3,273,762
edits
Βάκχος: Difference between revisions
m
LSJ1 replacement
(3) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (32 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 7: | Line 7: | ||
|Transliteration B=Bakchos | |Transliteration B=Bakchos | ||
|Transliteration C=Vakchos | |Transliteration C=Vakchos | ||
|Beta Code= | |Beta Code=*ba/kxos | ||
|Definition=ὁ, < | |Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[Bacchus]], name of [[Dionysus]], first in S.OT211 (lyr.), cf. E.Hipp.560 (lyr.), al., Limen.19, Theoc.Ep.18.3, etc.<br><span class="bld">2</span> Ζεὺς Βάκχος Epigr.Gr.1035.22.<br><span class="bld">II</span> [[wine]], E.IA1061 (lyr.), etc.<br><span class="bld">III</span> [[Bacchanal]], Heraclit.14, E.Ba.491: generally, any one [[inspired]], [[frantic]], Ἅιδου Βάκχος Id.HF1119; πολλοὶ μὲν ναρθηκοφόροι, Β. δέ τε παῦροι Orph.Fr.5.<br><span class="bld">2</span> [[branch]] carried by [[initiate]]s, Xenoph.17.<br><span class="bld">IV</span> a kind of [[grey mullet]], Hices. ap. Ath.7.306e; = [[ὀνίσκος]] II, Dorio ap. Ath.3.118c, cf. Xenocr.I.<br><span class="bld">V</span> [[garland]], βάκχοισιν κεφαλὰς περιάνθεσιν ἐστέψαντο Nic.Fr.130.<br><span class="bld">VI</span> = [[κλαυθμός]] (Phoenician), [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ου, ὁ<br /><b class="num">• Grafía:</b> frec. en edd. βάκχος, graf. βάχχος <i>SEG</i> 28.775<i>bis</i>.16 (Hiponion V/IV a.C.).<br /><b class="num">I</b> subst.<br /><b class="num">1</b> Baco otro n. de Dioniso τὸν χρυσομίτραν κικλῄσκω τᾶσδ' ἐπώνυμον γᾶς οἰνῶπα Βάκχον εὔιον S.<i>OT</i> 211, Διογόνοιο Βάκχου E.<i>Hipp</i>.560, ἐν πυρὶ Βάκχον δῖον ὑπὲρ φιάλης ἐβάλοντο Euph.13, cf. E.<i>Rh</i>.972, Theoc.<i>Ep</i>.18.3, Lyc.206, 273, Str.10.3.15<br /><b class="num">•</b>sobrenombre de Zeus, Orác. en <i>IGR</i> 4.360.32 (Pérgamo II d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[bacante]] cada uno de los participantes o iniciados en el culto de Dioniso, Heraclit.B 14, de Dioniso confundido por Penteo con uno de sus seguidores ὡς θρασὺς ὁ βάκχος κοὐκ [[ἀγύμναστος]] λόγων E.<i>Ba</i>.491, cf. 623, πολλοὶ μὲν ναρθηκοφόροι, Βάκχοι δέ τε παῦροι Orph.<i>Fr</i>.5, cf. <i>SEG</i> [[l.c.]], <i>IUrb.Rom</i>.160 II A.1, 23 (II d.C.), Arr.<i>An</i>.5.1.5, Nonn.<i>D</i>.17.333, 27.177, 34.338, Philostr.<i>VA</i> 3.15, Sch.Ar.<i>Eq</i>.408, cf. βάκχος· ὁ ἱερεὺς τοῦ Διονύσου Hsch.<br /><b class="num">•</b>gener. de cualquier [[persona inspirada o delirante]] εἰ μηκέθ' ᾍδου βάκχος εἶ, φράσαιμεν ἄν E.