View source for πύρνος

{{LSJ1
|Full diacritics=πύρνος
|Medium diacritics=πύρνος
|Low diacritics=πύρνος
|Capitals=ΠΥΡΝΟΣ
|Transliteration A=pýrnos
|Transliteration B=pyrnos
|Transliteration C=pyrnos
|Beta Code=pu/rnos
|Definition=ὁ,= [[ψωμός]], Id.: pl., expld. by <b class="b3">ζειαὶ κνηστώδεις, ὁ κατειργασμένος σῖτος, χόρτος</b> or [[μαγίς]], Id.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0823.png Seite 823]] ὁ, = [[πύρνον]].
}}
{{grml
|mltxt=ὁ, Α<br /><b>1.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «[[ψωμός]]»<br /><b>2.</b> ([[κατά]] το λεξ. [[Σούδα]]) «τὸ [[ἀπόκλασμα]] τοῦ ἄρτου»<br /><b>3.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>πύρνοι</i><br /><i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «ζειαὶ κνηστώδεις, ἤ ὁ κατειργασμένος σῖτος, ἄλλοι χόρτας, ἄλλοι μαγίδα».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αρχαϊκός όρος αβέβαιης ετυμολ. Σύμφωνα με την αρχαιότερη [[άποψη]], η λ. [[πύρνος]] προήλθε, με [[συγκοπή]], από το επίθ. <i>πῡρινος</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>πῡρός</i> «[[σίτος]]»). Προβλήματα, όμως, γεννά τόσο η δυσερμήνευτη [[συγκοπή]] όσο και η [[οξεία]] του τ. [[πύρνος]] [[αντί]] του αναμενόμενου <i>πῦρνος</i>. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], όχι τόσο πιθανή, η λ. ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>k</i><sup>w</sup><i>eru</i>- «μασσώ, [[αλέθω]]» (με αρκτικό χειλοϋπερωικό φθόγγο) και συνδέεται με τα αρχ. ινδ. <i>carvati</i> «[[συντρίβω]]», <i>c</i><i>ū</i><i>rna</i>- «[[αλεύρι]], [[σκόνη]]», [[καθώς]] και με τους τ. που παραδίδει ο <b>Ησύχ.</b>: [[πορύναν]]<br /><i>μαγίδα</i> (<span style="color: red;"><</span> [[μαγίς]] «[[πλακούντας]], [[πίτα]]») και [[τορύνη]]<br /><i>σιτῶδές τι</i>].
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[ψωμός]] H.; meaning already in antiquity debated; cf. e.g. H. (s. also above): <b class="b3">πύρνοι ζειαὶ καὶ σιτώδεις</b>(?). <b class="b3">η ὁ κατειργασμένος σῖτος</b>. <b class="b3">ἄλλοι χόρτος</b>, <b class="b3">ἄλλοι μαγίδα</b>; <b class="b3">πύρνα δρύφη</b>, [[κλάσματα]], [[σιτία]].<br />Other forms: [[πύρνον]] acc. sg. (ο 312, ρ 12: coordinated with [[κοτύλήν]], Lyc. 639), [[πύρνα]] ([[σῖτα]]: [[σῖτος]]) acc. pl. (ρ 362), <b class="b3">φηγίνων πύρνων</b> gen. pl. (Lyc. 482).<br />Compounds: As 1. member in <b class="b3">πυρνο-τόκος ἄρουρα</b> (Hymn. Is.).<br />Derivatives: <b class="b3">πύρνηται ἐσθίηται</b> H.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Obsolete word without etymology. By Fick BB 16, 284 compared with <b class="b3">πορύναν μαγίδα</b> and <b class="b3">τορύνη σιτῶδές τι</b> H., to which would also belong Skt. <b class="b2">cárvati</b> [[grind]], [[masticate]] with <b class="b2">cūrṇam</b> n. [[powder]], [[flour]]; so IE <b class="b2">*kʷeru-</b> (WP. 1, 519, Pok. 642), which requires for [[τορύνη]] an older <b class="b3">*τερύνα</b>. In this way a.o. the <b class="b3">υ-</b>vowel in [[πύρνος]] remains unclear; cf. Bechtel Lex. [[sub verbo|s.v.]] Acc. to Szemerényi Syncope in Greek and I.-Eur. 29 ff. (with sch. Od.) syncopated from [[πύρινος]] (from [[πυρός]] [[wheat]]); for several reasons contestable. -- Furnée 370 connects the word with Basque <b class="b2">ap(h)ur</b> [[crumb]], Bearn. [[purre]] [[small bread of mais]]; unreliable. But the word may well be Pre-Greek.
}}
{{FriskDe
|ftr='''πύρνος''': {púrnos}<br />'''Forms''': [[πύρνον]] Akk. sg. (ο 312, ρ 12: mit κοτύλήν koordiniert, Lyk. 639), πύρνα ([[σῖτα]]: [[σῖτος]]) Akk.pl. (ρ 362), φηγίνων πύρνων Gen. pl. (Lyk. 482),<br />'''Meaning''': [[ψωμός]] H.; Bed. schon im Altertum strittig; vgl. z. B. H. (s. auch oben): πύρνοι· ζειαὶ καὶ σιτώδεις(?). ἢ ὁ κατειργασμένος [[σῖτος]]. ἄλλοι [[χόρτος]], ἄλλοι μαγίδα; πύρνα· δρύφη, κλάσματα, σιτία.<br />'''Composita''': Als Vorderglied in [[πυρνοτόκος]] [[ἄρουρα]] (''Hymn''. ''Is''.).<br />'''Derivative''': Dazu πύρνηται· ἐσθίηται H.<br />'''Etymology''': Obsoletes Wort ohne Etymologie. Von Fick BB 16, 284 mit πορύναν· μαγίδα und [[τορύνη]]· σιτῶδές τι H. verglichen, wozu noch aind. ''cárvati'' [[zermalmen]], [[zerkauen]] mit ''cūrṇam'' n. [[Staub]], [[Mehl]] gehören soll; somit idg. *''qʷeru''- (WP. 1, 519, Pok. 642), das für [[τορύνη]] ein älteres *τερύνα erfordert. Dabei bleibt u.a. der υ-Vokal in [[πύρνος]] dunkel; vgl. Bechtel Lex. [[sub verbo|s.v.]] Nach Szemerényi Syncope in Greek and I.-Eur. 29 ff. (mit Sch. Od.) aus [[πύρινος]] (von [[πυρός]] [[Weizen]]) synkopiert; aus verschiedenen Gründen anfechtbar.<br />'''Page''' 2,630-631
}}