städten der Griechen, welches den Heerd der Stadt enthält, das Stadthaus, in welchem, wie in Athen, die jedesmaligen Prytanen speis'ten, und man sowohl auswärtige Gesandte, als um den Staat vorzüglich verdiente Bürger auf Staatskosten ehrenhalber bewirthete; δειπνεῖν ἐν πρυτανείῳ, Ar. Pax 1050; σίτησιν ἐν πρυτανείῳ λαμβάνειν, Ran. 763; ἐν πρυτανείῳ σιτεῖσθαι, Plat. Apol. 36 d; vgl. Dem. 19, 234. 50, 13; es war der Hestia geweiht (dah. Pind. N. 11, 1 ἅ, τε πρυτανεῖα λέλογχας Ἑστία), der man darin ein immerwährendes, heiliges Feuer unterhielt, u. ist also in Beziehung auf den Staat das, was der Heerd in jedem einzelnen Hause ist, vgl. Her. 1, 146. 3, 57. 6, 103. 7, 197 (s. auch [[θόλος]]); u. vgl. Thuc. 2, 15, der vom Theseus sagt καταλύσας τῶν ἄλλων [[πόλεων]] τά τε βουλευτήρια καὶ τὰς ἀρχὰς ἐς τὴν νῦν πόλιν οὖσαν ἓν [[βουλευτήριον]] ἀποδείξας καὶ [[πρυτανεῖον]] ξυνῴκισε πάντας. – In Rhodus, Pol. 15, 23, 3 u. öfter. – Dah. auch der Hauptsitz, Mittelpunkt, συνεληλυθότες τῆς τε Ἑλλάδος εἰς αὐτὸ τὸ [[πρυτανεῖον]] τῆς σοφίας, von Athen gesagt, Plat. Prot. 337 d. – 2) In Athen hieß ein Gerichtshof τὸ ἐπὶ πρυτανείῳ [[δικαστήριον]], Dem. 23, 76; dah. οἱ ἐκ πρυτανείου καταδικασθέντες, Plut. Salon 19. – 3) τὰ πρ υτανεῖα, eine gewisse Geldsumme, welche Kläger u. Beklagte vor Anfang des Processes bei dem betreffenden Gerichtshofe niederlegen mußten, das sacramentum der Römer; wer den Proceß verlor, ging nicht bloß seines Geldes verlustig, sondern mußte auch dem gewinnenden Theile das seinige ersetzen. Bei solchen Processen, die auf 100 bis 1000 Drachmen geschätzt waren, betrug es 3 Drachmen für jeden Theil, bei einer Sache von 1001 dis 10, 000 Drachmen 30 u. s. f., vgl. Dem. 43, 71 im Gesetz. Hsrpocr. u. Böckh's Staatshaush. I p. 369; dah. τιθέναι πρυτανεῖά τινι, so viel wie Einen anklagen, θείς μοι πρυτανεῖ' ἀπ ολεῖν μέ φησι, Ar. Nub. 1120. 1162, u. οὐ δέχονται τῇ νουμηνίᾳ ἀρχαὶ τὰ πρυτανεῖα, sie nehmen die Klage nicht an, 1179; vgl. noch 1181. 1236 Vesp. 659; Dem. 47, 64.
}}
{{ls
|lstext='''πρῠτᾰνεῖον''': Ἰων. -ήιον ([[ὡσαύτως]] ἔν τινι Κρητικῇ Ἐπιγρ., Συλλ. Ἐπιγρ. 2554. 52), τό, ἡ [[αἴθουσα]] τοῦ πρυτάνεως, προέδρου, Λατ. curia δημόσιον [[οἰκοδόμημα]] ἐν ταῖς Ἑλληνικαῖς πόλεσιν, Ἡρόδ. 1. 146., 3. 57., 7. 197, Θουκ. 2. 15, κτλ.· ἦτο δὲ καθιερωμένον τῇ Ἑστίᾳ (Vesta) (Πινδ. Ν. 11, 1), εἰς τιμὴν τῆς ὁποίας ἐκαίετο ἀκοίμητον πῦρ, [[ὅπερ]] εἰς τὰς ἀποικίας ἐφέρετο ἐν ἀρχῇ ἐκ τοῦ τῆς μητροπόλεως πρυτανείου. Ἐν Ἀθήναις ἐκαλεῖτο καὶ [[θόλος]], καὶ ἐν αὐτῷ οἱ [[ἑκάστοτε]] πρυτάνεις καὶ ἄλλοι τινὲς ἄρχοντες ἐσιτοῦντο καὶ [[ὅπου]] ἐξένιζον [[δημοσίᾳ]] δαπάνῃ τοὺς ξένους πρέσβεις, Ἀριστοφ. Ἀχ. 125, Δημ. 350. 24· [[ὡσαύτως]] πολῖται [[μεγάλως]] τὴν πολιτείαν εὐεργετήσαντες καὶ τὰ τέκνα τῶν πεσόντων ἐν μάχῃ [[συχνάκις]] ἀντημείβοντο διὰ τῆς ἐν τῷ πρυτανείῳ σιτήσεως, ἐν πρυτανείῳ δειπνεῖν, σιτεῖσθαι Ἀριστοφ. Εἰρ. 1084, Πλάτ. Ἀπολ. 36D, Δημ. 414. 