ἕλκω: Difference between revisions

5,124 bytes added ,  31 December 2018
2
(4)
(2)
Line 36: Line 36:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἕλκω:''' παρατ. [[εἷλκον]], Επικ. [[ἕλκον]]· μέλ. <i>ἕλξω</i>, αόρ. βʹ <i>εἵλκῠσα</i> (όπως αν προερχόταν από το [[ἑλκύω]])· μεταγεν. <i>εἷλξα</i>, ποιητ. <i>ἕλξα</i>, παρακ. <i>εἵλκῠκα</i> — Παθ., μέλ. <i>ἑλκυσθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>εἱλκύσθην</i>, παρακ. <i>εἵλκυσμαι</i>, Ιων. <i>ἕλκυσμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[τραβώ]], [[σύρω]], [[σέρνω]], Λατ. [[traho]], με την [[έννοια]] της δύναμης, <i>ποδὸς ἕλκε</i>, άρχισε να σέρνει (το νεκρό [[σώμα]]) από το [[πόδι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[καθέλκω]], [[τραβώ]] πλοία προς τη [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για μουλάρια, [[σύρω]] ένα [[άρμα]], στο ίδ.· [[σύρω]] το [[άροτρο]] μέσα στον αγρό, [[οργώνω]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[σύρω]] [[ξοπίσω]] μου, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πέδας ἕλκ</i>., αυτός ο [[οποίος]] σέρνει τα [[δεσμά]] [[ξοπίσω]] του, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[σχίζω]] σε κομμάτια, [[σπαράζω]], στον ίδ., σε Ευρ. — Μέσ., <i>ἕλκεσθαι χαίτας</i>, [[ξεριζώνω]] τα μαλλιά κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">4.</b> [[τεντώνω]] [[τόξο]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[τραβώ]] το [[ξίφος]] μου, σε Σοφ.· και σε Μέσ., [[τραβώ]] το [[σπαθί]] κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">6.</b> ἕλκ. [[ἱστία]], [[ανεβάζω]], [[υψώνω]] ή [[τραβώ]] πάνω τα πανιά, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">7.</b> [[σηκώνω]] [[ψηλά]] τη [[ζυγαριά]] ως [[αντίβαρο]], έτσι ώστε να ισοσταθμιστούν τα ζύγια, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II.</b> [[μετά]] τον Όμηρ., με διαφόρους τρόπους:<br /><b class="num">1.</b> [[τραβώ]] [[κουπί]], [[κωπηλατώ]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> σύρομαι, κλητεύομαι στο δικαστήριο, σε Αριστοφ.· [[σύρω]] εδώ κι [[εκεί]], [[τραβολογώ]], [[ιδίως]] με ασελγείς, έκφυλες, πρόστυχες προθέσεις, σε Δημ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[τραβώ]] πάνω ή [[ανέλκω]], σε Ηρόδ.· λέγεται για ανθρώπους που πίνουν, [[πίνω]] με μεγάλες ρουφηξιές, [[πίνω]] [[απνευστί]], [[πίνω]] μονορρούφι, σε Ευρ. κ.λπ.· <i>ἑλκ. μαστόν</i>, [[θηλάζω]], [[βυζαίνω]], στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> <i>ἕλκ. βίοτον</i>, <i>ζόαν</i>, ζω, [[διάγω]] άθλια, κοπιαστική [[ζωή]], στον ίδ.· [[παρασύρω]], [[τραβώ]] κάποιον, [[παρατείνω]] [[πληκτικά]], ανιαρά, σε Ηρόδ.· <i>κόρδακα ἑλκύσαι</i>, [[ορχούμαι]] με επιμηκ. μετρικά βήματα, [[σύρω]] το χορό, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">5.</b> [[έλκω]] προς τον εαυτό μου, [[προσελκύω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">6.</b> ἕλκ. [[σταθμόν]], [[σύρω]] προς τα [[κάτω]] την [[πλάστιγγα]], τη [[ζυγαριά]], δηλ. [[ζυγίζω]] τόσο [[πολύ]], στο ίδ.· απόλ., <i>τὸ δ' ἂν ἑλκύσῃ</i>, όσο βαρύνει, στο ίδ.<br /><b class="num">7.</b> <i>ἑλκύσαι πλίνθους</i>, όπως το Λατ. ducere, να κατασκευάζεις τούβλα, στον ίδ.<br /><b class="num">8.</b> Μέσ., [[έλκω]] πάνω μου, [[συσσωρεύω]], [[μαζεύω]], [[συγκεντρώνω]] πλούτη, σε Θέογν.
