View source for ἐρυσίβη

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐρῠσῑ́βη
|Medium diacritics=ἐρυσίβη
|Low diacritics=ερυσίβη
|Capitals=ΕΡΥΣΙΒΗ
|Transliteration A=erysíbē
|Transliteration B=erysibē
|Transliteration C=erysivi
|Beta Code=e)rusi/bh
|Definition=[ῑ Orph.''L.'' 600], ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[rust]], in [[corn]], [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 609a; αὐχμοὶ καὶ ἐ. [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''553b20: pl., [[Plato|Pl.]]''[[Symposium|Smp.]]'' 188b, X.''Oec.''5.18, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 3.22.1, etc.<br><span class="bld">II</span> title of Demeter in Lydia, ''Et.Gud.''210.25.
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br />[[nielle]], [[rouille du blé]].<br />'''Étymologie:''' [[ἐρεύθω]].
}}
{{pape
|ptext=[ῑ], ἡ, <i>der [[Mehltau]], [[robigo]]</i>, am Korn, Plat. <i>Rep</i>. X.609a; auch im plur., <i>Symp</i>. 188b; Xen. <i>Oec</i>. 5.18; Arist. <i>H.A</i>. 5.22; Τριφυλία καὶ ἐρυσίβην γεννᾷ Strab. 8.3.15; [die [[Quantität]] [[bestätigt]] Orph. <i>Lith</i>. 594]; [[rhodisch]] [[ἐρυθίβη]]. S. [[ἐρυθίβιος]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐρῠσίβη:''' (ῑ) ἡ тж. pl. медвяная роса (на пораженных спорыньей растениях, лат. [[robigo]]) Xen., Plat., Arst., Plut.
}}
{{ls
|lstext='''ἐρῠσίβη''': ῑ, ἡ, «[[νόσος]] τις (ἐξ) ἀέρος ἐπιγιγνομένη τοῖς φυτοῖς καὶ καρποῖς» (Ἡσυχ.), Λατ. [[robigo]], ἰδίως προσβάλλουσα τὸν σῖτον, Πλάτ. Πολ. 609Α, ἔτι [[μᾶλλον]] τὴν κριθήν, Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 14, 14· αὐχμοὶ καὶ ἐρ. Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 22, 3· ἐν τῷ πληθ., Πλάτ. Συμπ. 188Β, κτλ. - [[Κατὰ]] τὸν Θεόφρ. (π. Φυτ. Αἰτ. 3. 22, 2) ἡ δ’ [[ἐρυσίβη]] [[σαπρότης]] τις. - [[Κατὰ]] τὸν Σουΐδ. «[[ἐρυσίβη]], θηρίδιόν τι ἐν τῷ σίτῳ γινόμενον, ὃ λυμαίνεται τὸν καρπόν. τινὲς νόσον ἐπιγινομένην τοῖς σπέρμασι. ἢ ἡ [[κονιορτώδης]] φθορὰ τοῦ σίτου». (Ἐκ τοῦ [[ἐρυθρός]], ὃ ἴδε· πρβλ. [[μίλτος]] ΙΙΙ. Περὶ τῆς ποσότητος ἴδε Ὀρφ. Λιθ. 594).
