τέρσομαι: Difference between revisions

← Older edit

τέρσομαι (view source)

Revision as of 10:12, 25 August 2023

3,335 bytes added , 25 August 2023

m

LSJ1 replacement

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,277,197

edits

@@ Line 8: / Line 8: @@
 |Transliteration C=tersomai
 |Beta Code=te/rsomai
-|Definition=Pass., with aor. inf. <b class="b3">τερσῆναι, τερσήμεναι</b> (v. infr.), as if from <b class="b3">ἐτέρσην</b>:—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">to be</b> or <b class="b2">become [[dry]], dry up</b>, <b class="b3">ἕλκος ἐτέρσετο παύσατο δ' αἷμα</b> the wound <b class="b2">dried up</b> and the blood was staunched, <span class="bibl">Il.11.267</span>,<span class="bibl">848</span>; οὐδέ μοι αἷμα τερσῆναι δύναται <span class="bibl">16.519</span>; <b class="b3">θειλόπεδον τέρσεται ἠελίῳ</b> <b class="b2">is baked</b> by the sun, <span class="bibl">Od.7.124</span>; εἵματα δ' ἠελίοιο μένον τερσήμεναι αὐγῇ <span class="bibl">6.98</span>; ὅταν [τὰ ῥάκεα] ἐν ἡλίῳ τέρσηται <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span>1.11</span>; <b class="b3">ὄσσε δακρυόφιν τέρσοντο</b> his eyes <b class="b2">became dry</b> from tears, <span class="bibl">Od.5.152</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Act. first in later Ep. (Hom. using only [[τερσαίνω]], aor. subj. <b class="b3">τέρσῃ</b> (<b class="b3">-σει</b> codd.) <span class="bibl">Theoc.22.63</span>; inf. τέρσαι <span class="bibl">Nic.<span class="title">Th.</span>96</span>,<span class="bibl">693</span> (v.l. [[τέρσον]] both times); opt. Med. <b class="b3">τέρσαιο</b> ib.<span class="bibl">709</span>:—Hsch. cites <b class="b3">ἐτέρρατο· ἐξηράνθη</b>. (Cf. Lat. [[torreo]], [[tostus]], Skt. <b class="b2">tṛṣyati</b> ([http://www.spokensanskrit.de/index.php?tinput=tRSyati&direction=SE&script=HK&link=yes&beginning= तृष्यति {तृष्}]) 'to be thirsty'.)</span>
+|Definition=Pass., with aor. inf. [[τερσῆναι]], [[τερσήμεναι]] (v. infr.), as if from [[ἐτέρσην]] (cf: [[τερσαίνω]], [[τέρσω]])<br><span class="bld">A</span> to [[be dry]] or [[become dry]], [[dry up]], <b class="b3">ἕλκος ἐτέρσετο παύσατο δ' αἷμα</b> the wound [[dried up]] and the blood was staunched, Il.11.267,848; οὐδέ μοι αἷμα τερσῆναι δύναται 16.519; <b class="b3">θειλόπεδον τέρσεται ἠελίῳ</b> [[is baked]] by the sun, Od.7.124; εἵματα δ' ἠελίοιο μένον τερσήμεναι αὐγῇ 6.98; ὅταν [τὰ ῥάκεα] ἐν ἡλίῳ τέρσηται Hp.''Mul.''1.11; <b class="b3">ὄσσε δακρυόφιν τέρσοντο</b> his eyes [[became dry]] from tears, Od.5.152.<br><span class="bld">II</span> Act. first in later Ep. (Hom. using only [[τερσαίνω]], aor. subj. [[τέρσῃ]] (-σει codd.) Theoc.22.63; inf. τέρσαι Nic.''Th.''96,693 ([[varia lectio|v.l.]] [[τέρσον]] both times); opt. Med. [[τέρσαιο]] ib.709:—[[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] cites ἐτέρρατο· ἐξηράνθη. (Cf. Lat. [[torreo]], [[tostus]], Skt. tṛṣyati,तृष्यति तृष् 'to be thirsty'.)