<i>HF</i> 1119, νυμφόληπτοι γὰρ ἡμεῖς καὶ βάκχοι τοῦ νήφειν Philostr.<i>VA</i> 2.37, cf. 6.11.<br /><b class="num">3</b> fig. [[vino]] κρατῆρα Βάκχου E.<i>IA</i> 1061, cf. <i>IT</i> 164, <i>AP</i> 7.353, 11.24, 11.57.<br /><b class="num">4</b> [[rama]] llevada por los iniciados Xenoph.B 17, Theopomp.Com.89, Hsch., Sch.Ar.<i>Eq</i>.408<br /><b class="num">•</b>tb. como [[antorcha]] Hsch.<br /><b class="num">•</b>o ceñida como [[corona]] βάκχοισιν κεφαλὰς περιανθέσιν ἐστέψαντο Nic.<i>Fr</i>.130S., cf. Sch.Ar.<i>Eq</i>.408.<br /><b class="num">5</b> ict., n. de una especie de [[mújol]] Xenocr.1, Hices. en Ath.306e, Diph.Siph. en Ath.356b<br /><b class="num">•</b>otro n. de la [[merluza]] Dorio en Ath.118c, cf. β.· ἰχθύν Hsch.<br /><b class="num">6</b> entre los fenicios [[llanto]] Hsch.<br /><b class="num">7</b> como n. pr. de pers. v. [[Βακχίδης]].<br /><b class="num">II</b> adj. [[de Baco]], [[báquico]] ὅμιλος Nonn.<i>D</i>.34.342. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0427.png Seite 427]] ὁ, nom. pr., 1) der Gott Bacchus, Dionysus, = [[Ἴακχος]], w. m. s.; erst seit Her. gebräuchlich. Bei Dichtern übertr., der Wein, Eur. I. A. 1061 u. öfter; auch in Anth. – 2) der Bacchant, Plat. Phaed. 69 c; der bacchisch Begeisterte, Verzückte, Rasende, Ἅιδου βάκχος Eur. Herc. fur. 119, s. [[βάκχη]]; ähnl. Ἔρωτος βάκχοι Ael. V. H. 3, 9. | |||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (ὁ) :<br />Bacchus, <i>nom réc. de Dionysos ou Iakkhos, dieu du vin, représenté comme le civilisateur du genre humain, le symbole des forces productrices de la nature, etc.</i> ; le vin lui-même.<br />'''Étymologie:''' R. Ϝαχ, crier, pê apparenté à [[ἠχέω]] ; cf. [[Ἴακχος]] ; R. *ϜιϜακχος, et [[ἰαχή]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''Βάκχος:''' ὁ (впервые у Soph.; тж. [[Ἴακχος]] и [[Διόνυσος]]) Вакх (сын Зевса и Семелы, уроженец Фив, бог винограда, виноградарства, виноделия и вина) Soph., Eur., Plut., Luc. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''Βάκχος''': ὁ, Bacchus, νεώτερον σχετικῶς [[ὄνομα]] τοῦ Διονύσου, [[ὅστις]] ἐκαλεῖτο [[Διόνυσος]] [[Βάκχειος]] καὶ ὁ [[Βάκχειος]] Ἡρόδ. 4. 79, καὶ τὸ [[ῥῆμα]] βακχεύειν ἀπαντᾷ ἐν τῷ αὐτῷ τόπῳ· ἀλλὰ τὸ [[ὄνομα]] [[Βάκχος]] πρῶτον ἀπαντᾷ παρὰ Σοφ. Ο. Τ. 211, καὶ [[εἶναι]] συχν. παρ’ Εὐρ.