View source for προδείκνυμι

{{LSJ1
|Full diacritics=προδείκνῡμι
|Medium diacritics=προδείκνυμι
|Low diacritics=προδείκνυμι
|Capitals=ΠΡΟΔΕΙΚΝΥΜΙ
|Transliteration A=prodeíknymi
|Transliteration B=prodeiknymi
|Transliteration C=prodeiknymi
|Beta Code=prodei/knumi
|Definition=([[προδεικνύω]] [[Herodotus|Hdt.]]1.209, 7.37), 3sg. <b class="b3">προδίκνυτι [δῐ]</b> Epigr. in ''GDI''5112 (Crete): Ion.aor. -έδεξα (v. infr.):—<br><span class="bld">A</span> [[show by example]], by doing something first, προδέξαντες σχῆμα, οἷόν τι ἔμελλε εὐπρεπέστατον φανέεσθαι ἔχουσα [[Herodotus|Hdt.]]1.60; <b class="b3">τὸν ζωστῆρα προδέξας</b> [[having shown]] [the way of] the girdle, Id.4.10.<br><span class="bld">2</span> abs., [[tell first]], [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''779, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''624.<br><span class="bld">II</span> [[foreshow]] what is about to happen, πάντα τὰ ἐπιφερόμενα [[Herodotus|Hdt.]]1.209; Ἕλλησι π. ὁ θεὸς ἔκλειψιν τῶν πολίων Id.7.37, cf. 6.27; προφαίνει καρπὸν… μέχρι τοῦ προδεῖξαι μόνον [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 1.13.10: c. acc. et inf., [[make known beforehand]] that... Th.3.47; π. ὅτι… Plu.''Phoc.''28; [[προδεδειγμένου]] [[it having been already shown]], A.D ''Synt.'' 336.16.<br><span class="bld">III</span> [[point before]] one, <b class="b3">σκήπτρῳ π. γαῖαν</b>, of a blind man, [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''456; <b class="b3">π. τὸ τόξον</b> [[put]] it [[out before]] one, Luc.''Herc.''1, cf.''Herm.''68; <b class="b3">π. δελεάσματα</b> [[hold out]] baits, Them.''Or.''22.271c; <b class="b3">π. χρεῶν ἀποκοπάς</b> ib.7.91c.<br><span class="bld">2</span> as a technical term of pugilists, <b class="b3">χερσὶ π.</b> [[make feints]] with the hands, Theoc.22.102; also in war, X.''Eq.Mag.''8.24; π. τινὰς ἐπιβολάς Plb.2.66.2; of the cuttle-fish, π. εἰς τὸ πρόσθεν [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''621b34.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0714.png Seite 714]] u. προδεικνύω (s. [[δείκνυμι]]), vorher zeigen; σκήπτρῳ προδεικνὺς ἐμπορεύσεται, Soph. O. R. 456, von einem Blinden, der den Weg mit dem Stabe vorfühlt; aufzeigen, Her. 4, 10; als Beispiel, προδέξαντες [[σχῆμα]] οἷόν τι ἔμελλε εὐπρεπέστατον φανέεσθαι ἔχουσα, 1, 60; vorher anzeigen, ankündigen, πρόδειξον, αἵρεσίν τ' ἐμοὶ δίδου, Aesch. Prom. 781; [[ὅταν]] προδείξῃς οἷόν ἐστι τὸ φθονεῖν, Soph. O. R. 624; u. in Prosa, vorbedeuten, vorher befehlen, ὡς Ἕλλησι προδεικνύει ὁ θεὸς ἔκλειψιν τῶν πολίων, Her. 7, 37; προδειξάντων ὑμῶν, τὴν αὐτὴν ζημίαν κεῖσθαι, Thuc. 3, 47; Sp., wie Plut. Phoc. 28 Luc. Hermot. 68. – In der Kriegssprache = eine Demonstration oder einen falschen Angriff machen; χερσὶ προδεικνύναι, mit den Händen den Angriff vormachen, praeludere, Theocr. 22, 102; προδεικνύναι κατὰ τόπον τινά, sich stellen, als wolle man gegen einen Ort Etwas unternehmen, um die Aufmerksamkeit des Feindes von einem andern Punkte abzuwenden, Mathem.; vgl. Xen. Hipparch. 8, 24; s. auch Arist. H. A. 9, 25; ἐπιβολάς, Pol. 2, 66, 2; überhaupt sich anstellen, Miene wozu machen.
}}
{{bailly
|btext=<b>1</b> montrer devant soi : σκήπτρῳ SOPH tâter avec un bâton (le chemin à suivre, <i>etc.</i>) ; <i>fig.</i> faire voir, expliquer <i>ou</i> indiquer d'avance : προδεικνύναι [[ὅτι]] PLUT montrer d'avance que ; <i>particul.</i> montrer par un exemple;<br /><b>2</b> [[tenir tendu]] : [[τόξον]] LUC un arc.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[δείκνυμι]].
