νηφάλιος: Difference between revisions

|Full diacritics=νηφᾰ́λιος

|Definition=νηφαλία, νηφάλιον, also [[νηφάλιος]], νηφάλιον ''1 Ep.Ti.''3.11, Plu. 2.657c: ([[νήφω]]):—of [[drink]],<br><span class="bld">A</span> [[unmixed with wine]], [[νηφάλια μειλίγματα]] = [[wineless libations]], [[sober appeasements]], [[appeasements without wine]], [[offerings of water, milk, and honey]] to the [[Eumenides]], A.''Eu.''107; to the Muses and Nymphs, [[κρατήρ|κρατὴρ]] νηφάλιος Plu.2.156d; [[νηφάλιαι εὐχωλαί]], [[νηφάλιαι θυσίαι]], A.R.4.712, Polem.Hist.42; νηφάλιοι βωμοί ''IG''2.1651 (iv B.C.); νηφάλια καὶ [[μελίσπονδα]] [[θύειν]] Plu.2.464c, 672b; [[τῷ Διονύσῳ πολλάκις νηφάλια θύομεν]] ib. 132e ([[proverb|prov.]] of a [[frugal]] [[meal]]); ν. σπείσω Κύπριδι ''AP''5.225 (Paul. Sil.); [[νηφάλια ξύλα]] = [[wood]] other than vine [[twig]]s, [[burned]] in [[sacrifice]]s, esp. the twigs of the herb [[θύμος]], Philoch.31, Crates Hist.5; [[νηφάλιον πόπανον]] = [[pie with no wine in]] it, ''IG''3.77.18.<br><span class="bld">II</span> [[sober]], ν. [[μέθη]] Ph.1.16, 2.447; οὕτω τι βαθὺ καὶ μυστηριῶδες ἡ σιγὴ καὶ νηφάλιον, ἡ δὲ μέθη λάλον = [[silence]] is something [[profound]] and [[mysterious]] and [[sober]], but [[drunkenness]] [[chatter]]s Plu.2.504a; of persons, ''1 Ep.Ti.''3.2,''ΙΙ'', ''Ep.Tit.''2.2, J.''AJ''13.12.2. Adv. [[νηφαλίως]] = [[soberly]], [[νηφαλίως ἔχειν]] = [[be sober]] Poll.6.26.

|btext=α <i>ou</i> ος, ον :<br />[[sobre]] :<br /><b>I.</b> <i>au propre</i>;<br /><b>1</b> [[qui ne boit pas de vin]];<br /><b>2</b> <i>en parl. de choses</i> sans vin ; <i>particul.</i> qui se compose seulement d'eau, de lait <i>ou</i> de miel ([[libation]]);<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> [[tempérant]], [[sage]], [[prudent]].<br />'''Étymologie:''' [[νήφω]].

|ptext=auch 2 Endgn, <i>[[nüchtern]], ohne Wein</i>; von Trankopfern ohne Wein, aus [[Wasser]], [[Milch]], [[Honig]], wie sie bes. den [[Eumeniden]], den [[Musen]] und den [[Nymphen]] [[dargebracht]] wurden, μειλίγματα, Aesch. <i>Eum</i>. 107, [[θυσία]], Suid., [[ἱερά]], oft bei Sp.; vgl. Suid., der auch νηφάλια ξύλα, das bei solchen [[Opfern]] zu brauchende Holz, bes. des [[θύμος]], im <span class="ggns">Gegensatz</span> der [[οἰνόσπονδα]], kennt; s. dieses Wort und Diog. 6.76 und <i>Schol. Soph. O.C</i>. 190; vgl. noch Plut. <i>sept. sap. conv</i>. 13, αἱ μοῦσαι [[καθάπερ]] κρατῆρα νηφάλιον ἐν μέσῳ προθέμεναι τὸν λόγον; <i>[[besonnen]], [[nüchtern]], [[garrul]]</i>. 4.<br><b class="num">• Adv.</b> in [[dieser]] Bdtg, νηφαλίως ἔχειν, Poll. 6.26.

|elrutext='''νηφάλιος:''' 3, редко 2 (ᾰ)<br /><b class="num">1</b> [[не содержащий вина]] (μειλίγματα Aesch.; [[κρατήρ]] Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[трезвый]], [[непьющий]] ([[πρεσβύτης]] NT);<br /><b class="num">3</b> [[трезвый]], [[сдержанный]] ([[σιγή]] Plut.).

