View source for ἄγχω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἄγχω
|Medium diacritics=ἄγχω
|Low diacritics=άγχω
|Capitals=ΑΓΧΩ
|Transliteration A=ánchō
|Transliteration B=anchō
|Transliteration C=agcho
|Beta Code=a)/gxw
|Definition=fut. ἄγξω Ar.Ec.638, Luc.DMort.22.1: aor. 1 inf. [[ἄγξαι]] [[varia lectio|v.l.]] for [[ἄξαι]] [[LXX]] 4 Ma.9.17, (ἀπ-) Ar.Pax796:—Med. and Pass. (v. infr.) only in pres.:—[[squeeze]], esp. the [[throat]], ἄγχε μιν ἱμὰς ὑπὸ δειρήν Il.3.371; [[embrace]], μὴ θέλουσαν Anacreont.57.22, cf. Herod. 1.18; [[hug]], in wrestling, Id.2.12, Luc.Anach.1, Paus.8.40.2, Philostr.Im. 1.6 (Pass.); [[strangle]], [[throttle]], τοὺς πατέρας ἦγχον νύκτωρ Ar.V.1039, cf. Ec.638,640; τὸν Κέρβερον ἀπῇζας [[ἄγχων]] Id.Ra.468, cf. Av.1575; κἂν ταῦρον ἄγχοις Id.Lys.81, cf. Crates Com.29, D.54.20, Theoc.5.106, APl.4.90; ἐν χαλινῷ τὰς σιαγόνας ἄ. [[LXX]] Ps.31 (32).9: metaph., of [[pressing]] [[creditor]]s, Ar.Eq.775, Luc.Symp.32; ψυχὴ ὑπὸ τοῦ σώματος ἀγχομένη Corp.Herm. 10.24, cf. 7.3; of a [[guilty]] [[conscience]], τοῦτο . . ἄγχει, [[σιωπᾶν]] ποιεῖ D.19.208:—Med., [[strangle oneself]], Hp. Morb.2.68:—Pass., Pi.N.1.46, D.47.59, Theoc.7.125; to [[be drowned]], Hp.Virg.1.—Not in Trag.
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[apretar el cuello]] ἄγχε δέ μιν ... ἱμὰς ... ὑπὸ δειρήν casi le ahogaba el barboquejo bajo su cuello (a Paris al ser arrastrado)</i> <i>Il</i>.3.371, ἀγχομένοις δὲ χρόνος ψυχὰς ἀπέπνευσεν mientras les apretaba el cuello (Heracles niño a las serpientes) ese lapso de tiempo hizo que exhalaran la vida</i> Pi.<i>N</i>.1.46, κύων ... λύκος ἄγχει perro que agarra a los lobos por el cuello</i> Theoc.5.106, ἐκ τῶν κρανῶν αὐτοὺς ἦγχον D.C.47.44.2<br /><b class="num">•</b>[[ahogar]], [[estrangular]] λέοντα Epimenid.B 2.3, ταῦρον Ar.<i>Lys</i>.81, τὸν Κέρβερον Ar.<i>Ra</i>.468, τοὺς πατέρας Ar.<i>V</i>.1039, πάντα γέροντα Ar.<i>Ec</i>.638, τὸν ἄνθρωπον Ar.<i>Au</i>.1575, ἐκεῖνον Crates Com.32.5, cf. D.47.59, 54.20, Arr.<i>Ind</i>.15.2, cf. Herod.1.18, <i>POxy</i>.2111.29, 35 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>fig. μου τὸν λογισμὸν ἄγξαι [[LXX]] 4<i>Ma</i>.9.17<br /><b class="num">•</b>en med. [[estrangularse]], [[ahogarse]] Hp.<i>Virg</i>.1, <i>Morb</i>.2.68, ἐν τῇ θαλάσσῃ <i>T.Zab</i>.5.5<br /><b class="num">•</b>part. pres. (ὁ) [[ἄγχων]] = [[verdugo]] Hsch.