φυλάσσω: Difference between revisions

4b
(6)
(4b)
Line 39: Line 39:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''φῠλάσσω:''' Αττ. <i>-ττω</i>, (√<i>ΦΥΛΑΚ</i>), Επικ. απαρ. <i>φυλασσέμεναι</i>· μέλ. <i>φυλάξω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐφύλαξα</i>, Επικ. <i>φύλ-</i>, παρακ. <i>πεφύλᾰχα</i> — Μέσ., μέλ. <i>-άξομαι</i>, επίσης με Παθ. [[σημασία]]· αόρ. αʹ <i>ἐφυλαξάμην</i>, Παθ. αόρ. αʹ <i>ἐφυλάχθην</i>, παρακ. <i>πεφύλαγμαι</i>, προστ. <i>πεφύλαξο</i>. Α. απόλ., [[φυλάσσω]] και [[προστατεύω]], [[φρουρώ]], σε Όμηρ., Αττ.· <i>σὺν κυσὶ φυλάσσοντας περὶ μῆλα</i>, σε Ομήρ. Ιλ. <b>Β.</b> μτβ.,<br /><b class="num">1.</b> [[φυλάσσω]], [[προστατεύω]], [[διατηρώ]], υπερασπίζομαι, σε Όμηρ. κ.λπ.· φυλάττειν τινὰ ἀπό τινος, [[φυλάσσω]] κάποιον από ένα [[πρόσωπο]] ή [[πράγμα]], σε Ξεν.· επίσης, [[φυλάσσω]] τινὰ μὴ πάσχειν, [[προστατεύω]] κάποιον για να μην υποφέρει, σε Σοφ. — Παθ., φυλάσσομαι, διατηρούμαι υπό [[φύλαξη]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> παραφυλάω, [[παραμένω]], [[περιμένω]] ή [[ενεδρεύω]], σε Όμηρ., Θουκ.· [[φυλάσσω]] τὸ [[σύμβολον]], έχω το νου μου για [[προειδοποίηση]] με [[φωτιά]], σε Αισχύλ.· [[παρατηρώ]], [[περιμένω]], [[αναμένω]] μια συγκεκριμένη [[στιγμή]] ή ένα ορισμένο [[γεγονός]], σε Ηρόδ., Θουκ.· [[φυλάσσω]] [[νύχτα]], [[περιμένω]] να έρθει η [[νύχτα]], σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[διατηρώ]], [[διαφυλάττω]], [[τηρώ]], <i>χόλον</i>, <i>ὅρκια</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[φυλάσσω]] [[ἔπος]], [[περιφρουρώ]] την [[εκτέλεση]] διαταγής, στο ίδ.· <i>νόμον</i>, σε Σοφ.· [[φυλάσσω]] σκαιοσύναν, [[επιμένω]] σε αυτή, τη [[διατηρώ]], την υποθάλπτω, στον ίδ. — Παθ., φυλάττεσθαι [[παρά]] τινι, φυλάσσομαι μέσα ή από..., σε Σοφ.<br /><b class="num">4.</b> [[διαμένω]] σε ένα [[τόπο]], [[τόδε]] [[δῶμα]] φυλάσσοις, σε Ομήρ. Οδ. <b>Γ.</b> Μέσ., με Παθ. παρακ.,<br /><b class="num">I.</b> απόλ.,<br /><b class="num">1.</b> βρίσκομαι υπό τη [[φύλαξη]] κάποιου, [[συνεχίζω]] να [[φυλάσσω]], <i>[[νύκτα]] φυλασσομένοισι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· πεφυλαγμένος [[εἶναι]], [[προσεκτικός]], [[φρόνιμος]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[διατηρώ]] ένα [[πράγμα]] κοντά μου, [[φυλάσσω]] αυτό στο [[μυαλό]] μου, σε Ησίοδ., Σοφ.<br /><b class="num">3.</b> [[φυλάσσω]], [[διατηρώ]] με [[ασφάλεια]], <i>καὶ κεφαλὴν πεφύλαξο</i>, σε Χρησμ. παρ' Ηροδ.<br /><b class="num">4.</b> με απαρ., [[φροντίζω]] να κάνω, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">5.</b> με γεν., φυλάσσεσθαι [[τῶν]] [[νεῶν]], [[φροντίζω]] για τα καράβια, είμαι [[προσεκτικός]] με αυτά, σε Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> <i>φυλάσσεσθαί τι</i> ή <i>τινα</i>, είμαι [[προσεκτικός]], φυλάσσομαι από κάποιον, προφυλάσσομαι, [[αποφεύγω]], σε Ηρόδ., Αισχύλ.· επίσης, [[φυλάττω]] [[πρός]] τι, σε Θουκ.· ἀπό τινος, σε Ξεν.· με μτχ., <i>εἰσορῶν φυλάξομαι</i>, θα φροντίσω να έχω το νου μου, σε Σοφ.· με απαρ., [[φυλάσσω]] μὴ ποιεῖν, [[φροντίζω]] να μην κάνω, [[προφυλάσσω]] ενάντια στο να γίνει [[κάτι]], σε Ηρόδ.· [[φυλάσσω]] τὸ μὴ [[γενέσθαι]], <i>τι</i>, σε Δημ.· ομοίως [[φυλάσσω]] μή ή [[φυλάσσω]] [[ὅπως]] μή..., με υποτ., [[φροντίζω]] να μη γίνει κάποιο [[πράγμα]], σε Ευρ., Ξεν.· [[σπανίως]] με γεν., [[τῶν]] εὖ φυλάξαι, σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> μερικές φορές η Ενεργ. έχει [[σημασία]] Μέσ., σε Ευρ., Πλάτ.