|mltxt=-α, -ο (Α [[νηφάλιος]], -ία, -ον, θηλ και -ος)<br /><b>1.</b> αυτός που δεν έχει πιει, [[εγκρατής]] στο [[ποτό]], [[ιδίως]] στο [[κρασί]], [[ξεμέθυστος]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> αυτός που έχει πνευματική [[διαύγεια]], καθαρή [[σκέψη]], [[ήρεμος]], [[ψύχραιμος]], [[συνετός]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για [[ποτό]]) αυτός που δεν έχει αναμιχθεί με [[κρασί]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «νηφάλια μειλίγματα» — θυσίες που προσφέρονταν στις Ευμενίδες και οι οποίες περιείχαν [[μέλι]], [[γάλα]] και [[νερό]]<br />β) «[[νηφάλιος]] [[κρατήρ]]» — [[κρατήρας]] που περιείχε [[υγρό]] το οποίο δεν ήταν αναμεμιγμένο με [[κρασί]] και χρησιμοποιούνταν σε θυσίες στις οποίες δεν χύνονταν [[κρασί]]<br />γ) «νηφάλιοι εὐωχίαι» ή «νηφάλιαι θυσίαι» — σπονδές στις οποίες δεν χύνονταν [[κρασί]]<br />δ) «νηφάλιοι βωμοί» — βωμοί στους οποίους γίνονταν οι νηφάλιες, [[χωρίς]] [[κρασί]], θυσίες<br />ε) «νηφάλια θύειν» ή «νηφάλια σπένδειν» — η [[προσφορά]] νηφάλιων, [[χωρίς]] [[κρασί]] θυσιών<br />στ) «νηφάλια ξύλα» — ξύλα που χρησιμοποιούνταν στις νηφάλιες θυσίες<br />ζ) «νηφάλιον [[πόπανον]]» — [[είδος]] πίτας στρογγυλού σχήματος που προσφερόταν στους θεούς [[κατά]] την [[τέλεση]] θυσιών και η οποία δεν είχε ζυμωθεί με [[κρασί]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>νηφάλια</i> και -<i>ίως</i> (Α νηφαλίως)<br />με νηφάλιο τρόπο, με καθαρό [[μυαλό]] με [[σύνεση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>νηφ</i>- του [[νήφω]] «[[απέχω]] από το [[κρασί]], έχω πνευματική [[διαύγεια]]» <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -[[άλιος]] ([[πρβλ]]. [[φυτάλιος]])].

{{trml

|trtx====[[prudent]]===

Arabic: حَرِيص‎, حَكِيم‎; Egyptian Arabic: حريص‎; Bulgarian: предпазлив, благоразумен; Catalan: prudent; Chinese Mandarin: 謹慎／谨慎, 慎重; Dutch: [[voorzichtig]], [[omzichtig]], [[vooruitziend]], [[prudent]]; Esperanto: prudenta; Finnish: harkitsevainen, varovainen, viisas; French: [[prudent]]; Galician: prudente; Georgian: გონივრული, გონებადამჯდარი, წინდახედული; German: [[umsichtig]], [[vorsichtig]]; Ancient Greek: [[αἴσιμος]], [[ἀριφραδής]], [[ἀρίφρων]], [[ἀσφαλής]], [[γιγνώσκων]], [[δαΐφρων]], [[ἔμπειρος]], [[ἔμφρενος]], [[ἐμφρόνιμος]], [[ἔμφρων]], [[ἐπιλογιστικός]], [[ἐπιστήμων]], [[ἐπίφρων]], [[εὔβουλος]], [[εὐγνώμων]], [[εὐλόγιστος]], [[εὔμητις]], [[εὐπρόσκοπος]], [[εὐφρονέων]], [[ἐχέφρων]], [[κεδνός]], [[νηφάλιος]], [[νοήμων]], [[ὀρθόβουλος]], [[περιεσκεμμένος]], [[πευκάλιμος]], [[πινυτός]], [[πινυτόφρων]], [[πολύφρων]], [[προμαθής]], [[προμηθές]], [[προμηθεύς]], [[προμηθής]], [[προνοητικός]], [[πρόνοος]], [[σαόφρων]], [[σοφιστής]], [[σοφός]], [[σώφρων]], [[φρόνιμος]]; Italian: [[prudente]]; Japanese: 慎重; Latin: [[prudens]], [[cordatus]]; Macedonian: претпазлив, благоразумен, расудлив; Maori: matawhāiti; Norwegian Bokmål: aktsom; Occitan: prudent; Polish: przezorny; Portuguese: [[prudente]]; Russian: [[рассудительный]], [[благоразумный]], [[осторожный]]; Scottish Gaelic: glic; Spanish: [[prudente]]; Swedish: förtänksam; Turkish: ihtiyatlı, tedbirli, sakıngan, önlemli, sakıntılı