View source for παρθένος

{{LSJ1
|Full diacritics=παρθένος
|Medium diacritics=παρθένος
|Low diacritics=παρθένος
|Capitals=ΠΑΡΘΕΝΟΣ
|Transliteration A=parthénos
|Transliteration B=parthenos
|Transliteration C=parthenos
|Beta Code=parqe/nos
|Definition=Lacon. παρσένος <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>1263</span> (lyr.). ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">maiden, girl</b>, <span class="bibl">Il.22.127</span>, etc. ; <b class="b3">αἱ ἄθλιαι π. ἐμαί</b> my unhappy <b class="b2">girls</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1462</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>1302</span> ; also γυνὴ παρθένος <span class="bibl">Hes. <span class="title">Th.</span>514</span>; <b class="b3">π. κόρα</b>, of the Sphinx, dub. in <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1730</span> (lyr.); <b class="b3">θυγάτηρ π</b>. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.6.9</span> ; of Persephone, <span class="bibl">E. <span class="title">Hel.</span>1342</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>804</span>; <b class="b2">virgin</b>, opp. <b class="b3">γυνή</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>148</span>, <span class="bibl">Theoc.27.65</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of unmarried women who are not virgins, <span class="bibl">Il.2.514</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.34</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>1219</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>530</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b3">Παρθένος, ἡ</b>, <b class="b2">the Virgin Goddess</b>, as a title of Athena at Athens, <span class="bibl">Paus.5.11.10</span>, <span class="bibl">10.34.8</span> (hence of an Att. coin bearing her head, <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>675</span>); of Artemis, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>17</span> ; of the Tauric Iphigenia, <span class="bibl">Hdt.4.103</span> ; of an unnamed goddess, <span class="title">SIG</span>46.3 (Halic., v B.C.), <span class="title">IG</span>12.108.48,54 (Neapolis in Thrace); <b class="b3">αἱ ἱεραὶ π</b>., of the Vestal Virgins, <span class="bibl">D.H.1.69</span>, Plu.2.89e, etc. ; <b class="b3">αἱ Ἑστιάδες π</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Cic.</span>19</span>; simply, <b class="b3">αἱ π</b>. <span class="bibl">D.H.2.66</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> the constellation <span class="title">Virgo</span>, Eudox. ap. <span class="bibl">Hipparch. 1.2.5</span>, <span class="bibl">Arat.97</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> = [[κόρη]] <span class="bibl">111</span>, <b class="b2">pupil</b>, X.ap.Longin.<span class="bibl">4.4</span>, <span class="bibl">Aret. <span class="title">SD</span>1.7</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> as Adj., <b class="b2">maiden, chaste</b>, παρθένον ψυχὴν ἔχων <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span> 1006</span>, cf. <span class="bibl">Porph. <span class="title">Marc.</span>33</span> ; <b class="b3">μίτρη π</b>. <span class="title">Epigr.Gr.</span>319 : metaph., π. πηγή <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>613</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> as masc., <b class="b3">παρθένος, ὁ</b>, <b class="b2">unmarried man</b>, Apoc.14.4. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> <b class="b3">π. γῆ</b> <b class="b2">Samian earth</b> (cf. παρθένιος 111), <span class="title">PMag.Berol.</span>2.57.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0521.png Seite 521]] ἡ, 1) <b class="b2">Jungfrau</b>, Mädchen; Il. 2, 514; ἅτε [[παρθένος]] ἠΐθεός τε, 22, 127; Her. u. Tragg., [[ἕως]] τις ἀντὶ παρθένου γυνὴ κληθῇ, Soph. Trach. 148, τὰς ἀεὶ παρθένους σεμνὰς Ἐρινῦς, Ai. 835; u. in Att. Prosa, Plat. Legg. VIII, 834 d Xen. Cyr. 4, 6, 9; jedes jugendliche Frauenzimmer, Il. 2, 514; vgl. Schäf. Soph. Trach. 1221. – 2) adj., = [[παρθένιος]],<b class="b2"> jungfräulich</b>; γυνὴ [[παρθένος]], Hes. Th. 514; παρθένου κόρας [[αἴνιγμα]], Eur. Phoen. 1721, von der Sphinx; [[θυγάτηρ]], Xen. Cyr. 4, 6, 9 Mem. 1, 5, 2; übertr., τριήρεις, Ar. Equ. 1302, πρωτόπλοοι, [[μήπω]] πλεύσασαι, noch nicht gebrauchte Schiffe; übh.<b class="b2"> rein</b>, [[πηγή]], Aesch. Pers. 615; vgl. Valck. zu Eur. Hipp. 1005 u. Schäf. Schol. Ap. Rh. 4, 269. – Nach Poll. 9, 75 eine athenische Münze (= [[κόρη]], mit dem Bilde der Pallas). – Als masc. der unverheirathete Mann, Junggeselle, Sp., bes. K. S.; vgl. Jac. A. P. p. 15. – Wie [[κόρη]] von der Pupille im Auge, Xen. nach Longin. de subl. 4, 4.