<br /><b class="num">2</b> [[estrechar]], [[oprimir]] en el acto amoroso <i>Anacreont</i>.59.22, ἐν χαλινῷ ... τὰς σιαγόνας [[LXX]] <i>Ps</i>.31.9<br /><b class="num">•</b>en la lucha [[hacer una llave]] Herod.2.12, Luc.<i>Anach</i>.1, Paus.8.40.2, Philostr.<i>Im</i>.1.6.4, ἀπὸ τᾶσδε ... Μόλων ἄγχοιτο παλαίστρας ojalá a Molón le hicieran una llave en esa palestra, Theoc.7.125.<br /><b class="num">II</b> fig.<br /><b class="num">1</b> [[oprimir]], [[atormentar]], [[afligir]], [[no dar respiro]] de un [[acreedor]], Ar.<i>Eq</i>.775, de la mala conciencia, D.19.208, ψυχὴ ὑπὸ τοῦ σώματος ἀγχομένη <i>Corp.Herm</i>.10.24, τῇ πείνᾳ ἀγχόμεθα estamos agobiados por el hambre</i>, <i>PLond</i>.1674.21 (VI d.C.) en <i>BL</i> 2(2).84.<br /><b class="num">2</b> [[forzar]], [[obligar]] c. inf. ἄνχοντος Δάζου χωρίζεσθαι ἀπ' αὐτῶν, Ἀρχ.Ἐφ. 1924.157.n.400B.5 (Tesalia I a.C.), c. prep. εἰς τὴν προσκαρτέρησιν τῆς εὐχῆς βιάζεται ἑαυτὸν καὶ ἄγχει Mac.Aeg.<i>Hom</i>.19.7.<br /><b class="num">3</b> [[reprimir]] Gr.Naz.M.36.17A.<br /><b class="num">4</b> [[seducir]], [[extraviar]] Aq.<i>Pr</i>.7.21.<br /><b class="num">• Etimología:</b> *<i>H2em-gh</i>-/<i>H2m̥-gh</i>- que se encuentra en het. <i>ḫamenk</i>- ‘[[atar]]’, lat. <i>[[ango]]</i>, <i>angor</i>, ai. <i>amhas</i>- ‘[[angustia]]’, arm. <i>anju-k</i>, gót. <i>aggwus</i> ‘[[estrecho]]’, etc.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0027.png Seite 27]] die Kehle zuschnüren, Hom. einmal, Iliad. 3, 371 ἄγχε δέ μιν [[πολύκεστος]] ἱμὰς ἁπαλὴν ὑπὸ δειρήν; Κέρβερον ἀπῆξας ἄγχων Ar. Ran. 468, τὸν πῆχυν ὑποβαλὼν τῷ λαιμῷ, ἄγχει αὐτόν Luv. Gymn. 1; auch pass., Pind. N. 1, 46 u. Luc. Gymn. 11. Dah. erdrosseln, Thcoer. 25, 264; Ar. Vesp. 1039 neben [[ἀποπνίγω]], vgl. Av. 1352. 1575; ἄγξουσιν Eccl. 638; κἂν ταῦρον ἄγχοις, von großer Kraft, Lys 81; überh. mißhandeln, quälen, mit στρεβλῶ verbdn Equ. 774, mit [[τύπτω]] Dem. 47, 59, u. vom bösen Gewissen 19, 208; von Glaubigern und vom Eintreiben einer Schuld Luc. Dial. Mort. 22, 1; Symp. 32; ähnl. ango.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἄγξω, <i>ao.</i> [[ἦγξα]], <i>pf. inus.</i><br />[[serrer]], [[étrangler]], [[étouffer]].<br />'''Étymologie:''' R. Ἀγχ, [[serrer]], [[étreindre]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἄγχω:'''<br /><b class="num">1</b> [[стискивать]], [[сдавливать]] (τινὰ ὑπὸ δείρην Hom.);<br /><b class="num">2</b> [[удавливать]], [[душить]], перен. [[притеснять]], [[мучить]] (τινά Arph., Dem., Theocr., Luc.).
