γελάω: Difference between revisions

|Definition=Ep. γελόω <span class="bibl">Od.21.105</span>, Aeol. γέλαιμι Hdn.Gr.<span class="bibl">2.463</span>, al.; Ep. part. <span class="sense"><span class="bld">A</span> γελόωντες <span class="bibl">Od.18.40</span>, <b class="b3">γελώοντες, -ώωντες</b>, or <b class="b3">-οίωντες</b> ib. ''III'', cf. <span class="bibl">20.390</span>; Ep. impf. [[γελώων]] or -οίων <span class="bibl">20.347</span>; Dor. part. [[γελᾶσα]], 3pl. [[γελᾶντι]], <span class="bibl">Theoc.1.36</span>,<span class="bibl">90</span>; Aeol. γελαίσας Sapph.2.5: Att. fut. γελάσομαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>252b</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>1.16</span>, etc.; later γελάσω <span class="title">AP</span>2.178 (Mel.), <span class="bibl">11.29</span> (Autom.), <span class="title">Anacreont.</span>38.8, etc.: aor. ἐγέλᾰσα <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>276</span>, etc.; Ep. ἐγέλασσα <span class="bibl">Il.15.101</span>; Dor. ἐγέλαξα <span class="bibl">Theoc.20</span>. <abbr title="Illegible text in print source">†</abbr>, v.l.ib.<span class="bibl">7.42</span>; 3pl. [[γέλαν]] for [[ἐγέλασαν]] Poet. ap. <span class="bibl"><span class="title">EM</span>255.6</span>:—Pass., fut.-ασθήσομαι <span class="bibl">D.L.1.78</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Am.</span>2</span>: aor. ἐγελάσθην <span class="bibl">D.2.10</span>, (κατ-) <span class="bibl">Th.3.83</span>, <span class="bibl">Pl. <span class="title">Euthphr.</span>3c</span>, etc.: pf. [[γεγέλασται]] (κατα-) <span class="bibl">Luc.<span class="title">DMort.</span>1.1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> abs., [[laugh]], ἁπαλὸν γελάσαι <span class="bibl">Od.14.465</span>; ἀχρεῖον γ. <span class="bibl">18.163</span>; γναθμοῖσι γελοίων ἀλλοτρίοισιν <span class="bibl">20.347</span>; δακρυόεν γ. <span class="bibl">Il.6.484</span>; μηδὲν ἵλεων γ. <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span> 1011</span>; <b class="b3">ἡ δ' ἐγέλασσε χείλεσιν</b>, of feigned laughter, <span class="bibl">Il.15.101</span>; <b class="b3">ἐγέλασσε δέ οἱ φίλον ἦτορ</b> his heart [[laughed]] within him, <span class="bibl">21.389</span>; γελῶ ὁρῶν <span class="bibl">Hdt.4.36</span>:—Pass., <b class="b3">εἵνεκα τοῦ γελασθῆι αι</b> for the sake of [[a laugh being raised]], <span class="bibl">D.2.19</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of things, γέλασσε δὲ πᾶσα περὶ χθών <span class="bibl">Il. 19.362</span>; γαῖά τε πᾶσ' ἐγέλασσε <span class="bibl"><span class="title">h.Cer.</span>14</span>; γελᾷ δέ τε δό ματα πατρός <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>40</span>; γελῶντα ὑδάτη <span class="title">Lyr.Alex.Adesp.</span>32.4. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[laugh]] at, ἐπ' αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν <span class="bibl">Il.2.270</span>, <span class="bibl">23.784</span>; ἐπ' ἀλλήλοισι γελῶσιν <span class="bibl">Thgn. 1113</span>; <b class="b3">γελᾷ δὲ δαίμων ἐπ' ἀνδρὶ θερμῷ</b> [[laughs scornfully]] at... <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span> 560</span> (lyr.); <b class="b3">ἐπί τινι</b> at a thing, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>4.2.5</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>50a</span>: freq. c. dat., γελᾷ δὲ τοῖσδε… ἄχεσιν πολὺν γέλωτα <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>957</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">1043</span>, <span class="bibl">Ar. <span class="title">Nu.