3,276,903
edits
m (Text replacement - "γ" to "γ") |
mNo edit summary |
||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=diaireo | |Transliteration C=diaireo | ||
|Beta Code=diaire/w | |Beta Code=diaire/w | ||
|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> | |Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[take apart]], [[cleave in twain]], [[divide]], διὰ δ' ἀμφοτέρους ἕλε κύκλους ἀσπίδος <span class="bibl">Il. 20.280</span>; παῖδα κατὰ μέλεα διελών <span class="bibl">Hdt.1.119</span>; <b class="b3">δ. λαγόν</b> [[cut]] it [[open]], ib.<span class="bibl">123</span>; <b class="b3">δ. πυλίδα</b> [[break]] it [[open]], <span class="bibl">Th.4.110</span>, <span class="bibl">6.51</span>; δ. τὴν ὀροφήν [[tear away]], [[pull down]], <span class="bibl">Id.4.48</span>; τοὺς σταυρούς <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.2.21</span>; <b class="b3">δ. τοῦ τείχους</b> [[take down]] [[part]] of the [[wall]], [[make a breach]] in it, <span class="bibl">Th.2.75</span>; <b class="b3">τὸ διῃρημένον</b> the [[breach]], ib.<span class="bibl">76</span>,<span class="bibl">5.3</span>; <b class="b3">διῃρημένοι τὸ ὑπόζωμα</b>, of insects, <span class="bibl">Arist. <span class="title">HA</span>556a18</span>; διαιρουμένος τὴν καρδίαν <span class="bibl">Phld.<span class="title">Sign.</span>1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[divide]], <b class="b3">δύο μοίρας Λυδῶν</b> the [[Lydians]] [[into]] two [[part]]s, <span class="bibl">Hdt.1.94</span>, cf. <span class="bibl">4.148</span>; δύο μερίδας <span class="bibl">D.48.12</span>; δ. τριχῇ ψυχήν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>253c</span>; δ. εἰς τὸ ἐλάχιστον <span class="bibl">Arist.<span class="title">Sens.</span>440b5</span>; εἰς ὁμοιομερῆ <span class="bibl">Id.<span class="title">HA</span>486a5</span> (Pass.):—Med., [[divide for themselves]], <b class="b3">κατ' ὀλίγας ναῦς διελόμενοι</b> [[distributing]] their [[ship]]s in [[small]] [[division]]s, <span class="bibl">Th.4.11</span>; <b class="b3">τοῖς δικάζουσι δ. τὰ ὦτα</b> [[lend]]ing an [[ear]] to [[both]] parties, <span class="bibl">Lib.<span class="title">Or.</span>52.4</span>; [[divide among themselves]], τιμάς <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>112</span>; τὴν ληΐην <span class="bibl">Hdt.9.85</span>; κατὰ πόλεις τὸ ἔργον <span class="bibl">Th.7.19</span>; τἀδικήματα <span class="bibl">D.45.38</span>: abs., δ. κατὰ πόλεις <span class="bibl">Th.5.114</span>:—Pass., <b class="b3">διῃρημένοι κατ' ἀναπαύλας</b> [[divided]] into [[relay]]s, <span class="bibl">Id.2.75</span>; [[διαιρήσομαι]] as fut. Pass., <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>261c</span>; διῄρητο τὰ τῶν Ἑλλήνων εἰς δύο <span class="bibl">D.10.51</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[break up]], opp. [[συντιθέναι]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>78c</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[dispense]], φάρμακον Plu.2.73b. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[distinguish]], τυραννίδος εἴδη δύο διείλομεν <span class="bibl">Arist. <span class="title">Pol.</span>1295a8</span>, etc.; δ. πότερα… <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>7.26</span>: abs., <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>742</span>:—Med., <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>182c</span>; δ. τοὺς ἀμείνους καὶ τοὺς χείρονας <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>950c</span>; δ. περί τινος <span class="bibl">Id.<span class="title">Chrm.</span>163d</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[determine]], [[decide]], διαφορὰς διαιρέοντες <span class="bibl">Hdt.4.23</span>; δίκας <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>472</span>; <b class="b3">τοῦτο πρᾶγμα</b> ib.<span class="bibl">488</span>; <b class="b3">ψήφῳ δ. τοῦδε πράγματος πέρι</b> ib.<span class="bibl">630</span>; τὰ ἀμφίλογα <span class="bibl">X.<span class="title">Vect.