View source for αὖλαξ

{{LSJ1
|Full diacritics=αὖλαξ
|Medium diacritics=αὖλαξ
|Low diacritics=αύλαξ
|Capitals=ΑΥΛΑΞ
|Transliteration A=aûlax
|Transliteration B=aulax
|Transliteration C=aylaks
|Beta Code=au)=lac
|Definition=ᾰκος<b class="b3">, ἡ</b> (also ὁ, <span class="title">AP</span>9.274 (Phil.), <span class="bibl">Aret.<span class="title">SD</span>2.13</span>), also ἄλοξ, οκος (q. v.); ὦλξ, found only in acc. <b class="b3">ὦλκα, ὦλκας;</b> Dor. ὦλαξ <span class="bibl"><span class="title">EM</span> 625.38</span>:—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">furrow</b> made in ploughing, [<b class="b3">βόε] ἱεμένω κατὰ ὦλκα</b> hastening along <b class="b2">the furrow</b>, <span class="bibl">Il.13.707</span>; κατὰ ὦλκας <span class="bibl">A.R.3.1054</span>; εἰ ὦλκα διηνεκέα προταμοίμην <span class="bibl">Od.18.375</span>; [βόε] ἐρίσαντε ἐν αὔλακι <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span> 439</span>; <b class="b3">ἰθεῖάν κ' αὔλακ' ἐλαύνοι</b> ib.<span class="bibl">443</span>; ὀρθὰς αὔλακας . . ἤλαυνε <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.227</span>; ἀρότρῳ ἀναρρηγνύντες αὖλακας <span class="bibl">Hdt.2.14</span>; αἰθέρος αὔλακα τέμνων <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>1400</span> (lyr.); ἐξ ἀλόκων ἐπετειᾶν <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1015</span>; βαθεῖαν ἄλοκα διὰ φρενὸς καρπούμενος <span class="bibl">Id.<span class="title">Th.</span>593</span>; ἐν ἄλοκι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>234</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b2">furrow's breadth</b>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>8.8.7</span>, <span class="bibl"><span class="title">CP</span>4.12.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> metaph., <b class="b2">wife</b>, σπείρειν τέκνων ἄλοκα <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>18</span>; <b class="b3">αἱ πατρῷαι ἄλοκες</b> thy father's <b class="b2">wife</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1211</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> metaph., <b class="b2">furrow in the skin, gash, wound</b>, ὄνυχος ἄλοκι νεοτόμῳ <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>25</span> (lyr.); δορὸς ἄλοκα <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>164</span>; of the line drawn by the stile in writing, ποίαν αὔλακα; <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>782</span> (anap.), cf. <span class="title">AP</span> 6.68 (Jul. Aegypt.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">swathe</b>, <span class="bibl">Theoc.10.6</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> <b class="b3">αὖ. ὑδροφόρος</b> aque-<b class="b2">duct</b>, IG14.453 (Catana). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b3">αὔλακας· κοίλους τόπους</b>, Hsch.— Chiefly poet., never in good Att. Prose; Hom. only in acc. <b class="b3">ὦλκα; αὖλαξ</b> only is used by Pi. and Hdt., <b class="b3">ἄλοξ</b> only by Trag.; both <b class="b3">αὖλαξ</b> and <b class="b3">ἄλοξ</b> by Ar. (Cf. Lac. <b class="b3">εὐλάκα</b> 'plough', Lith. <b class="b2">velkù</b>, Slav. <b class="b2">vlèką</b> 'pull'.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0392.png Seite 392]] ακος, ἡ, s. [[ἄλοξ]] (vgl. [[ὦλαξ]], ὦλξ).