|lsmtext='''ἕλκω:''' παρατ. [[εἷλκον]], Επικ. [[ἕλκον]]· μέλ. <i>ἕλξω</i>, αόρ. βʹ <i>εἵλκῠσα</i> (όπως αν προερχόταν από το [[ἑλκύω]])· μεταγεν. <i>εἷλξα</i>, ποιητ. <i>ἕλξα</i>, παρακ. <i>εἵλκῠκα</i> — Παθ., μέλ. <i>ἑλκυσθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>εἱλκύσθην</i>, παρακ. <i>εἵλκυσμαι</i>, Ιων. <i>ἕλκυσμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[τραβώ]], [[σύρω]], [[σέρνω]], Λατ. [[traho]], με την [[έννοια]] της δύναμης, <i>ποδὸς ἕλκε</i>, άρχισε να σέρνει (το νεκρό [[σώμα]]) από το [[πόδι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[καθέλκω]], [[τραβώ]] πλοία προς τη [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για μουλάρια, [[σύρω]] ένα [[άρμα]], στο ίδ.· [[σύρω]] το [[άροτρο]] μέσα στον αγρό, [[οργώνω]], στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[σύρω]] [[ξοπίσω]] μου, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πέδας ἕλκ</i>., αυτός ο [[οποίος]] σέρνει τα [[δεσμά]] [[ξοπίσω]] του, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">3.</b> [[σχίζω]] σε κομμάτια, [[σπαράζω]], στον ίδ., σε Ευρ. — Μέσ., <i>ἕλκεσθαι χαίτας</i>, [[ξεριζώνω]] τα μαλλιά κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">4.</b> [[τεντώνω]] [[τόξο]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[τραβώ]] το [[ξίφος]] μου, σε Σοφ.· και σε Μέσ., [[τραβώ]] το [[σπαθί]] κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">6.</b> ἕλκ. [[ἱστία]], [[ανεβάζω]], [[υψώνω]] ή [[τραβώ]] πάνω τα πανιά, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">7.</b> [[σηκώνω]] [[ψηλά]] τη [[ζυγαριά]] ως [[αντίβαρο]], έτσι ώστε να ισοσταθμιστούν τα ζύγια, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">II.</b> [[μετά]] τον Όμηρ., με διαφόρους τρόπους:<br /><b class="num">1.</b> [[τραβώ]] [[κουπί]], [[κωπηλατώ]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> σύρομαι, κλητεύομαι στο δικαστήριο, σε Αριστοφ.· [[σύρω]] εδώ κι [[εκεί]], [[τραβολογώ]], [[ιδίως]] με ασελγείς, έκφυλες, πρόστυχες προθέσεις, σε Δημ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[τραβώ]] πάνω ή [[ανέλκω]], σε Ηρόδ.· λέγεται για ανθρώπους που πίνουν, [[πίνω]] με μεγάλες ρουφηξιές, [[πίνω]] [[απνευστί]], [[πίνω]] μονορρούφι, σε Ευρ. κ.λπ.· <i>ἑλκ. μαστόν</i>, [[θηλάζω]], [[βυζαίνω]], στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> <i>ἕλκ. βίοτον</i>, <i>ζόαν</i>, ζω, [[διάγω]] άθλια, κοπιαστική [[ζωή]], στον ίδ.· [[παρασύρω]], [[τραβώ]] κάποιον, [[παρατείνω]] [[πληκτικά]], ανιαρά, σε Ηρόδ.· <i>κόρδακα ἑλκύσαι</i>, [[ορχούμαι]] με επιμηκ. μετρικά βήματα, [[σύρω]] το χορό, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">5.</b> [[έλκω]] προς τον εαυτό μου, [[προσελκύω]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">6.</b> ἕλκ. [[σταθμόν]], [[σύρω]] προς τα [[κάτω]] την [[πλάστιγγα]], τη [[ζυγαριά]], δηλ. [[ζυγίζω]] τόσο [[πολύ]], στο ίδ.· απόλ., <i>τὸ δ' ἂν ἑλκύσῃ</i>, όσο βαρύνει, στο ίδ.<br /><b class="num">7.</b> <i>ἑλκύσαι πλίνθους</i>, όπως το Λατ. ducere, να κατασκευάζεις τούβλα, στον ίδ.<br /><b class="num">8.</b> Μέσ., [[έλκω]] πάνω μου, [[συσσωρεύω]], [[μαζεύω]], [[συγκεντρώνω]] πλούτη, σε Θέογν.
