βαστάζω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [fut. -ξω <i>POxy</i>.1293.41 (II d.C.), <i>BGU</i> 2240.9 (II d.C.), Ps.Callisth.52.10; aor. -ξα <i>Epigr.Adesp.FGE</i> 1591, [[LXX]] <i>Si</i>.6.25, <i>PFay</i>.122.6, 11 (II d.C.), I.<i>AI</i> 3.210; perf. inf. graf. βαβασταχέναι <i>SB</i> 11390.17 (II d.C.)]<br /><b class="num">I</b> concr.<br /><b class="num">1</b> de objetos o seres inanimados [[levantar en vilo]], [[coger a pulso]]<br /><b class="num">a)</b> armas (frec. míticas) μέγα τόξον <i>Od</i>.21.405, cf. S.<i>Ph</i>.655, 657, 1127, E.<i>Alc</i>.40, [[ἔγχος]] E.<i>El</i>.696, δόρυ β. empuñar la lanza</i> Hermipp.47.2, cf. E.<i>Ph</i>.274, Theoc.16.78, ὅπλα Men.<i>Epit</i>.324, I.<i>AI</i> 7.320, 11.318;<br /><b class="num">b)</b> piedras λᾶαν ἀμφοτέρῃσι <i>Od</i>.11.594, λίθους con grúas, Plb.8.5.9, cf. Arr.<i>Epict</i>.2.9.22, <i>Eu.Io</i>.10.31;<br /><b class="num">c)</b> cadáveres νέκυν <i>Il.Paru</i>.32.21, cf. S.<i>Ai</i>.827, 920, E.<i>Alc</i>.724, una urna con cenizas S.<i>El</i>.1129, cf. 1216, <i>Eu.Luc</i>.7.14;<br /><b class="num">d)</b> gener. [[sopesar]] κολοκύνταις ... ἐβάστασδεν ἐοίσαις ἀπαλωτέραις Alc.117b.9<br /><b class="num">•</b>[[levantar]] un sudario, S.<i>El</i>.1470, una compuerta <i>PRyl</i>.81.6 (II d.C.), λέοντα ... τῆς οὐρᾶς I.<i>AI</i> 6.182<br /><b class="num">•</b>[[levantar]], [[quitar]] ἀπὸ τοῦ πυρός del fuego</i> un preparado farmaceútico, Gal.13.905;<br /><b class="num">e)</b> simplemente [[coger]], [[tomar]] en las manos φόρμιγγα Pi.<i>P</i>.4.296, δέλτον E.<i>IA</i> 36, τὸ στεφάνιον ἀπὸ τῆς κεφαλῆς <i>PMag</i>.4.1058<br /><b class="num">•</b>[[contener]], [[mantener]] ὕδατος ἠνορέην <i>Epigr.Adesp.FGE</i> [[l.c.]], συνεχῶς αὐτὰ βαστάζεις los manejas (mis tratados) continuamente</i> Epicur.<i>Ep</i>.[3] 84, en v. pas. βασταχθεὶς ὑπὸ τῶν συναρχόντων para alcanzar un trono, Nic.Dam.<i>Vit.Caes</i>.130.21, fig. τὰ χρήματα τοὺς ἀνθρώπους βαστάζει el dinero levanta al hombre</i> Artem.2.68.<br /><b class="num">2</b> de pers. vivas [[tomar]], [[estrechar]], [[rodear]], [[abrazar]] τὸν μὲν ... χερσί Pi.<i>N</i>.8.3, χέρα ... τῇδε ... χερί A.<i>A</i>.35, cf. E.<i>Alc</i>.917, πετραία δ' ἀγκάλη σε βαστάσει A.<i>Pr</i>.1019, σῶμα βαστάσαι δότε S.<i>OC</i> 1105, παιδίον Plb.15.26.3, cf. en v. pas., E.<i>Alc</i>.19<br /><b class="num">•</b>[[sujetar]], [[apresar]] βαστάξαντές με εἰσήνεγκαν εἰς τὸ λογιστήριον <i>PAmh</i>.77.22 (II d.C.).<br /><b class="num">3</b> c. idea de traslación [[cargar]], [[llevar]] νώτοισιν ... φόρτον <i>Batr</i>.78, como propio de esclavos y animales de carga ἅπαντα β. Aesop.286, cf. Arr.