}}
{{ls
|lstext='''αὖλαξ''': -ᾰκος, ἡ, ([[ὡσαύτως]] ὁ , Ἀρετ. π. Αἰτ. Χρον. Παθ. 2. 13, Ἀνθ. Π. 9. 274)· [[προσέτι]] [[ἄλοξ]], οκος, τὸ δὲ ὦλξ εὕρηται μόνον κατ’ αἰτ. ὦλκα, ὦλκας· Δωρ. [[ὦλαξ]] Ἐτυμ. Μ. 625. 38)˙- τὸ κατὰ τὴν ἄροσιν σχηματιζόμενον «αὐλάκι». Λατ. sulcus, [βόε] ἱεμένω κατὰ ὦλκα, σπεύδοντας κατὰ [[μῆκος]] τῆς αὔλακος, Ἰλ. Ν. 707· (οὕτω, κατὰ ὦλκας Ἀπολλ. Ρόδ. Γ.1054)· τῷ κέ μ’ ἴδοις, εἰ ὦλκα διηνεκέα προταμοίμην Ὀδ. Σ. 375· [βόε] ἐρίσαντε ἐν αὔλακι Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 437· ἰθεῖαν... αὔλακ’ ἐλαύνειν [[αὐτόθι]] 441· ὀρθάς... αὔλακας ἤλαυνε Πινδ. Π. 4. 405· ἀρότρῳ ἀναρρηγνύντες αὔλακας Ἡρόδ. 2, 14· αἰθέρας αὔλακα τέμνων Ἀριστοφ. Ὄρν. 1400· ἐξ ἀλόκων ἐπετειᾱν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1016. βαθεῖαν ἄλοκα διὰ φρενὸς καρπούμενος (ἴδε [[καρπόω]]) ὁ αὐτ. Θήβ. 593· ἐν ἄλοκι Ἀριστ. Ὄρν.234. 2) μεταφ. ἐπὶ γυναικὸς ὡς φερούσης τέκνα, σπείρειν τέκνων ἄλοκα Εὐρ. Φοίν. 18· πατρῷαι ἄλοκες, τοῦ πατρός σου ἡ [[σύζυγος]], Σοφ. Ο. Τ. 1210. 3) μεταφ. [[ὡσαύτως]] [[αὖλαξ]] ἐπὶ τοῦ δέρματος, [[τραῦμα]], κόψιμον, «τζαγρούνισμα», ὄνυχος ἄλοκι νεοτόμῳ Αἰσχύλ. Χο. 25· δορὸς ἄλοκα Εὐρ.Ἡρ. Μαιν. 164· οὕτω καὶ ἐπὶ τῆς γραμμῆς ἐφ’ ἧς γράφει τις, ποίαν αὔλακα; Ἀριστοφ. Θεσμ. 782, πρβλ. Ἀνθ. Π. 6. 68. 4) [[ὄγμος]], ἡ [[εὐθεῖα]] γραμμὴ ἥν ἀποτελεῖ ὁ θερίζων, ποῖός τις δειλαῖε τύ γ’ ἐκ μέσω ἄματος ἐσσῇ, ὅς νῦν ἀρχόμενος (ἀρχομένῳ Ahrens) τᾱς αὔλακος οὐκ ἀποτρώγεις; «[[ποταπός]] ἔσῃ προïούσης τῆς ἡμέρας ὅτε νῦν ῥαθυμεῖς τῆς ἐργασίας ἀρχόμενος… καὶ οὐκ ἀποτέμνεις τῆς αὔλακος οὐδέν;» (Σχόλ.) Θεόκρ. 10. 6. 5) [[αὖλαξ]] [[ὑδροφόρος]], [[ὑδραγωγεῖον]], Ἐπιγράμ. Ἑλλ. 594. 4. Φαίνεται λοιπὸν ὅτι ἡ [[λέξις]] [[εἶναι]] ποιητική, [[οὐδαμοῦ]] ἀπαντῶσα ἐν τῷ δοκίμῳ Ἀττ. πεζῷ λόγῳ, ὅτι ὁ [[μόνος]] παρ’ Ὁμήρ. ἀπαντῶν [[τύπος]] [[εἶναι]] ἡ αἰτ. ὦλκα· ὅτι τὸ [[αὖλαξ]] εὕρηται μόνον παρὰ Πινδ. καὶ Ἡροδ., τὸ δὲ [[ἄλοξ]] μὸνον παρὰ τραγ. ἀμφότερα δέ, τό τε [[αὖλαξ]] καὶ [[ἄλοξ]], παρ’ Ἀριστοφ. (Ἐκ συγκρίσεως πρὸς τὸ [[ὁλκός]], Λατ. sulcus, καταφαίνεται ὅτι ἡ [[ῥίζα]] [[εἶναι]] μία καὶ ἡ αὐτή, δηλ. F ΕΛΚ (πρβλ. ἔλκω), [[διότι]] παρ’ Ὁμ. τὸ [[μέτρον]] ἀπαιτεῖ Fῶλκα, καὶ τὸ [[αὖλαξ]] [[εἶναι]] ἄFλαξ).
}}
{{bailly
|btext=ακος (ἡ, <i>qqf</i> ὁ)<br />sillon.<br />'''Étymologie:''' p. *ἄϜλαξ, de ἀ prosth, et R. Ϝελκ tirer, v. [[ἕλκω]].
