View source for κυπάρισσος

{{LSJ1
|Full diacritics=κῠπᾰ́ρισσος
|Medium diacritics=κυπάρισσος
|Low diacritics=κυπάρισσος
|Capitals=ΚΥΠΑΡΙΣΣΟΣ
|Transliteration A=kypárissos
|Transliteration B=kyparissos
|Transliteration C=kyparissos
|Beta Code=kupa/rissos
|Definition=Att. [[κυπάριττος]], ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[cypress]], [[Cupressus sempervirens]], εὐώδης Od.5.64, cf. [[Herodotus|Hdt.]] 4.75, Hermipp.63.14, Phld.Mort.38, Dsc.1.74, Arr.An.7.19.4; ἐλαφρά Pi.Fr.154; ῥαδινά Theoc.11.45; ἄρρην καὶ θήλεια Thphr.HP1.8.2.<br><span class="bld">II</span> [[cypress wood]] as [[timber]], SIG251 Hii 9 (Delph., iv B.C.), IG42(1).102.26 (Epid., iv B.C.), 22.1672.191.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1534.png Seite 1534]] ἡ, att. [[κυπάριττος]], die [[Cypresse]], cupressus sempervirens; [[εὐώδης]] Od. 5, 64; Her. 4, 75; Hermipp. bei Ath. I, 27 f u. Folgde.
}}
{{bailly
|btext=ου (ἡ) :<br /><i>att.</i> [[κυπάριττος]];<br />cyprès, <i>arbre</i>.<br />'''Étymologie:''' DELG t. médit. d'origine inconnue, <i>myc.</i> ku-pa-ri-se-ja.
}}
{{elru
|elrutext='''κῠπάρισσος:''' атт. κῠπάριττος (ᾰ) ἡ [[кипарис]] Hom., Pind., Her. etc.
}}
{{ls
|lstext='''κῠπάρισσος''': Ἀττ.-ιττος, ἡ, «κυπαρίσσι», Cypressus sempervirens, [[εὐώδης]] Ὀδ. Ε. 64, πρβλ. Ἡρόδ. 4. 75· ἐλαφρὰ Πινδ. Ἀποσπ. 126· ῥαδινὰ Θεοκρ. Ἐπιγράμμ. 11. 45· ἄρρην καὶ θήλεια Θεόφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 1. 8, 2, κτλ.· ― ἐχρησίμευεν εἰς τὴν ξυλουργίαν ἐν Ἑλλάδι, ὡς καὶ νῦν, ἴδε [[κυπαρίσσινος]].
}}
{{Autenrieth
|auten=[[cypress]], evergreen, Od. 5.64†.
}}
{{Slater
|sltr=<b>κῠπᾰρισσος</b> (ἡ) [[cypress]] [[wood]] “ἔα, [[φρήν]], κυπάρισσον, ἔα δὲ νομὸν Περιδάιον” (τὴν Κρήτην. Σ.) (Pae. 4.50)
}}
{{grml
|mltxt=η (AM [[κυπάρισσος]], Α αττ. τ. [[κυπάριττος]])<br /><b>1.</b> το κωνοφόρο [[δένδρο]] [[κυπαρίσσι]] (α. «[[μακρύς]] ἔναι ὡς [[κυπάρισσος]]», Διήγ. Αχιλλ.<br />β. «ἐντὶ δάφναι [[τηνεί]], ἐντὶ ῥαδιναὶ κυπάρισσοι», <b>Θεόκρ.</b>)<br /><b>2.