View source for ἀθύρω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀθῡ́ρω
|Medium diacritics=ἀθύρω
|Low diacritics=αθύρω
|Capitals=ΑΘΥΡΩ
|Transliteration A=athýrō
|Transliteration B=athyrō
|Transliteration C=athyro
|Beta Code=a)qu/rw
|Definition=[ῡ], Ep. word, only pres. and impf., rare in Prose (v. infr.):—<br><span class="bld">A</span> [[play]], [[sport]], of children, Il. 15.364, Hp.''Ep.''17; νέος μὲν οὖν.. ἠλᾶτ' ἀθύρων [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''53; τάχ' ἂν πρὸς ἀγκάλαισι.. πηδῶν ἀθύροι Id.''Fr.'' 323; σφαίρῃ A.R.4.950; of dancing, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''796b; playing on an instrument, κατὰ πηκτίδων ''Anacreont.''41.11: c. acc. cogn., <b class="b3">μοῦσαν ἀθύρων</b> [[sing]]ing [[sportive]] [[song]]s, ''h.Hom.''19.15:—Med., simply, [[sing]], ''h Merc''.485.<br><span class="bld">2</span> metaph., ἀ. περὶ τὰ θειότατα τῶν πραγμάτων Procl.''in Prm.''p.863S.<br><span class="bld">II</span> c.acc., <b class="b3">παῖς ἐὼν ἄθυρε μεγάλα ἔογα</b> (of [[Achilles]]) he did them in [[play]], Pi.''N.''3.44; <b class="b3">ἔργα φωτῶν ἀθύρω</b> [[play]] the [[deed]]s of men, of the comic Muse, ''AP''9.505.8, cf. Him. ''Or.''17.7.<br><span class="bld">2</span> [[sing of]], ἀρετάν Pi.''I.''4(3).39.<br><span class="bld">3</span> [[mock at]], [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 45.244.
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰθῡ-]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[realizar los movimientos de la danza o de tocar un instrumento musical]]Atenea para inventar una danza κεναῖς χερσὶν οὐκ ᾠήθη δεῖν ἀθύρειν, πανοπλίᾳ δὲ παντελεῖ κοσμηθεῖσα οὕτω τὴν ὄρχησιν διαπεραίνειν (Atenea) creyó que no debía de realizar los movimientos con las manos vacías, sino ejecutar la danza revestida con todas las armas</i> Pl.<i>Lg</i>.796b, μετὰ παρθένων <i>Anacreont</i>.37.6, 42.7<br /><b class="num">•</b>[[tocar]] un instrumento ἀθύρων κατὰ πηκτίδων <i>Anacreont</i>.43.10, συνηθείῃσιν ἀθυρομένη μαλακῇσιν de la lira tocada con caricias habilidosas</i>, <i>h.Merc</i>.485.<br /><b class="num">2</b> de los niños, abs. [[jugar]], <i>Il</i>.15.364, Hp.<i>Ep</i>.17.8, νέος μὲν οὖν ... ἠλᾶτ' ἀθύρων E.<i>Io</i> 53, cf. <i>Fr</i>.323, βούλεσθ' ἀθύρειν; Pomp.Mac.1.4, cf. Philostr.Iun.<i>Im</i>.5.1<br /><b class="num">•</b>c. ac. λαῖφος ἀθύρων jugando con el pañal</i>, <i>h.Merc</i>.152<br /><b class="num">•</b>[[jugar a]] ἄθυρε μεγάλα ἔργα (Aquiles niño) jugaba a realizar grandes hazañas</i> Pi.<i>N</i>.3.44<br /><b class="num">•</b>c. dat. τοῖσιν ἀθύρομες Erinn.1B.20, ἀ. σφαίρῃ jugar a la pelota</i> A.R.4.950<br /><b class="num">•</b>[[divertirse]] ἀθύρει πεδέχων συμποσίω Alc.70.3<br /><b class="num">•</b>tb. de mujeres, abs. [[divertirse]] D.C.48.44.3.<br /><b class="num">3</b> [[tratar como en juego]], [[bromear]], [[jugar con]], [[burlarse de]] ἀγήνορα κόμπον Nonn.<i>D</i>.45.244, ἀ. περὶ τὰ θειότατα τῶν πραγμάτων Procl.<i>in Prm</i>.1106.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[cantar para distraer]], [[divertir]] Pi.<i>I</i>.3/4.57.<br /><b class="num">2</b> c. ac. [[cantar]], [[celebrar en broma]] ἔργα φωτῶν de la comedia <i>AP</i> 9.505, μοῦσαν ἀθύρων cantando una canción burlesca</i>, <i>h.Pan</i>.15.<br /><b class="num">• Etimología:</b> ἀ- prob. < *<i>en</i>-/<i>n̥</i>-; raíz *<i>dhu̯er</i>-/<i>dhur</i>-, cf. ai. <i>dhoraṇa</i>- ‘[[trote]]’, lituan. <i>padùrmai</i> ‘[[tempestuosamente]]’, rus. <i>durŭ</i> ‘[[estupidez]]’, ‘[[locura]]’, etc.; pres. c. suf. *-<i>i̯o</i>/<i>e</i> que explica la cantidad de la ῡ.