}}
{{Slater
|sltr=[[αὖλαξ]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[furrow]] ὀρθὰς δ' αὔλᾰκας ἐντανύσαις ἤλαυν sc. [[Jason]] (P. 4.227)
}}
{{DGE
|dgtxt=-ακος, ἡ<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[ἄλοξ]] A.<i>Th</i>.593, S.<i>OT</i> 1211, E.<i>Ph</i>.18, Emp.B 100.3, Ar.<i>Th</i>.593; dór. ὦλαξ <i>EM</i> 625.38G.<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [tb. masc. ὁ; ac. sg. ὦλκα <i>Il</i>.13.707, <i>Od</i>.18.375, plu. ὦλκας A.R.3.1054]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[surco]] (βόε) ἱεμένω κατὰ ὦλκα <i>Il</i>.l.c., εἰ ὦλκα διηνεκέα προταμοίμην <i>Od</i>.l.c., ἐρίσαντε ἐν αὔλακι Hes.<i>Op</i>.439, ἰθεῖα αὖ. Hes.<i>Op</i>.443, ὀρθὰς δ' αὔλακας ... ἤλαυνε Pi.<i>P</i>.4.227, ἀρότρῳ ἀναρρηγνύντες αὔλακας Hdt.2.14, (ὄρνιθες) ἐν ἄλοκι Ar.<i>Au</i>.234, κατὰ ὤλκας A.R.l.c., πεδία ἐν αὔλακι llanuras bien roturadas</i> Longus 4.13.4, αὖ. εὔκαρπος Nonn.<i>D</i>.42.287, αὔλακι καρπὸν ὀπάσσας Nonn.<i>D</i>.39.147, cf. Sch.Ar.<i>V</i>.850, Thphr.<i>HP</i> 8.8.7, Call.<i>Fr</i>.22, Theoc.10.6, Lyc.268, 1071, A.R.3.1347, Plu.<i>Rom</i>.11, 2.701d, LXX <i>Ps</i>.64.11, <i>OStras</i>.713.3, 749.8 (II d.C.), D.P.1042, <i>AP</i> 9.274 (Phil.), Hld.1.29.2, Pamprepius 3.141, Hsch., Eust.1236.50, <i>EM</i> l.c.<br /><b class="num">•</b>fig. βαθεῖαν ἄλοκα διὰ φρενὸς καρπούμενος A.<i>Th</i>.593, αἰθέρος αὔλακα τέμνων Ar.<i>Au</i>.1400, ἄλοκα Νηρεΐας πλακὸς τέμνοντες <i>Lyr.Adesp</i>.21.16, ἀδικίας αὖ. LXX <i>Si</i>.7.3, φωνῆς αὖ. Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.4.38, cf. Tim.15.32.<br /><b class="num">2</b> [[rasguño]], [[herida]] ὄνυχος ἄλοκι νεοτόμῳ A.<i>Ch</i>.25, [[δορός]] E.<i>HF</i> 164, τραύματος E.<i>Rh</i>.796<br /><b class="num">•</b>[[raya]] producida por el estilo al escribir, Ar.<i>Th</i>.782, <i>AP</i> 6.68, Basil.M.32.1077B, Hsch.<br /><b class="num">II</b> fig.<br /><b class="num">1</b> por extensión [[cosecha]] ἐξ ἀλόκων ἐπετειᾶν A.<i>A</i>.1016, μὴ σπεῖρε τέκνων ἄλοκα E.<i>Ph</i>.18.<br /><b class="num">2</b> [[campo o seno materno]] αἱ πατρῷαι ἄλοκες el campo materno cultivado por tu padre</i> S.<i>OT</i> 1211, σπέρμα ... τῶν τῆς μήτρας ἀποστερούμενον αὐλάκων Clem.Al.<i>Paed</i>.2.10.92, cf. Meth.<i>Symp</i>.2.1.<br /><b class="num">III</b> anat. [[poro o boca de un conducto o vena]] πυκιναῖς τέτρηνται ἄλοξιν ῥινῶν ἔσχατα τέρθρα los últimos extremos de la piel están atravesados por abundantes poros o bocas de parte a parte</i> Emp.l.c., τῶν ἀκοῶν Thdt.<i>Affect</i>.1.8.<br /><b class="num">IV</b> [[acequia]] ὑδροφόρος <i>IG</i> 14.453.4 (Catina)<br /><b class="num">•</b>[[surco hecho por el agua]], [[torrentera]] τοῦτο (τὸ ὕδωρ) ... πολλὰς ἐποίησεν αὔλακας Thdt.M.80.1461B, cf. Hsch.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De una raíz *<i>H°H<sup>u̯</sup>3l</i>- en grado cero y c. doble vocalización. C. vocal de apoyo entre ambas laringales resulta ἄλωξ. La var. ὦλαξ procede del grado pleno *<i>HeH<sup>u̯</sup>3</i>-. La forma εὔλακα puede proceder de Ϝέλακα, como εὖρος de Ϝέρος. Todo ello puede estar a su vez rel. la raíz de [[ἕλκω]], ὄλκος, q.uu.
}}