3,276,901
edits
κάρυον: Difference between revisions
m
LSJ1 replacement
(5) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (31 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=karyon | |Transliteration C=karyon | ||
|Beta Code=ka/ruon | |Beta Code=ka/ruon | ||
|Definition=[ᾰ], τό, any kind of < | |Definition=[ᾰ], τό, any kind of<br><span class="bld">A</span> [[nut]], Ar.''V.''58, ''Pl.''1056, Theoc.9.21; [[κάρυα]], = [[ἀκρόδρυα]], Ath.2.52a (but τὰ κ. ἢ… τὰ ἀκρόδρυα [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Characters|Char.]]'' 11.4); <b class="b3">κ. πλατέα</b>, i.e. [[filberts]], X.''An.''5.4.29; especially of [[walnuts]], Batr. 31, Epich.150, Philyll.25, Gal.6.609; but this is prop. <b class="b3">κ. βασιλικόν</b>, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 4.2.1, Agatharch.96, ''PCair.Zen.''13.6 (iii B. C.), Dsc.1.125; or [[Περσικόν]] ibid.; <b class="b3">κ. Εὐβοϊκόν</b> [[sweet chestnut]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 1.11.3,4.5.4; also [[κασταναϊκόν]] ib.4.8.11, Agatharch.43; <b class="b3">κ. Ἡρακλεωτικόν</b> [[filbert]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 4.2.1, ''IG''22.1013.19; also κ. Ποντικόν ''PCair.Zen.''12.48 (iii B. C.), Dsc. 1.125, Ruf. ap. Orib.8.47.20; <b class="b3">κ. πικρά</b> [[almonds]], Archig. ap.Gal.12.409, Erot. [[sub verbo|s.v.]] [[νίωπον]]; so κ. alone, [[LXX]] ''Nu.''17.8, Ph.2.162.<br><span class="bld">2</span> [[nut-shaped boss]] as ornament, ''OGI''214.49 (Branchidae, iii B. C.).<br><span class="bld">II</span> [[stone]], [[kernel]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 3.9.5; <b class="b3">κ. κοκκυμήλου</b> ib.4.2.5.<br><span class="bld">2</span> [[seed]] of conifers, Id.''CP''1.19.1; <b class="b3">κ. πιτύϊνα</b> pine-[[kernels]], Diocl.Fr.127.<br><span class="bld">III</span> = [[ἠρύγγη]], Dsc.3.21. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1331.png Seite 1331]] τό, die Nuß, bes. die Wallnuß, Theophr.; Εὐβοϊκόν, Kastanie, bei Xen. An. 5, 5, 29 umschrieben τὰ πλατέα οὐκ ἔχοντα διαφυὴν οὐδεμίαν, wie auch Poll. 1, 232 die καστάνια erkl.; vgl. D. Sic. 14, 30; [[λεπτόν]] oder ποντικόν, Haselnuß; der Stein der Steinfrüchte, der Kern der Fichtenzapfen, Diosc. – In der Mechanik ein Kloben, über den ein Seil gewunden in eine Nuß geht. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1331.png Seite 1331]] τό, die Nuß, bes. die Wallnuß, Theophr.; Εὐβοϊκόν, Kastanie, bei Xen. An. 5, 5, 29 umschrieben τὰ πλατέα οὐκ ἔχοντα διαφυὴν οὐδεμίαν, wie auch Poll. 1, 232 die καστάνια erkl.; vgl. D. Sic. 14, 30; [[λεπτόν]] oder ποντικόν, Haselnuß; der Stein der Steinfrüchte, der Kern der Fichtenzapfen, Diosc. – In der Mechanik ein Kloben, über den ein Seil gewunden in eine Nuß geht. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (τό) :<br />noix <i>ou</i> noisette, <i>fruit</i>.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>skr.</i> karakas « noix de coco ». | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=κάρυον -ου, τό noot (van plant, boom). | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''κάρυον:''' (ᾰ) τό орех (преимущ. грецкий) Batr., Xen. etc.: κ. Εὐβοϊκόν или κ. [[πλατύ]] Xen. «[[эвбейский орех]]», каштан. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''κάρυον''': ᾰ, τό, (ἴδε ἐν λ. [[κραναός]]), πᾶς [[καρπὸς]] [[ὅμοιος]] καρύῳ, Ἀριστοφ. Σφ. 58, Πλ. 1056, Ξεν. Ἀν. 5. 