|lsmtext='''φῠλάσσω:''' Αττ. <i>-ττω</i>, (√<i>ΦΥΛΑΚ</i>), Επικ. απαρ. <i>φυλασσέμεναι</i>· μέλ. <i>φυλάξω</i>, αόρ. αʹ <i>ἐφύλαξα</i>, Επικ. <i>φύλ-</i>, παρακ. <i>πεφύλᾰχα</i> — Μέσ., μέλ. <i>-άξομαι</i>, επίσης με Παθ. [[σημασία]]· αόρ. αʹ <i>ἐφυλαξάμην</i>, Παθ. αόρ. αʹ <i>ἐφυλάχθην</i>, παρακ. <i>πεφύλαγμαι</i>, προστ. <i>πεφύλαξο</i>. Α. απόλ., [[φυλάσσω]] και [[προστατεύω]], [[φρουρώ]], σε Όμηρ., Αττ.· <i>σὺν κυσὶ φυλάσσοντας περὶ μῆλα</i>, σε Ομήρ. Ιλ. <b>Β.</b> μτβ.,<br /><b class="num">1.</b> [[φυλάσσω]], [[προστατεύω]], [[διατηρώ]], υπερασπίζομαι, σε Όμηρ. κ.λπ.· φυλάττειν τινὰ ἀπό τινος, [[φυλάσσω]] κάποιον από ένα [[πρόσωπο]] ή [[πράγμα]], σε Ξεν.· επίσης, [[φυλάσσω]] τινὰ μὴ πάσχειν, [[προστατεύω]] κάποιον για να μην υποφέρει, σε Σοφ. — Παθ., φυλάσσομαι, διατηρούμαι υπό [[φύλαξη]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">2.</b> παραφυλάω, [[παραμένω]], [[περιμένω]] ή [[ενεδρεύω]], σε Όμηρ., Θουκ.· [[φυλάσσω]] τὸ [[σύμβολον]], έχω το νου μου για [[προειδοποίηση]] με [[φωτιά]], σε Αισχύλ.· [[παρατηρώ]], [[περιμένω]], [[αναμένω]] μια συγκεκριμένη [[στιγμή]] ή ένα ορισμένο [[γεγονός]], σε Ηρόδ., Θουκ.· [[φυλάσσω]] [[νύχτα]], [[περιμένω]] να έρθει η [[νύχτα]], σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[διατηρώ]], [[διαφυλάττω]], [[τηρώ]], <i>χόλον</i>, <i>ὅρκια</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[φυλάσσω]] [[ἔπος]], [[περιφρουρώ]] την [[εκτέλεση]] διαταγής, στο ίδ.· <i>νόμον</i>, σε Σοφ.· [[φυλάσσω]] σκαιοσύναν, [[επιμένω]] σε αυτή, τη [[διατηρώ]], την υποθάλπτω, στον ίδ. — Παθ., φυλάττεσθαι [[παρά]] τινι, φυλάσσομαι μέσα ή από..., σε Σοφ.<br /><b class="num">4.</b> [[διαμένω]] σε ένα [[τόπο]], [[τόδε]] [[δῶμα]] φυλάσσοις, σε Ομήρ. Οδ. <b>Γ.</b> Μέσ., με Παθ. παρακ.,<br /><b class="num">I.</b> απόλ.,<br /><b class="num">1.</b> βρίσκομαι υπό τη [[φύλαξη]] κάποιου, [[συνεχίζω]] να [[φυλάσσω]], <i>[[νύκτα]] φυλασσομένοισι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· πεφυλαγμένος [[εἶναι]], [[προσεκτικός]], [[φρόνιμος]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[διατηρώ]] ένα [[πράγμα]] κοντά μου, [[φυλάσσω]] αυτό στο [[μυαλό]] μου, σε Ησίοδ., Σοφ.<br /><b class="num">3.</b> [[φυλάσσω]], [[διατηρώ]] με [[ασφάλεια]], <i>καὶ κεφαλὴν πεφύλαξο</i>, σε Χρησμ. παρ' Ηροδ.<br /><b class="num">4.</b> με απαρ., [[φροντίζω]] να κάνω, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">5.</b> με γεν., φυλάσσεσθαι [[τῶν]] [[νεῶν]], [[φροντίζω]] για τα καράβια, είμαι [[προσεκτικός]] με αυτά, σε Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> <i>φυλάσσεσθαί τι</i> ή <i>τινα</i>, είμαι [[προσεκτικός]], φυλάσσομαι από κάποιον, προφυλάσσομαι, [[αποφεύγω]], σε Ηρόδ., Αισχύλ.· επίσης, [[φυλάττω]] [[πρός]] τι, σε Θουκ.· ἀπό τινος, σε Ξεν.· με μτχ., <i>εἰσορῶν φυλάξομαι</i>, θα φροντίσω να έχω το νου μου, σε Σοφ.· με απαρ., [[φυλάσσω]] μὴ ποιεῖν, [[φροντίζω]] να μην κάνω, [[προφυλάσσω]] ενάντια στο να γίνει [[κάτι]], σε Ηρόδ.· [[φυλάσσω]] τὸ μὴ [[γενέσθαι]], <i>τι</i>, σε Δημ.· ομοίως [[φυλάσσω]] μή ή [[φυλάσσω]] [[ὅπως]] μή..., με υποτ., [[φροντίζω]] να μη γίνει κάποιο [[πράγμα]], σε Ευρ., Ξεν.· [[σπανίως]] με γεν., [[τῶν]] εὖ φυλάξαι, σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> μερικές φορές η Ενεργ. έχει [[σημασία]] Μέσ., σε Ευρ., Πλάτ.
