View source for τόρμος

{{LSJ1
|Full diacritics=τόρμος
|Medium diacritics=τόρμος
|Low diacritics=τόρμος
|Capitals=ΤΟΡΜΟΣ
|Transliteration A=tórmos
|Transliteration B=tormos
|Transliteration C=tormos
|Beta Code=to/rmos
|Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[hole]] or [[socket]], in which a [[pin]] or [[peg]] is stuck, [[Herodotus|Hdt.]]4.72, [[Diodorus Siculus|D.S.]] 2.8; [[mortise]], Inscr.Délos 504 ''A''7 (iii B. C.), ''IG''22.1672.175; [[nave]] of a [[wheel]], like [[πλήμνη]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]], Phot.<br><span class="bld">II</span> [[tenon]], Ph.''Bel.'' 55.11, 64.15, Hero ''Bel.''95.5, Apollod.''Poliorc.''178.2.<br><span class="bld">2</span> [[projecting peg]] or [[pivot]], Hero ''Bel.''88.4.—Dim. [[τορμίον]], τό, small [[project]]ing [[peg]], Ph.''Bel.''75.42.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1130.png Seite 1130]] ὁ, 1) ein jedes Loch, worin ein Zapfen gesteckt wird, Her. 4, 72; vgl. Wessel. D. Sic. 2, 8; bes. die Büchse im Rade, [[πλήμνη]]; auch die Thürangeln, VLL. – 2) = [[τέρμα]], das Ziel, in der Rennbahn die Stelle, wo die Pferde umbiegen, [[καμπή]], die Kehre, ἱππικοὶ τόρμοι Lycophr. 487.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />trou pour un pivot (écrou, moyeu, <i>etc.</i>).<br />'''Étymologie:''' DELG terme techn. pê apparenté à [[τείρω]], [[τετραίνω]], [[τορέω]].
}}
{{elru
|elrutext='''τόρμος:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> [[просверленное отверстие]] Her.;<br /><b class="num">2</b> [[стержень]], [[колышек]], [[шип]], Diod.
}}
{{ls
|lstext='''τόρμος''': ὁ, ὀπή, ἢ [[κοιλότης]] εἰς ἣν προσαρμόζεται [[γόμφος]] ἢ [[πάσσαλος]], Ἡρόδ. 4. 72, πρβλ. Wessel. εἰς Διόδ. 2. 8· «[[τόρμος]], ἡ πλήμ(ν)η εἰς ἣν ὁ [[ἄξων]] ἐνήρμοσται» Φώτ., Ἡσύχ.· τὸ [[τρῆμα]] ἐν ᾧ στρέφονται οἱ στροφεῖς θύρας, Βιτρούβ.· - ὑποκορ. τόρμιον, τό, Φίλων ἐν τοῖς Ἀρχ. Μαθ. σ. 75.
}}
{{grml
|mltxt=ο, ΝΑ<br />[[κοίλωμα]] στο [[άκρο]] ενός ξύλινου ή μεταλλικού τεμαχίου [[μέσα]] στο οποίο μπορεί να εφαρμόσει [[άλλο]] [[τεμάχιο]] [[έτσι]] ώστε τα δύο σώματα να συνδεθούν ισχυρά και να συμπεριφέρονται μηχανικά ως ενιαίο [[σώμα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />μικρή [[προεξοχή]] μεταλλικού, ξύλινου ή πλαστικού εξαρτήματος που μπορεί να μπει σε αντίστοιχη [[υποδοχή]] ή [[εγκοπή]] άλλου εξαρτήματος ώστε να πραγματοποιείται η [[σύνδεση]] τών δύο ή να επιβραδύνεται η [[κίνηση]] του ενός από αυτά, κν. [[δόντι]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[αυλάκωμα]]<br /><b>2.</b> [[σφήνα]]<br /><b>3.</b> [[καρφί]], [[γόμφος]] που προεξέχει<br /><b>4.</b> ([[κατά]] τον <b>Φώτ.</b>) «ἡ πλήμ(ν)η [τοῦ τροχοῦ] εἰς ἣν ὁ [[ἄξων]] ἐνήρμοσται».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τεχνικός όρος, αβέβαιης ετυμολ., που εμφανίζει [[ποικιλία]] σημ. (<b>βλ.</b> και λ. [[τόρμη]]). Η σημ. «οπή, [[κοιλότητα]]» θα επέτρεπε τη [[σύνδεση]] της λ. με το ρ. [[τείρω]] «[[διατρυπώ]]». Έχει, όμως, προταθεί από άλλους μελετητές και η [[σύνδεση]] με διάφορους τ. γερμανικής προέλευσης με σημ. «[[έντερο]]» (<b>πρβλ.</b> αρχ. νορβ. <i>parmr</i>, γερμ. <i>Darm</i>)) ή, [[τέλος]], με το χεττ. <i>tarma</i>- «[[καρφί]], [[αστράγαλος]]»].
}}
{{lsm
|lsmtext='''τόρμος:''' ὁ, οποιαδήποτε οπή ή [[κοιλότητα]], στην οποία μπήγεται [[καρφί]] ή [[πάσσαλος]], σε Ηρόδ. (αμφίβ. προέλ.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[τόρμος]], ὁ,<br />any [[hole]] or [[socket]], in [[which]] a pin or peg is stuck, Hdt. [deriv. uncertain]
}}
{{FriskDe
|ftr='''τόρμος''': {tórmos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Zapfenloch]], [[Radnabe]], [[Radbüchse]], [[Zapfen]] (Hdt., Ph. ''Bel''., Hero ''Bel''., hell. Inschr. u.a.)<br />'''Derivative''': mit [[τορμίον]] n. [[kleiner Zapfen]] (Ph. ''Bel''.), -ικά n. pl. [[Verzapfungen]] (Hero ''Bel''.). Daneben [[τόρμη]] f. = [[πλήμνη]], [[καμπή]], [[καμπτήρ]], [[νύσσα]], [[ὕσπληξ]], [[δρόμος]] (Ael. Dion., H., Suid.), auch (wie [[τόλμη]]: -μα) [[τόρμα]] f. (Lyk. 262) Bed. unklar: = [[πλήμνη]] od. [[νύσσα]]? (nach Sch. = τὸ [[χάραγμα]] τὸ ἀπὸ τοῦ τροχοῦ; vgl. Solmsen Beitr. 266 f. ); βουβῶνος ἐν τόρμαισι (ebd. 487) Bed.? Aus H. noch ἐκ τορμῶν· ἀπὸ τοῦ καμπτῆρος ἢ τοῦ σύμπαντος δρόμου und ἐκτορμεῖν· ἐκτετράφθαι τοῦ δρόμου. Technisches Wort für [[Zapfenloch]], [[Büchse]], [[Zapfen]]. Daraus anscheinend nach den Zeugnissen der Lexikographen [[Zapfen am Ende der Laufbahn]], [[Umbiegung]], [[Laufbahn]].<br />'''Etymology''': Kann mit dem german. Wort für ’''Darm''’, awno. ''þarmr'' m. unmittelbar gleichgesetzt werden, urg. *''þarma''-''z''; eig. "Bohrung, aufgebohrter Durchgang", zu [[τείρω]], [[τετραίνω]], τορεῖν; vgl. noch [[τράμις]], auch [[τέρμα]], das sich mit [[τόρμη]] = [[καμπή]], [[νύσσα]] auch inhaltlich berührt; daselbst auch über heth. ''tarma''- [[Nagel]], [[Pflock]].<br />'''Page''' 2,913
}}