9, κτλ.· (ἴδε [[σίτησις]])· περὶ τούτου λέγει ὁ Liv. 41. 20, Lementrale urbis, ubi publice, quibus is honos datus est, vescuntur· ἐπὶ [[δεῖπνον]] εἰς τὸ πρ. καλεῖν τινα Δημ. 1210. 12, Αἰσχίν. 34. 13, πρβλ. Ἀριστ. Ἱππ. 1404, Συλλ. Ἐπιγρ. 84. 87, 106· οὗ γὰρ μὴ τίθενται συμβολαί, πρυτανεῖα πάντα [[ταῦτα]] προσαγορευτέα, πρέπει νὰ ὀνομάζωνται πρυτανεῖα, δηλ. μέρη [[ἔνθα]] δύναταί τις νὰ δειπνῇ [[ἄνευ]] οὐδεμιᾶς δαπάνης, Τιμοκλῆς ἐν «Δρακοντίῳ» 1. 18· [[ἐντεῦθεν]] ὁ [[Πλάτων]] καλεῖ τὰς Ἀθήνας τῆς Ἑλλάδος αὐτὸ τὸ πρ. τῆς σοφίας, Πρωτ. 337D, πρβλ. Θεοπόμπ. Ἱστ. Ἀποσπ. 297. ΙΙ. [[δικαστήριον]] ἐν Ἀθήναις, τὸ ἐπὶ πρυτανείῳ [[δικαστήριον]], οἱ ἐκ πρυτανείου καταδικασθέντες Δημ. 645. 15, Πλουτ. Σόλων 19. 2) πρυτανεῖα, τά, τὸ [[ἀργύριον]] ὃ προκατετίθεσαν οἱ δικαζόμενοι πρὸ τῆς δίκης, Λατιν. sacramentum, Ἀριστοφ. Νεφ. 1136, 1180, κ. ἀλλ.· ὁ καταδικαζόμενος οὐ μόνον τὰ ἴδια χρήματα ἐζημιοῦτο ἀλλὰ καὶ ὤφειλε νὰ πληρώσῃ τὸν ἀντίδικον· τὸ ποσὸν τῶν χρημάτων ἦτο διάφορον κατ’ ἀναλογίαν πρὸς τὴν σπουδαιότητα τῆς ὑποθέσεως· τὰς ἀναλογίας παρέχει ὁ Böckh P. E. 2. 64, Herm. Pol. Ant. §140· αἱ καταβολαὶ αὗται ἀπετέλουν [[μέρος]] τῶν δημοσίων προσόδων, Ἀριστοφ. Σφ. 659· - [[τίθημι]] πδρυτανεῖά τινι, καταθέτω χρήματα [[ἐναντίον]] τινός, [[κάμνω]] ἀγωγὴν κατ’ [[αὐτοῦ]], Λατ. sacramento aliquem provocare, Ἀριστοφάν. Νεφ. 1136, Συλλ. Ἐπιγρ. (προσθῆκαι) 73c 14· πρ. τιθέτω ὁ διώκων τοῦ αὑτοῦ μέρους Δημ. 1074 ἐν τέλ.· ἵν’ αἱ θέσεις γίγνοιντο τῇ νουμηνίᾳ (ἐξυπακ. τῶν πρυτανείων) Ἀριστοφ. Νεφ. 1191· [[δέχομαι]] τὰ πρ., [[δέχομαι]] τὴν καταβολήν, δηλ. [[ἐπιτρέπω]] τὴν προσαγωγὴν τῆς ἀγωγῆς, [[αὐτόθι]] 1197· πρ. [[ἐκτίνω]], πληρώνω τὴν καταβολὴν ταύτην, Δημ. 1158. 22· περὶ τῆς λέξεως [[πρυτανεῖον]] [[καθόλου]] ἴδε Ἀριστ. Ἀθην. Πολιτ. (ἔκδ. Blass) 3. 17, 4. 3, 91, 11. 36, 17· ἴδε καὶ Σουΐδ. ἐν λέξει.
}}
{{bailly
|btext=ου (τό) :<br /><b>1</b> prytanée, édifice public des Cités grecques, pour y entretenir le foyer sacré et y nourrir les hôtes publics et les pensionnaires de l’État ; tribunal qui siégeait dans le prytanée, à Athènes;<br /><b>2</b> τὰ [[πρυτανεῖα]] sommes qu’on déposait d’avance pour frais de procédure.<br />'''Étymologie:''' [[πρύτανις]].
}}
{{Slater
|sltr=<b>πρῠτᾰνεῑον</b><br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[town]] [[hall]] παῖ Ῥέας, ἅ τε [[πρυτανεῖα]] λέλογχας, [[Ἑστία]] (τὰ πρυτανεῖά φησι [[λαχεῖν]] τὴν Ἑστίαν, [[παρόσον]] αἱ [[τῶν]] [[πολέων]] ἑστίαι ἐν τοῖς πρυτανείοις ἀφίδρυνται Σ.) (N. 11.1)
}}
{{Slater
|sltr=<b>πρῠτᾰνεῑον</b><br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[town]] [[hall]] παῖ Ῥέας, ἅ τε [[πρυτανεῖα]] λέλογχας, [[Ἑστία]] (τὰ πρυτανεῖά φησι [[λαχεῖν]] τὴν Ἑστίαν, [[παρόσον]] αἱ [[τῶν]] [[πολέων]] ἑστίαι ἐν τοῖς πρυτανείοις ἀφίδρυνται Σ.) (N. 11.1)
}}