δηλέομαι: Difference between revisions

|Definition=(A), Dor. δᾱλ- <span class="bibl">Theoc.15.48</span>: fut. <b class="b3">-ήσομαι</b>: aor. <b class="b3">ἐδηλησάμην</b>: pf. <b class="b3">δεδήλημαι</b>, prob. in act. sense, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>175</span> (in pass. sense, <span class="bibl">Hdt.4.198</span>, <span class="bibl">8.100</span>): <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> mostly of persons, <b class="b2">hurt, do a mischief to</b>, <b class="b3">μήπως [ἵππους] δηλήσεαι</b>, by accident, <span class="bibl">Il.23.428</span>; also on purpose, Ἀχαιοὺς ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι <span class="bibl">4.67</span>; <b class="b3">ἠέ σε… ἄνδρες ἐδηλήσαντο</b> [[did]] thee <b class="b2">a mischief</b>, i.e. [[slew]] thee, <span class="bibl">Od.11.401</span>; <b class="b3">μή με… δηλήσεται ὀξέϊ χαλκῷ</b> (Ep. subj.) <span class="bibl">22.368</span>; of the sword, <b class="b3">ῥινὸν δηλήσατο χαλκός</b> ib. <span class="bibl">278</span>; ἄλλον δηλήσομαι, ἄλλον ὀνήσω <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>541</span>; δ. τινὰ ἔργμασι λυγροῖς <span class="bibl">Mimn.7</span>, = <span class="bibl">Thgn.795</span>: in Ion. Prose, ἵνα μὴ ἔχοιέν σφεας δηλέεσθαι <span class="bibl">Hdt.6.36</span>, cf. <span class="bibl">7.51</span>; πλεῖστόν σφεας ἐδηλέετο ἡ ἐσθής <span class="bibl">Id.9.63</span>; τοὺς… ποτῷ δαλήσατο Κίρκα <span class="bibl">Theoc.9.36</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> of things, <b class="b2">damage, spoil</b>, καρπὸν ἐδηλήσαντ' <span class="bibl">Il.1.156</span>; so in Hdt., γῆν δ. πολλά <span class="bibl">4.115</span>; ἅλμην ἐπανθέουσαν, ὥστε καὶ τὰς πυραμίδας δηλέεσθαι <span class="bibl">Id.2.12</span>: freq. in Hom. in the phrase, <b class="b3">ὅρκια δηλήσασθαι</b> [[violate]] a truce, <span class="bibl">Il.3.107</span>, al.; of thieves, <b class="b3">μή τις… δηλήσεται</b> (Ep. subj.) <b class="b2">should steal them</b>, <span class="bibl">Od.8.444</span>, cf. <span class="bibl">13.124</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> abs., <b class="b2">to do mischief, be hurtful</b>, ἔνθα κε σὴ βουλὴ δηλήσεται <span class="bibl">Il.14.102</span>: c. acc. cogn., <b class="b3">ἠδ' ὅσα… ἄνδρες ἐδηλήσαντο</b> all <b class="b2">the mischief</b> they [[did]], <span class="bibl">Od.10.459</span>. (Ep., Ion., and rarely Dor., Theoc. Il. cc.; cf. <b class="b3">δάλλει, πανδάλητος</b>, and perh. <b class="b3">ἀδαλές</b>.) </span><br /><span class="bld">δηλέομαι</span> (B), only in fut. Pass., <b class="b3">δηληθήσονται· θεωρηθήσονται</b>, Hsch.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0560.png Seite 560]] dep. med., zu Grunde richten, [[tödten]], vernichten, <b class="b2">zerstören, beschädigen</b>, verletzen, verwunden, plündern, rauben; absolut, = [[Schadenanrichten]], schaden, schädlich sein; Apoll. Lex. Hom. 58, 7 <b class="b2">δηλήσασθαι·</b> διαφθεῖραι, διακόψαι; 62, 12 <b class="b2">ἐδηλήσαντο·</b> ἐκακοπάθησαν, ἔβλαψαν. Vgl. [[δαίω]], [[δαλός]], [[δήιος]], [[δηιόω]] und das Latein. deleo (??). Bei Homer erscheint [[δηλέομαι]] öfters im aorist. 