</span>3.3</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>571a</span>, <span class="bibl"><span class="title">Prt.</span> 314b</span>, al.; κλήρῳ δ. τὸν νικῶντα <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>946b</span>; δ. περί τινος <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ph.</span> 239b13</span>, etc.; <b class="b3">διαιρείσθω πόσα εἴδη</b>, etc., <span class="bibl">Id.<span class="title">Pol.</span>1300b18</span>, etc.: abs., <span class="bibl">Ar. <span class="title">Ra.</span>1100</span>; also δ. εἴτε <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>206</span> codd. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[define expressly]], <span class="bibl">Hdt.7.16</span>.γ and <span class="bibl">103</span>:—Med., c. acc. et inf., <span class="bibl">Id.7.47</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> Med., [[interpret]], [[τέρας]], [[δημεῖον]], <span class="bibl">D.H.4.60</span>, <span class="bibl">9.6</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> in Logic, [[divide]], δ. κατ' εἴδη τὰ ὄντα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>273e</span>; [[divide]] a genus into its species, <span class="bibl">Arist.<span class="title">APo.</span> 96b15</span>, al.:—Med., <span class="bibl">Id.<span class="title">PA</span>642b5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> Math., [[divide]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>895e</span> (Pass.); [[διελόντι]], [[dividendo]], <span class="bibl">Archim.<span class="title">Sph.Cyl.</span>1.6</span>, al. </span><span class="sense"><span class="bld">VI</span> [[divide words]], [[punctuate]] in [[reading]], <span class="bibl">Isoc.12.17</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1401a24</span> (Pass.); Gramm., [[resolve]] a [[diphthong]] or [[contracted]] form, διῃρῆσθαι Ἰακῶς <span class="bibl">A.D.<span class="title">Pron.</span>38.17</span>, cf. <span class="bibl">Corn.<span class="title">ND</span>5</span>, <span class="bibl">Hdn.<span class="title">Philet.</span>p.456P.</span> (Pass.). </span><span class="sense"><span class="bld">VII</span> [[allocate]] [[revenue]]s, <span class="title">OGI</span>573.24 (Cilicia).</span> | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
Line 23: | Line 23: | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=<b class="num">A</b> sobre el sent. de [[διά]] ‘a través de’<br /><b class="num">1</b> [[atravesar]], [[abrir brecha]] c. ac. διελόντες τὴν ὀροφήν habiendo hecho un agujero en el tejado</i> Th.4.48, cf. X.<i>HG</i> 6.5.9, Polyaen.5.1.3, τὴν ... πυλίδα διῄρουν forzaban el postigo</i> Th.4.110, cf. 6.51, Plb.8.37.11, τοὺς ... σταυρούς X.<i>An</i>.5.2.21, τὸν τοῖχον <i>IG</i> 11(2).199A.112 (Delos III a.C.), τὸν θεμέλιον Apollod.2.5.5<br /><b class="num">•</b>c. gen. διελὼν τοῦ τείχους Gorg.B 11a.12, cf. Th.2.75<br /><b class="num">•</b>part. pas. subst. τὸ διῃρημένον la brecha</i> Th.2.76, 5.3.<br /><b class="num">2</b> [[cardar]] el lino <i>PSI</i> 599.6 (II a.C.).<br /><b class="num">B</b> [[διά]] c. idea de partición o distribución<br /><b class="num">I</b> ref. a concr.<br /><b class="num">1</b> [[cortar]], [[partir]] en trozos o partes, [[despedazar]] κατὰ μέλεα διελών (τὸν παῖδα) Hdt.1.119, τὸν λαγόν Hdt.1.123, σπλάγχνα E.<i>El</i>.839, τὰ ὅλα κατὰ μέρεα Hp.<i>Vict</i>.1.15, τὰς ἐγχύλους ... τῶν ἀκανθῶν διαιροῦσι κατ' [[ἄρθρον]] D.S.3.16, διαιροῦντες τοῖς δρεπάνοις ... τινας τῶν φίλων Luc.<i>Zeux</i>.10, τὸ μῆκος ... εἰς τρία μέρη I.<i>AI</i> 3.122, ἄρτον ... εἰς πολλά Dion.Ar.<i>EH</i> p.92.19, τὸν στύρακα ... [τοῖ] ς ὄνυξιν medic. en <i>PSI</i> 297.13, en v. pas. φλέβα τε καὶ ἀρτηρίην οὐδεμίαν διαιρεθῆναι y que ninguna vena y arteria había sido seccionada</i> Hp.<i>Epid</i>.5.46, Πενθέα διαιρούμενον a Penteo despedazado</i> Longus 4.3.2, πελέκεσι διαιρουμένους ἢ ὑπὸ μαχαιρῶν Paus.10.21.3<br /><b class="num">•</b>fig. διαιρῶν τὸν ἄνθρωπον κατὰ μέλη πρὸς τοσούτων θεῶν εἰκόνας repartiendo al hombre por sus miembros en relación (e.d. según el parecido) con las imágenes de tales dioses</i> Luc.