}}
{{ls
|lstext='''παρθένος''': Λακων. [[παρσένος]] (Ἀριστοφ. Λυσ. 1263-72), ἡ, ὡς καὶ νῦν, [[κόρη]] [[ἄγαμος]], κοινῶς «παρθένα», Ὅμ., κλ.˙ [[ὡσαύτως]] γυνὴ [[παρθένος]] Ἡσ. Θ. 514˙ π. κόρα, ἐπὶ τῆς Σφιγγός, Εὐρ. Φοίν. 1730˙ π. [[θυγάτηρ]] Ξεν. Κύρ. 4. 6, 9˙- [[καθόλου]], [[κοράσιον]] ([[μήπω]] εἰς γάμον ἐλθόν), Ἰλ. Β. 514, Σοφ. Τρ. 1219, Ἀριστοφ. Νεφ. 530˙ ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[γυνή]], Σοφ. Τρ. 148, Θεόκρ. 27. 64˙ αἱ ἄθλιαι π. ἐμαί, τὰ δυστυχῆ μου κοράσια, Σοφ. Ο. Τ. 1462˙ ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], ἐπὶ γυναικῶν [[καθόλου]], ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 1219, πρβλ. 1275˙ ἐπὶ τῆς Περσεφόνης, ὡς τὸ κόρα, Εὐριπ. Ἑλ. 1342, πρβλ. Σοφ. Ἀποσπ. 943˙- ἐν τῇ Λατ. virgo καὶ puella. 2) Παρθένος, ὡς [[ὄνομα]] τῆς Ἀθηνᾶς ἐν Ἀθήναις, Παυσ. 5. 11, 10., 10. 34, 8˙ ([[ἐντεῦθεν]], [[νόμισμα]] Ἀθηναϊκὸν ἔχον [[τύπωμα]] κεφαλὴν Ἀθηνᾶς, «φιλοῦσι δὲ (δηλ. αἱ ἐν Κορίνθῳ ἑταιρίδες) τὰς ἐξ Ἀθηνῶν παρθένους, [[ὅταν]] φέρῃς πολλάς» [[Πολυδ]]. Ι´, 75), πρβλ. Συλλ. Ἐπιγρ. 2661b ἐπὶ τῆς Ἀρτέμιδος, Εὐριπ. Ἱππ. 17˙ ἐπὶ τῆς ἐν Ταύροις Ἰφιγενείας, Ἡρόδ. 4. 103˙ αἱ ἱεραὶ π., ἐπὶ τῶν Ἑστιάδων παρθένων ἐν Ρώμῃ, Διον. Ἁλ. 1. 69, Πλούτ., κτλ.˙ [[ὡσαύτως]], αἱ Ἑστιάδες π. Πλουτ. Κικ. 19˙ καὶ [[ἁπλῶς]], αἱ π., Διον. Ἁλ. 2. 66. 3) ὁ ἀστερισμὸς τῆς Παρθένου, Ἄρατ. 97. κτλ. 4)= [[κόρη]] ΙΙΙ, ἡ [[κόρη]] τοῦ ὀφθαλμοῦ, Ἀρετ. π. Αἰτ. Χρον. Παθ. 1. 7. ΙΙ. ὡς ἐπίθ., [[παρθενικός]], [[ἁγνός]], παρθένον ψυχὴν ἔχων Εὐριπ. Ἱππ. 1006˙ μίτρη π. Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 319˙ μεταφορ., π. πηγὴ Αἰσχύλου Πέρσ. 613, πρβλ. [[παρθένιος]] ΙΙ˙ ὦ παρθένοι= ὦ παρθένιοι τριήρεις, Ἀριστοφ. Ἱππ. 1302. ΙΙΙ. ὡς ἀρσ. [[παρθένος]], ὁ, ἀνὴρ [[ἄγαμος]], Ἀποκάλ. ιδ´, 4, πρβλ. Συλλ. Ἐπιγρ. 8784b, Ἰακωψίου Ἀνθολ. Π. ἐν τῷ Πίνακι. (Ἡ [[ῥίζα]] [[ἄγνωστος]]).- Ἐκκλ., ἐπὶ τῆς Ἐκκλησίας, Ἰγνάτ. 717Β, Πολύκαρπ. 1009C, Τατιαν. 862C, 873C τὸ [[τάγμα]] τῶν παρθένων Μεθόδ. 129Β, Ἀθαν. Ι, 232Β, ΙΙ, 921Β, 953Β, κτλ.˙- ἡ [[παρθένος]], ἐπὶ τῆς Παρθένου Μαρίας, Κλήμ. Ἀλ. Ι, 300Β, 1205Α, Ἱππόλ. 624Α, Ὠριγέν. Ι, 668Β, IV, 784Β, Μεθόδ. 349Β, Εὐσ. VI, 833C, Κύριλλ. Ἱερ. 465Β, κλ.
}}
{{bailly
|btext=ου (ἡ) :<br /><b>I.</b> vierge, <i>particul.</i><br /><b>1</b> jeune fille;<br /><b>2</b> <i>en gén.</i> fille non mariée;<br /><b>3</b> jeune femme non mariée;<br /><b>4</b> qui est comme une jeune fille, vierge, pur, intact <i>en parl. de choses</i>;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> la statue d’Athéna, à Athènes.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. énigmatique, car il n’y a pas de mot i.-e. de la vierge ; il y a bien entendu des théories pélasgiques, en évoquant [[πόρτις]].
}}
{{Autenrieth
|auten=[[virgin]], [[maiden]].
}}