Anonymous

δεύτερος: Difference between revisions

From LSJ
1b
(nl)
(1b)
Line 45: Line 45:
{{elnl
{{elnl
|elnltext=δεύτερος -α -ον [~ 2. δεύω en comp. uitgang] rangtelwoord tweede van volgorde: op de tweede plaats:; δεύτερος αὖτ ’ Ἀχιλεὺς προΐει als tweede wierp op zijn beurt Achilles (zijn speer) Il. 20.273; n. adv. (τὸ) δεύτερον voor de tweede keer:; εἴρετο δεύτερον zij vroeg hem voor de tweede keer Il. 1.513; subst.. τὰ δεύτερα de tweede prijs Il. 23.538. van tijd: later: met gen. comp.: ἐμεῖο δεύτεροι na mij Il. 23.248; δευτέρῳ χρόνῳ in latere tijd Pind. Ol. 1.43; αἱ δεύτεραί πως φροντίδες σοφώτεραι latere gedachten ( vgl. ‘second thoughts’) zijn wellicht verstandiger Eur. Hipp. 436. overdr. secundair, minder belangrijk, tweederangs, minder goed:; δεύτερ ’ ἡγεῖται τὰ τῆς οἴκοι διαίτης zij beschouwt de gemakken van thuis wonen als secundair Soph. OC 351; met gen. comp.:; οὐδενὸς δεύτερος voor niemand onderdoend Hdt. 1.23; ἐν δευτέρῳ καὶ γονεῖς καὶ παῖδας ἀεὶ τῶν τῆς πατρίδος καλῶν τιθέμενοι ouders en kinderen steeds achterstellend bij het heil van het vaderland Plut. FM 24.4; met prep. bep.: πολὺ δεύτερα μετὰ τὴν τῶν Σκυθῶν (het land) blijft ver achter bij dat van de Scythen Thuc. 2.97.5.
|elnltext=δεύτερος -α -ον [~ 2. δεύω en comp. uitgang] rangtelwoord tweede van volgorde: op de tweede plaats:; δεύτερος αὖτ ’ Ἀχιλεὺς προΐει als tweede wierp op zijn beurt Achilles (zijn speer) Il. 20.273; n. adv. (τὸ) δεύτερον voor de tweede keer:; εἴρετο δεύτερον zij vroeg hem voor de tweede keer Il. 1.513; subst.. τὰ δεύτερα de tweede prijs Il. 23.538. van tijd: later: met gen. comp.: ἐμεῖο δεύτεροι na mij Il. 23.248; δευτέρῳ χρόνῳ in latere tijd Pind. Ol. 1.43; αἱ δεύτεραί πως φροντίδες σοφώτεραι latere gedachten ( vgl. ‘second thoughts’) zijn wellicht verstandiger Eur. Hipp. 436. overdr. secundair, minder belangrijk, tweederangs, minder goed:; δεύτερ ’ ἡγεῖται τὰ τῆς οἴκοι διαίτης zij beschouwt de gemakken van thuis wonen als secundair Soph. OC 351; met gen. comp.:; οὐδενὸς δεύτερος voor niemand onderdoend Hdt. 1.23; ἐν δευτέρῳ καὶ γονεῖς καὶ παῖδας ἀεὶ τῶν τῆς πατρίδος καλῶν τιθέμενοι ouders en kinderen steeds achterstellend bij het heil van het vaderland Plut. FM 24.4; met prep. bep.: πολὺ δεύτερα μετὰ τὴν τῶν Σκυθῶν (het land) blijft ver achter bij dat van de Scythen Thuc. 2.97.5.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[second]], in order and time, also in status (Il.).<br />Derivatives: <b class="b3">δευτεραῖος</b> <b class="b2">belonging to the second day</b> (Hdt.; from <b class="b3">ἡ δευτέρα</b> [<b class="b3">ἡμέρα</b>], cf. Schwyzer 596); <b class="b3">δευτερεῖα</b> (sc. <b class="b3">ἆθλα</b>) n. pl., later also <b class="b3">-ον</b> and as adjective (Hdt.; after <b class="b3">ἀριστεῖα</b>); <b class="b3">δευτερίας</b> (<b class="b3">οἶνος</b>) bad wine, made from the draff, the <b class="b3">στέμφυλα</b> (Nikopho [?], Dsc.; after the wines in <b class="b3">-ίας</b>, Chantr. Form. 94f.; also <b class="b3">δευτερίναρ</b> [Lac.] H.); <b class="b3">δευτέριον</b> [[afterbirth]] (Aq.). - Denomin. <b class="b3">δευτερεύω</b> <b class="b2">be second</b> (Plb.), <b class="b3">δευτεριάζω</b> <b class="b2">id.</b> (Ar. Ek. 634); <b class="b3">δευτερόω</b> [[repeat]] (LXX) with <b class="b3">δευτέρωσις</b> (LXX) and <b class="b3">δευτέρωμα</b> (Eust.). - Beside <b class="b3">δεύτερος</b> rarely the superlative <b class="b3">δεύτατος</b> (Τ 51, Mosch.).<br />Origin: GR [a formation built with Greek elements]<br />Etymology: Prop. <b class="b2">the one who stays back, the following</b>, comparative to <b class="b3">δεύομαι</b>, s. 2. <b class="b3">δέω</b>. - Ruijgh, Lingua 28 (1970)317f. finds <b class="b3">-τερος</b> after a verbal stem improbable, and suggests that it was added to an adverbial stem <b class="b3">*δευ</b>, perhaps seen in <b class="b3">δεῦτε</b>.
}}
}}