<i>Pr.Im</i>.25<br /><b class="num">•</b>[[descomponer]] en v. pas. διαιρεθῆναι ser descompuesto</i> op. συντιθέναι Pl.<i>Phd</i>.78c<br /><b class="num">•</b>fig. [[partir]], [[destrozar]] μὴ διέλῃς μου τὴν ψυχήν Amph.<i>Or</i>.6.104, en v. pas. διαιρούμενος τὴν καρδίαν Phld.<i>Sign</i>.1.36, en v. med. mismo sent. μητέρα Μοῖρα διείλετο la Moira partió a la madre, e.d. el corazón de la madre</i>, <i>AP</i> 9.292 (Honest.).<br /><b class="num">2</b> [[dividir]], [[repartir]], [[distribuir]] τὰν πολέμοιο δόσιν Pi.<i>O</i>.10.57, διαιρεῖ δὲ τὸ Λιβυκὸν καὶ τὸ Σαρδῷον πέλαγος ... Λιλύβαιον (el cabo) Lilibeo divide el mar de Lidia y el de Cerdeña</i> Plb.1.42.6, δύο μοίρας διελόντα Λυδῶν habiendo dividido a los lidios en dos grupos</i> Hdt.1.94, διεῖλον ἐγὼ δύο μερίδας D.48.12, c. ac. compl. dir. y pred. σφέας αὐτοὺς ἓξ μοίρας διεῖλον Hdt.4.148, διεῖλεν αὐτὰ μέσα los dividió por la mitad</i> LXX <i>Ge</i>.15.10, c. ac. compl. dir. y adv. τριχῇ ... ψυχὴν ἑκάστην Pl.<i>Phdr</i>.253c, τὴν διακεκαυμένην ... [[δίχα]] Str.2.3.2, τριχῇ καὶ τετραχῇ ... τἀγαθά Attic.2.122, c. ac. y dat. διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον repartió su hacienda entre ellos</i>, <i>Eu.Luc</i>.15.12, πάντα δὲ ταῦτα ... ἰδίᾳ ἑκάστῳ 1<i>Ep.Cor</i>.12.11, τὰ λοιπὰ διαιρείτωσαν τῷ δήμῳ <i>IMylasa</i> 914.6 (II a.C.), c. ac. compl. dir. y giro prep. ταῦτα ... ὅσα ἐνδέχεται διελεῖν εἰς τὰ ἐλάχιστα esas cosas cuantas es posible dividirlas en partes muy pequeñas</i> Arist.<i>Sens</i>.440<sup>b</sup>5, cf. D.L.7.132, τοὺς δὲ τοξότας καὶ σφενδονήτας ... ἐπὶ τὰ κέρατα D.S.20.11, cf. Babr.31.9, διαιρείτω δ' ὁ ἱερεὺς τὰ <ε>ἰσφερόμενα τῷ θεῷ <i>OGI</i> 573.24 (Cilicia I a./d.C.), τὸ λεύκωμα διῖλον (<i>sic</i>) εἰς τὰς δύο φυλάς <i>POxy</i>.2407.33 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>c. ac. y ἀπό c. gen. [[separar]], [[apartar de]] οὗτοι (los fariseos) διαιροῦσιν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν Ἰουδαίων Origenes <i>Fr</i>.34 <i>in Io</i>.3.1<br /><b class="num">•</b>abs. part. aor. [[dividiendo]], [[separando]], e.d. [[por separado]] ἑψεῖν διελών cocer por separado</i> Hp.<i>Int</i>.12<br /><b class="num">•</b>en v. pas. ἐὰν δέ τι περιλε[ί] πηται ... διαιρεθήσεται εἰς μέ[ρη] ἴσα si quedase algo, se repartirá en partes iguales</i>, <i>BGU</i> 1123.8 (I a.C.), διαιρουμένης γὰρ αὐτῆς ὑπὸ ὄρους τοῦ Ταύρου [[δίχα]] Str.2.5.31, τοὺς Μακεδόνας διῃρημένους κατόπιν Plb.4.78.7, οἶκος ... εἰς ποικίλα τέγη διῃρημένος I.<i>BI</i> 5.165, χείλη ... διῃρημένα separados, e.e. abiertos los labios</i> Aristaenet.1.1.10.<br /><b class="num">II</b> ref. a actividades intelectuales<br /><b class="num">1</b> [[distinguir]] por medio de divisiones o clasificaciones c. idea alternativa, c. ac. de abstr. en plu. τυραννίδος δ' εἴδη δύο μὲν διείλομεν Arist.<i>Pol</i>.1295<sup>a</sup>8, c. ac. de abstr. en plu. y giro prep. Προδίκου μυρία τινὰ ... περὶ ὀνομάτων διαιροῦντος Pl.<i>Chrm</i>.163d, c. varios ac. de abstr. en sg. μὴ διαιρήσεις τὸ δοξαζόμενον καὶ τὸ προσμένον ... κατὰ τὴν αἴσθησιν Epicur.<i>Sent</i>.[5] 24, c. interr. indir. οὐ γὰρ διῄρηχ' ὁ θεός, οὔτε ... εἰ ... οὔτε ... E.<i>Ba</i>.206, διελεῖν πότερα ... X.<i>Oec</i>.7.26<br /><b class="num">•</b>abs. ὀρθῶς διαιρῶν καὶ σκοπῶν Ar.<i>Nu</i>.742<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. c. ac. ἀμφοτέρας ... διειλόμεθα κινήσεις Pl.<i>Tht</i>.182c, διαιροῦνται τοὺς ἀμείνους τῶν ἀνθρώπων καὶ τοὺς χείρονας Pl.<i>Lg</i>.950c, διαιρήσομαι δὲ αὐτάς (las partes del discurso), D.H.<i>Lys</i>.16.5.<br /><b class="num">2</b> [[decidir]], [[determinar]], [[resolver]] c. ac. sg. de abstr. εἰ δὲ [[ἄρα]] μή ἐστι τοῦτο τοιοῦτον οἷον ἐγὼ [[διαιρέω]] pero si el asunto no es tal como yo entiendo</i> Hdt.7.16γ, διαιρεῖν τοῦτο πρᾶγμ' ἐτητύμως A.<i>Eu</i>.488<br /><b class="num">•</b>c. ac. sg. de pers. κλήρῳ διελόντας τὸν νικῶντα decidiendo por sorteo el vencedor</i> Pl.<i>Lg</i>.946b<br /><b class="num">•</b>c. περί y gen. ψήφῳ διαιρεῖν τοῦδε πράγματος πέρι decidir mediante voto sobre este asunto</i> A.