}}
{{elnl
|elnltext=προ-δείκνυμι en προδεικνύω, Ion. aor. προέδεξα; Aeol. ptc. perf. med.-pass. προδεδείχμενος vooraf tonen, demonstreren, voordoen:; π. σχῆμα οἷόν τι ἔμελλε εὐπρεπέστατον φανέεσθαι ἔχουσα de houding voordoen waarmee ze de sierlijkste indruk zou maken Hdt. 1.60.4; τὸν ζωστῆρα προδέξας toen hij de gordel had gedemonstreerd Hdt. 4.10.1; met AcI; προδειξάντων ὑμῶν τὴν αὐτὴν ζημίαν... κεῖσθαι omdat jullie tevoren hebben gedemonstreerd dat dezelfde straf vaststaat Thuc. 3.47.3; ook met ὅτι:. π.... ὅτι... τὴν ἄνω πόλιν διαφυλάξουσιν van tevoren laten zien dat ze het hoger gelegen deel van de stad zouden behouden Plut. Phoc. 28.6. vooraf aankondigen:. πρόδειξον αἵρεσίν τ’ ἐμοὶ δίδου vertel het van tevoren en laat me kiezen Aeschl. PV 779; πάντα προδεικνύουσι τὰ ἐπιφερόμενα zij kondigen tevoren alles aan wat mij zal overkomen Hdt. 1.209.4. aan de voorkant laten zien:. σκήπτρῳ προδεικνὺς γαῖαν met zijn stok de grond voor zich aftastend Soph. OT 456; θαλλῷ προδειχθέντι ἀκολουθεῖν ὥσπερ τὰ πρόβατα de voorgehouden twijg volgen als schapen Luc. 70.68. schijnbewegingen maken (bij het boksen). Theocr. Id. 22.102.
}}
{{elru
|elrutext='''προδείκνῡμι:''' (ион. part. aor. [[προδέξας]])<br /><b class="num">1</b> (наглядно), [[показывать]], [[демонстрировать]], (τι Her.);<br /><b class="num">2</b> [[предварительно рассказывать]]: πρόδειξον αἵρεσίν τ᾽ ἐμοὶ [[δίδου]] Aesch. расскажи сначала и дай мне возможность выбора;<br /><b class="num">3</b> [[предвещать]], [[предсказывать]] (πάντα τὰ ἐπιφερόμενα Her.);<br /><b class="num">4</b> [[указывать впереди]], [[протягивать вперед]] (τὸ [[τόξον]] Luc.): σκήπτρῳ προδεικνύς Soph. нащупывая палкой дорогу (о слепом Эдипе);<br /><b class="num">5</b> [[обозначать одними движениями]]: χερσὶ προδεικνύναι Theocr. (о борцах) делать подготовительные движения руками; προδεικνύων τινὰς ἐπιβολάς Polyb. делая вид, что собирается совершить какие-то атаки.
}}
{{grml
|mltxt=και προδεικνύω Α<br /><b>1.</b> [[δείχνω]] [[κάτι]] ως [[παράδειγμα]] («τὸν ζωστῆρα προδείξαντα» — [[αφού]] έδειξε τη [[χρήση]] του ζωστήρα, <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[δείχνω]] εκ τών προτέρων τί πρόκειται να συμβεί<br /><b>3.</b> [[εξηγώ]] [[κάτι]] [[πρώτος]] («[[ὅταν]] προδείξης [[οἷον]] ἐστι τὸ φθονεῖν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> [[καθιστώ]] εκ τών προτέρων γνωστό<br /><b>5.</b> [[κρατώ]] ενώπιόν μου («τὸ [[τόξον]] έντεταμένον ἡ ἀριστερὰ προδείκνυσι», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>6.</b> [[παρουσιάζω]] δολώματα, θέλγητρα («[[προδείκνυμι]] δελεάσματα», Θεμίστ.)<br /><b>7.</b> (ως [[τεχνικός]] όρος) α) (για πυγμάχους) [[προβάλλω]] την [[πυγμή]] μου, τη [[γροθιά]] μου και τήν [[κουνώ]] σαν να πρόκειται να χτυπήσω τον αντίπαλο, [[προβάλλω]] τα χέρια μου και [[προσποιούμαι]] ότι [[κάνω]] [[επίθεση]] με σκοπό τον αντιπερισπασμό του αντιπάλου<br />β) (στον πόλεμο) [[παίρνω]] [[στάση]] επίθεσης<br /><b>8.</b> (για τη [[σουπιά]]) [[εμφανίζω]] το [[κεφάλι]]<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> «σκήπτρῳ προδείκνυμί τι»<br />(για τυφλό) [[βρίσκω]] τον δρόμο ανιχνεύοντας [[πρώτα]] το [[έδαφος]] με τη ράβδο.