}}
{{bailly
|btext=<i>seul. prés. et impf. sans augment</i>;<br />[[jouer]], [[se divertir]].<br />'''Étymologie:''' DELG rien de clair.
}}
{{pape
|ptext=[ῡ], <i>[[spielen]]</i>, Hom. [[einmal]], <i>Il</i>. 15.364 (s. [[ἄθυρμα]]); Eur. <i>Ion</i> 52; Pind. [[μεγάλα]] ἔργα, große [[Taten]] im [[Spiel]] [[verrichten]], <i>N</i>. 3.42; aber <i>I</i>. 3.57 [[Ὅμηρος]] πᾶσαν ἀρετὰν ἔφρασεν τοῖς λοιποῖς ἀθὐρειν, daß die Späteren sie sängen, wie von der [[Thalia]] ἔργα [[φωτῶν]] ἀθ. <i>Anth</i>. IX.505; Anacr. μετὰ παρθένων 35.6, κατὰ πηκτίδων 40.7; sp.D. Im med. <i>H.h. Merc</i>. 485. Selten in [[Prosa]]; vom Tanz Plat. <i>Legg</i>. VII.796b.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀθύρω:''' (ᾰ, ῡ)<br /><b class="num">1</b> [[играть]], [[забавляться]] Hom., Eur., Plat.;<br /><b class="num">2</b> тж. med. [[петь]] (μοῦσαν νήδυμον HH; κατὰ πηκτίδων Anacr.);<br /><b class="num">3</b> [[играючи совершать]] ([[μεγάλα]] ἔργα Pind.);<br /><b class="num">4</b> [[воспевать]] (ἀρετἀν Pind.);<br /><b class="num">5</b> [[изображать на сцене]], [[представлять]] (ἔργα [[φωτῶν]] θυμέλῃσι Anth.).
}}
{{ls
|lstext='''ἀθύρω''': [ῡ], Ἐπ. [[λέξις]] ἐν χρήσει μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατατ., [[σπανία]] παρ’ Ἀττ. (ἴδε κατωτέρ.) = [[παίζω]], διασκεδάζω· ἐπὶ παιδίων, ὡς ὅτε ... [[παῖς]] ... ὅς τ’ [[ἐπεὶ]] ποιήσῃ ἀθύρματα νηπιέῃσιν, ἄψ’ [[αὖτις]] συνέχευε ποσὶν καὶ χερσὶν ἀθύρων, Ἰλ. Ο. 364· [[νέος]] μὲν οὖν ... ἠλᾱτ’ ἀθύρων, Εὐρ. Ἴων 53· τάχ’ ἂν πρὸς ἀγκάλαισι ... πηδῶν ἀθύροι, ὁ αὐτ. Ἀποσπ. 325· τινί, μὲ πρᾶγμά τι, Ἀπολλ. Ρόδ. 4. 950· ὲπὶ χοροῦ, Πλάτ. Νόμ. 796Β· [[παίζω]] ὄργανόν τι, κατὰ πηκτίδων, Ἀνακρέοντ. 41. 10· - μετὰ συστοίχου αἰτιατ. μοῦσαν ἀθύρων, = ᾄδων ᾄσματα παιγνιώδη, Ὕμ. Ὁμ. 18. 15. - Μέσ. [[ἁπλῶς]] = ᾄδω, Ὕμ. Ὁμ. εἰς Ἑρμ. 485 ΙΙ. μετ’ αἰτ. [[παῖς]] ἐὼν ἄθυρε μεγάλα ἔργα (περὶ τοῦ Ἀχιλλέως) = ὅτε ἦτο [[παιδίον]] ἔτι ἔπαιζε μεγάλας παιδιάς, δηλ. τὰ παίγνια τῆς παιδικῆς αὐτοῦ ἡλικίας ἦσαν μεγάλα ἔργα, Πινδ. Ν. 3. 78· ἔργα φωτῶν ἀθ., παίζων μιμοῦμαι ἔργα ἀνδρῶν, περὶ ἠθοποιοῦ, Ἀνθ. ΙΙ. 9. 505. 2) ᾄδω, [[ψάλλω]] [[περί]] τινος, ἀρετὰν ἀθύρειν, Πινδ. Ι. 4. 67. (3, 57)· πρβλ. [[παίζω]].
