ἀνάγκη: Difference between revisions

1a
m (Text replacement - "<b class="b2">Aër</b>" to "Aër")
(1a)
Line 45: Line 45:
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἄγχω]]<br /><b class="num">I.</b> [[force]], [[constraint]], [[necessity]], Hom., etc.; ἀνάγκηι [[perforce]], of [[necessity]], or in act. [[sense]], [[forcibly]], by [[force]], Hom.; so, ὑπ' ἀνάγκης, ἐξ ἀνάγκης, δι' ἀνάγκης, πρὸς ἀνάγκην, κατ' ἀνάγκην, [[attic]]:— [[ἀνάγκη]] [[ἐστί]], c. inf., it is [[matter]] of [[necessity]] to do a [[thing]], Hom., etc.; c. dat. pers., ἀν. μοι [[σχεθεῖν]] Aesch.:—in Trag., πολλή γ' [[ἀνάγκη]], πολλή στ' [[ἀνάγκη]] or πολλή μ' [[ἀνάγκη]], with [[which]] an inf. must be supplied.<br /><b class="num">2.</b> [[actual]] [[force]], [[violence]], [[torture]], Hdt., etc.; metaph., δολοποιὸς ἀν., i. e. the [[stratagem]] of [[Nessus]], Soph.<br /><b class="num">3.</b> [[bodily]] [[pain]], [[anguish]], [[distress]], κατ' ἀνάγκην ἕρπειν [[painfully]], Soph.; ὑπ' ἀνάγκης [[βοᾶν]] Soph.<br /><b class="num">II.</b> like Lat. [[necessitudo]], the tie of [[blood]], [[relationship]], [[kindred]], Lys., etc.
|mdlsjtxt=[[ἄγχω]]<br /><b class="num">I.</b> [[force]], [[constraint]], [[necessity]], Hom., etc.; ἀνάγκηι [[perforce]], of [[necessity]], or in act. [[sense]], [[forcibly]], by [[force]], Hom.; so, ὑπ' ἀνάγκης, ἐξ ἀνάγκης, δι' ἀνάγκης, πρὸς ἀνάγκην, κατ' ἀνάγκην, [[attic]]:— [[ἀνάγκη]] [[ἐστί]], c. inf., it is [[matter]] of [[necessity]] to do a [[thing]], Hom., etc.; c. dat. pers., ἀν. μοι [[σχεθεῖν]] Aesch.:—in Trag., πολλή γ' [[ἀνάγκη]], πολλή στ' [[ἀνάγκη]] or πολλή μ' [[ἀνάγκη]], with [[which]] an inf. must be supplied.<br /><b class="num">2.</b> [[actual]] [[force]], [[violence]], [[torture]], Hdt., etc.; metaph., δολοποιὸς ἀν., i. e. the [[stratagem]] of [[Nessus]], Soph.<br /><b class="num">3.</b> [[bodily]] [[pain]], [[anguish]], [[distress]], κατ' ἀνάγκην ἕρπειν [[painfully]], Soph.; ὑπ' ἀνάγκης [[βοᾶν]] Soph.<br /><b class="num">II.</b> like Lat. [[necessitudo]], the tie of [[blood]], [[relationship]], [[kindred]], Lys., etc.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἀνάγκη''': (seit Il.), ep. ion. Erweiterung [[ἀναγκαίη]] (vgl. Schwyzer 469)<br />{anágkē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Zwang]], [[Notwendigkeit]].<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[ἀναγκαῖος]] [[zwingend]], [[nötig]], auch [[blutsverwandt]] (seit Il.), wovon [[ἀναγκαιότης]] f. [[Blutsverwandtschaft]] (att., hell.), auch [[Notwendigkeit]] (S. E.); [[ἀναγκαιώδης]] [[unentbehrlich]] (ἀναγκαιωδέστερα Sch.). — Denominatives Verb: [[ἀναγκάζω]] [[zwingen]], [[nötigen]] (ion. att., nicht bei Hom.), wovon [[ἀνάγκασμα]] ‘Zwang(smittel)’ (J.); [[ἀναγκαστήρ]] [[Zwinger]] (Amorgos), [[ἀναγκαστήριος]] [[zwingend]] (D. H.); [[ἀναγκαστικός]] ib. (Pl., Arist. usw.).<br />'''Etymology''' : Nicht sicher erklärt. Man vergleicht einige keltische Wörter für ‘Not(wendigkeit), Schicksal’ wie air. ''ēcen'', kymr. ''angen'' (Fick<sup>4</sup> 2, 32); außerdem aus dem Germanischen z. B. ahd. ''āhta'', nhd. ''Acht'' [[feindliche Verfolgung]] (Brugmann Grundr.<sup>2</sup> 1, 382); dazu noch heth. ''ḫenkan'' [[Tod]] (Kuryɫowicz Symb. Rozwadowski 1, 101, Pedersen Hittitisch 183f.), WP. 1, 60, Pok. 45 m. weiterer Lit., W.-Hofmann s. ''neco''. — Die Vermutung, [[ἀνάγκη]] sei postverbal gebildet aus [[ἀναγκάζω]], eig. *[[in die Arme nehmen]] (Schwyzer 734 A. 8), verstößt u. a. gegen die Chronologie der Belege (s. oben). — Andere Vorschläge: zu [[ἐνεγκεῖν]] (Güntert Weltkönig 185); aus ἀν- privativum und einem Wort für [[Arm]] (vgl. [[ἀγκών]]; Grégoire Mél. Desrousseaux 185f., dazu Deny Mél. Boisacq 1, 295; nicht zu empfehlen).<br />'''Page''' 1,101
}}
}}