}}
{{lsm
|lsmtext='''προδείκνῡμι:''' και -ύω, μέλ. <i>-δείξω</i>, Ιων. -[[δέξω]],<br /><b class="num">I. 1.</b> [[δείχνω]] με τη μέθοδο του παραδείγματος, σε Ηρόδ.· τὸν ζωστῆρα [[προδέξας]], έδειξα τη [[χρήση]] του ζωστήρα, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> απόλ., [[μιλώ]] [[πρώτος]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> [[γνωρίζω]] από [[πριν]] τί πρόκειται να γίνει, σε Ηρόδ. κ.λπ.· με αιτ. και απαρ., κάνω γνωστό εκ των προτέρων ότι..., σε Θουκ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[δείχνω]] [[πριν]] από κάποιον, σκήπτρῳ [[προδείκνυμι]] (ενν. <i>τὴν ὁδόν</i>), [[βρίσκω]] τον δρόμο με [[ραβδί]], λέγεται για άνθρωπο τυφλό, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> ως [[τεχνικός]] όρος, χερσὶ [[προδείκνυμι]], κάνω παραπλανητικές επιθέσεις με τα χέρια, κάνω όπως [[κάποιος]] που ετοιμάζεται να χτυπήσει κάποιον [[άλλο]], Λατ. praeludere, σε Θεόκρ.· χρησιμ. σε πόλεμο, κάνω [[επίδειξη]] δύναμης, σε Ξεν.
}}
{{ls
|lstext='''προδείκνῡμι''': καὶ -ύω, Ἡρόδ. 1. 209., 7. 37· μέλλ. -δείξω, Ἰων. -δέξω. Δεικνύω ὡς [[παράδειγμα]], προδέξαντες [[σχῆμα]] οἶόν τι ἔμελλε εὐπρεπέστατον φανέεσθαι ἔχουσα Ἡρόδ. 1. 60· τὸν ζωστῆρα προδέξας, δείξας τὴν χρῆσιν τοῦ ζωστῆρος, ὁ αὐτ. 4. 10. 2) ἀπολ., δεικνύω [[προηγουμένως]], προεξηγοῦμαι, Αἰσχύλ. Πρ. 779, πρβλ. Σοφ. Ο. Τ. 624. ΙΙ. δεικνύω [[προηγουμένως]] τί μέλλει νὰ συμβῇ, πάντα τὰ ἐπιφερόμενα Ἡρόδ. 1. 209· τοῖς Ἕλλησι τὴν ἔκλειψιν ὁ αὐτ. 6. 27, κτλ.· ― μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., ποιῶ ἐκ τῶν προτέρων γνωστὸν ὅτι..., Θουκ. 3. 47· πρ. ὅτι..., Πλουτ. Φωκ. 28. ΙΙΙ. σκήπτρῳ προδεικνύς (ἐξυπ. τὴν ὁδὸν) εὑρίσκων τὴν ὁδὸν προψηλαφῶν διὰ τῆς ῥάβδου τὸ [[ἔδαφος]], ἐπὶ τυφλοῦ, Σοφ. Ο. Τ. 456 (τὸ τοῦ Σενέκα baculo senili iter praetentare)· τὸ [[τόξον]] ἐντεταμένον ἡ ἀριστερὰ προδείκνυσι, κρατεῖ πρὸ [[αὐτοῦ]], Λουκ. Ἡρακλ. 1. θαλλῷ προδειχθέντι ἀκολουθεῖν [[ὥσπερ]] τὰ πρόβατα ὁ αὐτ. ἐν Ἑρμοτ. 68· πρ. δελεάσματα Θεμίστ. 271C· πρ. χρεῶν ἀποκοπὰς ὁ αὐτ. 2) ὡς τεχνικὸς ὅρος ἐπὶ πυκτῶν, χερσὶ προδεικνύς, προβάλλων τὰς πυγμάς, κινῶν αὐτὰς ὡς μέλλων νὰ κτυπήσῃ, ὡς τὸ Λατ. praeludere, Θεόκρ. 22. 102· ― [[ὡσαύτως]] ἐν πολέμῳ, [[κάμνω]] ἐπίδειξιν, [[λαμβάνω]] τὴν στάσιν τοῦ προσβάλλοντος, Ξεν. Ἱππαρχ. 8. 24· πρ. τινὰς ἐπιβολὰς Πολύβ. 2. 66, 2· ― [[οὕτως]] ἐπὶ τῆς σηπίας, πρ. εἰς τὸ [[πρόσθεν]] Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 37, 20.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=and -ύω fut. -δείξω ionic -[[δέξω]]<br /><b class="num">I.</b> to [[show]] by way of [[example]], Hdt.; τὸν ζωστῆρα [[προδέξας]] having [[pointed]] out [the use of] the [[girdle]], Hdt.<br /><b class="num">2.</b> absol. to [[tell]] [[first]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> to foreshow [[what]] is [[about]] to [[happen]], Hdt., etc.:—c. acc. et inf. to make [[known]] [[beforehand]] that…, Thuc.<br /><b class="num">III.</b> to [[point]] [[before]] one, σκήπτρῳ πρ. (''[[sc.]]'' τὴν ὁδόν) to [[feel]] one's way with a [[stick]], of a [[blind]] man, Soph.<br /><b class="num">2.</b> [[pugilistic]] [[term]], χερσὶ πρ. to make feints with the hands, make as if one was [[going]] to [[strike]], Lat. praeludere, Theocr.:—in war, to make a [[demonstration]], Xen.
}}