</b> το [[ξύλο]] του δένδρου [[αυτού]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για μεσογειακή λ. άγνωστης προελεύσεως. Τη λ. δανείστηκε η Λατινική με τη [[μορφή]] <i>cypressus</i>, πιθ. μέσω της Ετρουσκικής και από [[εκεί]] διάφορες ευρωπ. γλώσσες, [[πρβλ]]. αγγλ. <i>cypress</i>. Η λ. μαρτυρείται στη Μυκηναϊκή με τον τ. <i>kupariseja</i> «[[κυπαρισσένιος]]». Τη λ. εμφανίζουν και τα τοπωνύμια <i>Κυπάρισσος</i> στη [[Φωκίδα]] (απ' όπου στη Μυκηναϊκή ο τ. <i>Kuparisijo</i> [πιθ. εθνικό όνομα]), <i>Κυπαρισσήεις</i>, <i>Κυπαρισσία</i>, <i>Κυπαρισσιαί</i>, <i>Κυπαρισσούς</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κυπαρίσσι]](<i>ον</i>), [[κυπαρίσσινος]], [[κυπαρισσών]](<i>ας</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[κυπαρισσίας]], [[κυπαρίσσιος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[κυπαρισσόκομος]], [[κυπαρισσόροφος]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[βουρικυπάρισσος]], [[χαμαικυπάρισσος]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κῠπάρισσος:''' Αττ. -ιττος, <i>ἡ</i>, [[κυπαρίσσι]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[cypress]] (ε 64).<br />Dialectal forms: Myk. [[kupariseja]] (pl. n.). <b class="b2">of c.wood</b>. Att. <b class="b3">-ιττος</b><br />Derivatives: Dimin. <b class="b3">-ίττιον</b> (Alciphr.); further <b class="b3">-ίσσινος</b>, <b class="b3">-ίττινος</b> [[of cypress-wood]] (ρ 340), <b class="b3">-ισσίας</b> [[Euphorbia aleppica]] (Dsc.; Strömberg Pflanzennamen 35), <b class="b3">-ισσών</b>, <b class="b3">-ῶνος</b> m. [[cypress-forest]] (Str.);<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Town-name [[Κυπάρισσος]] (Phocis, Β 519), <b class="b3">-ισσοῦς</b>, <b class="b3">-ισσία</b>, <b class="b3">-ισσιαί</b>, <b class="b3">-ισσήεις</b> (Elis, Β593), [[κυφαρισσινος]] (inscr. Aegina). Leumann Hom. Wörter 301); cf. Solmsen Wortforsch. 85; with [[Κυπαρίσσιος]] surn. of Apollon (Kos), <b class="b3">-ισσία</b> surname of Artemis (Lacon.; <b class="b3">Κυφ-</b>), <b class="b3">-ισσίτας</b> surn. of Pan (Crete; <b class="b3">Κυφ-</b>). - A Pre-Greek word (note the names with <b class="b3">Κυφ-</b>). Lat. [[cupressus]] (note the [[-e-]]). Cf. W.-Hofmann s. v. with Nachtr., Blumenthal Gnomon 15, 166, Leumann IF 57, 156 f., Ernout Aspects du vocab. latin 31); here also Hebr. [[gōfer]]. On other names of the cypress Schrader-Nehring Reallex. 1, 671. Fur. 160 n. 70 recalls Hurr. [[šermini]] <b class="b2">id.</b> for Pers. [[serv]] <b class="b2">id.</b>
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=κῠπάρισσος, ''Att.'' -ιττος, ἡ,<br />a [[cypress]], Od., Hdt., etc.
