διάπυρος: Difference between revisions

|Definition=ον, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">red-hot</b>, Anaxag.A.1,al., Hp.<b class="b2">Aër</b>. 17, <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>631</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>954a18</span>; σίδηρος <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Fr.</span>346b</span>; <b class="b3">διάπυρα, τά,</b> <b class="b2">embers</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>58c</span>; <b class="b2">extremely hot</b>, πέτραι δ. ὑπὸ τοῦ ἡλίου <span class="bibl">Porph. <span class="title">Abst.</span>1.13</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">inflamed</b>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>18</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> metaph., <b class="b2">ardent, fiery</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>615e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>783a</span> (Sup.); <b class="b3">δ. πρὸς ὀργήν, πρὸς δόξαν</b>, Plu.2.577a, <span class="bibl"><span class="title">Luc.</span>4</span>; ἐραστής <span class="bibl">Procop.<span class="title">Pers.</span>2.12</span>; δ. μῖσος <span class="bibl">Plu.<span class="title">Arat.</span>3</span>. Adv. <b class="b3">-ρως</b> <b class="b2">ardently</b>, προσέχειν σχολῇ εὐσεβείας <span class="bibl">Jul.<span class="title">Ep.</span>89a</span>; ἐρασθῆναί τινος <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>2.4</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">using fire</b>, χρεία <span class="bibl">Max.Tyr.10.8</span>.</span>

{{ls

|lstext='''διάπῠρος''': -ον, [[διάθερμος]], [[ὑπέρθερμος]], Ἀναξαγ. παρὰ Ξεν. Ἀπομν. 4. 7, 7, Ἱππ. Ἀέρ. 291, Εὐρ. Κύκλ. 631, Ἀριστ. Προβλ. 30. 1. 2) πεφλογισμένος, Ἱππ. Ἀρχ. Ἰητρ. 15. 3) μεταφ., [[θερμός]], [[ἔνθερμος]], [[πλήρης]] πάθους, Πλάτ. Πολ. 615Ε, Νόμ. 783Α· δ. πρὸς ὀργήν, πρὸς δόξαν Πλούτ. 2. 577Α, κτλ.· οὕτω, δ. [[μῖσος]], ἔρωτες ὁ αὐτ. Ἀράτ. 3 καὶ 15.

|btext=ος, ον :<br /><b>1</b> fortement chauffé;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> enflammé, ardent.<br />'''Étymologie:''' [[διά]], [[πῦρ]].

{{DGE

|dgtxt=(διάπῠρος) -ον<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[ígneo]], [[encendido]], [[al rojo vivo]], [[βόθρος]] Hp.<i>Mul</i>.2.133, χαλκίον ... διάπυρον ποιέουσαι Hp.<i>Aër</i>.17, cf. Alex.129.7, [[δαλός]] E.<i>Cyc</i>.631, μύδροι Arist.<i>Mu</i>.395^b23, cf. Luc.<i>Icar</i>.20, D.L.2.8 (= Anaxag.A 1.8), λίθος καὶ σίδηρος διάπυρα γενόμενα Arist.<i>Pr</i>.954^a18, cf. Porph.<i>Abst</i>.1.13, Hsch., χύτραι Thphr.<i>Lap</i>.54, ὀβελίσκοι Thphr.<i>Ign</i>.57, καυτήριον Luc.<i>Apol</i>.2, πηλός Posidon.231, ὀφρύες ref. a taludes con solfataras, Str.5.4.6, ὁ πόρος οὗτος ... δ. ἐστι ese camino es volcánico</i> Str.5.4.9, ἀστραπαί I.<i>AI</i> 6.27, κάμινον LXX 3<i>Ma</i>.6.6, [[ἄνθραξ]] D.C.47.49.3, ξύλα D.C.56.29.3<br /><b class="num">•</b>[[incandescente]] φάσκων δὲ τὸν ἥλιον λίθον διάπυρον εἶναι X.<i>Mem</i>.4.7.7, (πῦρ) διάπυρα ποιῆσαι καὶ τῆς γῆς μόριά τινα Anaxag. en Ach.Tat.<i>Intr.Arat</i>.11.<br /><b class="num">2</b> [[muy caliente]] [[ἀήρ]] Democr.B 5.1, Hp.<i>Flat</i>.8<br /><b class="num">•</b>subst. τὰ διάπυρα [[las ascuas]] Pl.<i>Ti</i>.58c<br /><b class="num">•</b>medic. [[inflamado por el calor]] ῥίς Hp.<i>VM</i> 18, cf. Gal.12.1003, 1004<br /><b class="num">•</b>[[febril]] νόσος Sch.Pi.<i>O</i>.3.111b, cf. 117.<br /><b class="num">3</b> [[de aspecto o color de fuego]] (ἄνδρες) διάπυροι ἰδεῖν (hombres) de aspecto de fuego</i> Pl.<i>R</i>.615e, de un tipo de plantas, Thphr.<i>HP</i> 4.7.3.<br /><b class="num">4</b> fig. de pers. [[ardiente]], [[fogoso]] ἄνδρες Pl.<i>Lg</i>.783a, ἄνθρωποι Plu.2.577a, <i>Luc</i>.4, ἐχθροί Plu.2.74c, ἐραστής Procop.<i>Pers</i>.2.12.9, cf. Men.<i>Dysc</i>.183, Iul.<i>Ep</i>.89a.453d, Vett.Val.14.3, de abstr. μῖσος Plu.<i>Arat</i>.3, ἔρωτες Plu.2.406a, ἵμερος Dam.<i>Fr</i>.139<br /><b class="num">•</b>neutr. como adv. ὀξύ τε καὶ διάπυρον ἐνεῖδεν Hld.3.11.2<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ διάπυρον [[ardor]] Longin.12.3.<br /><b class="num">II</b> [[del fuego]], [[que usa fuego]] χρεία Max.Tyr.4.8.<br /><b class="num">III</b> adv. -ως [[ardientemente]] δ. ἠράσθη Ael.<i>VH</i> 2.4.

{{elnl

|elnltext=διάπυρος -ον [διά, πῦρ] roodgloeiend; subst.. τὰ διάπυρα gloeiende houtskool Plat. Tim. 58c. geneesk. ontstoken. overdr.: fel, woest:. ἄνδρες... διάπυροι ἰδεῖν vervaarlijk uitziende mannen Plat. Resp. 615e; μῖσος felle haat Plut. Arat. 3.1.

{{elru

|elrutext='''διάπῠρος:''' <b class="num">1)</b> горящий, пылающий ([[δαλός]] Eur.);<br /><b class="num">2)</b> раскаленный, огненный ([[λίθος]] Xen.; μύδροι Arst.; [[σίδηρος]] Plut.);<br /><b class="num">3)</b> пламенный, страстный ([[ἄνδρες]] Plat., Plut.; ἤθη Plut.): δ. πρὸς ὀργήν Plut. вспыльчивый;<br /><b class="num">4)</b> жаркий, знойный (ξηροὶ καὶ διάπυροι τόποι τῆς οἰκουμένης Plut.).