}}
{{ls
|lstext='''ἄγχω''': μέλλ. ἄγξω, Ἀριστοφ. Ἑκκλ. 638, Λουκ.· ἀόρ. ἦγξα, Συλλ. Ἐπιγρ. 3588, Ἰώσηπ. (ἀπ-), Ἀριστοφ. Εἰρ. 796: ― μέσ. καὶ παθ. (ἴδε κατωτέρω) μόνον κατ’ ἐνεστ., πρβλ. [[ἀπάγχω]]. (Ἐκ τῆς √ΑΧ, √ΑΓΧ παράγονται τὰ [[ἀχέω]], [[ἀχεύω]], [[ἄχνυμαι]]· [[ἀγχόνη]], ὡς καὶ τὰ ἄγχι (ὃ ἴδε), [[ἀγχοῦ]], [[ἔναγχος]], ἐγγύς· [[ἄχος]], [[ἄχθομαι]], [[ἄχθος]], [[ἴσως]] δὲ καὶ τὰ [[ἀχήν]], [[ἀχηνία]], (Λατ. egeo)· πρβλ. Σανσκρ. anhus, anhas, (Λατ. angustus, angor), agham (κακόν)· Λατ. ango, angina, anxius· Γοτθ. aggvya (ango), aggvus (angustus). Ἀρχ. Ὑψ. Γερμ. angust (angst, [[στενοχωρία]])· ― ἡ κοινὴ [[ἔννοια]] ἐν πᾶσι τούτοις [[εἶναι]] ἡ τῆς ἐκ τοῦ πλησίον πιέσεως ἢ συσφίγξεως). Πιέζω ἰσχυρῶς, [[μάλιστα]] τὸν λαιμόν, ἄγχε μιν ἱμὰς ὑπὸ δειρήν, Ἰλ. Γ. 371· [[στραγγαλίζω]], [[πνίγω]] δι’ ἀγχόνης, τοὺς πατέρας ἦγχον [[νύκτωρ]], Ἀριστοφ. Σφῆκ. 1039 πρβλ. Ἐκκλ. 638, 640· τὸν Κέρβερον ἀπῇξας [[ἄγχων]], ὁ αὐτ. Βάτρ. 468· πρβλ. Ὄρν. 1575· κἂν ταῦρον ἄγχοις, ὁ αὐτ. Λυσ. 81, πρβλ. Δημ. 1157. 6., 1263. 7, Θεόκρ. 5. 106, Ἀνθ. Πλαν. 90· ἐν χαλινῷ τὰς σιαγόνας ἄγχ., Ἑβδ. (Ψαλμ. λα΄, 9): μεταφ., ἐπὶ στενοχωρούντων δανειστῶν, Ἀριστοφ. Ἱπ. 775, Λουκ. Συμπ. ἢ Λαπίθ. 32· πρβλ. Εὐαγγ. Ματθ. ιη΄, 28· ἴδε εἰς Θωμ. Μ. σ. 8, ἐπὶ ἐνόχου συνειδήσεως, τοῦτο... ἄγχει, σιωπᾶν ποιεῖ· Δημ. 406. 5: ― μέσ. [[ἀπαγχονίζω]] ἐμαυτόν, Ἱππ. 563. 7: ― παθ., Πινδ. Ν. 1. 69, Δημ. 1157. 6. ― Δὲν ἀπαντᾷ παρὰ Τραγικοῖς.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[choke]], [[strangle]], ipf. ‘[[was]] [[choking]],’ Il. 3.371†.
