View source for ἐξαλλάσσω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐξαλλάσσω
|Medium diacritics=ἐξαλλάσσω
|Low diacritics=εξαλλάσσω
|Capitals=ΕΞΑΛΛΑΣΣΩ
|Transliteration A=exallássō
|Transliteration B=exallassō
|Transliteration C=eksallasso
|Beta Code=e)calla/ssw
|Definition=Att. ἐξαλλάττω, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">change utterly</b> or <b class="b2">quite</b>, strengthd. for ἀλλάσσω, ἐσθῆτα <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>1297</span>; τινὰς κοσμήσεσι <span class="bibl">Plu.<span class="title">Thes.</span>23</span>; αἰὼν . . ἄλλ' ἄλλοτ' ἐξάλλαξεν <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>3.18</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> intr., of evolution, τὰ δὲ . . ἐξαλλάσσει ἐς τὴν μέζω τάξιν <span class="bibl">Hp.<span class="title">Vict.</span>1.6</span>; ἐ. γένος εἰς ἕτερον <b class="b2">degenerate</b>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>8.8.3</span>:—Pass., <b class="b3">ἐξηλλαγμένος πρός τι</b> ib.<span class="bibl">4.4.14</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">c</span> Med., <b class="b3">κακοῖσιν ὅστις μηδὲν ἐξαλλάσσεται</b> who <b class="b2">sees</b> no <b class="b2">change take place</b> in his miseries, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>474</span>:—Pass., ἰδιωτικῆς ἑστίας ἐξηλλαγμένη ἡγεμονία <span class="bibl">D.S.10</span> <span class="title">Fr.</span> 20. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> Rhet., <b class="b2">vary</b> common words and phrases, ἐ. τὸ εἰωθός <span class="bibl">Arist. <span class="title">Rh.</span>1406a15</span>, cf. <span class="bibl">1404b8</span>; <b class="b3">ἐ. τὸ ἰδιωτικόν</b> <b class="b2">vary</b> the common idiom, <span class="bibl">Id.<span class="title">Po.</span>1458a21</span>; <b class="b3">ἐξηλλαγμένον [ὄνομα</b>] <b class="b2">altered</b> form, ib.<span class="bibl">1458a5</span>: c. gen., ἐξηλλαγμένος τινός <b class="b2">different from</b>, <span class="bibl">Isoc.8.63</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> pf. part. Pass. ἐξηλλαγμένος <b class="b2">extraordinary, strange</b>, <span class="bibl">Plb.2.37.6</span>, <span class="bibl">D.S.1.94</span>, <span class="bibl">Ant.Lib. 41.8</span>, etc.; <b class="b2">varied</b>, ὄφεις ταῖς ποικιλίαις ἐ. <span class="bibl">D.S.17.90</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> c. acc. loci, <b class="b2">withdraw from, leave</b>, Εὐρώπαν <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>135</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b3">ἐ. τί τινος</b> <b class="b2">withdraw</b> or <b class="b2">remove from</b>, τὴν ἑαυτοῦ γύμνωσιν ἐ. τῶν ἐναντίων <span class="bibl">Th.5.71</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> intr., <b class="b2">change from</b>, τῆς ἀρχαίας μορφῆς <span class="bibl">Arist.<span class="title">GA</span> 766a26</span>; <b class="b3">μικρὸν ἐ</b>. <b class="b2">exceed the limit</b> by a little, <span class="bibl">Id.<span class="title">Po.</span>1449b13</span>; ἐ. ἀπὸ τῆς νεώς Philostr.<span class="title">Her.Prooem.