</span>560</span>; <b class="b3">ἐγέλασα ψολοκομπίαις</b> [[was amused]] at them, <span class="bibl">Id.<span class="title">Eq.</span>696</span>; ὅταν ποτ' ἀνθρώποισιν ἡ τύχη γελᾷ <span class="bibl">Philem.110</span>; εἰς ἐχθροὺς γ. <span class="bibl">S. <span class="title">Aj.</span>79</span>; ἐν κακοῖσι τοῖς ἐμοῖς <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>222</span>: rarely c. gen. pers., γελᾷ μου <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1125</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>175b</span>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Dem.Enc.</span>16</span>, <span class="bibl">Procop.<span class="title">Goth.</span>4.28</span> ([[varia lectio|v.l.]]). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. acc., [[deride]], τινά <span class="bibl">Theoc.20.1</span>; ἢ τόδε γελᾶτε, εἰ…; <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>2.19</span>; <b class="b3">τί δὲ τοῦτ' ἐγέλασας ἐτεόν</b>;what is this you [[are laughing at]]? <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>820</span>:—Pass., to [[be derided]], <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>789</span> (lyr.), <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span> 839</span> (lyr.); πρός τινος <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>1023</span>; παρά τινος <span class="bibl">Id.<span class="title">OC</span>1423</span>.</span>

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> eol. [[γέλαιμι]] Sapph.31.5, Theoc.1.36, Hdn.Gr.2.463; γέλᾱμι Alc.349c<br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. ép. c. diéct. γελόω <i>Od</i>.21.105, dór. 3^a plu. γελᾶντι Theoc.1.90, part. γελώωντες <i>Od</i>.20.390, γελοίωντες <i>ib</i>. (var.); ép. impf. 3^a plu. γελώων <i>Od</i>.20.347; aor. ind. γέλασσε <i>Il</i>.6.471, 15.101, dór. ἐγέλαξε Theoc.20.1, 3^a plu. γέλασσαν <i>Il</i>.2.270, [[γέλαν]] Alc.349c]<br /><b class="num">I</b> c. suj. de pers.<br /><b class="num">1</b> abs. [[sonreir]], [[reir]] γέλασσε Παλλὰς [[Ἀθήνη]] <i>Il</i>.21.408, ἐγέλασσε δέ οἱ φίλον ἦτορ de Zeus <i>Il</i>.21.389, [[γέλαν]] δ' ἀθάνατοι θέοι Alc.l.c., Αβρααμ ἐγέλασε [[LXX]] <i>Ge</i>.17.17, ἐγὼ δὲ γελάσας Luc.<i>Dem.Enc</i>.16, γελᾶτε ἕως ἔξεστιν ὑμῖν D.C.39.8, μὴ γελασάτω τις Numen.6.6, ἔφη γελόωσα Pamprepius 3.106, fig. πενίαν ... οἴσει σοφία γελῶσα Synes.<i>Hymn</i>.9.38, como propio del hombre frente a los animales, Arist.<i>PA</i> 673^a8, γελᾶν ... καὶ φιλοσοφεῖν Epicur.<i>Sent.Val</i>.[6] 41, op. ‘[[llorar]]’ μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε <i>Eu.Luc</i>.6.21, γελᾶτε δὲ ὑμεῖς, ὡς καὶ κλαύσοντες Tat.<i>Orat</i>.3<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. γελᾷ δὲ τοῖσι μαινομένοις ἄχεσιν πολὺν γέλωτα S.<i>Ai</i>.957, o adverb. δακρυόεν γελάσασα riendo entre lágrimas</i>, <i>Il</i>.6.484, ἁπαλὸν γελάσαι reir suavemente</i>, <i>Od</i>.14.465, γελαίσας ἰμέροεν Sapph.l.c., μηδὲν ἥδιον γελᾶν no dirigir una sonrisa más dulce</i> S.<i>Ai</i>.1011<br /><b class="num">•</b>c. dat. instrum. γέλασε χείλεσιν rió con los labios, e.e. con risa fingida</i>, <i>Il</i>.15.101, γναθμοῖσι γελώων ἀλλοτρίοισιν riendo con mandíbulas ajenas, e.e. sin ganas, con risa forzada</i>, <i>Od</i>.20.347.