}}
{{Autenrieth
|auten=[[play]], [[sport]]; ἀθύρων, Il. 15.364†.
}}
{{Slater
|sltr=<b>ᾰθῡρω</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[play]], [[perform]] in [[play]] c. acc. cogn. ξανθὸς δ' Ἀχιλεὺς τὰ μὲν μένων φιλύρας ἐν δόμοις [[παῖς]] ἐὼν ἄθυρε [[μεγάλα]] ἔργα (N. 3.44) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[sport]] [[with]], [[take]] [[delight]] in [[Ὅμηρος]] αὐτοῦ πᾶσαν ὀρθώσαις ἀρετὰν κατὰ ῥάβδον ἔφρασεν θεσπεσίων ἐπέων λοιποῖς ἀθύρειν (I. 4.39)
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀθύρω:''' [ῡ], μόνο στον ενεστ. και παρατ.,<br /><b class="num">I.</b> [[παίζω]], [[διασκεδάζω]], λέγεται για [[παιδιά]], σε Ομήρ. Ιλ., Ευρ.· με σύστ. αντ., <i>μοῦσαν ἀθύρων</i>, τραγουδώντας παιγνιώδη άσματα, σε Ομηρ. Ύμν. — Μέσ., [[τραγουδώ]], άδω, στο ίδ.<br /><b class="num">II.</b> με αιτ., ἔργα [[φωτῶν]] ἀθύρειν, [[μιμούμαι]] πράξεις ή έργα [[ανδρών]] παίζοντας, λέγεται για υποκριτή-ηθοποιό, σε Ανθ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[play]], [[sport]] (Il.)<br />Other forms: only present.<br />Derivatives: [[ἄθυρμα]] [[plaithing]], [[toy]] (Il.), pl. also [[adornments]]. Deverbative <b class="b3">ἀθυρεύεσθαι παίζειν</b>, [[μιγνύειν]], [[σκιρτᾶν]] H.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Fron <b class="b3">*ἀθυρ-yω</b>. Compared with Lith. <b class="b2">padùrmai</b> [[mit Ungestüm]], Russ. [[durь]] [[foolishness]], PIE. <b class="b2">*dʰu̯er(H)-</b> [[wirbeln]], [[stürmen]], [[eilen]]. The [[ἀ-]] is not from the zero grade of <b class="b2">*en</b> [[in]]; a laryngeal gives the improbable form <b class="b2">*h₂dʰuerH-</b>.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> to [[play]], [[sport]], of children, Il., Eur.; c. acc. cogn., μοῦσαν ἀθύρων [[singing]] [[sportive]] songs, Hhymn.:—Mid., [[simply]], to [[sing]], Hhymn.<br /><b class="num">II.</b> c. acc., ἔργα [[φωτῶν]] ἀθ. to [[play]] the deeds of men, of an [[actor]], Anth.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἀθύρω''': {athúrō}<br />'''Forms''': vorw. poet. seit Il., nur im Präsensstamm.<br />'''Meaning''': [[spielen]], [[sich belustigen]],<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[ἄθυρμα]] [[Spiel]], [[Unterhaltung]] (seit Il.), im Plur. auch [[Schmucksachen]], mit dem Deminutivum [[ἀθυρμάτιον]]. Ein Deverbativum ist [[ἀθυρεύεσθαι]]· παίζειν, μιγνύειν, σκιρτᾶν H.<br />'''Etymology''': Erwägenswert ist die Anknüpfung Perssons Beiträge 577 A. 1 an eine besonders im Baltischen und Slavischen vertretene Sippe, z. B. lit. ''padùrmai'' [[mit Ungestüm]], russ. ''durь'' [[Torheit]], idg. ''dhu̯er''- [[wirbeln]], [[stürmen]], [[eilen]]. Das ἀ- wird gewöhnlich als Schwundstufe von idg. *''en'' [[in]] betrachtet. Vgl. [[θέω]], [[θύω]], [[θοῦρος]].<br />'''Page''' 1,29
}}