 }}
 {{pape
-|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1095.png Seite 1095]] dep. pass., <b class="b2">getrocknet werden</b>, intrans. <b class="b2">trocknen, trocken werden</b>, dürr sein, vgl. Curtius Grundz. d. Griech. Etym. 2. Aufl. S. 202; öfters bei Hom., über dessen Anwendung des Wortes Scholl. Aristonic. Iliad. 11, 621 ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ψύχειν μὲν λέγει πρὸς ἄνεμον, τέρσεσθαι δὲ ἐν ἡλίῳ· »εἵματα δ' ἠελίοιο μένον τερσήμεναι αὐγῇ (Odyss. 6, 98)«, Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 127; [[ἕλκος]] [[ἐτέρσετο]], παύσατο δ' [[αἷμα]], die Wunde wurde trocken u. das Blut stillte sich, Il. 11, 267; [[θειλόπεδον]] τέρσεται ἠελίῳ, das Blachfeld wird von der Sonne gedörrt, Od. 7, 124; [[ὄσσε]] δακρυόφιν τέρσοντο, die Augen wurden trocken von Thränen, 5, 152; aor. II. inf. τερσῆναι, τερσήμεναι, Il. 16, 519 Od. 6, 98 u. sp. D., wie Ap. Rh. 4, 1405; Macedon. 6 (V, 225); Sp. D. haben auch vom act. einzelne Formen gebildet, aor. τέρσον, τέρσαι, Nic. Th. 96. 693. 709, fut. τέρσει, Theocr. 22, 63.
+|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1095.png Seite 1095]] dep. pass., [[getrocknet werden]], intrans. [[trocknen]], [[trocken werden]], dürr sein, vgl. Curtius Grundz. d. Griech. Etym. 2. Aufl. S. 202; öfters bei Hom., über dessen Anwendung des Wortes Scholl. Aristonic. Iliad. 11, 621 ἡ [[διπλῆ]], ὅτι ψύχειν μὲν λέγει πρὸς ἄνεμον, τέρσεσθαι δὲ ἐν ἡλίῳ· »εἵματα δ' ἠελίοιο μένον τερσήμεναι αὐγῇ (Odyss. 6, 98)«, Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 127; [[ἕλκος]] [[ἐτέρσετο]], παύσατο δ' [[αἷμα]], die Wunde wurde trocken u. das Blut stillte sich, Il. 11, 267; [[θειλόπεδον]] τέρσεται ἠελίῳ, das Blachfeld wird von der Sonne gedörrt, Od. 7, 124; [[ὄσσε]] δακρυόφιν τέρσοντο, die Augen wurden trocken von Thränen, 5, 152; aor. II. inf. τερσῆναι, τερσήμεναι, Il. 16, 519 Od. 6, 98 u. sp. D., wie Ap. Rh. 4, 1405; Macedon. 6 (V, 225); Sp. D. haben auch vom act. einzelne Formen gebildet, aor. τέρσον, τέρσαι, Nic. Th. 96. 693. 709, fut. τέρσει, Theocr. 22, 63.
 }}
 {{ls
