View source for μάσσω

{{LSJ1
|Full diacritics=μάσσω
|Medium diacritics=μάσσω
|Low diacritics=μάσσω
|Capitals=ΜΑΣΣΩ
|Transliteration A=mássō
|Transliteration B=massō
|Transliteration C=masso
|Beta Code=ma/ssw
|Definition=[[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''563; Att. [[μάττω]] Eup.340: <span class="bld">A</span> fut. μάξω Ar.''Lys.''601 (anap.) ([[ἀναμάσσω]] Od. 19.92): aor. ἔμαξα Pherecr. 183.2, [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 372b, Arist. ''Rh.''1416b31, Nic.''Th.''952: pf. μέμᾰχα [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''55:—Med., fut. μάξομαι ([[ἐμμ]]-) Call.''Dian.''124: aor. ἐμαξάμην [[Herodotus|Hdt.]]1.200; ''poet.'' μαξάμην ''AP'' 5.295 (Agath.):—Pass., aor. 1 ἐμάχθην Aret.''CD''2.12: aor. 2 <b class="b3">ἐμάγην</b> [ᾰ] (v. [[ἐκμάσσω]]): pf. μέμαγμαι [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''57, Th.4.16: freq. in compounds [[ἀπoμάσσω]], [[ἐκμάσσω]]:—[[knead]], [[press into a mould]], especially of barley-cakes which were subsequently moistened and eaten without baking (cf. [[μακτός]]), S. l. c., Ar.''Pax''14; μᾶζαν μεμαχότος Id.''Eq.''55 (also in Med., [[Herodotus|Hdt.]] [[l.c.]], Ar.''Nu.''788); <b class="b3">ἐκ μὲν τῶν κριθῶν ἄλφιτα... ἐκ δὲ τῶν πυρῶν ἄλευρα, τὰ μὲν πέψαντες, τὰ δὲ</b> (viz. [[ἄλφιτα]]) μάξαντες Pl. [[l.c.]]: metaph., μάττειν ἐπινοίας [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''539:—Med., εὐλόγου αἰτίας ματτόμενον Pall.in Hp. Fract.12.286 C.:—Pass., μᾶζα μεμαγμένη Archil.2; <b class="b3">μᾶζαν ὑπ' ἐμοῦ μεμ</b>. [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''57, cf. 1167; [[σῖτος]] [[μεμαγμένος]] = [[dough]] [[ready]] [[knead]]ed (or [[pressed]] into [[cake]]s), Th. l. c., cf. Ar.''Pax''28; <b class="b3">ὅστις ἀλφιτοσιτεῖ, ὕδατι μεμαγμένην</b> (μεμιγ- codd.) <b class="b3">ἀεὶ τὴν μᾶζαν ἐσθίει</b> prob. cj. in [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''6.2.28, cf. Agathocl.6.<br><span class="bld">II</span> [[wipe]], <b class="b3">ῥοδόπηχυς Ἠὼς μαξαμέ[νη χεῖρας</b>?] ''Inscr.Prien.''287; cf. [[εἰσμάσσομαι]].<br><span class="bld">III</span> [[take the impression of]], [[cling close to]], Med. c. acc., ''AP''l.c.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0098.png Seite 98]] att. [[μάττω]], perf. μέμαχα, Ar. Equ. 55, μέμαγμαι, ib. 57, 1) [[betasten]], berühren (s. μαω); so ἐμάξατο, Agath. 9 (V, 296), vgl. die compp. Bes. mit den Händen drücken, quetschen, [[kneten]], den Teig, Her. 1, 200; Ar. a. a. O., der auch [[γογγύλη]] μεμαγμένη, Pax 28, u. übertr. kom. ἐπινοίας sagt, Equ. 537; [[μᾶζα]] μεμαγμένη, Archil. 56; [[σῖτον]] μεμαγμένον, Thuc. 4, 16; ἄλευρα τὰ μὲν πέψαντες, τὰ δὲ μάξαντες, Plat. Rep. II, 372 b; Xen. Oec. 10, 11 u. Folgde. Bei Ar. auch im med., μάττεσθαι τὰ ἄλφιτα, Nubb. 778; – [[βίος]] μεμαγμένος, sprichw. = ἀληλεσμένος, Zenob. 1, 21 Diogen. 1, 17. – Damit hangen [[μᾶζα]], [[μάγειρος]], [[μάκτρα]] u. ähnl. zusammen. – 2) streichen, wischen, sowohl abwischen als beschmieren, bestreichen, VLL. Gebräuchlicher in den compp. Davon kommt [[μαγεύς]], [[μαγδαλιά]] u. ä.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> μάξω, <i>ao.</i> [[ἔμαξα]], <i>pf.</i> μέμαχα ; <i>Pass. ao.</i> [[ἐμάχθην]], <i>ao.2</i> [[ἐμάγην]], <i>pf.</i> μέμαγμαι;<br />pétrir, masser;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[μάσσομαι]] (<i>ao.</i> ἐμαξάμην) <i>m. sign.</i><br />'''Étymologie:''' R. Μαγ, pétrir ; cf. [[μαγεύς]], [[μάγειρος]].