<i>Epict</i>.2.8.7, Bio Bor.40A, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς τὰ ὑποδύματα βαστάσαι (actividad propia del esclavo) <i>Eu.Matt</i>.3.11, ἀρτάβας <i>PFay</i>.ll.cc., σταυρόν de [[Cristo]] <i>Eu.Io</i>.19.17, φάρμακα εἰς τὰς πυξίδας Herm.<i>Vis</i>.3.9.7<br /><b class="num">•</b>[[acarrear]] ἁμάξας αἳ βαστάσουσι τοὺς λίθους I.<i>AI</i> 15.390<br /><b class="num">•</b>ritualmente o por motivos religiosos [[llevar]], [[portar]] τὸν χρύσεον κόσμον <i>IEphesos</i> 276.8 (II d.C.), τὰς σεβαστικὰς εἰκόνας <i>SEG</i> 38.1462.64 (Enoanda II d.C.), cf. <i>SIS</i> 33a.26 (Atenas I d.C.), <i>SEG</i> 29.1205 (Sardes II d.C.), ἕκαστοι βαστάζοντες τοὺς ἰδίους θεούς llevando cada comunidad las imágenes de sus propios dioses</i>, <i>A.Al</i>.8.17, στίγματα τοῦ Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματί μου <i>Ep.Gal</i>.6.17, μυστήρια Iust.Phil.<i>Dial</i>.111.2<br /><b class="num">•</b>incluso [[celebrar]] ἀπορρήτους ... τελετάς Synes.<i>Ep</i>.41 (p.58)<br /><b class="num">•</b>[[llevar]] durante el embarazo ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε <i>Eu.Luc</i>.11.27<br /><b class="num">•</b>de la tierra [[producir]], <i>PGiss</i>.6.3.8 (II d.C.).<br /><b class="num">4</b> [[cargar con]], [[llevarse]] indebidamente, de donde [[robar]] [[ἄγαλμα]] Plb.32.15.4, τρισχίλια τάλαντα I.<i>AI</i> 7.393, cf. 1.316, D.L.4.59, Luc.<i>Asin</i>.16, esp. en peticiones y denuncias <i>PMich</i>.525.23, <i>PTeb</i>.330.7, <i>BGU</i> 454.12, 19, 2240.9 (II d.C.), <i>PFay</i>.108.16, <i>POxy</i>.69.4, 3561.15, <i>PMil.Vogl</i>.222.10 (todos II d.C.), <i>SB</i> 8004.4, 6, <i>PMil.Vogl</i>.234.16, <i>SB</i> 9657.16 (todos III d.C.), <i>PCair.Isidor</i>.74.13, 75.13 (ambos IV d.C.), en v. pas., Ath.693e, <i>Eu.Io</i>.12.6.<br /><b class="num">5</b> de plantas [[recoger]], [[recolectar]] Poet.<i>de herb</i>.4, δῖγμα ἀπὸ ἁλώνων πυροῦ <i>PPetaus</i> 57.3 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>gener. [[arrancar]] πύργους por la tormenta, Plb.1.48.2<br /><b class="num">•</b>en medic. y farmacia [[levantar]], [[quitar]] ὑπώπια Gal.13.527, cf. 975<br /><b class="num">•</b>fig. [[extirpar]] ἐκ ῥιζῶν ... τὴν Μακεδόνων βασιλείαν Plb.36.9.7.<br /><b class="num">6</b> fig. [[sopesar]], [[ponderar]] ἐν γνώμᾳ τόδ' ἐβάστασε A.<i>Pr</i>.888, cf. [[LXX]] <i>Si</i>.6.25, φρενί Ar.<i>Th</i>.437, προβούλευμα Eup.76, πᾶν ... πρᾶγμα Plb.8.16.4, abs. Eup.326.4<br /><b class="num">•</b>en v. pas. [[ser considerado]], [[tener peso]] βαστάζονται οἱ ἀναγνωστικοί (ποιηταί) Arist.<i>Rh</i>.1413^b12.<br /><b class="num">II</b> en v. med.-pas. [[sublimarse]] ἐὰν ... ἡ αἰθάλη πνευματωθεῖσα βασταχθῇ Maria Alch. en Zos.Alch.198.14.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Etim. dud. se le suele rel. c. lat. <i>bastum</i>, <i>basterna</i> y se ha pensado en un origen mediterráneo.