}}
{{Slater
|sltr=[[ἄγχω]] [[strangle]] ἀγχομένοις δὲ (δρακόντεσσι) [[χρόνος]] ψυχὰς ἀπέπνευσεν μελέων ἀφάτων (N. 1.46)
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἄγχω:''' μέλ. <i>ἄγξω</i>, αόρ. αʹ [[ἦγξα]]· πρβλ. [[ἀπάγχω]]· [[συμπιέζω]], [[συνθλίβω]], [[πιέζω]] [[σφιχτά]], [[ιδίως]] το λαιμό, [[στραγγαλίζω]], [[σφίγγω]] το λαιμό κάποιου, [[πνίγω]]· <i>ἄγχε μιν ἱμὰς ὑπὸ δειρήν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· τὸν Κέρβερον ἀπῇξας [[ἄγχων]], σε Αριστοφ.· μεταφ. λέγεται για δανειστές, στον ίδ., σε Καινή Διαθήκη· επίσης λέγεται για ένοχη [[συνείδηση]], [[τοῦτο]] ἄγχει, σε Δημ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[squeeze]], [[strangle]] (Il.).<br />Derivatives: [[ἀγχόνη]] [[strangling]] cf. [[περόνη]] etc. (Lat. LW [loanword] [[angina]], Leumann Sprache 1, 205, but see EM).<br />Origin: IE [Indo-European] [42] <b class="b2">*h₂enǵʰ-</b> [[narrow]], [[oppress]]<br />Etymology: Lat. [[angō]] [[bind together]], [[strangle]]. Other languages have the [[u-]]stem adj. Skt. [[aṃhú-]] [[narrow]], Goth. [[aggwus]], Arm. [[anju-k]], OCS [[ǫzъ-kъ]] .<br />See also: Cf. [[ἄγχι]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=to [[compress]], [[press]] [[tight]], esp. the [[throat]], to [[strangle]], [[throttle]], [[choke]], ἄγχε μιν ἱμὰς ὑπὸ δειρήν Il.; τὸν Κέρβερον ἀπῇξας [[ἄγχων]] Ar.: metaph. of creditors, Ar., NTest.; of a [[guilty]] [[conscience]], [[τοῦτο]] ἄγχει Dem.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἄγχω''': {ágkhō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[zuschnüren]], [[erdrosseln]] (seit Il.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[ἀγχόνη]] [[Strick]], [[das Erdrosseln]] (vorw. poetisch; Bildung wie [[περόνη]], [[ἀκόνη]] und andere Werkzeugnamen); davon wiederum [[ἀγχόνιος]] [[zum Erhängen dienend]] (E., Nonn.), [[ἀγχονάω]] [[erdrosseln]] (Man.). Lat. LW ''angina'' (zuletzt Leumann Sprache 1, 205). — [[ἀγκτήρ]], -ῆρος m. "Zusammenschnürer", Gerät für Zusammenschnürung von Wunden (Cels. Med., Plu. usw.), vgl. Björck UUÅ 1932: 5, 82 m. A. 1.<br />'''Etymology''': [[ἄγχω]] hat eine genaue Entsprechung in lat. ''ango'' [[zuschnüren]], [[beengen]]. Dagegen fehlt im Griechischen der weitverbreitete ''u''-Stamm: aind. ''aṃhú''- [[eng]], got. ''aggwus'', arm. ''anju''-''k'', aksl. ''ǫzъ''-''kъ'', lat. *''angu''- in ''angi''-''portum''. Vgl. [[ἄγχι]]; auch [[ἀμφήν]].<br />'''Page''' 1,17-18
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[πνίγω]]). Ἀπό τή ρίζα αχκαί αγχἀπό ὅπου παράγονται καί οἱ λέξεις [[ἄγχι]] (=[[πλησίον]]), [[ἀγχίαλος]] (=κοντά στή [[θάλασσα]], περιτριγυρισμένος ἀπό [[θάλασσα]]), [[ἀγχέμαχος]] (=αὐτός πού μάχεται ἀπό κοντά), [[ἀγχίμολος]] (=αὐτός πού ἔρχεται κοντά), [[ἀγχίνους]] (=[[ἔξυπνος]]), [[ἀγχίνοια]] (=[[ἐξυπνάδα]]), [[ἀγχιστεύω]] (=[[συγγενεύω]]), [[ἀγχιστεία]], [[ἀγχόθεν]], [[ἀγχόθι]], [[ἀγχοῦ]], [[ἀγχόνη]] (=[[κρέμασμα]]), [[ἀγχονάω]], [[ἀγχονίζω]], [[ἀγχόνιος]] (=[[κατάλληλος]] γιά ἀπαγχόνιση), [[ἀγχονιστής]] (=[[δήμιος]]), [[ἀγχώμαλος]] (=ὁ [[σχεδόν]] [[ἴσος]]), [[ἄγχων]] οντος (=[[δήμιος]]), [[ἀγκτήρ]] (=ἐργαλεῖο πού ράβουν [[πληγή]]), [[κυνάγχη]], [[συνάγχη]] (=[[συνάχι]]), στηθάγχη (=[[στενοκαρδία]]). Ἐπίσης ἀπό τή ρίζα αχοἱ λέξεις: [[ἀχέω]], [[ἀχεύω]] (=[[δυσαρεστῶ]]), [[ἄχθος]], [[ἄχθομαι]].
}}