}}
{{elru
|elrutext='''μάσσω:''' атт. [[μάττω]] (fut. μάξω, aor. [[ἔμαξα]], pf. μέμᾰχα; aor. med. ἐμαξάμην; pass.: aor. 2 [[ἐμάγην]], pf. μέμαγμαι) тж. med.<br /><b class="num">1</b> [[мять]], [[месить]] (μᾶζαν Arph.; τὰ ἄλευρα Plut.): [[σῖτος]] μεμαγμένος Thuc. хлеб в виде готового теста;<br /><b class="num">2</b> перен. мять, молоть, т. е. без конца пересказывать (ἐπινοίας Arph.);<br /><b class="num">3</b> [[поглаживать]], [[ощупывать]] (γαστέρα κισσυβίου Anth.).
}}
{{ls
|lstext='''μάσσω''': Ἀττ. [[μάττω]]: μέλλ. μάξω Ἀριστοφ. Λυσ. 601, Ἀριστ. Ρητ. 3. 16, 4 (ἀνα-Ὀδ.)· ἀόρ. ἔμαξα Φερεκρ. ἐν Ἀδήλ. 18, Πλάτ.· πρκμ. μέμᾰχα Ἀριστοφ. Ἱππ. 55. - Μέσ. μέλλ. μάξομαι (ἐμμ-) Καλλ. εἰς Ἄρτεμ. 124· ἀόρ. ἐμαξάμην Ἡρόδ. 1. 200. - Παθ., ἀόρ. α΄ ἐμάχθην Ἀρεταῖ. π. Αἰτ. Χρον. Παθ. 2. 12 (πρβλ. [[προσμάσσω]])· ἀόρ. β΄ ἐμάγην (ἴδε ἐκμ-)· πρκμ. μέμαγμαι Ἀριστοφ. Ἱππ. 57, Θουκ. 4. 16· [[συχνάκις]] ἐν συνθέσει μετὰ τῆς ἀπό, ἐκ. (Ἐκ τῆς √ΜΑΓ, ὡς μάγμα, μᾰγεύς, μάγειρος, μάκτρα, Σλαυ. mak-a (farina), Λιθ. mink-au (pinso), [[ὥστε]] τὸ μάσσω [[εἶναι]] ἀντὶ τοῦ μάγσω, καὶ τὸ μᾶζα [[εἶναι]] μαλακώτερος [[τύπος]] ἐκ τῆς √ΜΑΓ, ὡς τὸ [[φύζα]] ἐκ τῆς √ΦΥΓ, [[φεύγω]]). Κυρίως, χειρίζομαι, ψηλαφῶ, ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, Ἀνθ. Π. 5. 296· πρβλ. [[ἐπιμαίομαι]]. II. [[ἐργάζομαι]], [[κατεργάζομαι]], «[[δουλεύω]]» τι διὰ τῶν χειρῶν, ζυμώνω [[φύραμα]], Λατ. pinso, Σοφ. Ἀποσπ. 149, Ἀριστοφ. Εἰρ. 44· μᾶζαν μεμαχότος ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 55· [[ὡσαύτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, Ἡρόδ. 1. 202, Ἀριστοφ. Νεφ. 788· [[κυρίως]] ἐπὶ σιτίνου ἀλεύρου, ἐκ μὲν τῶν κριθῶν ἄλφιτα..., ἐκ δὲ τῶν πυρῶν ἄλευρα, τὰ μὲν πέψαντες, τὰ δὲ μάξαντες Πλάτ. Πολ. 372Β· μεταφ., μάττειν ἐπινοίας Ἀριστοφ. Ἱππ. 549· - Παθ., [[μᾶζα]] μεμαγμένη Ἀρχίλ. 2· μᾶζαν ὑπ’ ἐμοῦ μεμ. Ἀριστοφ. Ἱππ. 57, πρβλ. 1167· [[σῖτος]] μεμαγμένος, [[φύραμα]] ἐκ σιτίνου ἀλεύρου ζυμωμένου, ἕτοιμον, Θούκ. 4. 16, πρβλ. Ἀριστοφ. Εἰρ. 28. III. [[σπογγίζω]]· πρβλ. [[ἀπομάσσω]].