<i>Eu</i>.630, περὶ οὗ διείλομεν Arist.<i>Ph</i>.239<sup>b</sup>13<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. de abstr. plu. sin idea alternativa τὰς διαφορὰς διαιρέοντες zanjando, resolviendo las diferencias</i> Hdt.4.23, διαιρεῖν ... δίκας sentenciar pleitos</i> A.<i>Eu</i>.472, ὅστις ... διαιροίη τὰ ἀμφίλογα quien resolviese las cuestiones dudosas</i> X.<i>Vect</i>.3.3<br /><b class="num">•</b>abs. χαλεπὸν οὖν ἔργον διαιρεῖν Ar.<i>Ra</i>.1100<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. c. ac. de abstr. τὸ τῶν ἐπιθυμιῶν ... διῃρῆσθαι Pl.<i>R</i>.571a, τοσοῦτον πράγμα διελέσθαι Pl.<i>Prt</i>.314b, διαιρέσθω πόσα εἴδη δικαστηρίων Arist.<i>Pol</i>.1300<sup>b</sup>18.<br /><b class="num">3</b> en v. med., c. complet. [[explicar]], [[sostener]] οἵην περ σὺ διαιρέαι εἶναι como tú explicas que es</i> Hdt.7.47, cf. Hsch., διαιρούμενος τὸν λόγον, ὡς ἀπαγγέλλειν τἀληθῆ βουλόμενος, ὑπ' ἐμοῦ καὶ Φιλοκράτους κωλυθείη sosteniendo el argumento de que, cuando quería contar la verdad, yo y Filócrates se lo impedíamos</i> Aeschin.2.121.<br /><b class="num">III</b> sent. téc.<br /><b class="num">1</b> lóg. [[dividir]], [[distinguir]], [[clasificar]] διελεῖν τὸ γένος ... τῷ εἴδει Arist.<i>APo</i>.96<sup>b</sup>15, ref. a uno de los lugares comunes de los entimemas, en v. pas. τὸ διῃρημένον συντιθέντα λέγειν ἢ τὸ συγκείμενον διαιροῦντα decir en síntesis lo que estaba dividido o como dividido lo que era compuesto</i> Arist.<i>Rh</i>.1401<sup>a</sup>25<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. κατ' εἴδη τε διαιρεῖσθαι τὰ ὄντα distinguir las realidades según las especies</i> Pl.<i>Phdr</i>.273e, διαιρούμενοι τὸ γένος εἰς δύο διαφοράς Arist.<i>PA</i> 642<sup>b</sup>5, πρὸς τοὺς μὴ διαιρουμένους contra los que no hacen divisiones o clasificaciones</i> tít. de una obra de Crisipo, D.L.7.193.<br /><b class="num">2</b> geom. [[dividir]] en v. pas., ref. a figuras que se subdividen en dos o más partes: al segmento de una recta ἐὰν συγκείμενα μεγέθη ἀνάλογον ᾖ, καὶ διαιρεθέντα ἀνάλογον ἔσται si las magnitudes compuestas son proporcionales, también divididas serán proporcionales</i> Euc.5.17, a ángulos διαιρήσθωσαν δὴ αἱ γωνίαι αἱ τέσσαρες ὀρθαί Archim.<i>Spir</i>.21, ref. a círculos κύκλου εἰς εἴκοσι τέσσαρα διῃρημένου de un círculo dividido en 24 partes</i> Papp.1112.<br /><b class="num">3</b> mús. [[dividir]] def. de intervalo simple μέλος ὃ ἡ φωνὴ μελῳδοῦσα μὴ δύναται διαιρεῖν εἰς διαστήματα melodía que la voz no puede dividir en intervalos</i> Aristox.<i>Harm</i>.38.2.<br /><b class="num">4</b> en la lectura [[hacer pausas]] τοὺς λόγους ... οὐκ ὀρθῶς Isoc.12.17.<br /><b class="num">5</b> gram. [[deshacer]] un diptongo, Corn.<i>ND</i> 5, una forma contracta, en v. pas., A.D.<i>Pron</i>.38.17, Hdn.<i>Fr.Philet</i>.3, 6.<br /><b class="num">C</b> usos esp. en v. med.<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[repartirse]] τιμάς Hes.<i>Th</i>.112, τὴν ληίην Hdt.9.85, τἀδικήματα D.45.38, fig. ὠδῖνα διείλατο πῦρ τε καὶ ὕδωρ <i>AP</i> 9.56 (Phil.), sent. obs. [[εἷς]] γὰρ ἕν, οὐ πάντες πάντα, διειλόμεθα cada uno de nosotros nos repartimos una cosa y no todos todo</i>, <i>AP</i> 11.328 (Nicarch.)<br /><b class="num">•</b>c. ac. y giro prep. κατὰ πόλεις διελόμενοι τὸ ἔργον Th.7.19, οἰκόπεδον πατρῷον ἡμῶν ... διαιρήκαμεν πρὸς ἑαυ[το] ύς <i>PAbinn</i>.62.5 (IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> ref. a la adivinación [[interpretar]] διελεῖται τὸ τέρας interpretará el prodigio</i> D.H.4.60, τὸ ... σημεῖον D.H.9.6.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[dividirse]] πᾶν ... διαιρήσεται [[δίχα]] Pl.<i>Plt</i>.261c, τῆς δὲ ῥαφάνου τριχῆ διαιρουμένης Thphr.<i>HP</i> 7.4.4, διῃρέθη τὸ ὕδωρ [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] el agua se dividió a un lado y otro</i> LXX 4<i>Re</i>.2.8, τριχῇ ... διαιρουμένης τῆς ἐντελοῦς φιλοσοφίας Attic.1.8, c. giro prep. διῃρημένοι κατ' ἀναπαύλας repartiéndose por turnos</i> Th.2.75, κατ' ὀλίγας ναῦς διελόμενοι repartiéndose en pequeños grupos de naves</i> Th.4.11, ὅσα διαιρεῖται εἰς ὁμοιομερῆ cuantas se dividen en partes semejantes</i> Arist.