}}
{{elru
|elrutext='''ἕλκω:''' и [[ἑλκύω]] (impf. [[εἷλκον]] - эп. [[ἕλκον]], fut. ἕλξω, aor. εἷλξα - поэт. ἕλξα, преимущ. εἵλκῠσα; pass.: fut. ἑλχθήσομαι, aor. εἵλχθην)<br /><b class="num">1)</b> тянуть, тащить, волочить (Ἓκτορα περὶ [[σῆμα]], sc. Πατρόκλου Hom. и περὶ τείχη Eur.; τινά τινος Hom., Arph., Luc.; [[δίκτυον]] ἐς βόλον Theocr. - ср. 3): [[ἀσσοτέρω]] πυρὸς ἕλκετο [[δίφρον]] Hom. он придвинул свой стул поближе к огню; πόδας ἕ. Theocr. влачиться, плестись; βίοτον или ζωὰν ἕ. Eur. влачить жизнь; ὁ μὲν [[ἔσω]] ἕλκει τὸ [[πλῆκτρον]], ὁ δὲ [[ἔξω]] ὠθέει Her. один тянет рулевое весло на себя, другой толкает его от себя; [[ἄνω]] [[κάτω]] τοὺς λόγους ἕ. Plat. рассуждать и так и этак (и вкривь и вкось);<br /><b class="num">2)</b> тянуть, везти (ἡμίονοι [[ἕλκον]] ἀπήνην Hom.): τῶν [[νεῶν]] τινας ἀναδούμενοι [[εἷλκον]] Thuc. привязав некоторые из кораблей к своим, они потянули их на буксире;<br /><b class="num">3)</b> вытаскивать, извлекать (ὀϊστὸν ἐκ ζωστῆρος, med. [[ξίφος]] ἐκ κολεοῖο Hom.; [[ἔγχος]] ἐπί τινι Eur.; sc. [[δίκτυον]] Arst. - ср. 1): ἕ. τὰς πλίνθους Her. выделывать из глины кирпичи;<br /><b class="num">4)</b> стаскивать ([[νῆα]] εἰς ἅλα Hom.; ἑλκόμενος ἀπὸ τοῦ βήματος Xen.);<br /><b class="num">5)</b> извлекать, получать (τὸ [[πρόσφορον]] [[ἐντεῦθεν]] ἐπί τι Plat.);<br /><b class="num">6)</b> натягивать, ставить ([[ἱστία]] Hom.; [[ἱστόν]] τε καὶ [[ἱστίον]] HH): τάλαντα ἕλκε μέσσα [[λαβών]] Hom. он взял весы и поднял их;<br /><b class="num">7)</b> натягивать, напрягать (νευρήν Hom.; [[τόξον]] Her., Xen.): ἑ. ἑαυτόν Plat. напрягаться, прилагать усилия;<br /><b class="num">8)</b> волочить по земле или за собой (τὸ [[ἱμάτιον]] Arst.; πέδας Her.);<br /><b class="num">9)</b> разрывать, растерзывать ([[ὀνύχεσσι]] παρειάν Eur.; ὑπ᾽ ὄρνιθος ἢ κυνὸς ἑλκυσθῆναι Her.);<br /><b class="num">10)</b> втягивать, вдыхать (ἀέρα, [[πνεῦμα]] Arst.);<br /><b class="num">11)</b> втягивать, тянуть, пить ([[μέθυ]] Eur.);<br /><b class="num">12)</b> вбирать (в себя), всасывать, поглощать (αἱ ῥίζαι ἕλκουσι τροφήν Arst.; ὁ [[ἥλιος]] ἕλκει τὸ [[ὕδωρ]] Her. и τὸ [[ὑγρόν]] Arst.);<br /><b class="num">13)</b> сосать (Ἰοκάστης μαστόν Eur.);<br /><b class="num">14)</b> притаскивать (в суд), силой приводить (τινὰ κλητεύσοντα Arph.);<br /><b class="num">15)</b> утаскивать, похищать (ἕλξειν καὶ ὑβριεῖν τινα Dem.);<br /><b class="num">16)</b> притягивать, привлекать ([[ὥστε]] [[Μαγνῆτις]] [[λίθος]] Eur.; ἐχθροὺς ἐφ᾽ ἑαυτόν Dem.);<br /><b class="num">17)</b> втягивать, вовлекать (τινὰ ἐφ᾽ ἡδονάς, τὰς πολιτείας εἰς τυραννίδας Plat.): ἕλκεσθαι πρὸς φιλοσοφίαν Plat. быть увлеченным философией;<br /><b class="num">18)</b> совращать (τὴν παιοίσκην Lys.);<br /><b class="num">19)</b> тянуть (на весах), весить ([[τρίτον]] [[ἡμιτάλαντον]] Her.; τὰ [[πλεῖον]] ἕλκοντα βαρύτερα νομίζεται Plat.): ἕ. [[μεῖζον]] [[βάρος]] Arst. весить больше;<br /><b class="num">20)</b> med. вырывать у себя (χαίτας ἐκ κεφαλῆς Hom.);<br /><b class="num">21)</b> тянуть (с чем-л.), затягивать (ἡ [[εὐωχία]] ἑλκυσθεῖσα Polyb.; τὸν χρόνον Plut.): λέγεται τὴν σύστασιν ἐπὶ [[τοσοῦτο]] ἑλκύσαι Her. настолько, говорят, затянулось сражение;<br /><b class="num">22)</b> (для выигрыша времени) беспрестанно придумывать (πάσας προφάσεις Her.; [[πᾶν]] [[πρᾶγμα]] καὶ κατηγορίαν Polyb.);<br /><b class="num">23)</b> плясать (κόρδακα Arph.).
}}
}}