</span>3; ἐς ἄνδρας <span class="bibl">Id.<span class="title">VA</span>3.28</span>: abs., <b class="b3">ἐξαλλάσσουσα χάρις</b> <b class="b2">unusual, rare</b> grace, <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>564</span> (lyr.); <b class="b2">to be different from</b>, πάντων τῶν παρ' ἡμῖν <span class="bibl">Phld.<span class="title">Sign.</span>9</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b3">ἐξαλλάσσουσαι στολαί</b> <b class="b2">changes of</b> raiment, v.l. in <span class="bibl">LXX <span class="title">Ge.</span>45.22</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">turn another way, move back and forward</b>, κερκίδα <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>200</span> (lyr.); <b class="b3">ἐ. δρόμον</b> <b class="b2">change</b> one's course, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>10.7</span>; <b class="b3">ποίαν</b> (sc. <b class="b3">ὁδόν</b>) <b class="b3"> ἐξαλλάξω;</b> which <b class="b2">other</b> way <b class="b2">shall</b> I <b class="b2">take?</b> <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>1060</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">divert, amuse</b>, <span class="bibl">Men.747</span>, <span class="bibl">Philippid.35</span>; <b class="b2">coax, win over</b>, ὀψαρίοις <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>531.18</span> (ii A.D.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0866.png Seite 866]] 1) vertauschen, umtauschen, verändern; αἰὼν ἄλλ' ἄλλοτ' ἐξάλλαξεν Pind. I. 3, 18; λουτρῶν τύχε ἐσθῆτά τ' ἐξάλλαξον Eur. Hel. 1297, κακοῖσιν [[ὅστις]] μηδὲν ἐξαλλάσσεται, der keine Aenderung in seinem Unglück erleidet, dessen Unglück sich nicht ändert, Soph. Ant. 474; τὸ εἰωθὸς καὶ ξενικὴν ποιεῖ τὴν λέξιν Arist. rhet. 3, 3, vgl. poet. 22; τινὰ κοσμήσεσιν Plut. Thes. 23. – Εὐρώπαν, E. verlassen, Eur. I. T. 135; σπάργανα, zurücklassen, Ion 918; – ἐξηλλαγμένος, verschieden, abweichend, παρὰ πολὺ τῆς τῶν ἄλλων ἐξ. διανοίας Isocr. 8, 63; ungewöhnlich, Arist. poet. 21; Pol. 2, 37, 6 u. Sp. – 2) δρόμον, dem Laufe eine andere Richtung geben, Xen. Cyn. 10, 7; übh. abkehren, abwenden, τὴν γύμνωσιν ἐξ. τῶν ἐναντίων, die Blöße von den Feinden abwenden. Thuc. 5, 71. – Auch intrans., von Etwas weggehen, δεῦρο ἀπὸ τῆς [[νεώς]], hierher kommen vom Schiffe, Philostr.; übh. abweichen, verschieden sein. ἐξαλλάττειν τῆς ἀρχαίας μορφῆς Arist. gener. anim. 4, 1; τοῦ πρέποντος rhet. 3, 2; vgl. Pol. 10, 45, 1; ἐξαλλάσσουσα [[χάρις]], ausgezeichnet, Eur. I. A. 565. – Bei Menand. fr. inc. 205 nach B. A. 96 = [[τέρπω]], eine Veränderung machen, ergötzen, s. Bast epist. crit. p. 241. 284.
}}
{{ls
|lstext='''ἐξαλλάσσω''': Ἀττ. -ττω: μέλλ. -ξω. Ἀλλάσσω τι ἐντελῶς ἢ ἐξ ὁλοκλήρου, ἐπιτεταμένον ἀντὶ τοῦ ἁπλοῦ [[ἀλλάσσω]], κοινῶς «ἀλλάζω», ἐσθῆτα Εὐρ. Ἑλ. 1297· αἰὼν δὲ κυλινδομέναις ἡμέραις ἄλλ’ ἄλλοτ’ ἐξάλλαξεν, «ὁ γὰρ [[βίος]] ἐν ταῖς ἡμέραις εἰλούμενος, ἀλλοίας καὶ ἀλλοίας ἀπογεννᾷ περιστάσεις» (Σχόλ.), Πινδ. Ι. 3, 30· γένος ὅλον ἐξαλλάττειν εἰς ἕτερον, μεταπίπτειν, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 8. 8, 3· πλεῖστον ἐξηλλαγμένα πρὸς τὰ ἄλλα, διαφέροντα, [[αὐτόθι]] 4. 