εὐτράπελος: Difference between revisions

|Definition=εὐτράπελον, ([[τρέπω]])<br><span class="bld">A</span> [[easily turning]] or [[changing]], of the Athenians, Ael.''VH''5.13; [[nimble]], of apes, Id.''NA''5.26; in earlier Gr. always metaph., <b class="b3">λόγος εὐ.</b> a [[dexterous]], [[ready]] plea, Ar.''V.''469 (lyr.). Adv. [[εὐτραπέλως]] = [[dexterously]], [[readily]], [[without awkwardness]], Th.2.41.<br><span class="bld">2</span> of persons, [[ready with an answer]] or [[repartee]], [[witty]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1108a24, 1128a10; εὐ. παρὰ τὰς συνουσίας Plb.23.5.7; <b class="b3">τίτθη εὐ.</b> Jul.''Or.''7.227a: Sup., Plb.9.23.3.<br><span class="bld">b</span> in bad sense, [[jesting]], [[ribald]], Isoc.7.49; <b class="b3">εὐτράπελόν ἐστι</b> c. acc. et inf., it is [[ludicrous]] that... Plu.2.1062b.<br><span class="bld">3</span> [[tricky]], [[dishonest]], [[varia lectio|v.l.]] in Pi.''P.''4.105; <b class="b3">εὐ. κέρδη</b> [[time-serving]] arts, of flatterers, ib.1.92.

|btext=ος, ον :<br /><i>litt.</i> qui se tourne facilement :<br /><b>I.</b> [[souple]], [[agile]];<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> <b>1</b> [[versatile]];<br /><b>2</b> [[souple d'esprit]] ; prompt aux réparties, d'humeur enjouée, qui plaisante agréablement ; <i>en mauv. part</i> moqueur, railleur : εὐτράπελόν ἐστι avec l'inf. PLUT c'est une moquerie de….<br />'''Étymologie:''' [[εὖ]], [[τρέπω]].

|ptext=<i>der sich [[leicht]] wendet, [[gewandt]]</i>, [[neben]] [[εὔτρεπτος]] Poll. 6.121; nach <i>B.A</i>. 92 ἐπὶ τοῦ εὖ τρεπομένου πρὸς πάντα καὶ ἐπὶ τοῦ εὐστρόφου; wie vom [[Tänzer]], Poll. 4.96; vom [[Affen]], ἡ [[φύσις]] ποικίλον τε καὶ εὐτράπελόν ἐστιν Ael. <i>H.A</i>. 5.26; überhaupt <i>[[veränderlich]]</i>, von den Athenern, εὐτρ. καὶ ἐπιτήδειοι πρὸς τὰς μεταβολάς <i>V.H</i>. 5.13. – Bes. aber von einem [[Menschen]], der sich in die [[Umstände]] zu [[fügen]], mit Andern sein umzugehen versteht, bes. auch [[artige]] und seine [[Scherze]] macht, nach Arist. <i>Eth</i>. 2.7.13 περὶ τὸ ἡδὺ ἐν παιδιᾷ, in der [[Mitte]] [[stehend]] [[zwischen]] dem [[βωμολόχος]] und dem [[ἀγροῖκος]], vgl. <i>ib</i>. 4.8 οἱ δὲ [[ἐμμελῶς]] παίζοντες εὐτράπελοι προσαγορεύονται [[οἷον]] εὔτροποι, wo er aber auch hinzusetzt, daß man es aus [[Liebe]] zum [[Scherz]] nicht [[immer]] so [[genau]] nehme und die βωμολόχοι, [[Possenreißer]], auch so nenne; Pind. sagt εὐτράπελα κέρδη, von den auf eigenen [[Gewinn]] bedachten Schmeichelreden der [[Hofleute]], <i>P</i>. 1.92, und ähnl. [[ἔπος]] εὐτράπελον, 4.105, <i>[[schmeichlerisch]] und [[täuschend]]</i>; mehr [[tadelnd]] ist es auch bei Isocr., der verbindet τοὺς εὐτραπέλους καὶ σκώπτειν δυναμένους οὓς νῦν εὐφυεῖς προσαγορεύουσιν, ἐκεῖνοι δυστυχεῖς ἐνόμιζον, 7.49, wie [[λόγος]] εὐτρ. Ar. <i>Vesp</i>. 469; παρὰ τὰς συνουσίας εὐτρ. Pol. 24.5.7, vgl. 9.23.3; εὐτράπελόν ἐστι, c. inf., <i>es ist [[albern]]</i>, Plut. <i>adv. stoic</i>. 9.<br><b class="num">• Adv.</b>, <i>[[geschickt]], [[gewandt]]</i>, τὸν αὐτὸν ἄνδρα ἐπὶ πλεῖστ' ἂν εἴδη καὶ μετὰ χαρίτων μάλιστ' ἂν [[εὐτραπέλως]] τὸ [[σῶμα]] αὐταρκὲς παρέχεσθαι Thuc. 2.41, Schol. εὐκινήτως, ἐνδεξίως.