}}
{{grml
|mltxt=[[μάσσω]] (AM, Α αττ. τ. [[μάττω]])<br /><b>1.</b> [[ζυμώνω]], [[πιέζω]] [[ζύμη]] [[μέσα]] σε ένα [[καλούπι]], ειδικά για μικρές κρίθινες πίτες που τίς έτρωγαν [[χωρίς]] να τίς ψήσουν («οὐδεὶς γὰρ αίῃ με μάττοντ' ἐσθίειν», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κατεργάζομαι]], [[μαλάσσω]], «[[δουλεύω]]» [[κάτι]] με το [[χέρι]], [[ζυμώνω]] [[φύραμα]] («μᾱζαν μεμαχότος», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>3.</b> ([[κυρίως]] για σιταρένιο [[αλεύρι]]) [[ζυμώνω]] («σῖτον μεμαγμένον» — [[φύραμα]] έτοιμο από ζυμωμένο σιταρένιο [[αλεύρι]], <b>Θουκ.</b>)<br /><b>4.</b> [[καθαρίζω]], [[σκουπίζω]], [[σφουγγίζω]] («νὰ μαχθῇ τὸ αἷμά μου εἰς τὸ καλόν μου χέριν», Αρμούρ.)<br /><b>5.</b> (μέσ. με αιτ.) <i>μάσσομαι</i>, <i>μάττομαι</i><br />κολλιέμαι [[πάνω]] σε [[κάτι]] και [[παίρνω]] τη [[μορφή]] και το [[σχήμα]] του.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[μάσσω]] μπορεί να αναχθεί [[είτε]] σε θ. <i>μαγ</i>- ([[πρβλ]]. <i>ἐ</i>-<i>μάγ</i>-<i>ην</i>), [[οπότε]] ο ενεστ. [[μάσσω]] σχηματίστηκε [[κατά]] τα ρήματα σε -<i>σσω</i>, [[είτε]] σε θ. <i>μακ</i>- (<span style="color: red;"><</span> <i>μακ</i>-<i>jω</i>, [[πρβλ]]. λ. [[μακαρία]]), [[οπότε]] ο [[αόριστος]] <i>ἐμάγην</i> θα θεωρηθεί αναλογικός [[προς]] τον παρακμ. <i>μέμαγμαι</i>. Στην πρώτη [[περίπτωση]] το ρ. ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>m</i><i>ә</i><i>ĝ</i>- «[[ζυμώνω]], [[μαλάσσω]]» ([[πρβλ]]. γερμ. <i>machen</i>, αρχ. σαξ. <i>makon</i> «[[οικοδομώ]], [[κατασκευάζω]]»), ενώ στη δεύτερη σε ΙΕ [[ρίζα]] με έρρινο [[στοιχείο]] <i>menk</i>- «[[ζυμώνω]], [[μαλάσσω]]» ([[πρβλ]]. γερμ. <i>mengen</i> «[[αναμιγνύω]]», αρχ. ινδ. <i>macate</i> «[[συντρίβω]]»). Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], πρόκειται για μια [[ρίζα]] <i>m</i><i>ә</i><i>ĝ</i>-, της οποίας [[άλλη]] [[μορφή]] [[είναι]] η [[ρίζα]] <i>m</i><i>ā</i><i>k</i>- ([[πρβλ]]. λατ. <i>m</i><i>ā</i><i>ceria</i> «[[περίβολος]]», <i>m</i><i>ā</i><i>cero</i> «[[μαλάσσω]]»).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[μάγμα]], [[μάζα]], [[μάκτρα]], [[μάκτρο]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[μαγεύς]], [[μαγίς]], [[μάκρα]], [[μακτήρ]], [[μάκτης]], [[μακτός]], [[μακτρισμός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>μάξις</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) [[απομάσσω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αναμάσσω]], <i>διαμάττω</i>, <i>εισμάσσω</i>, [[εκμάσσω]], [[εναπομάσσω]], [[καταμάσσω]], [[περικαταμάσσω]], <i>περιμάττω</i>, [[προεκμάττω]], [[προμάσσω]], [[προσμάσσω]], [[υπομάττω]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''μάσσω:''' Αττ. [[μάττω]], μέλ. <i>μάξω</i>, αόρ. αʹ [[ἔμαξα]], παρακ. <i>μέμᾰχα</i> — Παθ. αόρ. βʹ [[ἐμάγην]], παρακ. <i>μέμαγμαι</i> (από √<i>ΜΑΓ</i>, απ' όπου <i>μάγ-σω</i>),<br /><b class="num">I.