παλαίω: Difference between revisions

842 bytes removed ,  25 August 2023
m
LSJ1 replacement
mNo edit summary
m (LSJ1 replacement)
 
(7 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=palaio
|Transliteration C=palaio
|Beta Code=palai/w
|Beta Code=palai/w
|Definition=Aeol. [[πάλαιμι]] Hdn.Gr.<span class="bibl">2.930</span>; Boeot. [[παλήω]] ib.949: fut. [[παλαίσω]]: aor. [[ἐπάλαισα]]: ([[πάλη]] A):—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[wrestle]], οὐ γὰρ πύξ γε μαχήσεαι οὐδὲ παλαίσεις <span class="bibl">Il.23.621</span>; <b class="b3">καί νύ κε τὸ τρίτον… πάλαιον</b> ib.<span class="bibl">733</span>; παλαίουσ' ἐς τρίς <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>941.13</span>; οἱ ἐπιστάμενοι παλαίειν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>350e</span>; ἐπάλαισαν κάλλιστα Ἀθηναίων <span class="bibl">Id.<span class="title">Men.</span>94c</span>; <b class="b3">τὸν παλαίσαντά ποτ' ἐκεῖνον</b> him once [[famous]] as a [[wrestler]], <span class="bibl">D.21.71</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b3">π. τινί</b> [[wrestle with]] one, Φιλομηλείδῃ ἐπάλαισεν <span class="bibl">Od.4.343</span>, <span class="bibl">17.134</span>; λέοντι <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>9.27</span>: metaph., [[wrestle with]] a calamity, ἀάτῃσι <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>413</span>; φόνῳ <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>8.27</span>; κακῷ μερμέρῳ <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>509</span>; πολλαῖς ζημίαις <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>17.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> c. acc., [[overcome]], λόγον λόγῳ παλαιστέον <span class="title">An.Ox.</span>3.216:—Pass., [[παλαισθείς]] = [[beaten]], <span class="bibl">E. <span class="title">El.</span>686</span>; οἶνος… παλαίεσθαι βαρύς <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyc.</span> 678</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> c. inf., [[endeavour]], <span class="bibl">Ach.Tat.3.1</span>.</span>
|Definition=Aeol. [[πάλαιμι]] Hdn.Gr.2.930; Boeot. [[παλήω]] ib.949: fut. παλαίσω: aor. ἐπάλαισα: ([[πάλη]] A):—<br><span class="bld">A</span> [[wrestle]], οὐ γὰρ πύξ γε μαχήσεαι οὐδὲ παλαίσεις Il.23.621; καί νύ κε τὸ τρίτον… πάλαιον ib.733; παλαίουσ' ἐς τρίς S.Fr.941.13; οἱ ἐπιστάμενοι [[παλαίειν]] Pl.Prt.350e; ἐπάλαισαν κάλλιστα Ἀθηναίων Id.Men.94c; τὸν παλαίσαντά ποτ' ἐκεῖνον him once [[famous]] as a [[wrestler]], D.21.71.<br><span class="bld">2</span> π. τινί [[wrestle with]] one, Φιλομηλείδῃ ἐπάλαισεν Od.4.343, 17.134; λέοντι Pi.P.9.27: metaph., [[wrestle with]] a [[calamity]], ἀάτῃσι Hes.Op.413; φόνῳ Pi.N.8.27; κακῷ μερμέρῳ E.Rh.509; πολλαῖς ζημίαις X.Oec.17.2.<br><span class="bld">II</span> c. acc., [[overcome]], λόγον λόγῳ [[παλαιστέον]] An.Ox.3.216:—Pass., [[παλαισθείς]] = [[beaten]], E. El.686; οἶνος… παλαίεσθαι βαρύς Id.Cyc. 678.<br><span class="bld">III</span> c. inf., [[endeavour]], Ach.Tat.3.1.