-|lstext='''τέρσομαι''': Παθ., μετ’ ἀπαρ. ἀορ. τερσῆναι, τερσήμεναι, [[ὥσπερ]] ἐξ ὁριστ. ἐτέρσην. (Ἐκ τῆς √ΤΕΡΣ ἢ ΤΡΑΣ παράγονται καὶ τὰ τρασιά, τερσιά, ταρσός, πρβλ. Σανσκρ. t.rish, t.rish-yâmi (sitio), tarsh-as (sitis)· Λατ. torr-eo, torr-ens, tos-tus· Γοτθ. thaurs-ja ([[διψάω]] = Ἀγγλ. thir-t)· Ἀρχ. Γερμαν. darr-u (torr-o, Ἀγγλ. dry, [[ξηρός]])· - πρβλ. καὶ [[θέρος]], [[θερμός]]). Εἶμαι ἢ [[γίνομαι]] [[ξηρός]], ξηραίνομαι, [[ἕλκος]] ἐτέρσετο παύσατο δ’ [[αἷμα]], τὸ [[ἕλκος]] ἐστέγνωσε καὶ τὸ [[αἷμα]] ἔπαυσε νὰ ῥέῃ, Ἰλ. Λ. 267, 848· [[οὐδέ]] μοι [[αἷμα]] τερσῆναι δύναται Π. 519 θ?ιλόπεδον τέρσεται ἠελίῳ, ἡ πεδιὰς γίνεται [[κατάξηρος]] ὑπὸ τοῦ ἡλίου, Ὀδ. Η. 124· εἵματα δ’ ἠελίοιο μένον τερσήμεναι αὐγῇ Ζ. 98· [[μετὰ]] γεν., [[οὐδέ]] ποτ’ [[ὄσσε]] δακρυόφιν τέρσοντο, [[οὐδέποτε]] ἐστέγνωναν τὰ ’μάτια της ἀπὸ τὰ δάκρυα, Ε. 152. ΙΙ. τὸ ἐνεργ. ἀπαντᾷ πρῶτον παρὰ μεταγεν. Ἐπικ. (ὁ Ὅμ. ποιεῖται χρῆσιν μόνον τοῦ τερσαίνω), μέλλ. τέρσει ([[ὥσπερ]] ἐξ ἐνεστ. τέρρω), Θεόκρ. 22. 63· ἀόρ. προστ. τέρσον, ἀπαρ. τέρσαι, Νικ. Θηρ. 96, 693, 709. - Ὁ Ἡσύχ. μνημονεύει τύπον ἐτέρρατο· ἐξηράνθη.
+|lstext='''τέρσομαι''': Παθ., μετ’ ἀπαρ. ἀορ. τερσῆναι, τερσήμεναι, [[ὥσπερ]] ἐξ ὁριστ. ἐτέρσην. (Ἐκ τῆς √ΤΕΡΣ ἢ ΤΡΑΣ παράγονται καὶ τὰ τρασιά, τερσιά, ταρσός, πρβλ. Σανσκρ. tṛṣ, tṛṣ-yâmi ([[sitio]]), tarsh-as (sitis)· Λατ. torr-eo, torr-ens, tos-tus· Γοτθ. thaurs-ja ([[διψάω]] = Ἀγγλ. [[thirst]])· Ἀρχ. Γερμαν. darr-u (torr-o, Ἀγγλ. [[dry]], [[ξηρός]])· - πρβλ. καὶ [[θέρος]], [[θερμός]]). Εἶμαι ἢ [[γίνομαι]] [[ξηρός]], ξηραίνομαι, [[ἕλκος]] ἐτέρσετο παύσατο δ’ [[αἷμα]], τὸ [[ἕλκος]] ἐστέγνωσε καὶ τὸ [[αἷμα]] ἔπαυσε νὰ ῥέῃ, Ἰλ. Λ. 267, 848· [[οὐδέ]] μοι [[αἷμα]] τερσῆναι δύναται Π. 519 θ?ιλόπεδον τέρσεται ἠελίῳ, ἡ πεδιὰς γίνεται [[κατάξηρος]] ὑπὸ τοῦ ἡλίου, Ὀδ. Η. 124· εἵματα δ’ ἠελίοιο μένον τερσήμεναι αὐγῇ Ζ. 98· μετὰ γεν., [[οὐδέ]] ποτ’ [[ὄσσε]] δακρυόφιν τέρσοντο, [[οὐδέποτε]] ἐστέγνωναν τὰ ’μάτια της ἀπὸ τὰ δάκρυα, Ε. 152. ΙΙ. τὸ ἐνεργ. ἀπαντᾷ πρῶτον παρὰ μεταγεν. Ἐπικ. (ὁ Ὅμ. ποιεῖται χρῆσιν μόνον τοῦ τερσαίνω), μέλλ. τέρσει ([[ὥσπερ]] ἐξ ἐνεστ. τέρρω), Θεόκρ. 22. 63· ἀόρ. προστ. τέρσον, ἀπαρ. τέρσαι, Νικ. Θηρ. 96, 693, 709. - Ὁ Ἡσύχ. μνημονεύει τύπον ἐτέρρατο· ἐξηράνθη.
+}}
+{{Autenrieth
+|auten=ipf. [[ἐτέρσετο]], τέρσοντο, aor. 2 inf. [[τερσῆναι]], -ήμεναι: be or [[become]] [[dry]]; w. gen., [[δακρυόφιν]], Od. 5.152.
+}}
+{{lsm
+|lsmtext='''τέρσομαι:''' Παθ. με απαρ. Επικ. αορ. βʹ [[τερσῆναι]], [[τερσήμεναι]], όπως αν προερχόταν από οριστ. <i>ἐτέρσην</i>·<br /><b class="num">I.</b> είμαι ή [[γίνομαι]] [[ξηρός]], ξηραίνομαι, [[ἕλκος]] [[ἐτέρσετο]], το [[τραύμα]] στέγνωσε, σε Ομήρ. Ιλ.· [[θειλόπεδον]] τέρσεται ἠελίῳ, η [[πεδιάδα]] γίνεται κατάξερη από τον ήλιο, σε Ομήρ. Οδ.· με γεν., [[ὄσσε]] [[δακρυόφιν]] τέρσοντο, τα μάτια στέγνωσαν από τα δάκρυα, στο ίδ.<br /><b class="num">II.</b> Ενεργ. αμτβ. σε γʹ ενικ. μέλ. <i>τέρσει</i> (όπως αν προερχόταν από ενεστ. <i>τέρρω</i>), σε Θεόκρ.