· πρβλ. [[Ἴακχος]]. Τὸ παλαιότερον καὶ ἐπικρατέστερον αὐτοῦ [[ὄνομα]] [[Διόνυσος]] ἀπαντᾷ παρ’ Ὁμ., ἀλλ’ οὐχὶ [[συχνάκις]] (ἴδε τὴν λέξ.). Ἀλλ’ ἡ [[λατρεία]] αὐτοῦ φαίνεται ὅτι ἦτο παλαιοτάτη καὶ [[πολυειδής]]· καὶ αὐτὸς δὲ [[πολλαχῶς]] παρίσταται ὡς ἐκπολιτίσας τοὺς ἀνθρώπους, ὡς ἐμπνεύσας εὐγενῆ ἐνθουσιασμόν, ὡς τὸ [[σύμβολον]] τῆς γενετικῆς καὶ παραγωγικῆς δυνάμεως τῆς φύσεως, κτλ. ἴδε Creuzer’s Dionysos, M üller Arch äol. d. Kunst. §383 κἑξ. ΙΙ. [[συχνάκις]] ἐν χρήσει ἀντὶ τοῦ οἴνου, Εὐρ. Ι. Α. 1061, κτλ.· πρβλ. [[Βάκχειος]]. ΙΙΙ. ὁ ὑπὸ τοῦ Βάκχου κατεχόμενος, ὡς [[Βάκχη]] ἡ κατεχομένη, [[καθόλου]] πᾶς ὁ ἐνθουσιῶν, ἐμπνεύσεως [[πλήρης]], [[πλήρης]] πάθους, κτλ., Ἅιδου [[Βάκχος]] Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 1119· πρβλ. Heind. Πλάτ. Φαίδ. 69C. IV. [[εἶδος]] ἰχθύος, = [[ὀνίσκος]] ΙΙ, Δωρίων παρ’ Ἀθην. 118C. (Ἡ ρίζα φαίνεται ὅτι [[εἶναι]] ϝΑΧ, [[ὥστε]] ἡ [[λέξις]] [[Βάκχος]] [[εἶναι]] [[κυρίως]] ϝάκχος· καὶ [[Ἴακχος]] [[εἶναι]] ἀντὶ ϝίϝακχος· σχετίζεται δὲ πιθανῶς πρὸς τὸ [[ἠχέω]], [[ἰαχή]], δηλ. ϝιϝαχή· πρβλ. τὸ Ὁμηρ. [[αὐίαχος]] = ἀϝίαχος· ὁ Ἡσύχ. ἔχει βαβάκτης· [[κραύγασος]], [[ὅθεν]] καὶ [[Βάκχος]]). | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[Βάκχος]], ο (Α)<br /><b>1.</b> [[ονομασία]] του Διονύσου<br /><b>2.</b> [[επίθετο]] του Δία<br /><b>3.</b> [[κρασί]]<br /><b>4.</b> όποιος κατέχεται από βακχική [[μανία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> Ξένη λ. άγνωστης προελεύσεως, που συνδέεται με το λυδικό <i>Baki</i> στο επίθ. <i>Bakivalis</i> «Διονυσικλέους» (πρβλ. επίθ. <i>bakillis</i>), [[χωρίς]] όμως να [[είναι]] βέβαιο αν πρόκειται για [[δάνειο]] της Ελληνικής στη Λυδική ή το αντίθετο. Τέλος, άλλοι συνδέουν τη λ. με τα [[βαβαί]], [[βαβάκτης]] κ.ά.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> <i>βαχχεία</i>, [[Βακχείον]], [[βάκχειος]], [[Βακχεύς]], [[βακχεύω]], [[Βάκχη]], [[βακχιάζω]], [[βακχιακός]], [[Βάκχιος]], [[Βακχίς]], [[βακχιώ]], [[βακχιώτης]], [[βακχώ]], [[βακχώδης]]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''Βάκχος:''' ὁ, Λατ. [[Bacchus]],<br /><b class="num">I.</b> νεότερο όνομα του Διονύσου (σημ., το όνομα «[[Βάκχος]]» απαντά για πρώτη [[φορά]] στο Σοφ.), ο [[οποίος]] αποκαλούνταν [[Διόνυσος]] [[Βάκχειος]] και ὁ [[Βάκχειος]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> προσωνύμιο του <i>οἴνου</i>, σε Ευρ. κ.α.<br /><b class="num">III.</b> [[ένθερμος]] [[θιασώτης]] του Βάκχου, [[καθένας]] που βρίσκεται σε [[κατάσταση]] μανίας, [[ιερής]] έξαψης, στον ίδ., σε Πλάτ. (σημ., φαίνεται ότι είναι <i>√ϜΑΧ</i>, έτσι ώστε το [[Βάκχος]] να αντιπροσωπεύει το <i>Ϝάκχος</i>· η [[λέξη]] [[Ἴακχος]] χρησιμ. αντί <i>ϜίϜακχος</i>· πιθ. προέρχεται από το [[ἰάχω]] = ϜιϜάχω, [[φωνάζω]], [[αλαλάζω]]). | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: name of Dionysos and his followers, also of the twig, which the followers bear (S.).