4, 14: ― Μεσ., κακοῖσιν [[ὅστις]] μηδὲν ἐξαλλάσσεται, [[ὅστις]] δὲν βλέπει μεταβολήν τινα γινομένην ἐν ταῖς δυστυχίαις [[αὐτοῦ]], Σοφ. Αἴ. 474· ἐξ. τι τινος, ἀνταλλάσσειν τι πρὸς ἕτερον, Διοδ. Ἀποσπ. 558. 2) ἐν τῇ Ρητορ. καὶ παρὰ ποιηταῖς, ἐπὶ ὕφους, [[γίνομαι]] διάφορον τοῦ συνήθους, ἐξαλλάττει γὰρ τὸ εἰωθὸς Ἀριστ. Ρητ. 3. 3, 3, πρβλ. 3. 2, 2· σεμνὴ δὲ καὶ ἐξαλλάττουσα τὸ ἰδιωτικὸν (ἡ [[λέξις]]), σεμνὴ δὲ καὶ ἀπέχουσα τοῦ κοινοῦ ἰδιώματος, ὁ αὐτ. Ποιητ. 22, 3· ἐξηλλαγμένον ([[ὄνομα]]) δ’ ἐστίν, [[ὅταν]] τοῦ ὀνομαζομένου τὸ μὲν καταλείπῃ, τὸ δὲ ποιῇ, [[οἷον]] τὸ «δεξιτερὸν κατὰ μαζὸν» ἀντὶ το δεξιὸν [[αὐτόθι]] 21. 20· πρβλ. [[ἐξαλλαγή]]. 3) μετ’ αἰτ. τόπου, [[καταλείπω]] τόπον τινὰ καὶ [[ἀπέρχομαι]] εἰς ἄλλον, ἐξαλλάξασ’ Εὐρώπαν (Εὐρώταν Barnes) Εὐρ. Ι. Τ. 135. ΙΙ. ἐξαλλάσσειν τι τινός, ἀπομακρύνειν τι ἀπό τινος, προθυμούμενος ἐξαλλάσσειν ἀεὶ τῶν ἐναντίων τὴν [[ἑαυτοῦ]] γύμνωσιν Θουκ. 5. 71· καὶ ἐν τῷ παθ., ἐξηλλαγμένος τινός, [[διάφορος]], Ἰσοκρ. 172Α. 2) ἀμετάβ., ὑφίσταμαι μεταβολήν, ἐπὶ εὐνούχων, οἳ ἑνὸς μορίου πηρωθέντος τοσοῦτον ἐξαλλάττουσι τῆς ἀρχαίας μορφῆς, ἀλλάσσουσι τόσον ἀπὸ τὴν ἀρχαίαν μορφήν των, Ἀριστ. π. Ζ. Γεν. 4. 1, 36· ἡ [[τραγῳδία]] πειρᾶται ὑπὸ μίαν περίοδον ἡλίου [[εἶναι]] ἢ μικρὸν ἐξαλλάσσειν, ἢ ὀλίγον ἀπομακρύνεσθαι (τῆς περιόδου ταύτης), ὁ αὐτ. Ποιητ. 5, 8· ἥκω, ἐξαλλάττω [[δεῦρο]] ἀπὸ τῆς νεὼς Φιλόστρ. 666· [[μεταβαίνω]], [[ἐπεὶ]] δὲ ἐς ἄνδρας ἐξαλλάττεις ἤδη, μεταβαίνεις πλέον εἰς τὴν ἀνδρικὴν ἡλικίαν, ὁ αὐτ. 118· ― ἀπολ., ἐξαλλάσσουσα [[χάρις]], διαφέρουσα, [[ἀσυνήθης]], [[σπανία]], Εὐρ. Ι. Α. 565. 3) οὐκ Ἰδαίοις ἱστοῖς κερκίδα δινεύουσ’ ἐξαλλάξω, δὲν θὰ κινῶ πλέον ἐμπρὸς καὶ [[ὀπίσω]] τὴν κερκίδα (κοιν. «σαΐτα») πέμπουσα αὐτὴν ἐκ τῆς μιᾶς χειρὸς εἰς τὴν [[ἄλλην]], ὅ ἐστι δὲν θὰ [[ὑφαίνω]] πλέον, Εὐρ. Τρῳ. 200· ἐξ. δρόμον, [[ἀλλάσσω]] δρόμον, Ξεν. Κυν. 10, 7· ποίαν, ταύταν ἢ τάνδ’, ἐξαλλάξω...; ποίαν ὁδὸν νὰ τραπῶ, ταύτην ἢ ἐκείνην; Εὐρ. Ἑκ. 1061· πρβλ. [[ἐξαμείβω]]. 4) = [[τέρπω]], Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 205 (Ζωναρᾶς σ. 767), πρβλ. [[ἐξάλλαγμα]], καὶ ἴδε Sturz Μακεδ. Διάλεκτ. σ. 39.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἐξαλλάξω, <i>ao.</i> ἐξήλλαξα, <i>pf.</i> ἐξήλλαχα;<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> échanger, changer : κακοῖσιν [[ὅστις]] μηδὲν ἐξαλλάσεται SOPH celui qui ne voit aucun changement se produire dans ses infortunes;<br /><b>2</b> changer (de pays) : [[ἐξ]]. Εὐρώπαν EUR quitter l’Europe ; <i>abs.</i> changer de direction : ποίαν (<i>s.e.</i> ὁδόν) ἐξαλλάξω ; EUR de quel côté me tourner ?;<br /><b>3</b> changer un usage : [[ἐξ]]. τὸ εἰωθός ARSTT changer l’usage habituel d’un mot, d’une locution, <i>càd</i> se servir d’un mot, d’une locution en un sens non habituel ; <i>part. pf. Pass.</i> ἐξηλλαγμένος différent;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> être changé, différent ; se distinguer : ἐξαλλάσσουσα [[χάρις]] EUR faveur rare, éclatante.<br />'''Étymologie:''' [[ἐξ]], [[ἀλλάσσω]].
}}
{{Slater
|sltr=[[ἐξαλλάσσω]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[change]] [[utterly]] αἰὼν δὲ κυλινδομέναις ἁμέραις ἄλλ' ἄλλοτ ἐξ/ἄλλαξεν (I. 3.18)
}}