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 14: Line 14:
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> παλαίσω, <i>ao.</i> ἐπάλαισα, <i>pf.</i> πεπάλαικα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐπαλαίσθην, <i>pf.</i> πεπάλαισμαι;<br /><b>1</b> lutter : τινί contre qqn, contre un animal, <i>etc. ; fig.</i> avoir à lutter contre qch ; <i>Pass.</i> être vaincu dans une lutte;<br /><b>2</b> <i>abs.</i> être malheureux, succomber, succomber dans la lutte;<br /><i><b>Moy.</b></i> παλαίομαι (<i>part. f.</i> παλαισόμενος) vaincre à la lutte.<br />'''Étymologie:''' [[πάλη]].
|btext=<i>f.</i> παλαίσω, <i>ao.</i> ἐπάλαισα, <i>pf.</i> πεπάλαικα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐπαλαίσθην, <i>pf.</i> πεπάλαισμαι;<br /><b>1</b> [[lutter]] : τινί contre qqn, contre un animal, <i>etc. ; fig.</i> avoir à lutter contre qch ; <i>Pass.</i> être vaincu dans une lutte;<br /><b>2</b> <i>abs.</i> [[être malheureux]], [[succomber]], [[succomber dans la lutte]];<br /><i><b>Moy.</b></i> [[παλαίομαι]] (<i>part. f.</i> παλαισόμενος) [[vaincre à la lutte]].<br />'''Étymologie:''' [[πάλη]].
}}
}}
{{elnl
{{elnl
|elnltext=παλαίω [πάλη] worstelen, strijden, met dat. met of tegen; overdr.:; ἀνὴρ ἄτῃσι παλαίει de man worstelt met tegenslagen Hes. Op. 413; overwinnen, pass.: ὡς εἰ παλαισθεὶς πτῶμα θανάσιμον πεσῇ τέθνηκα κἀγώ want als jij overwonnen wordt en dood zult neervallen, dan sterf ook ik Eur. El. 686.
|elnltext=παλαίω [πάλη] [[worstelen]], [[strijden]], met dat. met of tegen; overdr.:; ἀνὴρ ἄτῃσι παλαίει de man worstelt met tegenslagen Hes. Op. 413; overwinnen, pass.: ὡς εἰ παλαισθεὶς πτῶμα θανάσιμον πεσῇ τέθνηκα κἀγώ want als jij overwonnen wordt en dood zult neervallen, dan sterf ook ik Eur. El. 686.
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''παλαίω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[бороться]], [[состязаться в борьбе]] (τινί Hom., Hes., Pind., Xen. etc.): οὐ γὰρ [[πύξ]] γε μαχήσεαι, οὐδὲ παλαίσεις Hom. ты ведь не будешь ни биться на кулаках, ни состязаться в борьбе; ἐπάλαισαν [[κάλλιστα]] Ἀθηναίων Plat. они стали лучшими борцами среди афинян;<br /><b class="num">2)</b> pass. быть одолеваемым в борьбе: βαρὺς π. Eur. трудно одолимый; παλαισθείς Eur. побежденный.
|elrutext='''παλαίω:'''<br /><b class="num">1</b> [[бороться]], [[состязаться в борьбе]] (τινί Hom., Hes., Pind., Xen. etc.): οὐ γὰρ [[πύξ]] γε μαχήσεαι, οὐδὲ παλαίσεις Hom. ты ведь не будешь ни биться на кулаках, ни состязаться в борьбе; ἐπάλαισαν [[κάλλιστα]] Ἀθηναίων Plat. они стали лучшими борцами среди афинян;<br /><b class="num">2</b> pass. [[παλαίομαι]] = [[быть одолеваемым в борьбе]]: βαρὺς π. Eur. трудно одолимый; παλαισθείς Eur. побежденный.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 26: Line 26:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=<b>πᾰλαίω</b> [[wrestle]] κίχε νιν λέοντί ποτ' [[εὐρυφαρέτρας]] ὀβρίμῳ μούναν παλαίοισαν [[ἄτερ]] ἐγχέων (sc. Κυράναν) (P. 9.27) met., χρυσέων δ' [[Αἴας]] στερηθεὶς ὅπλων φόνῳ πάλαισεν (N. 8.27)
|sltr=<b>πᾰλαίω</b> [[wrestle]] κίχε νιν λέοντί ποτ' [[εὐρυφαρέτρας]] ὀβρίμῳ μούναν παλαίοισαν [[ἄτερ]] ἐγχέων (''[[sc.]]'' Κυράναν) (P. 9.27) met., χρυσέων δ' [[Αἴας]] στερηθεὶς ὅπλων φόνῳ πάλαισεν (N. 8.27)
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=[[παλαίω]], αιολ. τ. [[πάλαιμι]], βοιωτ. τ. παλήω (Α)<br />[[παλεύω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τεχνικός όρος, άγνωστης ετυμολ. Το ρ. [[παλαίω]] εμφανίζει πιθ. [[επίθημα]] -<i>ye</i> / -<i>yo</i> (<b>πρβλ.</b> <i>κερ</i>-<i>αίω</i>, <i>λαγ</i>-<i>αίω</i>), [[οπότε]] οι τ. του μέλλ. και αορ. <i>παλαίσω</i>, <i>ἐπάλαισα</i> [[πρέπει]] να θεωρηθούν υστερογενείς αναλογικοί σχηματισμοί. Η [[σύνδεση]] με το ρ. [[πάλλω]] προσκρούει τόσο σε σημασιολογικές όσο και σε μορφολογικές δυσχέρειες. Αντίθετα, το ουσ. [[πάλη]] (Ι) (<b>πρβλ.</b> [[πάλη]] [ΙΙ]), το οποίο θεωρείται υποχωρητ. σχημ. από το ρ. [[παλαίω]], [[είναι]] πιθ. να συνδέεται με το [[πάλλω]].