<i>HA</i> 486<sup>a</sup>6, εἰς δύο ... διῄρητο τὰ τῶν Ἑλλήνων D.10.51, κατὰ δὲ τὸ ποσὸν καὶ εἰς ἃ διαιρεῖται κεχωρισμένα según la extensión y las partes separadas en las que se divide (la tragedia)</i>, Arist.<i>Po</i>.1452<sup>b</sup>15, εἰς πολλὰ γὰρ μέρη ... διαιρεῖσθαι τὰς ἑταιρίας D.S.19.5, εἰς ταῦτα τὰ ζῷα τὴν Τυφῶνος [[αὐτοῦ]] διῃρῆσθαι ψυχήν que el alma del propio Tifón estaba repartida entre esos animales</i> Plu.2.380c.<br /><b class="num">2</b> [[dividirse]], [[separarse]] c. ac. de rel. διῃρημένοι εἰσὶ τὸ ὑπόζωμα (el cuerpo de las cigarras) esta dividido por la cintura</i> Arist.<i>HA</i> 556<sup>a</sup>18.<br /><b class="num">3</b> mat., geom. [[ser divisible]] def. de número par ἀριθμὸς διαιρούμενος εἰς ἴσα δύο μέρη número divisible en dos partes iguales</i> Pl.<i>Lg</i>.895e, ref. a una figura plana εἰς δύο τρίγωνα διαιρεῖται (un cuadrilátero) es divisible en dos triángulos</i> Euc.4.3, ref. a una figura del espacio πᾶσα πυραμὶς τρίγωνον ἔχουσα βάσιν διαιρεῖται εἰς δύο πυραμίδας Euc.12.3<br /><b class="num">•</b>[[descomponerse]] de un número τὰ ἑπτὰ ... διαιρεῖται ... εἰς μονάδα καὶ ἑξάδα Ph.1.22<br /><b class="num">•</b>διελόντι (expresión equivalente a κατὰ διαίρεσιν q.u.) [[mediante división o descomposición]] de los miembros de una proporción, Archim.<i>Spir</i>.27, <i>Sph.Cyl</i>.1.6, Aristarch.Sam.3.<br /><b class="num">4</b> métr. [[resolver]] una larga en dos breves διῃρημένου τοῦ | |dgtxt=<b class="num">A</b> sobre el sent. de [[διά]] ‘a través de’<br /><b class="num">1</b> [[atravesar]], [[abrir brecha]] c. ac. διελόντες τὴν ὀροφήν habiendo hecho un agujero en el tejado</i> Th.4.48, cf. X.<i>HG</i> 6.5.9, Polyaen.5.1.3, τὴν ... πυλίδα διῄρουν forzaban el postigo</i> Th.4.110, cf. 6.51, Plb.8.37.11, τοὺς ... σταυρούς X.<i>An</i>.5.2.21, τὸν τοῖχον <i>IG</i> 11(2).199A.112 (Delos III a.C.), τὸν θεμέλιον Apollod.2.5.5<br /><b class="num">•</b>c. gen. διελὼν τοῦ τείχους Gorg.B 11a.12, cf. Th.2.75<br /><b class="num">•</b>part. pas. subst. τὸ διῃρημένον la brecha</i> Th.2.76, 5.3.<br /><b class="num">2</b> [[cardar]] el lino <i>PSI</i> 599.6 (II a.C.).<br /><b class="num">B</b> [[διά]] c. idea de partición o distribución<br /><b class="num">I</b> ref. a concr.<br /><b class="num">1</b> [[cortar]], [[partir]] en trozos o partes, [[despedazar]] κατὰ μέλεα διελών (τὸν παῖδα) Hdt.1.119, τὸν λαγόν Hdt.1.123, σπλάγχνα E.<i>El</i>.839, τὰ ὅλα κατὰ μέρεα Hp.<i>Vict</i>.1.15, τὰς ἐγχύλους ... τῶν ἀκανθῶν διαιροῦσι κατ' [[ἄρθρον]] D.S.3.16, διαιροῦντες τοῖς δρεπάνοις ... τινας τῶν φίλων Luc.<i>Zeux</i>.10, τὸ μῆκος ... εἰς τρία μέρη I.<i>AI</i> 3.122, ἄρτον ... εἰς πολλά Dion.Ar.<i>EH</i> p.92.19, τὸν στύρακα ... [τοῖ] ς ὄνυξιν medic. en <i>PSI</i> 297.13, en v. pas. φλέβα τε καὶ ἀρτηρίην οὐδεμίαν διαιρεθῆναι y que ninguna vena y arteria había sido seccionada</i> Hp.<i>Epid</i>.5.46, Πενθέα διαιρούμενον a Penteo despedazado</i> Longus 4.3.2, πελέκεσι διαιρουμένους ἢ ὑπὸ μαχαιρῶν Paus.10.21.3<br /><b class="num">•</b>fig. διαιρῶν τὸν ἄνθρωπον κατὰ μέλη πρὸς τοσούτων θεῶν εἰκόνας repartiendo al hombre por sus miembros en relación (e.d. según el parecido) con las imágenes de tales dioses</i> Luc.<i>Pr.Im</i>.25<br /><b class="num">•</b>[[descomponer]] en v. pas. διαιρεθῆναι ser descompuesto</i> op. συντιθέναι Pl.<i>Phd</i>.78c<br /><b class="num">•</b>fig. [[partir]], [[destrozar]] μὴ διέλῃς μου τὴν ψυχήν Amph.<i>Or</i>.6.104, en v. pas. διαιρούμενος τὴν καρδίαν Phld.<i>Sign</i>.1.36, en v. med. mismo sent. μητέρα Μοῖρα διείλετο la Moira partió a la madre, e.d. el corazón de la madre</i>, <i>AP</i> 9.292 (Honest.).<br /><b class="num">2</b> [[dividir]], [[repartir]], [[distribuir]] τὰν πολέμοιο δόσιν Pi.