</b> [[κυρίως]], [[πιάνω]], [[αγγίζω]], σε [[κείμενα]] των Μεσαιωνικών χρόνων, σε Ανθ.<br /><b class="num">II.</b> [[εργάζομαι]] με τα χέρια, [[ζυμώνω]] [[ζύμη]] για [[τηγανίτα]], Λατ. [[pinso]], σε [[κείμενα]] Μεσαιωνικών χρόνων, σε Ηρόδ., Αριστοφ.· μεταφ., <i>μάττειν ἐπινοίας</i>, σε Αριστοφ. — Παθ., [[μᾶζα]] ὑπ' [[ἐμοῦ]] μεμαγμένη, στον ίδ.· [[σῖτος]] μεμαγμένος, [[ζύμη]] που έχει ήδη ζυμωθεί, σε Θουκ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[knead (dough)]], [[press a plastic material in a form]], [[strike]], [[wipe off]], [[pull]], [[represent]] (τ 92).<br />Other forms: Att. [[μάττω]], <b class="b3">-ομαι</b>, aor. [[μάξαι]], <b class="b3">-σθαι</b>, pass. [[μαγῆναι]], [[μαχθῆναι]], perf. midd. [[μέμαγμαι]], act. [[μέμαχα]] (Ar.).<br />Compounds: Often with prefix like <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἀνα-</b>.<br />Derivatives: Many derivv. 1. [[ἐκμαγεῖον]] ([[μαγεῖον]] Longin.) [[mass]], [[in which prints are made]], [[offprint]], [[mould]], [[towel]], [[serviette]] (IA.). 2. [[μαγίς]], <b class="b3">-ίδος</b> f. [[kneaded mass]], [[cake]], [[kneading trough]], [[dresser]] (Hp., Com, S.). 3. [[μάγμα]] n. [[kneaded mass]], [[thick salve]], [[smear]] (pap., Plin.), <b class="b3">ἔκ-</b>, <b class="b3">ἀπό-μαγμα</b> [[offprint]], [[duster]], [[wiped off dirt]] (Hp., S., Thphr.), <b class="b3">μαγμον τὸ καθάρσιον</b> H. 4. <b class="b3">ἔκ-</b>, <b class="b3">ἀνά-μαξις</b> [[wiping off]] (Arist.). -- 5. [[μαγεύς]] m. [[kneeader]], [[baker]], [[who wipes off]] (Poll., AP, H.), prob. directly from verb (after Boßhardt 81 from <b class="b3">*μαγή</b>). 6. <b class="b3">μακτήρ ἡ κάρδοπος</b>, <b class="b3">ἡ πυελίς</b>. <b class="b3">καὶ διφθέρα</b>. <b class="b3">καὶ ὀρχήσεως σχῆμα</b> H. (on the dance name Lawler AmJPh 71, 70ff.); (<b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">κατα-)μάκτης</b> [[kneader]], [[who wipes off]] (Com. Adesp., H.), f., [[ἀπομάκτρια]] (Poll.). 7. [[μάκτρα]] f. [[baking trough]] (Com., X.), [[trough]], [[bathing tub]], [[sarcophagus]] (hell.; wr. [[μάκρα]], Schwyzer 337); (<b class="b3">ἔκ-</b>, <b class="b3">ἀπό-)-μάκτρον</b> [[offprint]], [[towel etc.]] (E., Ar.). 8. [[μακτήριον]] = [[μάκτρα]] (Plu.). 