}}
{{elru
|elrutext='''φῠλάσσω:''' атт. φῠλάττω<br /><b class="num">1)</b> сторожить, охранять, стеречь (μῆλα и περὶ μῆλα Hom.): [[οἶνος]], ὃν σὺ φυλάσσεις Hom. вино, которое ты бережешь; σῴζειν τι καὶ φ. Soph. тщательно беречь что-л.; τὴν ἑωυτῶν (sc. χώραν) φ. Her. охранять свою страну; φυλάσσετον οὖτος σὲ κάι σὺ τόνδε Soph. берегите оба друг друга;<br /><b class="num">2)</b> тж. med. нести охрану, быть на страже (в карауле), стоять на часах (Xen., Plut.; φ. и φυλάσσεσθαι νύκτα Hom.): φ. πάννυχον Hom. быть на страже всю ночь; φυλακὰς φ. Xen. нести караульную службу, κατὰ διαδοχὴν φ. Thuc. посменно нести охрану;<br /><b class="num">3)</b> тж. med. сохранять, удерживать (τῇ μνήμῃ τὰ λεχθέντα Plat.; αἰδῶ καὶ φιλότητά τινος φ. Hom.; ὁ [[φθόνος]] φυλάσσεται [[παρά]] τινι Soph.): φρεσὶ σῇσι φύλαξαι HH сохрани (это) в своей памяти; τὰ λελεγμένα ἄρρητ᾽ [[ἐγώ]] σοι [[κἀτελῆ]] φυλάξομαι Soph. слова твои я сохраню в себе несказанными и неоконченными, т. е. предам их забвению;<br /><b class="num">4)</b> (свято) хранить, соблюдать, исполнять (ὅρκια Hom.; νόμον Soph., Plat.; τὰς σπονδάς Plut.; σιγὴν φ. Eur.): ἓν [[μόνον]] φ. Plat. соблюдать одно лишь условие;<br /><b class="num">5)</b> приберегать, припасать, предназначать (τὸ [[μέρος]] τοῖς θεοῖς Xen.; τιμωρίαν τινὶ φυλάξαι Dem.): τοῖς ἀξίοις σπουδῆς φυλάξαι ἑαυτόν Plut. предназначить себя для серьезных дел;<br /><b class="num">6)</b> предохранять, обеспечивать, ограждать (τινὰ [[ἀπό]] τινος Xen.): φυλάττεσθαί τινα (τι) Aesch. и τινος Aeschin. остерегаться (избегать) кого(чего)-л.; εὖ φ. κλῄθροισι πύλας Eur. хорошо запереть ворота на замки; πεφυλκγμένον εἶναι Hom. беречься, быть осторожным; [[ταῦτα]] πρὸ [[πολλοῦ]] ἐφυλάξαντο Her. они давно уже остерегались этого; φυλὰττου [[ὅπως]] μὴ ποιήσῃς τι Xen. берегись, как бы тебе не сделать чего-л.; φύλαξαι μὴ [[θράσος]] τέκῃ φόβον Aesch. смотри, как бы отвага не породила страх, т. е. не привела бы к беде;<br /><b class="num">7)</b> подстерегать, следить, выслеживать, выжидать (νόστον Hom.; τοὺς πολεμίους Xen.): δείλην ὀψίην γινομένην τῆς ἡμέρης φυλάξανες Her. дождавшись заката; φυλάξασα τὸν Ξέρξεα [[δεῖπνον]] προτιθέμενον Her. выждав устроенного Ксерксом пира; φ. τὸν χειμῶνα Dem. дожидаться наступления зимы;<br /><b class="num">8)</b> держать под стражей (τινὰ ἐν πὲδαις Plut.).
}}
}}