|mltxt=[[παλαίω]], αιολ. τ. [[πάλαιμι]], βοιωτ. τ. παλήω (Α)<br />[[παλεύω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τεχνικός όρος, άγνωστης ετυμολ. Το ρ. [[παλαίω]] εμφανίζει πιθ. [[επίθημα]] -<i>ye</i> / -<i>yo</i> ([[πρβλ]]. [[κεραίω]], [[λαγαίω]]), [[οπότε]] οι τ. του μέλλ. και αορ. <i>παλαίσω</i>, <i>ἐπάλαισα</i> [[πρέπει]] να θεωρηθούν υστερογενείς αναλογικοί σχηματισμοί. Η [[σύνδεση]] με το ρ. [[πάλλω]] προσκρούει τόσο σε σημασιολογικές όσο και σε μορφολογικές δυσχέρειες. Αντίθετα, το ουσ. [[πάλη]] (Ι) (<b>πρβλ.</b> [[πάλη]] [ΙΙ]), το οποίο θεωρείται υποχωρητ. σχημ. από το ρ. [[παλαίω]], [[είναι]] πιθ. να συνδέεται με το [[πάλλω]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
Line 51: Line 51:
{{trml
{{trml
|trtx====[[wrestle]]===
|trtx====[[wrestle]]===
Bulgarian: боря се; Catalan: lluitar; Cebuano: dumog; Chinese Mandarin: 摔角, 摔跤, 搏鬥, 搏斗; Czech: zápasit; Danish: bryde; Dutch: [[worstelen]]; Esperanto: lukti; Finnish: painia; French: [[lutter]]; Galician: loitar; German: [[ringen]]; Greek: [[παλαίω]]; Ancient Greek: [[παλαίω]]; Hungarian: birkózik; Ibanag: gabbu; Ilocano: aggabbo; Indonesian: gulat, bergulat; Isnag: xabbo; Japanese: 格闘する; Latin: [[luctor]]; Malay: gusti, bergusti; Maori: whātōtō; Norwegian: bryte; Portuguese: [[lutar]]; Romanian: lupta; Russian: [[бороться]], [[побороться]]; Serbo-Croatian: rvati; Spanish: [[luchar]]; Swedish: brotta; Tagalog: buno, ibuno; Thai: ปล้ำ; Tibetan: ཨབ་ཐང་ཚད, སྦེ་ག་ཚད; Turkish: güreşmek; Vietnamese: vật; Waray-Waray: dulong; West Frisian: wrakselje
Bulgarian: боря се; Catalan: lluitar; Cebuano: dumog; Chinese Mandarin: 摔角, 摔跤, 搏鬥, 搏斗; Czech: zápasit; Danish: bryde; Dutch: [[worstelen]]; Esperanto: lukti; Finnish: painia; French: [[lutter]]; Galician: loitar; German: [[ringen]]; Greek: [[παλεύω]]; Ancient Greek: [[παλαίω]]; Hungarian: birkózik; Ibanag: gabbu; Ilocano: aggabbo; Indonesian: gulat, bergulat; Isnag: xabbo; Japanese: 格闘する; Latin: [[luctor]]; Malay: gusti, bergusti; Maori: whātōtō; Norwegian: bryte; Portuguese: [[lutar]]; Romanian: lupta; Russian: [[бороться]], [[побороться]]; Serbo-Croatian: rvati; Spanish: [[luchar]]; Swedish: brotta; Tagalog: buno, ibuno; Thai: ปล้ำ; Tibetan: ཨབ་ཐང་ཚད, སྦེ་ག་ཚད; Turkish: güreşmek; Vietnamese: vật; Waray-Waray: dulong; West Frisian: wrakselje
}}
}}