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐρῠσίβη:''' [ῑ], ἡ ([[ἐρυθρός]]), [[ασθένεια]] των [[φυτών]], [[ιδίως]] του σιταριού, Λατ. [[robigo]], σε Πλάτ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[rust in plants]] (Pl., X., Arist.; [[ī]] Orph. L. 600).<br />Derivatives: [[ἐρυσιβώδης]] [[eaten by rust]] (Arist., Thphr.), [[ἐρυσίβιος]] surname of Apollon in Rhodos (Str.). Denomin. verbs [[ἐρυσιβάω]], <b class="b3">-όομαι</b> [[suffer from rust]], also factitive <b class="b3">-όω</b> (Thphr.). - There is an epithet of Apollo <b class="b3">Ερυθίβιος</b> (Str. 13,1,64, [[varia lectio|v.l.]] <b class="b3">Ε᾽ρεθίβιος</b>; with [[ἐρεᾳζω]]), <b class="b3">Ε᾽ρεθίμιος</b>, <b class="b3">Ε᾽ρεδίμιος</b> (inscr, Rhodes), <b class="b3">Ε᾽ρεθυμιάζω</b> (Lyc. inscr.); further <b class="b3">ἐρυσίβη</b> [[epithet]] of Demeter (Et. Gud.210, 25); Str. 13,1,64 says: <b class="b3">ΡΏόδιοι δε Ε᾽ρυθιβίου Α᾽πόλλωνος ἔχουσι ἐν τῃ χώρᾳ ἱερὸν</b>, <b class="b3">την ἐρυσίβην καλοῦντες ἐρυθίβην</b>. S. below.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Popular word with <b class="b3">β-</b>suffix (Chantraine Formation 260ff.). The stem <b class="b3">ἐρυσι-</b> also in [[ἐρυσίπελας]] (s. v.) and in the plant-name <b class="b3">ἐρυσί-σκηπτρον</b> (Thphr., Dsc.); it recalls the verbal 1. members of the type [[τερψίμβροτος]] (Schwyzer 443); but they have also been considered as old [[s-]]enlargements of the word for [[red]] (s. [[ἐρυθρός]], [[ἐρεύθω]]), seen also in Lat. [[russus]], Lith. [[raũsvas]] [[red]], OCS [[rusъ]] [[reddish blond]], Germ., e. g. OHG [[rost]] [[Rost]], Khotansac. [[rrusta]] [[red]] a. o.; IE <b class="b2">*reudh-s-</b> ([[roudh-s-]], [[rudh-s-]]) to the [[s-]]stem in [[ἔρευθος]]? - Furnée 214, 255f. rightly saw that this is a Pre-Greek word; note the variations dental ([[θ]], [[δ]])/s and β/[[μ]] (Furnée 248-263 and 203-221). Also the long [[ι]] is typical for Pre-Greek word-formation (Beekes, Pre-Greek suffixes: <b class="b3">-ιβ-</b>, <b class="b3">-ιγ-</b>, <b class="b3">-ιδ-</b>, <b class="b3">ιθ-</b>. <b class="b3">-ικ-</b>, <b class="b3">-ιν-</b>). The word will have been influenced by Gr. <b class="b3">ἐρυθ-</b>.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ἐρῠσῑ́βη, ἡ, [[ἐρυθρός]]<br />red [[blight]], Lat. [[robigo]], Plat.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἐρυσίβη''': {erusí̄bē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Rost bei Pflanzen]] (Pl., X., Arist., Thphr. usw.; ''ī'' Orph. ''L''. 600).<br />'''Derivative''': Davon [[ἐρυσιβώδης]] [[von Rost angegriffen]] (Arist., Thphr.), [[ἐρυσίβιος]] Beiname des Apollon in Rhodos (Str.). Denominative Verba [[ἐρυσιβάω]], -όομαι [[von Rost leiden]], auch faktitiv -όω (Thphr.).<br />'''Etymology''': Sehr fraglich ist [[ἐρυθίβη]] (Str. 13, 613), s. Solmsen KZ 38, 442 A. 1. Volkstümliches Wort mit β-Suffix (Chantraine Formation 260ff.); im Einzelnen unklar. Der Stamm ἐρυσι- erscheint auch als Vorderglied in [[ἐρυσίπελας]] (s. d.) und im Pflanzennamen [[ἐρυσίσκηπτρον]] (Thphr., Dsk.); er erinnert dadurch an die verbalen Vorderglieder vom Typus [[τερψίμβροτος]] (Schwyzer 443). Darin kann aber auch eine alte ''s''-Erweiterung des Wortes für [[rot]] stecken (s. [[ἐρυθρός]], [[ἐρεύθω]]), die auch in lat. ''russus'', lit. ''raũsvas'' [[rot]], aksl. ''rusъ'' [[rötlich blond]], germ., z. B. ahd. ''rost'' ‘''Rost''’, khotansak. ''rrusta'' [[rot]] u. a. vorliegt; idg. *''reudh''-''s''- (''roudh''-''s''-, ''rudh''-''s''-) mag mit dem ''s''-Stamm in [[ἔρευθος]] in Verbindung stehen.<br />'''Page''' 1,569-570
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[mildew]]
}}