}}
{{FriskDe
|ftr='''κυπάρισσος''': {kupárissos}<br />'''Forms''': att. -ιττος<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Zypresse]] (seit ε 64).<br />'''Derivative''': Davon das Demin. -ίττιον (Alkiphr.); ferner -ίσσινος, -ίττινος [[von Zypressenholz]] (seit ρ 340), -ισσίας [[Euphorbia aleppica]] (Dsk. u.a.; Strömberg Pflanzennamen 35), -ισσών, -ῶνος m. [[Zypressenhain]] (Str.); myk. ''ku''-''pa''-''ri''-''se''-''ja'' (pl. n.)? Stadtnamen Κυπάρισσος (Phokis, Β 519), -ισσοῦς, -ισσία, -ισσιαί, -ισσήεις (Elis, Β593; Leumann Hom. Wörter 301); vgl. Solmsen Wortforsch. 85; dazu Κυπαρίσσιος Bein. des Apollon (Kos), -ισσία B. der Artemis (Lakon.; Κυφ-), -ισσίτας Bein. des Pan (Kreta; Κυφ-).<br />'''Etymology''': Mittelmeerwort unbekannten Ursprungs. Aus derselben Quelle oder eher aus dem Griechischen (durch etrusk. Vermittlung?) lat. ''cupressus'' (W.-Hofmann s. v. mit Nachtr., Blumenthal Gnomon 15, 166, Leumann IF 57, 156 f., Ernout Aspects du vocab. latin 31); hierher noch hebr. ''gōfer''. Über andere Namen der Zypresse Schrader-Nehring Reallex. 1, 671.<br />'''Page''' 2,50
}}
{{mantoulidis
|mantxt=ἡ (=[[κυπαρίσσι]]). Ξενική ἡ προέλευσή του.
}}
{{trml
|trtx====[[cypress]]===
Akkadian: 𒋗𒌫𒎙, 𒇷; Albanian: selvi, qiparis; Arabic: سَرْوَة, سَرْو; Egyptian Arabic: سرو, سروة; Aramaic Classical Syriac: ܫܘܽܪܒܻܝܢܳܐ, ܫܱܪܘܱܝܢܳܐ, ܒܪܽܘܬܳܐ; Jewish Aramaic: שׁוּרְבִּינָא, בְּרֹותָא, בְּרָָתָא; Armenian: նոճի, կիպարիս; Bulgarian: кипарис, селвия; Catalan: xiprer; Chinese Mandarin: [[柏樹]], [[柏树]]; Crimean Tatar: servi, selbi; Czech: cypřiš; Dutch: [[cipres]]; Esperanto: cipreso; Estonian: küpress; Finnish: sypressi; French: [[cyprès]]; Galician: ciprés, alcipreste; German: [[Zypresse]]; Greek: [[κυπαρίσσι]]; Ancient Greek: [[κυπάριττος]], [[κυπάρισσος]]; Hawaiian: kupeleko; Hebrew: בְּרוֹשׁ, תְּאַשּׁוּר; Hungarian: ciprus, ciprusfa; Icelandic: kýprusviður; Ido: cipreso; Italian: [[cipresso]]; Japanese: サイプレス, 糸杉; Kazakh: сауырағаш; Kikuyu: mũkarakaba; Kurdish Central Kurdish: سەوڵ; Northern Kurdish: serw; Latin: [[cupressus]]; Latvian: ciprese; Ligurian: çipresso; Lithuanian: kiparisas; Lombard: ciprèss; Macedonian: чемпрес; Manchu: ᠮᠠᡳᠯᠠᠰᡠᠨ; Maori: kaiperi; Middle English: cipres; Nahuatl: tlatskakuauitl, tlatskan; Norman: cyprès; Norwegian: sypress; Occitan: cipres; Persian: سرو; Piedmontese: sipress; Polish: cyprys; Portuguese: [[cipreste]]; Romagnol: arẓiprës; Romanian: chiparos; Russian: [[кипарис]]; Serbo-Croatian Cyrillic: чѐмпрес, сѐлвија, сѐвлија; Roman: čèmpres, sèlvija, sèvlija; Slovak: cyprus; Slovene: cipresa; Spanish: [[ciprés]]; Sumerian: 𒋗𒌫𒈨; Swahili: mvinje; Swedish: cypress; Tagalog: sipres; Turkish Modern Turkish: servi, selvi; Ottoman Turkish: سروی, سلوی; Ugaritic: 𐎚𐎛𐎌𐎗; Welsh: cypreswydd; Xhosa: uthulwane
}}