<br />Derivatives: [[Βάκχη]] f. [[Bacchante]] (A.), [[βακχεύω]], [[Βακχεύς]], [[Βακχεῖος]] etc.; [[βακχάω]] (A.) s. Schwyzer 726 n. 2; [[βακχιάζω]] (E.) etc.<br />Origin: LW [a loanword which is (probably) not of Pre-Greek origin] Anat.<br />Etymology: To Lydian [[Baki-]] in [[Bakivalis]] = [[Διονυσικλέους]]. No doubt from Lydian (Nilsson Religion 1, 546), not vice versa. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[The Root seems to be !ϝαχ, so that [[Βάκχος]] represents ϝάκχος; and [[Ἴακχος]] is for ϝίϝακχος; prob. from [[ἰάχω]], = ϝιϝάχω, to [[shout]]]<br /><b class="num">I.</b> [[Bacchus]], a [[later]] [[name]] of [[Dionysus]], Soph., etc.: called [[Διόνυσος]] [[Βάκχειος]] and ὁ [[Βάκχειος]] in Hdt.<br /><b class="num">II.</b> as appellat. [[wine]], Eur., etc.<br /><b class="num">III.</b> a [[Bacchanal]], any one [[inspired]], [[frantic]], Eur., Plat. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''Βάκχος''': {Bákkhos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': N. des Dionysos und seiner Diener, auch des Zweiges, den die dem Gotte Geweihten tragen (Xenoph., S., E. usw.).<br />'''Derivative''': Davon [[Βάκχη]] f. [[Bacchantin]] (A., S., E. usw.), [[βακχεύω]], [[Βακχεύς]], [[Βακχεῖος]] und mehrere andere Ableitungen (vgl. Boßhardt Die Nomina auf -ευς par. 71), wie das Grundwort vorwiegend poetisch. Zu [[βακχάω]] (von [[Βάκχος]], A.) s. Schwyzer 726 A. 2.<br />'''Etymology''': Fremdwort unbekannter Herkunft. Mit [[Βάκχος]] hängt irgendwie zusammen lyd. ''Baki''- in ''Bakivalis'' = Διονυσικλέους, wohl eher Entlehnung aus dem Griechischen als (mit v. Wilamowitz Glaube 2, 63) umgekehrt. Nach v. Windekens Beitr. z. Namenforschung 4, 125ff. zu [[βαβαί]], [[βαβάκτης]] usw.<br />'''Page''' 1,212 | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx=Armenian: Բաքոս; Catalan: Bacus; Czech: Bakchus; Esperanto: Bakĥo; Faroese: Bakkus; Franco-Provençal: Baccho; French: [[Bacchus]]; Greek: [[Βάκχος]]; Ancient Greek: [[Βάκχος]]; Hungarian: Bacchus; Icelandic: Bakkus; Italian: [[Bacco]]; Japanese: バックス, バッコス; Korean: 바쿠스; Macedonian: Бах, Бахус; Polish: Bachus; Russian: [[Вакх]], [[Бахус]]; Serbo-Croatian: Бахус, Бакхо; Spanish: [[Baco]]; Turkish: Diyonisos | |||
}} | }} | ||