9. [[μακτρισμός]] name of a dance (Ath.; after [[κορδακισμός]]; cf. on [[μακτήρ]] above) with <b class="b3">-ίστρια</b> name of a danceress (ebd.). -- 10. [[ἀπομαγδαλιά]] (Ar., Plu., Gal.), [[μαγδαλιά]] (Gal.; <b class="b3">-έα</b> Hippiatr.) [[bread crumb for handwashing]]; like [[ἁρμαλιά]], [[φυταλιά]] etc. (Scheller Oxytonierung 90), but with unexplained [[δ]] (after <b class="b3">*ἀπομάγδην</b>?). -- 11. With auslaut. [[κ]]: <b class="b3">μακαρία βρῶμα ἐκ ζωμοῦ καὶ ἀλφίτων</b> H. -- On [[μᾶζα]] s. v.<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [696, 698, 730] <b class="b2">*menk-</b> [[knead]], <b class="b2">*m(e)h₂ǵ-</b> [[knead]]<br />Etymology: For comparison we have words with final [[g]], IE <b class="b2">*maǵ-</b>, especially in Germanic and Baltoslavic, e.g. NHG [[machen]], OS [[makōn]] [[make]], [[erect]], [[build]], if prop. [[knead]], [[form]], OCS [[mažǫ]], [[mazati]] [[smear]], [[salve]]; further Celt., e.g. Bret. [[meza]] [[knead]]; uncertain Arm. [[macanim]], [[macnum]] [[stick fast]], [[congeal]]. On the other hand we find a final k with nasal, IE <b class="b2">*menk-</b>, in Lith. [[mìnkau]], [[mánkau]], [[-yti]] [[knead a weak masse]], OCS [[mǫka]], Russ. [[muká]] [[flour]] and many other Baltoslavic words; from Germ. one might consider NHG [[mengen]], OE [[mengan]] etc., if prop. [[knead together]]; from Skt. [[macate]] <b class="b2">crush etc.</b> (Dhātup.). Further there are a few longvowel words without nasal: Latv. [[màcu]], [[màkt]] [[press]], [[plague]] and Lat. [[māceria]] <b class="b2">wall )kneaded from loam</b>. -- Of the Greek word only the isolated [[μακαρία]] has a clear tenuis, as [[μάσσω]] (first from <b class="b3">*μακ-ι̯ω</b>) can be explained as a deviation. As however also [[μαγῆναι]] as well as the nominal <b class="b3">γ-</b>forms can be so explained (cf. Schwyzer 760), one can explain Greek if necessary with IE <b class="b2">*menk</b>. A suppletive system <b class="b2">*menk</b> (: [[μακαρία]], [[μάσσω]]): [[maǵ-]](: [[μαγῆναι]]) is conceivable -- WP. 2, 224, 226f., 268, Pok. 696f., 698, 730f., W.-Hofmann s. [[māceria]], Fraenkel s. [[mìnkyti]] u. <b class="b2">mė́šlas</b>, Vasmer s. [[mázatь]], [[muká]], [[mjágkij]]; s. also Bq. - One retains some doubts however; note among other things the form <b class="b3">-μαγδαλιά</b>; further the supposed interchange <b class="b2">*menk-</b>: <b class="b2">*meh₂ǵ-</b> arouses suspicion.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[from !μαγ, for μάγσω]<br /><b class="num">I.</b> to [[handle]], [[touch]], in Mid., Anth.: cf. [[ἐπιμαίομαι]].<br /><b class="num">II.</b> to [[work]] with the hands, to [[knead]] dough, Lat. [[pinso]], Ar.; also in Mid., Hdt., Ar.; metaph., μάττειν ἐπινοίας Ar.:—Pass., [[μᾶζα]] ὑπ' [[ἐμοῦ]] μεμαγμένη Ar.; [[σῖτος]] μεμαγμένος dough [[ready]] kneaded, Thuc.