|elrutext='''εὐτράπελος:''' (ᾰ)<br /><b class="num">1</b> [[ловкий]], [[изворотливый]] ([[λόγος]] Arph.);<br /><b class="num">2</b> [[остроумный]], [[тонкий]] (ἐν ταῖς διαγωγαῖς Arst.; εὐ. καὶ [[φιλάνθρωπος]] Polyb.);<br /><b class="num">3</b> [[насмешливый]] (εὐ. καὶ σκώπτειν δυνάμενος Isocr.);<br /><b class="num">4</b> [[нелепый]], [[вздорный]] Plut.;<br /><b class="num">5</b> [[хитрый]], [[плутоватый]] (κέρδη Pind.).

|lstext='''εὐτράπελος''': -ον, ([[τρέπω]]) εὐκόλως τρεπόμενος ἢ μεταβαλλόμενος, [[ἀγχίστροφος]], ἐπὶ τῶν Ἀθηναίων, Αἰλ. Ποικ. Ἱστ. 5. 13· [[εὐκίνητος]], [[ἐλαφρός]], ἐπὶ τῶν πιθήκων, ὁ αὐτ. π. Ζ. 5. 26· [[λόγος]] εὐτρ., [[δεξιός]], ἕτοιμος [[λόγος]] πρὸς ὑπεράσπισιν, Ἀριστοφ. Σφ. 469· - Ἐπίρρ. -λως, δεξιῶς, ἑτοίμως, [[ἄνευ]] σκαιότητος ἢ δυσκολίας, Θουκ. 2. 41. 2) ἕτοιμος πρὸς ἀπάντησιν, εὐφυής, [[ὀξύς]], [[ζωηρός]], Λατ. urbanus, facetus, lepitus, πρβλ. Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 2. 7, 13 ([[ἔνθα]] ἡ [[εὐτραπελία]] [[εἶναι]] [[μέση]] μεταξὺ ἀγροικίας καὶ βωμολοχίας, πρβλ. 4. 8, 3)· εὐτρ. παρὰ τὰς συνουσίας Πολύβ. 24. 5, 7· [[ἀλλά]], [[β]]) [[ὡσαύτως]] ἐπὶ κακῆς σημασίας, = [[βωμολόχος]], [[σκωπτικός]], [[φλύαρος]], ἀχρειολόγος, ὡς Ἰσοκρ. 149D, πρβλ. [[εὐτραπελία]] ἐν Ἐπιστ. Παύλ. π. Ἐφεσ. ε΄. 4· εὐτράπελόν ἐστι, μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., [[εἶναι]] γελοῖον ὅτι...., Πλούτ. 2. 1062Β. 2) [[δόλιος]], [[πανοῦργος]], [[ἔπος]] εὐτράπελον, «εὐτράπελον δέ, ἀπαίδευτον, αἰσχρόν, ὃ ἐκτρέψαιτο ἄν τις» (Σχόλ.), Πινδ. ΙΙ. 4. 186· μὴ δολωθῇς, ὦ φίλος, εὐτραπέλοις κέρδεσσ’, μὴ ἀπατηθῇς, ὦ φίλε (Ἰέρων), ὑπὸ τῆς ἀπατηλῆς κολακείας καὶ φιλοκερδείας τῶν αὐλικῶν κολάκων, [[αὐτόθι]] 1. 178.

|sltr=[[εὐτράπελος]], [[varia lectio|v.l.]] (P. 1.92), (P. 4.105) v. [[ἐντράπελος]].

|ftr='''εὐτράπελος''': {eutrápelos}<br />'''Meaning''': [[gewandt]], [[witzig]] mit [[εὐτραπελία]] [[Gewandtheit]], [[witziges Wesen]] (att. hell. u. spät);<br />'''Derivative''': denominatives Verb [[εὐτραπελεύομαι]] [[gewandt]], [[witzig sein]] (Plb., D. S.); auch -ίζομαι = lat. ''iocor'' (Dosith.) mit -ισμός (''Et''. ''Gud''.).<br />'''Etymology''': Eig. [[sich leicht wendend]], Zusammenbildung aus εὖ und [[τραπεῖν]], -έσθαι mittels des λο-Suffixes (Schwyzer 483f., Chantraine Formation 243). Vgl. [[εὐτρόχαλος]] und [[εὐπέμπελος]].<br />'''Page''' 1,595