+}}
+{{mdlsj
+|mdlsjtxt=[epic aor2 inf. [[τερσῆναι]], [[τερσήμεναι]], as if from ἐτέρσην] [fut 3rd sg τέρσει as if from τέρρω.]<br /><b class="num">I.</b> to be or [[become]] dry, to dry up, [[ἕλκος]] [[ἐτέρσετο]] the [[wound]] dried up, Il.; [[θειλόπεδον]] τέρσεται ἠελίωι the [[plain]] is [[baked]] by the sun, Od.; c. gen., [[ὄσσε]] [[δακρυόφιν]] τέρσοντο eyes became dry of tears, Od.<br /><b class="num">II.</b> Act. intr. in 3rd sg. fut. τέρσει (as if from τέρρω), Theocr.
+}}
+{{FriskDe
+|ftr='''τέρσομαι''': (Hom., Hp.),<br />{térsomai}<br />'''Forms''': Aor. [[τερσῆναι]] (''P'' 519), -ήμεναι (ζ 98) [[trocken werden]], Akt. τέρσαι (Theok., Nik.), Opt. Med. 2. sg. τέρσαιο (Nik.), Präs. [[τερσαίνω]], -ομαι (hell. Epik) mit Aor. 3. sg. τέρσηνε (''P'' 529)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[trocken machen]], [[abtrocknen]].<br />'''Etymology''': Alter Ausdruck für [[trocken werden]], [[machen]] mit mehreren Verwandten in anderen Sprachen. Seit alters wird [[τέρσομαι]] mit got. *''ga''-''þaírsan'' gleichgesetzt. Belegt ist aber nur ein Ptz. Prät. Akk. sg. f. ''gaþaúrsana'' (''handu'' = ἐξηραμμένην χεῖρα), das ebensogut zu ''ga''-''þaúrsnan'' ’ξηραίνεσθαι’ gehören kann und jedenfalls nicht auf ein hochstufiges Präsens schließen läßt, s. Specht KZ 64, 68 ff., der deshalb auch [[τέρσομαι]] als eine Neubildung betrachtet. Da indessen die Hochstufe auch in [[τερσῆναι]] (für erwartetes *ταρσῆναι) u.a. erscheint, dürfte [[τέρσομαι]] jedenfalls auf ein beträchtliches Alter Anspruch machen. Zur Erhaltung der Lautgruppe -ρσ- Schwyzer 285 und Forbes Glotta 36, 252. — Daneben ein schwundstufiges Jotpräsens in aind. ''tŕ̥ṣyati'' = got. ''þaúrsjan'' [[dürsten]] und ein Kausativum in aind. ''tarṣáyati'' [[dürsten lassen]] = lat. ''torreō'' und germ., z.B. ahd. ''derran'' [[dörren]]. Hierher noch mehrere Nomina, z.B. [[ταρσός]] (s.d.) mit [[τρασιά]], lat. ''terra'', germ.. z.B. nhd. ''Durst''. Weitere Formen m. reicher Lit. bei WP. 1, 737f.. Pok. 1078f., W.-Hofmann s. ''torreō'' und ''terra'', Mayrhofer s. ''tŕ̥ṣyati'', Feist s. *''ga''-''þaírsan''. — Das altertümliche [[τέρσομαι]] wurde im. Griech. durch die neugebideten αὐαίνομαι, -ω (vom alten [[αὖος]]), ξηραίνομαι, -ω zurückgedrängt und ersetzt.<br />'''Page''' 2,882
+}}
+{{mantoulidis
+|mantxt=(=[[ξεραίνομαι]], [[στεγνώνω]]). Ἀπό ρίζα τερσ- ἤ τρασ-, ἀπό ὅπου καί τά παράγωγα: [[ταρσός]], [[τερσιά]] = [[τρασιά]] (=καλάθι ὅπου ξεραίνουν τά σύκα).
 }}