<br /><b class="num">2</b> c. dif. constr. [[reírse de]] c. prep. y dat. ἐπ' αὐτῷ ἡδὺ γέλασσαν <i>Il</i>.2.270, ἐπ' ἀλλήλοισι Thgn.1113, γελᾷ δὲ [[δαίμων]] ἐπ' ἀνδρὶ θερμῷ A.<i>Eu</i>.560, ἐπὶ τοῖς τῶν φίλων γελοίοις Pl.<i>Phlb</i>.50a, ἐπὶ τῷ προοιμίῳ X.<i>Mem</i>.4.2.5, ἐν κακοῖσι τοῖς ἐμοῖς A.<i>Ch</i>.222, ἐν τοῖς γιγνομένοις Luc.<i>Nigr</i>.21<br /><b class="num">•</b>c. prep. y ac. de pers. οὔκουν [[γέλως]] ἥδιστος εἰς ἐχθροὺς γελᾶν; S.<i>Ai</i>.79<br /><b class="num">•</b>c. ac. τί δὲ τοῦτ' ἐγέλασας ἐτεόν; Ar.<i>Nu</i>.820, τόδε γελᾶτε X.<i>Smp</i>.2.19, τὴν Φερεκύδους γραολογίαν Tat.<i>Orat</i>.3, μ' ἐγέλαξε θελόντά μιν ... φιλάσαι Theoc.20.1, τοὺς μέχρι νῦν τοῖς δόγμασιν αὐτοῦ καταχρωμένους Tat.<i>Orat</i>.2<br /><b class="num">•</b>c. gen. de pers. γελᾷ μου S.<i>Ph</i>.1125, cf. [[LXX]] <i>La</i>.1.7, γελᾷ οὐ δυναμένων λογίζεσθαι Pl.<i>Tht</i>.175b<br /><b class="num">•</b>c. dat. κακοῖς S.<i>Ai</i>.1043, ψολοκομπίαις Ar.<i>Eq</i>.696, τούτοισι Ar.<i>Nu</i>.560, ἀνθρώποισιν ἡ τύχη γελᾷ Men.<i>Comp</i>.2.19<br /><b class="num">•</b>c. part. pred. γελῶ ὁρῶν me río de ver</i> Hdt.4.36, ἰδόντες δίκαιοι ἐγέλασαν [[LXX]] <i>Ib</i>.22.19.<br /><b class="num">3</b> en v. med.-pas. [[ser objeto de risa]] γελῶμαι ¡se ríen de mí!</i> A.<i>Eu</i>.789, [[εἵνεκα]] τοῦ γελασθῆναι de unos poemas, D.2.19, γελώμενος πρὸς σοῦ S.<i>Ph</i>.1023, ἐμὲ οὕτω γελᾶσθαι τοῦ κασιγνήτου πάρα S.<i>OC</i> 1423<br /><b class="num">•</b>[[hacerse el gracioso]], [[hacer reir]] [[βούλομαι]] οὗτος γελᾶσθαι καὶ γέλοι' ἀεὶ λέγειν Alex.188, cf. Ath.241d.<br /><b class="num">II</b> c. suj. no de pers. [[reir]], fig. [[resplandecer]], [[exultar]] γέλασσε δὲ πᾶσα περὶ χθὼν χαλκοῦ ὑπὸ στεροπῆς en torno resplandeció de broncíneo esplendor la tierra entera</i>, <i>Il</i>.19.362, γελᾷ ... δώματα ... Ζηνὸς ... θεᾶν ὀπί Hes.<i>Th</i>.40, γαῖά τε πᾶσ' ἐγέλασσε <i>h.Cer</i>.14, cf. Nonn.<i>D</i>.22.7, Q.S.2.210, ἐγέλασσε γαῖα πελώρη Thgn.9, ἐγενόμην ὡς ἡ γῆ θάλλουσα καὶ γελῶσα τοῖς καρποῖς αὐτῆς me quedé como una tierra floreciente y exultante con sus frutos</i>, <i>Od.XI Salom</i>.12, ἐγέλων οἱ καρποί <i>Od.XI Salom</i>.16.b.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Denom. de un neutr. *[[γέλας]] de *<i>gelH^u̯</i>3- en grado P/ø; c. otros vocalismos cf. arm. <i>gału</i> ‘[[carcajada]]’ (<*<i>galo</i>-), gr. [[ἀγλαός]] q.u., etc.

|lsmtext='''γελάω:''' Επικ. [[γελόω]], Επικ. μτχ. πληθ. [[γελόωντες]], [[γελώοντες]], <i>-ώωντες</i> ή <i>-οίωντες</i>, Επικ. παρατ. [[γελοίων]] ή <i>-ώων</i>, Δωρ. γʹ πληθ. <i>γελᾶντι</i>, θηλ. μτχ. <i>γελᾶσα</i>· μέλ. γελάσομαι [ᾰ], μεταγεν. <i>γελάσω</i>· αόρ. αʹ <i>ἐγέλᾰσα</i>, Επικ. [[ἐγέλασσα]], Δωρ. [[ἐγέλαξα]]· Παθ. αόρ. αʹ <i>ἐγελάσθην</i>.<br /><b class="num">I.</b> ως απόλ., [[γελώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>ἐγέλασσεν χείλεσιν</i>, λέγεται για το προσποιητό, το επίπλαστο [[γέλιο]], σε Ομήρ. Ιλ. — Παθ., [[ἕνεκα]] τοῦ γελασθῆναι, [[χάριν]] της πρόκλησης γέλιου, σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[γελώ]] εις [[βάρος]] κάποιου, Λατ. [[irrideo]]· [[ἐπί]] τινι, σε Ομήρ. Ιλ., Αισχύλ.· επίσης, εις [[βάρος]] κάποιου πράγματος, σε Ξεν.· ομοίως με δοτ., σε Σοφ. κ.λπ.· [[σπανίως]], όπως το [[καταγελάω]], με γεν. προσ., στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[ειρωνεύομαι]], [[χλευάζω]], [[περιπαίζω]]· <i>τινά</i> ή <i>τι</i>, σε Θεόκρ., Αριστοφ. — Παθ., εμπαίζομαι, περιγελώμαι, χλευάζομαι, σε Αισχύλ., Σοφ.