4, 29· διακρίνονται δὲ εἰς διάφορα εἴδη, ὡς κάρ. βασιλικὰ ἢ Περσικά, τὰ «καρύδια», Διοσκ. 1. 178, καλούμενα καὶ [[ἁπλῶς]] κάρυα Βατραχομυομ. 31, Ἐπίχ., κτλ., πρβλ. Ἀθήν. 52A· κάρυα κασταναϊκὰ ἢ κασταναῖα, τὰ [[κάστανα]] (ἴδε ἐν λ. [[κάστανα]]), καλούμενα καὶ κάρ. Εὐβοϊκὰ Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 4. 5, 4· κάρ. Ἡρακλεωτικά, τὰ λεπτοκάρυα ἢ «λεφτόκαρα», Τουρκ. «φουντούκια», Συλλ. Ἐπιγρ. 123. 19, καλούμενα [[προσέτι]] καὶ Ποντικὰ ἢ λεπτὰ Διοσκ. 1. 179· κάρ. πικρά, πικρὰ ἀμύγδαλα, «πικραμύγδαλα», Ἀρχιγ. παρὰ Γαλην. ΙΙ. ὁ πυρὴν καρπῶν τινων καὶ ἰδίως ὁ ἐν τῷ κώνῳ πίτυος, Θεοφ. π. Φυτ. Ἱστ. 3. 9, 5, κτλ. ΙΙΙ. ἐν τῇ μηχανικῇ, [[εἶδος]] τροχαλίας, Math. Vett. σ. 44. | |lstext='''κάρυον''': ᾰ, τό, (ἴδε ἐν λ. [[κραναός]]), πᾶς [[καρπὸς]] [[ὅμοιος]] καρύῳ, Ἀριστοφ. Σφ. 58, Πλ. 1056, Ξεν. Ἀν. 5. 4, 29· διακρίνονται δὲ εἰς διάφορα εἴδη, ὡς κάρ. βασιλικὰ ἢ Περσικά, τὰ «καρύδια», Διοσκ. 1. 178, καλούμενα καὶ [[ἁπλῶς]] κάρυα Βατραχομυομ. 31, Ἐπίχ., κτλ., πρβλ. Ἀθήν. 52A· κάρυα κασταναϊκὰ ἢ κασταναῖα, τὰ [[κάστανα]] (ἴδε ἐν λ. [[κάστανα]]), καλούμενα καὶ κάρ. Εὐβοϊκὰ Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 4. 5, 4· κάρ. Ἡρακλεωτικά, τὰ λεπτοκάρυα ἢ «λεφτόκαρα», Τουρκ. «φουντούκια», Συλλ. Ἐπιγρ. 123. 19, καλούμενα [[προσέτι]] καὶ Ποντικὰ ἢ λεπτὰ Διοσκ. 1. 179· κάρ. πικρά, πικρὰ ἀμύγδαλα, «πικραμύγδαλα», Ἀρχιγ. παρὰ Γαλην. ΙΙ. ὁ πυρὴν καρπῶν τινων καὶ ἰδίως ὁ ἐν τῷ κώνῳ πίτυος, Θεοφ. π. Φυτ. Ἱστ. 3. 9, 5, κτλ. ΙΙΙ. ἐν τῇ μηχανικῇ, [[εἶδος]] τροχαλίας, Math. Vett. σ. 44. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''κάρῠον:''' [ᾰ], τό, [[κάθε]] είδους [[καρύδι]], σε Αριστοφ., Ξεν.· διακρινόμενο σε ποικίλα είδη, όπως <i>κ. βασιλικά</i> ή <i>Περσικά</i>, τα καρύδια, ονομάζονται και [[απλώς]] <i>κάρυα</i>, σε Βατραχομ.· <i>κ. κασταναϊκά</i> ή <i>κασταναῖα</i>, τα [[κάστανα]] κ.λπ. | |lsmtext='''κάρῠον:''' [ᾰ], τό, [[κάθε]] είδους [[καρύδι]], σε Αριστοφ., Ξεν.· διακρινόμενο σε ποικίλα είδη, όπως <i>κ. βασιλικά</i> ή <i>Περσικά</i>, τα καρύδια, ονομάζονται και [[απλώς]] <i>κάρυα</i>, σε Βατραχομ.· <i>κ. κασταναϊκά</i> ή <i>κασταναῖα</i>, τα [[κάστανα]] κ.λπ. | ||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[nut]] (Epich., Ar., Thphr.).<br />Compounds: Compp., e. g. <b class="b3">καρυο-ναύτης</b> [[wo sails in a nut]] (Lyc.); <b class="b3">καρυό-φυλλον</b> [[dried flower-but of the clove]], [[Eugenia caryophyllata]] (medic.), folketymological adaptation of a loan (Skt. <b class="b2">kaṭuka-phalam</b>?; s. Maidhof Glotta 10, 11.).<br />Derivatives: 1. [[καρύα]] f. [[walnut-tree]], esp. [[hazel]], [[Corylus avellana]] (S., LXX, Thphr. usw.; on the gender Schwyzer-Debrunner 30). 2. Diminut.: [[καρύδιον]] (Philyll. 19) with [[καρυδόω]] [[castrate]], [[καρύδωσις]] (Hippiatr.); [[καρυΐσκος]] (LXX). 3. Adject.: <b class="b3">καρύ-ϊνος</b> [[of nuts]], [[nut-brown etc.]], <b class="b3">-ώδης</b>, <b class="b3">-ηρός</b> [[nut-like]] (hell.); [[καρυωτός]] [[with nut-like hump or fruit]] (= [[date-tree]]), [[καρυῶτις]] f. [[kind of date]] (hell.); substant. [[καρυΐτης]] [[kind of Euphorbia]] (Dsc.; Strömberg Pflanzennamen 53, Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 72). 4. Adverb: [[καρυηδόν]] [[like nuts]] (medic.). 5. Verb: [[καρυατίζω]] [[play with nuts]] (Ph.; after the verbs in <b class="b3">-ατίζω</b>). - A further plural-form in <b class="b3">καρυήματα κάρυα</b>. [[Λάκωνες]] H. (after [[τραγήματα]] a. o.; Schwyzer 523, Chantraine Formation 178, Fraenkel Glotta 32, 26).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: All compared words differ from [[κάρυον]] and from one amother: Lat. [[carīna]] [[ships keel]] (since Enn. and Plaut.), [[shell of a nut]] (Plin.), Welsh [[ceri]] (< <b class="b2">*carīso-</b>) [[pit of fruit]]; Skt. [[karaka-]] m. <b class="b2">(shell of the) coco(a)-nut</b> (lex.), [[jar for water]]. Other doubts are: for Lat. [[carīna]] a Greek loan (from [[καρύϊνος]] = *`like a nut-shell' > [[ships keel]]?) as been supposed (W.-Hofmann s. v.); the priority of the meaning [[coco-nut]] beside [[water-jar]] for [[karaka-]] is doubted by Mayrhofer, see EWAia III 59 (later form). - The connection with a group <b class="b2">*kar-</b> [[heart]] (Pok. 531f.) is completely hypothetical. - Beside it occurs <b class="b3">ἄρυα τὰ ΏΗρακλεωτικὰ κάρυα</b> H., which suggests a Pre-Greek form, Fur. 591. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=κᾰ́ρυον, ου, τό,<br />any [[kind]] of nut, Ar., Xen.; [[distinguished]] [[into]] [[various]] kinds, as κ. βασιλικά or Περσικά, walnuts, also called [[simply]] κάρυα, Batr.; κ. κασταναϊκά or κασταναῖα chestnuts, etc. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''κάρυον''': {káruon}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Nuß]] (Epich., Ar., Thphr. usw.).<br />'''Composita''': Kompp., z. B. καρυσναύτης [[der in einer Nuß fährt]] (Lyk.); [[καρυόφυλλον]] [[getrocknete Blumenknospe des Gewürznelkenbaums]], [[Eugenia caryophyllata]] (Mediz.), volksetymologische Umbildung eines Fremdworts (aind. ''kaṭuka''-''phalam''?; s. Maidhof Glotta 10, 11 m. Lit.).<br />'''Derivative''': Mehrere Ableitungen. 1. [[καρύα]] f. [[Nußbaum]], bes. [[Hasel]], [[Corylus avellana]] (S., LXX, Thphr. usw.; zum Genus Schwyzer-Debrunner 30). 2. Deminutiva: [[καρύδιον]] (Philyll. 19) mit [[καρυδόω]] [[kastrieren]], καρύδωσις (Hippiatr.); [[καρυΐσκος]] (LXX). 3. Adjektiva: [[καρύϊνος]] [[aus Nüssen]], [[nußbraun]], -ώδης, -ηρός [[nußähnlich]] (hell.); [[καρυωτός]] ‘mit nußähnlichem Buckel bzw. Frucht versehen’ (= [[Dattelbaum]]), [[καρυῶτις]] f. [[Art Dattel]] (hell. u. spät); substantivisch [[καρυΐτης]] [[Art Euphorbia]] (Dsk.; Strömberg Pflanzennamen 53, Redard Les noms grecs en -της 72). 4. Adverb: [[καρυηδόν]] [[in einer nußähnlichen Weise]] (Mediz.). 5. Verb: [[καρυατίζω]] [[mit Nüssen spielen]] (Ph.; nach den Verba auf -ατίζω). — Eine erweiterte Pluralform liegt endlich vor in [[καρυήματα]]· κάρυα. Λάκωνες H. (nach τραγήματα u. a.; Schwyzer 523 m. Lit., Chantraine Formation 178, Fraenkel Glotta 32, 26).<br />'''Etymology''': Alle zum Vergleich herangezogenen Wörter weichen hinsichtlich der Stammbildung sowohl von [[κάρυον]] wie von einander stark ab: lat. ''carīna'' [[Schiffskiel]] (seit Enn. und Plaut.), [[Nußschale]] (seit Plin.), kymr. ''ceri'' (< *''carīso''-) [[Obstkern]]; aind. ''karaka''- m. ‘(Schale der) Kokosnuß’ (Lex.), [[Wasserkrug]]. Andere Bedenken kommen hinzu: für lat. ''carīna'' ist griechische Entlehnung (aus [[καρύϊνος]] = *[[nußschalenartig]] > [[Schiffskiel]]?) vermutet worden (W.-Hofmann s. v. m. Lit.); die Priorität der Bedeutung [[Kokosnuß]] gegenüber [[Wasserkrug]] bei aind. ''karaka''- wird bei Mayrhofer Wb. angezweifelt. — Die Anknüpfung an eine Wortgruppe ''qar''- [[hart]] (WP. 1, 354f., Pok. 531f.) ist ganz hypothetisch.<br />'''Page''' 1,794-795 | |||
}} | }} | ||