<i>O</i>.10.57, διαιρεῖ δὲ τὸ Λιβυκὸν καὶ τὸ Σαρδῷον πέλαγος ... Λιλύβαιον (el cabo) Lilibeo divide el mar de Lidia y el de Cerdeña</i> Plb.1.42.6, δύο μοίρας διελόντα Λυδῶν habiendo dividido a los lidios en dos grupos</i> Hdt.1.94, διεῖλον ἐγὼ δύο μερίδας D.48.12, c. ac. compl. dir. y pred. σφέας αὐτοὺς ἓξ μοίρας διεῖλον Hdt.4.148, διεῖλεν αὐτὰ μέσα los dividió por la mitad</i> LXX <i>Ge</i>.15.10, c. ac. compl. dir. y adv. τριχῇ ... ψυχὴν ἑκάστην Pl.<i>Phdr</i>.253c, τὴν διακεκαυμένην ... [[δίχα]] Str.2.3.2, τριχῇ καὶ τετραχῇ ... τἀγαθά Attic.2.122, c. ac. y dat. διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον repartió su hacienda entre ellos</i>, <i>Eu.Luc</i>.15.12, πάντα δὲ ταῦτα ... ἰδίᾳ ἑκάστῳ 1<i>Ep.Cor</i>.12.11, τὰ λοιπὰ διαιρείτωσαν τῷ δήμῳ <i>IMylasa</i> 914.6 (II a.C.), c. ac. compl. dir. y giro prep. ταῦτα ... ὅσα ἐνδέχεται διελεῖν εἰς τὰ ἐλάχιστα esas cosas cuantas es posible dividirlas en partes muy pequeñas</i> Arist.<i>Sens</i>.440<sup>b</sup>5, cf. D.L.7.132, τοὺς δὲ τοξότας καὶ σφενδονήτας ... ἐπὶ τὰ κέρατα D.S.20.11, cf. Babr.31.9, διαιρείτω δ' ὁ ἱερεὺς τὰ <ε>ἰσφερόμενα τῷ θεῷ <i>OGI</i> 573.24 (Cilicia I a./d.C.), τὸ λεύκωμα διῖλον (<i>sic</i>) εἰς τὰς δύο φυλάς <i>POxy</i>.2407.33 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>c. ac. y ἀπό c. gen. [[separar]], [[apartar de]] οὗτοι (los fariseos) διαιροῦσιν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν Ἰουδαίων Origenes <i>Fr</i>.34 <i>in Io</i>.3.1<br /><b class="num">•</b>abs. part. aor. [[dividiendo]], [[separando]], e.d. [[por separado]] ἑψεῖν διελών cocer por separado</i> Hp.<i>Int</i>.12<br /><b class="num">•</b>en v. pas. ἐὰν δέ τι περιλε[ί] πηται ... διαιρεθήσεται εἰς μέ[ρη] ἴσα si quedase algo, se repartirá en partes iguales</i>, <i>BGU</i> 1123.8 (I a.C.), διαιρουμένης γὰρ αὐτῆς ὑπὸ ὄρους τοῦ Ταύρου [[δίχα]] Str.2.5.31, τοὺς Μακεδόνας διῃρημένους κατόπιν Plb.4.78.7, οἶκος ... εἰς ποικίλα τέγη διῃρημένος I.<i>BI</i> 5.165, χείλη ... διῃρημένα separados, e.e. abiertos los labios</i> Aristaenet.1.1.10.<br /><b class="num">II</b> ref. a actividades intelectuales<br /><b class="num">1</b> [[distinguir]] por medio de divisiones o clasificaciones c. idea alternativa, c. ac. de abstr. en plu. τυραννίδος δ' εἴδη δύο μὲν διείλομεν Arist.<i>Pol</i>.1295<sup>a</sup>8, c. ac. de abstr. en plu. y giro prep. Προδίκου μυρία τινὰ ... περὶ ὀνομάτων διαιροῦντος Pl.<i>Chrm</i>.163d, c. varios ac. de abstr. en sg. μὴ διαιρήσεις τὸ δοξαζόμενον καὶ τὸ προσμένον ... κατὰ τὴν αἴσθησιν Epicur.<i>Sent</i>.[5] 24, c. interr. indir. οὐ γὰρ διῄρηχ' ὁ θεός, οὔτε ... εἰ ... οὔτε ... E.<i>Ba</i>.206, διελεῖν πότερα ... X.<i>Oec</i>.7.26<br /><b class="num">•</b>abs. ὀρθῶς διαιρῶν καὶ σκοπῶν Ar.<i>Nu</i>.742<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. c. ac. ἀμφοτέρας ... διειλόμεθα κινήσεις Pl.<i>Tht</i>.182c, διαιροῦνται τοὺς ἀμείνους τῶν ἀνθρώπων καὶ τοὺς χείρονας Pl.<i>Lg</i>.950c, διαιρήσομαι δὲ αὐτάς (las partes del discurso), D.H.<i>Lys</i>.16.5.<br /><b class="num">2</b> [[decidir]], [[determinar]], [[resolver]] c. ac. sg. de abstr. εἰ δὲ [[ἄρα]] μή ἐστι τοῦτο τοιοῦτον οἷον ἐγὼ [[διαιρέω]] pero si el asunto no es tal como yo entiendo</i> Hdt.7.16γ, διαιρεῖν τοῦτο πρᾶγμ' ἐτητύμως A.<i>Eu</i>.488<br /><b class="num">•</b>c. ac. sg. de pers. κλήρῳ διελόντας τὸν νικῶντα decidiendo por sorteo el vencedor</i> Pl.<i>Lg</i>.946b<br /><b class="num">•</b>c. περί y gen. ψήφῳ διαιρεῖν τοῦδε πράγματος πέρι decidir mediante voto sobre este asunto</i> A.<i>Eu</i>.630, περὶ οὗ διείλομεν Arist.<i>Ph</i>.239<sup>b</sup>13<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. de abstr. plu. sin idea alternativa τὰς διαφορὰς διαιρέοντες zanjando, resolviendo las diferencias</i> Hdt.4.23, διαιρεῖν ... δίκας sentenciar pleitos</i> A.<i>Eu</i>.472, ὅστις ... διαιροίη τὰ ἀμφίλογα quien resolviese las cuestiones dudosas</i> X.<i>Vect</i>.3.3<br /><b class="num">•</b>abs. χαλεπὸν οὖν ἔργον διαιρεῖν Ar.<i>Ra</i>.1100<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. c. ac. de abstr. τὸ τῶν ἐπιθυμιῶν ... διῃρῆσθαι Pl.<i>R</i>.571a, τοσοῦτον πράγμα διελέσθαι Pl.<i>Prt</i>.314b, διαιρέσθω πόσα εἴδη δικαστηρίων Arist.<i>Pol</i>.1300<sup>b</sup>18.