1. med.; ein Paar Homerische Formen können sowohl für conjunctiv. aorist. 1. med. gelten als für indicativ. futur.; in anderen Formen bei Homer nicht. Uebersicht der Homerischen Formen und Stellen: δηλήσατο Odyss. 22, 278; ἐδηλήσαντο Iliad. 1, 156 Odyss. 10, 459. 11, 401. 408. 24, 111; δηλήσαντο Iliad. 4, 236. 271; δηλήσηται Iliad. 3, 107; δηλήσαιτο Odyss. 13, 124; δηλήσασθαι Iliad. 4, 67. 72; δηλήσεαι, conj. aor. oder ind. fut., Iliad. 23, 428; δηλήσεται, conj. aor. oder ind. fut., Iliad. 14, 102 Odyss. 8, 444. 22, 368. Auch das einzige Homerische composit., [[διαδηλέομαι]], erscheint bei Homer nur im aorist. 1. med., διεδηλήσαντο Odyss. 14, 37. Absolut ist [[δηλέομαι]] gebraucht Iliad. 14, 102 [[ἔνθα]] κε σὴ βουλὴ δηλήσεται, ὄρχαμε λαῶν; mit Griech. accusat. Odyss. 10, 459 [[οἶδα]] ἠμὲν ὅσ' ἐν πόντῳ πάθετ' ἄλγεα, ἠδ' ὅσ' ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ' ἐπὶ χέρσου; Iliad. 4, 236. 271 πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσαντο, über den Eid hinaus, d. h. gegen den Eid; vgl. Iliad. 4, 67. 72 ὥς κε Τρῶες Ἀχαιοὺς ἄρξωσι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασθαι und Iliad. 3, 107 μή τις ὑπερβασίῃ Διὸς ὅρκια δηλήσηται; Iliad. 1, 156 [[οὐδέ]] ποτ' ἐν Φθίῃ καρπὸν ἐδηλήσαντο, die Feldfrucht [[verwüsten]]; Odyss. 8, 444 αὐτὸς νῦν ἴδε [[πῶμα]], θοῶς δ' ἐπὶ δεσμὸν ἴηλον, μή [[τίς]] τοι καθ' ὁδὸν δηλήσεται, ὁππότ' ἂν [[αὖτε]] εὕδῃσθα [[ὕπνον]], [[stehlen]]; Iliad. 23, 428 ἀλλ' ἄνεχ' ἵππους· στεινωπὸς γὰρ [[ὁδός]], [[τάχα]] δ' εὐρυτέρῃ παρελάσσεις, μή πως ἀμφοτέρους δηλήσεαι ἅρματι κύρσας: Einige verstehen unter ἀμφοτέρους die Pferde des Angeredeten, Andere wohl richtiger die beiden Menschen, den Sprecher und den Angeredeten; Odyss. 22, 278 Αμφιμέδων Τηλέμαχον [[βάλε]] χεῖρ' ἐπὶ καρπῷ [[λίγδην]], ἄκρην δὲ ῥινὸν δηλήσατο [[χαλκός]]; Odyss. 22, 368 μή με δηλήσεται ὀξέι χαλκῷ, damit er mich nicht tödte; Odyss. 11, 401 [[τίς]] νύ σε κὴρ ἐδάμασσε θανάτοιο; – ἦέ σ' ἀνάρσιοι ἄνδρες ἐδηλήσαντ' ἐπὶ χέρσου; – Hom. hymn. Cer. 228 δηλήσεται; Gegensatz [[ὀνίνημι]] Hom. hymn. Merc. 541 ἀνθρώπων δ' ἄλλον δηλήσομαι, ἄλλον ὀνήσω. – Praes. und imperfect. bei Herodt.: δηλέεσθαι 6, 36; δηλῆται 4, 187; ἐδηλέετο 9, 63; – δηλήσασθαι τὴν στρατιήν 7, 51; τὴν γῆν δηλησαμένας πολλά 4, 115; – perfect. δεδήληται in passiver Bdtg 4, 198. 8, 100; activisch und passivisch kann genommen werden das praes. δηλέεσθαι 2, 12. – Perfect. δεδήληται passivisch auch Eur. Hipp. 175. – Das activ. Xen. Oec. 10, 3 beruht wohl auf falscher Lesart. – Dorisch Theocr. 9, 36 τὼς δ' [[οὔτι]] ποτῷ δαλήσατο Κίρκα, vgl. Parthen. 29 οἴνῳ πολλῷ δηλησαμένη αὐτὸν ἤγαγεν εἰς ἐπιθυμίαν κτἑ.