|ftr='''γελάω''': {geláō}<br />'''Forms''': Aor. γελάσ(σ)αι (seit Il.), dazu γελάσομαι, ἐγελάσθην, γεγέλασμαι (att. usw.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[lachen]].<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[γέλασμα]] [[das Lachen]] (A., vgl. unten), [[γελαστύς]] ib. (Kall.), [[γελαστής]] [[Lacher]], [[Spötter]] (S.) mit [[γελάστρια]] (Sch.), [[ἐγγελαστής]] (E., vgl. Fraenkel Nom. ag. 2, 35), [[γέλασις]] (''EM''), woneben [[γελάσιμος]] (Stratt., Luk., wahrscheinlich direkt von [[γελάω]]; etwas abweichend Arbenz Die Adj. auf -ιμος 82 und 84). — [[γελασῖνος]] [[der Lacher]] (Ael., Anaxandr.), im Plur. [[Vorderzähne]], [[Backengrübchen]] (Poll., Alkiphr. usw.), kaum von *γελασ-, s. u. — Erweiterte Verbformen [[γελάσκω]] (''AP'') und [[γελασείω]] (Pl.). — Neben [[γελάω]] steht [[γέλως]], -ωτος (ep. Akk. [[γέλω]] als Variante von [[γέλων]], γέλον, att. Gen. [[γέλω]]) m. [[das Lachen]], [[Gelächter]] (seit Il.), wozu, wahrscheinlich als denominativ, γελώω (Od., vgl. Chantraine Gramm. hom. 1, 365f.) und das Adjektiv [[γελοῖος]] (seit Β 215, wo [[γελοίϊος]], wohl metrisch, vgl. Schwyzer 467 und Chantraine 1, 168) mit [[γελοιότης]] (Ath.) und den Denominativa [[γελοιάω]] (sicher ''h''. ''Ven''. 49) und [[γελοιάζω]] (LXX, Plu. u. a.) mit [[γελοιασμός]], [[γελοιαστής]], [[γελοιαστικός]] (hell. und spät). — Wie [[αἰδοῖος]] neben [[αἰδώς]], [[ἠοῖος]] neben [[ἠώς]] steht [[γελοῖος]] neben [[γέλως]]; dem daraus erschlossenen Stamm γελωσ- tritt an die Seite γελασ- in [[ἀγέλαστος]] [[ohne Gelächter]], [[finster]] (seit θ 307; vgl. [[ἀγέραστος]] zu [[γέρας]] und Frisk Adj. priv. 18 A. 1), vielleicht auch in [[γελανής]] (Pi.), wenn aus *γελασνής (für *-νός? Schwyzer 513; davon [[γελανόω]] B.), vgl. Benveniste Or. 125, und in [[γελαρής]]· [[γαλήνη]]. Λάκωνες H., falls aus *γελασρής; vgl. auch unten; — somit auch in [[γελάω]], γελάσσαι aus *γελασ-''i̯''ω (anders Specht KZ 63, 221: für *γέλαμι, *[[γελάω]], zweisilbiges primäres Verb; ebenso [[γέλασμα]] für *γέλαμα). — Endlich bietet das Äolische den ''o''-Stamm [[γέλος]] m. (vgl. [[ἔρως]]: [[ἔρος]]: [[ἐραστός]]).<br />'''Etymology''': Von [[γέλως]] unterscheidet sich das synonyme arm. ''caɫr'', Gen. ''caɫu'' [[Gelächter]] (woneben ''ci''-''caɫim'' [[lachen]]) hinsichtlich des Ablauts (''cal''- = gr. γαλ-, vgl. [[γαλήνη]]; somit [[γέλως]] für *γαλώς nach [[γελάω]], γελασ- ?); arm. -''u'' könnte an und für sich zu -ω(σ)- in [[γέλως]] stimmen, ist aber mehrdeutig. Der Nom.-Akk. auf -''r'' kann zur Not in [[γελαρής]] und [[γαληρός]] (s. [[γαλήνη]]) vorliegen. Wenn somit die morphologischen Einzelheiten etwas unklar bleiben, besteht kein Zweifel über die sehr nahe Zusammengehörigkeit der griechischen und armenischen Wörter. — Die ursprüngliche anschauliche Bedeutung ist in γελεῖν· λάμπειν, ἀνθεῖν H. bewahrt. — Vgl. [[γλήνη]], [[γλῆνος]], [[γαλήνη]], auch [[Γελέοντες]].<br />'''Page''' 1,294-295