<br /><b class="num">3</b> en v. med., c. complet. [[explicar]], [[sostener]] οἵην περ σὺ διαιρέαι εἶναι como tú explicas que es</i> Hdt.7.47, cf. Hsch., διαιρούμενος τὸν λόγον, ὡς ἀπαγγέλλειν τἀληθῆ βουλόμενος, ὑπ' ἐμοῦ καὶ Φιλοκράτους κωλυθείη sosteniendo el argumento de que, cuando quería contar la verdad, yo y Filócrates se lo impedíamos</i> Aeschin.2.121.<br /><b class="num">III</b> sent. téc.<br /><b class="num">1</b> lóg. [[dividir]], [[distinguir]], [[clasificar]] διελεῖν τὸ γένος ... τῷ εἴδει Arist.<i>APo</i>.96<sup>b</sup>15, ref. a uno de los lugares comunes de los entimemas, en v. pas. τὸ διῃρημένον συντιθέντα λέγειν ἢ τὸ συγκείμενον διαιροῦντα decir en síntesis lo que estaba dividido o como dividido lo que era compuesto</i> Arist.<i>Rh</i>.1401<sup>a</sup>25<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. κατ' εἴδη τε διαιρεῖσθαι τὰ ὄντα distinguir las realidades según las especies</i> Pl.<i>Phdr</i>.273e, διαιρούμενοι τὸ γένος εἰς δύο διαφοράς Arist.<i>PA</i> 642<sup>b</sup>5, πρὸς τοὺς μὴ διαιρουμένους contra los que no hacen divisiones o clasificaciones</i> tít. de una obra de Crisipo, D.L.7.193.<br /><b class="num">2</b> geom. [[dividir]] en v. pas., ref. a figuras que se subdividen en dos o más partes: al segmento de una recta ἐὰν συγκείμενα μεγέθη ἀνάλογον ᾖ, καὶ διαιρεθέντα ἀνάλογον ἔσται si las magnitudes compuestas son proporcionales, también divididas serán proporcionales</i> Euc.5.17, a ángulos διαιρήσθωσαν δὴ αἱ γωνίαι αἱ τέσσαρες ὀρθαί Archim.<i>Spir</i>.21, ref. a círculos κύκλου εἰς εἴκοσι τέσσαρα διῃρημένου de un círculo dividido en 24 partes</i> Papp.1112.<br /><b class="num">3</b> mús. [[dividir]] def. de intervalo simple μέλος ὃ ἡ φωνὴ μελῳδοῦσα μὴ δύναται διαιρεῖν εἰς διαστήματα melodía que la voz no puede dividir en intervalos</i> Aristox.<i>Harm</i>.38.2.<br /><b class="num">4</b> en la lectura [[hacer pausas]] τοὺς λόγους ... οὐκ ὀρθῶς Isoc.12.17.<br /><b class="num">5</b> gram. [[deshacer]] un diptongo, Corn.<i>ND</i> 5, una forma contracta, en v. pas., A.D.<i>Pron</i>.38.17, Hdn.<i>Fr.Philet</i>.3, 6.<br /><b class="num">C</b> usos esp. en v. med.<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[repartirse]] τιμάς Hes.<i>Th</i>.112, τὴν ληίην Hdt.9.85, τἀδικήματα D.45.38, fig. ὠδῖνα διείλατο πῦρ τε καὶ ὕδωρ <i>AP</i> 9.56 (Phil.), sent. obs. [[εἷς]] γὰρ ἕν, οὐ πάντες πάντα, διειλόμεθα cada uno de nosotros nos repartimos una cosa y no todos todo</i>, <i>AP</i> 11.328 (Nicarch.)<br /><b class="num">•</b>c. ac. y giro prep. κατὰ πόλεις διελόμενοι τὸ ἔργον Th.7.19, οἰκόπεδον πατρῷον ἡμῶν ... διαιρήκαμεν πρὸς ἑαυ[το] ύς <i>PAbinn</i>.62.5 (IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> ref. a la adivinación [[interpretar]] διελεῖται τὸ τέρας interpretará el prodigio</i> D.H.4.60, τὸ ... σημεῖον D.H.9.6.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[dividirse]] πᾶν ... διαιρήσεται [[δίχα]] Pl.<i>Plt</i>.261c, τῆς δὲ ῥαφάνου τριχῆ διαιρουμένης Thphr.<i>HP</i> 7.4.4, διῃρέθη τὸ ὕδωρ [[ἔνθα]] καὶ [[ἔνθα]] el agua se dividió a un lado y otro</i> LXX 4<i>Re</i>.2.8, τριχῇ ... διαιρουμένης τῆς ἐντελοῦς φιλοσοφίας Attic.1.8, c. giro prep. διῃρημένοι κατ' ἀναπαύλας repartiéndose por turnos</i> Th.2.75, κατ' ὀλίγας ναῦς διελόμενοι repartiéndose en pequeños grupos de naves</i> Th.4.11, ὅσα διαιρεῖται εἰς ὁμοιομερῆ cuantas se dividen en partes semejantes</i> Arist.<i>HA</i> 486<sup>a</sup>6, εἰς δύο ... διῄρητο τὰ τῶν Ἑλλήνων D.10.51, κατὰ δὲ τὸ ποσὸν καὶ εἰς ἃ διαιρεῖται κεχωρισμένα según la extensión y las partes separadas en las que se divide (la tragedia)</i>, Arist.<i>Po</i>.1452<sup>b</sup>15, εἰς πολλὰ γὰρ μέρη ... διαιρεῖσθαι τὰς ἑταιρίας D.S.19.5, εἰς ταῦτα τὰ ζῷα τὴν Τυφῶνος [[αὐτοῦ]] διῃρῆσθαι ψυχήν que el alma del propio Tifón estaba repartida entre esos animales</i> Plu.2.380c.<br /><b class="num">2</b> [[dividirse]], [[separarse]] c. ac. de rel. διῃρημένοι εἰσὶ τὸ ὑπόζωμα (el cuerpo de las cigarras) esta dividido por la cintura</i> Arist.<i>HA</i> 556<sup>a</sup>18.