}}
{{FriskDe
|ftr='''μάσσω''': {mássō}<br />'''Forms''': att. [[μάττω]], -ομαι, Aor. μάξαι, -σθαι, Pass. μαγῆναι, μαχθῆναι, Perf. Med. μέμαγμαι, Akt. μέμαχα (Ar.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': ‘(einen Teig) kneten, eine plastische Materie in eine Form einpressen, abstreichen, abwischen, abdrücken, abbilden’ (seit τ 92).<br />'''Composita''': oft mit Präfix wie ἀπο-, ἐκ-, ἀνα-,<br />'''Derivative''': Viele Ableitungen. 1. [[ἐκμαγεῖον]] ([[μαγεῖον]] Longin.) [[Masse]], [[in die Abdrücke gemacht werden]], [[Abdruck]], [[Abbild]], [[Handtuch]], [[Serviette]] (ion. att.). 2. [[μαγίς]], -ίδος f. [[geknetete Masse]], [[Kuchen]], [[Knettrog]], [[Anrichttisch]] (Hp., Kom" S. usw.). 3. [[μάγμα]] n. [[geknetete Masse]], [[dicke Salbe]], [[Schmiere]] (Pap., Plin. u. a.), ἔκ-, [[ἀπόμαγμα]] [[Abdruck]], [[Wischlappen]], [[abgewischter Schmutz]] (Hp., S., Thphr.), μαγμόν· τὸ καθάρσιον H. 4. ἔκ-, [[ἀνάμαξις]] [[das Abwischen]] (Arist. u. a.). — 5. [[μαγεύς]] m. [[Kneter]], [[Bäcker]], [[Abreiber]] (Poll., ''AP'', H.), wohl direkt vom Verb (nach Boßhardt 81 von *μαγή). 6. [[μακτήρ]]· ἡ [[κάρδοπος]], ἡ [[πυελίς]]. καὶ [[διφθέρα]]. καὶ ὀρχήσεως [[σχῆμα]] H. (zum Tanznamen Lawler AmJPh 71, 70ff.); (ἀπο-, κατα-)[[μάκτης]] [[Kneter]], [[Abwischer]] (''Kom''. ''Adesp''., H. u. a.), f., [[ἀπομάκτρια]] (Poll.). 7. [[μάκτρα]] f. [[Backtrog]] (Kom., X.), [[Trog]], [[Badewanne]], [[Sarkophag]] (hell. u. sp.; geschr. [[μάκρα]], Schwyzer 337 m. Lit.); (ἔκ-, [[ἀπό]]-)-[[μάκτρον]] [[Abdruck]], [[Handtuch]] (E., Ar. u. a.). 8. [[μακτήριον]] = [[μάκτρα]] (Plu.). 9. [[μακτρισμός]] N. eines Tanzes (Ath.; nach [[κορδακισμός]]; vgl. zu [[μακτήρ]] oben) mit -ίστρια N. einer Tänzerin (ebd.). — 10. [[ἀπομαγδαλιά]] (Ar., Plu., Gal. u. a.), [[μαγδαλιά]] (Gal. u.a.; -έα ''Hippiatr''.) [[Brotkrume zum Händeabwischen]]; wie [[ἁρμαλιά]], [[φυταλιά]] u. a. (Scheller Oxytonierung 90), aber mit unerklärtem δ (nach *ἀπομάγδην?). — 11. Mit auslaut. κ: [[μακαρία]]· [[βρῶμα]] ἐκ ζωμοῦ καὶ ἀλφίτων H. — Zu [[μᾶζα]] s. bes.<br />'''Etymology''': Zum Vergleich bieten sich einerseits Wörter mit auslautendem ''g'', idg. ''maĝ''-, bes. im Germanischen und Baltoslavischen, z.B. nhd. ''machen'', asächs. ''makōn'' [[machen]], [[errichten]], [[bauen]], wenn eig. [[kneten]], [[formen]], aksl. ''mažǫ'', ''mazati'' [[bestreichen]], [[beschmieren]], [[salben]]; außerdem kelt., z.B. bret. ''meza'' [[kneten]]; unsicher arm. ''macanim'', ''macnum'' [[anhaften]], [[gerinnen]]. Anderseits wird ein auslautendes ''k'' mit gleichzeitigem Nasal, idg. ''menq''-, verbürgt durch lit. ''mìnkau'', ''mánkau'', -''yti'' [[eine weiche Masse kneten]], aksl. ''mǫka'', russ. ''muká'' [[Mehl]] und viele andere baltoslavische Wörter; aus dem Germ. kommen in Betracht nhd. ''mengen'', ags. ''mengan'' u. a. m., wenn eig. [[durcheinanderkneten]]; aus dem Altind. ''macate'' [[zermalmen]] (Dhātup.). Hinzu kommen ein paar langvokalische Wörter ohne Nasal: lett. ''màcu'', ''màkt'' [[drängen]], [[drücken]], [[plagen]], [[quälen]] und lat. ''māceria'' ‘(aus Lehm geknetete?) Mauer’. — Von den griech. Wörtern enthält nur das einmalige [[μακαρία]] eine eindeutige Tenuis, da [[μάσσω]] (zunächst aus *μακι̯ω) sich als Entgleisung erklären läßt. Da aber auch μαγῆναι einschließlich die nominalen γ-Formen als Entgleisung verständlich ist (vgl. Schwyzer 760), kommt man für das Griech. allenfalls mit idg. ''menq ''durch. Ein Suppletivsystem ''menq'' (: [[μακαρία]], [[μάσσω]]): ''maĝ''- (: μαγῆναι) ist gewiß auch denkbar, — WP. 2, 224, 226f., 268, Pok. 696f., 698, 730f., W.-Hofmann s. ''māceria'', Fraenkel s. ''mìnkyti'' u. ''mė́šlas'', Vasmer s. ''mázatь'', ''muká'', ''mjágkij''; überall m. reicher Lit. ältere Lit. auch bei Bq.<br />'''Page''' 2,180-181
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[ψηλαφῶ]], [[κατεργάζομαι]], [[ζυμώνω]]). Θέμα μαγ+j+ω = [[μάσσω]] ἤ [[μάττω]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[μαγεῖον]], [[ἐκμαγεῖον]] (=[[πετσέτα]], [[ἀποτύπωμα]], [[πρόπλασμα]]), [[μάγειρος]], [[μαγειρεῖον]], [[μαγειρεύω]], [[μαγειρικός]], [[μαγίς]] -ίδος (=[[ζυμαρικό]], [[πίττα]]), [[μαγεύς]] (=[[ζυμωτής]]), [[μάγμα]] (=πηχτή [[ἀλοιφή]]), [[ἔκμαγμα]] (=[[αὐτό]] πού τυπώνεται πάνω σέ κερί), [[μᾶζα]] (=κρίθινο [[ψωμί]]), [[μάκτης]] (=[[ζυμωτής]]), [[μακτός]] (=[[ζυμωμένος]]), [[μάκτρα]] (=[[σκάφη]] γιά [[ζύμωμα]]), [[μάκτρον]] (=[[προσόψι]]), [[χειρόμακτρον]], [[ῥινόμακτρον]], [[μακτήριος]].
}}
{{trml
|trtx====[[touch]]===
Albanian: prek; Arabic: لَمَسَ‎; Gulf Arabic: جاس‎; Moroccan Arabic: قاس‎; Armenian: դիպչել, կպնել, շոշափել, ձեռք տալ; Assamese: চু, ছু; Asturian: tocar; Azerbaijani: toxunmaq, dəymək; Basque: ukitu; Belarusian: кранаць, крануць, датыкацца, даткнуцца; Belizean Creole: toch; Bengali: ধরা, লাগা; Bulgarian: докосвам се, докосна се, допирам се, допра се; Burmese: ထိ; Catalan: tocar; Cherokee: ᎠᏒᏂᎭ; Chinese Mandarin: 接觸, 接触, 觸摸, 触摸, 摸, 觸, 触; Min Dong: 撞; Chuukese: attapa; Crimean Tatar: toqunmaq; Czech: dotýkat se, dotknout se; Danish: røre, berøre; Dutch: [[aanraken]], [[beroeren]], [[raken]]; Esperanto: tuŝi; Estonian: puudutama; Farefare: kalʋm; Faroese: nema við; Finnish: koskea, koskettaa, kosketella; French: [[toucher]]; Friulian: tocjâ, točhâ; Galician: tocar, tanguer; Georgian: შეხება; German: [[anfassen]], [[berühren]]; Gothic: 𐍄𐌴𐌺𐌰𐌽; Greek: [[αγγίζω]]; Ancient Greek: [[ἀποθιγγάνω]], [[ἅπτεσθαι]], [[ἅπτομαι]], [[ἀφάσσω]], [[ἀφάω]], [[διαψαύω]], [[ἐπαυρίσκω]], [[ἐπιθιγγάνω]], [[ἐπικύρω]], [[ἐπιμαίομαι]], [[ἐπιψαύειν]], [[ἐπιψαύω]], [[ἐπιψηλαφάω]], [[ἐφάπτεσθαι]], [[ἐφάπτομαι]], [[θιγγάνειν]], [[θιγγάνω]], [[καθάπτω]], [[καθικνέομαι]], [[καθικνοῦμαι]], [[κατάπτω]], [[καταψάω]], [[μάσσω]], [[μάττω]], [[περιψαύω]], [[ποτιψαύειν]], [[ποτιψαύω]], [[προσάπτω]], [[προσθιγγάνειν]], [[προσθιγγάνω]], [[προσχρίμπτω]], [[προσψαύειν]], [[προσψαύω]], [[συκάζω]], [[συμψαύω]], [[χραύω]], [[χροΐζω]], [[χρώζειν]], [[χρώζω]], [[χρῴζω]], [[ψαύειν]], [[ψαύω]], [[ψηλαφάω]], [[ψηλαφεῖν]], [[ψηλαφέω]], [[ψηλαφίζω]], [[ψηλαφῶ]]; Gujarati: અડવું; Haitian Creole: manyen, touche; Hebrew: נָגַע‎; Hindi: छूना; Hungarian: érint, megérint, hozzányúl, hozzáér, tapint, megtapint, érintkezik, összeér, ér; Iban: megai; Icelandic: snerta, koma við; Ido: tushar; Indonesian: menyentuh, menyinggung; Irish: bain do, bain le; Italian: [[toccare]]; Japanese: 触る, 触れる, 接触する; Kabuverdianu: palpa, palpá; Kambera: ràma; Kazakh: жанасу, тию; Khmer: ប៉ះ, ពាល់; Korean: 닿다, 만지다; Kurdish Central Kurdish: دەست لێدان‎; Northern Kurdish: dest lê dan; Kyrgyz: тийүү; Lao: ຈັບຕ້ອງ, ບາຍ, ແຕະຕ້ອງ; Latgalian: dūrtīs; Latin: [[tango]], [[taxo]]; Latvian: skart; Lithuanian: liesti, paliesti; Low German: anraken, berören; Macedonian: допира, допре; Malay: menyentuh; Malayalam: സ്പർശിക്കുക, തൊടുക; Maltese: mess; Maori: whakapā, pā; Mongolian Cyrillic: барих; Norman: touchi; Norwegian Bokmål: berøre; Nyunga: bakiny, bakiny; Occitan: tocar, tochar; Old English: hrīnan; Oromo: tuquu; Ossetian: ныдзӕвын; Pashto: لمسول‎, بلېسول‎; Persian: پرماسیدن‎, زدن‎, لمس کردن‎; Polish: dotykać, dotknąć; Portuguese: [[tocar]]; Quechua: llamkhay; Romanian: atinge; Romansch: tutgar, tuccar, tutgear, tutgier, tucher, tocker; Russian: [[трогать]], [[тронуть]], [[дотрагиваться]], [[дотронуться]], [[касаться]], [[коснуться]], [[прикасаться]], [[прикоснуться]]; Sardinian: apodhicare, apoddicare, apodhigai, apodighare, podhicare, tocae, tocai, tocare, togare; Serbo-Croatian Cyrillic: дирати, та̀кнути; Roman: dírati, tàknuti; Sicilian: tuccari; Slovak: dotýkať sa, dotknúť sa; Slovene: dotikati se, dotakniti se; Somali: taabasho; Spanish: [[tocar]]; Swahili: kugusa; Swedish: röra, beröra, ta på, tuscha, toucha; Tajik: ламс кардан, даст задан; Tatar: тиергә; Telugu: స్పర్శ అంటుకొను, తాకు, ముట్టుకొను; Thai: แตะ, สัมผัส, แตะต้อง, จับ; Tocharian B: täk-; Turkish: dokunmak, ellemek, değmek; Turkmen: degmek, ellemek; Tuvan: дээр; Ukrainian: доторкатися, доторкнутися, торкати, торкнути, торкатися, торкнутися; Urdu: چھونا‎; Uyghur: تېگىشمەك‎; Uzbek: tegmoq; Venetian: tocar; Vietnamese: sờ, rờ, chạm, động, đụng; Walloon: djonde; Yiddish: טאַפּן‎, באַטאַפּן‎, נוגע זײַן‎, אָנרירן‎, צורירן‎, באַרירן‎, פֿינגערן‎, טשעפּן זיך‎
}}