συμπαθής: Difference between revisions

|Definition=συμπαθές,<br><span class="bld">A</span> [[affected by like feelings]], [[sympathetic]], οὐδεὶς ὁμαίμου συμπαθέστερος φίλος Pl.Com.192; σ. ἐστιν ὁ ἀκροατὴς τῷ ᾄδοντι Arist.''Pr.''921a36, cf. ''Pol.''1340a13; <b class="b3">πρὸς τὰ γεννηθέντα συμπαθέστεραι μᾶλλον αἱ μητέρες γίνονται [τῶν τιτθῶν]</b> Sor.1.87, cf. 88.<br><span class="bld">2</span> [[exerting mutual influence]], [[interacting]], ἡ ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα συμπαθῆ Arist.''Phgn.''808b19, cf. Epicur.''Ep.''1p.20U.; <b class="b3">νεῦρα ἀλλήλοις σ.</b> ''AP''11.352 (Agath.); [[sensitive to influence]], τὸ ἐν τῇ καρδίᾳ θερμόν.. συμπαθέστατον [[Aristotle|Arist.]]''[[De Partibus Animalium|PA]]''653b6, cf. [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[De Causis Plantarum|CP]]'' 1.7.4; of the members of an organism, Hp.''Alim.''23, Plot.4.5.8; ὁ κόσμος σύμπνους καὶ σ. αὐτὸς αὑτῷ Chrysipp.Stoic.2.264; [[exciting sympathy]], χερῶν σ. ὑπτιασμός Phld.''Rh.''1.52 S., cf. D.H.2.45: Sup., ''PHerc.''176p.39V.<br><span class="bld">3</span> of planets, [[in concord]], Vett.Val.37.14; defined by Serapio in ''Cat.Cod.Astr.''8(4).226.<br><span class="bld">II</span> Adv. [[συμπαθῶς]] = [[sympathetically]], Phld. ''Lib.''p.37 O., Cic.''Att.''12.44.1; τῇ σελήνῃ Str.3.5.8; σ. ἔχειν πρός τινα J.''AJ''7.10.5; συμπαθέστερον ἐρᾶσθαι Arist.''Mir.''846b9, cf. Plu.2.3c; συμπαθέστατα ''IG''12(2).58b33 (Mytil., 1 B.C.).

|elnltext=συμπαθής -ές, Att. ook ξυμπαθής [συμπάσχω] [[meevoelend]], [[meelevend]].

|mltxt=-ές, ΝΑ<br />αυτός που διεγείρει [[αίσθημα]] συμπάθειας, [[συμπαθητικός]], [[αξιαγάπητος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που συμπάσχει<br /><b>2.</b> αυτός που αισθάνεται [[στοργή]] ή [[τρυφερότητα]] για κάποιον [[άλλο]]<br /><b>3.</b> αυτός που ασκεί αμοιβαία [[επίδραση]] («νεῡρα ἀλλήλοις συμπαθῆ», <b>Ανθ. Παλ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>ιατρ.</b> (για [[μέλη]] ή όργανα του σώματος) αυτός στον οποίο εκδηλώνεται το [[φαινόμενο]] της συμπάθειας<br /><b>5.</b> <b>(φιλοσ.)</b> αυτός που έχει όμοια [[φύση]] ή [[διάθεση]] με κάποιον [[άλλο]]<br /><b>6.</b> <b>αστρον.</b> (για πλανήτες) αυτός που βρίσκεται σε [[αρμονία]], σε [[συμφωνία]] με κάποιον [[άλλο]]<br /><b>7.</b> [[ευαίσθητος]] στην [[επίδραση]] ή στην [[επήρεια]] που δέχεται από κάποιον ή από [[κάτι]] [[άλλο]] («τὸ γὰρ ἐν τῇ καρδίᾳ θερμὸν καὶ ἡ ἀρχὴ συμπαθέστατόν ἐστι καὶ ταχεῖαν ποιεῖται τὴν αἴσθησιν», <b>Αριστοτ.</b>). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>συμπαθώς</i> / [[συμπαθῶς]] ΝΑ<br />με [[αίσθημα]] συμπάθειας, με [[αγάπη]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> με κοινά αισθήματα, με [[ομοιότητα]] αισθημάτων<br /><b>2.</b> ανάλογα ή σύμφωνα με [[κάτι]] («φησὶ δὲ τὴν τοῦ ὠκεανοῦ κίνησιν ὑπέχειν... ἐνιαυσίαν [[συμπαθῶς]] τῇ σελήνῃ», <b>Στράβ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>συν</i>- <span style="color: red;">+</span> -<i>παθής</i> (<span style="color: red;"><</span> [[πάθος]]), [[πρβλ]]. [[ἐμπαθής]]].