<br /><b class="num">3</b> mat., geom. [[ser divisible]] def. de número par ἀριθμὸς διαιρούμενος εἰς ἴσα δύο μέρη número divisible en dos partes iguales</i> Pl.<i>Lg</i>.895e, ref. a una figura plana εἰς δύο τρίγωνα διαιρεῖται (un cuadrilátero) es divisible en dos triángulos</i> Euc.4.3, ref. a una figura del espacio πᾶσα πυραμὶς τρίγωνον ἔχουσα βάσιν διαιρεῖται εἰς δύο πυραμίδας Euc.12.3<br /><b class="num">•</b>[[descomponerse]] de un número τὰ ἑπτὰ ... διαιρεῖται ... εἰς μονάδα καὶ ἑξάδα Ph.1.22<br /><b class="num">•</b>διελόντι (expresión equivalente a κατὰ διαίρεσιν q.u.) [[mediante división o descomposición]] de los miembros de una proporción, Archim.<i>Spir</i>.27, <i>Sph.Cyl</i>.1.6, Aristarch.Sam.3.<br /><b class="num">4</b> métr. [[resolver]] una larga en dos breves διῃρημένου τοῦ αʹ ποδός Sch.Pi.<i>O</i>.10T. | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''διαιρέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. | |lsmtext='''διαιρέω:''' μέλ. <i>-ήσω</i>, αόρ. βʹ <i>-εῖλον</i>, Παθ. αόρ. αʹ <i>-ῃρέθην</i>, [[διαμερίζω]] [[κάτι]] από [[κάτι]] [[άλλο]], [[χωρίζω]] στα [[δύο]], [[διαιρώ]], [[διανέμω]] σε μέρη, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ.· <i>δ. λαγόν</i>, [[ανοίγω]] κόβοντας, στον ίδ.· <i>δ. πυλίδα</i>, [[ανοίγω]] [[κάτι]] σπάζοντάς το, σε Θουκ.· <i>δ. τὴν ὀροφήν</i>, την [[κατεδαφίζω]], την [[καταστρέφω]], στον ίδ.· <i>δ.τοῦ τείχους</i>, [[γκρεμίζω]] [[μέρος]] - [[τμήμα]] του τείχους, [[δημιουργώ]], [[προξενώ]] [[ρήγμα]] σε αυτό, στον ίδ.· <i>τὸ διῃρημένον</i>, [[ρήγμα]], στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[διαιρώ]], [[διαχωρίζω]], [[δύο]] μοίρας Λυδῶν, τους Λυδούς σε [[δύο]] μέρη, σε Ηρόδ.· ομοίως, <i>δ.τριχῇ</i>, σε Πλάτ.· εἰς [[δύο]], σε Δημ. — Μέσ., διαιρούν για τους εαυτούς τους, [[ναῦς]], σε Θουκ., [[αλλά]] επίσης διαμοιράζουν [[αναμεταξύ]], ανάμεσά τους, σε Ησίοδ., Ηρόδ. — Παθ., <i>διῃρημένοι κατ' ἀναπαύλας</i>, χωρισμένοι, μοιρασμένοι σε βάρδιες, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[αναλύω]] στα συστατικά στοιχεία, σε Πλάτ.<br /><b class="num">III. 1.</b> [[διακρίνω]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[ορίζω]], [[αποφασίζω]], σε Ηρόδ., Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> λέω [[κάτι]] με [[σαφήνεια]], [[ορίζω]], [[καθορίζω]], [[προσδιορίζω]], [[εξηγώ]], [[ερμηνεύω]], σε Ηρόδ., Αττ. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext=δι- | |elnltext=δι-αιρέω, ook met tmesis in tweeën delen, uiteen nemen, opensnijden:; διὰ δ ’ ἀμφοτέρους ἕλε κύκλους ἀσπίδος (de speer) had beide lagen van het schild uiteen gereten Il. 20.280; τὸν λαγόν de haas opensnijden Hdt. 1.123.4; met gen. partit.: διελόντες τοῦ τείχους na een bres in de muur gemaakt te hebben Thuc. 2.75.6. verdelen:; δύο μοίρας διελόντα Λυδῶν na de Lydiërs in twee groepen verdeeld te hebben Hdt. 1.94.5; τριχῇ... ψυχὴν ἑκάστην δ. elke ziel in drieën verdelen Plat. Phaedr. 253c; ook med.:; κατὰ πόλεις διελόμενοι τὸ ἔργον het werk over verschillende steden verdelend Thuc. 7.19.1; abs.:; τὸ διῃρημένον συντιθέντα λέγειν ἢ τὸ συγκείμενον διαιροῦντα in het betoog bij elkaar nemen wat gescheiden is of scheiden wat bij elkaar hoort Aristot. Rh. 1401a24; wisk..; ἀριθμὸς διαιρούμενος εἰς ἴσα δύο μέρη een getal dat in twee gelijke delen verdeeld wordt Plat. Lg. 895e; log. onderverdelen:. κατ ’ εἴδη... διαιρεῖσθαι τὰ ὄντα de werkelijkheid in soorten onderverdelen Plat. Phaedr. 273e. onderscheiden: abs..; ὀρθῶς δ. juiste onderscheidingen maken Aristoph. Nub. 742; ook med.: ἀμφοτέρας... διειλόμεθα κινήσεις wij hebben beide wijzen van beweging onderscheiden Plat. Tht. 182c. (be)oordelen:; εἰ δὲ ἄρα μή ἐστι τοῦτο τοιοῦτον οἷον ἐγὼ διαιρέω als dat nu niet van dien aard is als ik het beoordeel Hdt. 7.16.γ1; ook med..;: οἵην περ σὺ διαιρέαι εἶναι zoals jij oordeelt dat het is Hdt. 7.47.1; beslissen:. διαιρεῖν... δίκας processen beslissen Aeschl. Eum. 472; τὰς διαφορὰς διαιρεῖν de geschillen beslechten Hdt. 4.23.5. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj |