3,253,640
edits
ἀλφάνω: Difference between revisions
m
LSJ1 replacement
(1a) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (20 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=ἀλφᾰ́νω | ||
|Medium diacritics=ἀλφάνω | |Medium diacritics=ἀλφάνω | ||
|Low diacritics=αλφάνω | |Low diacritics=αλφάνω | ||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=alfano | |Transliteration C=alfano | ||
|Beta Code=a)lfa/nw | |Beta Code=a)lfa/nw | ||
|Definition=[ᾰν] (ἀλφαίνω | |Definition=[ᾰν] ([[ἀλφαίνω]] ''EM''72.39, Aët.13.133), Hom. only in aor. 2 [[ἦλφον]], cf. ''IG''1.53a15, Plu.2.668c: pres., E.''Med.''297, ''Fr.''326 (nowhere else in Trag.), Ar.''Fr.''324, Eup.258, Men.362:—<br><span class="bld">A</span> [[bring in]], [[yield]], [[fetch]], ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι Od.17.250; ὁ δ' ὑμῖν μυρίον ὦνον ἄλφοι 15.452, cf. 20.383; ἑκατόμβοιον δέ τοι ἦλφον Il.21.79; <b class="b3">ὁπόσην ἂν ἄλφῃ μίσθωσιν τὸ τέμενος</b> ''IG'' [[l.c.]], cf. Plu. [[l.c.]]: metaph., <b class="b3">φθόνον ἀλφάνειν</b> to [[incur]] [[envy]], E.''Med.''297.<br><span class="bld">II</span> = [[ἐναλλάσσω]], [[change]], Aët. [[l.c.]] (cf. Skt. arghás '[[price]]'). | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [-ᾰ-]<br /><b class="num">1</b> [[producir]], [[valer]] esp. de un rescate c. ac. y dat. ἑκατόμβοιον δέ τοι ἦλφον te produje el valor de cien bueyes</i>, <i>Il</i>.21.19, de la [[venta]] de un [[esclavo]] ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι para que me valga mucho ganado o [[cereal]]</i>, <i>Od</i>.17.250, ([[παῖς]]) ὁ δ' ὑμῖν μυρίον ὦνον ἄλφοι os produciría (la venta de un esclavo) una ganancia incalculable</i>, <i>Od</i>.15.453, cf. [[κέ]] τοι ἄξιον ἄλφοι <i>Od</i>.20.383<br /><b class="num">•</b>sólo c. ac. en el [[grito]] del rematador en la subasta de esclavos τί ἀλφάνει; ¿cuánto vale?</i>, ¿qué oferta hay?</i> Ar.<i>Fr</i>.318, cf. Eup.258<br /><b class="num">•</b>[[costar]], [[pagarse por]] (τιμή) ὅσην οὐκ ἂν [[ἑκατόμβη]] ... ἄλφοι Plu.2.668c<br /><b class="num">•</b>sent. dud. ἣν δῆλον οὔτι [[νυμφίος]] τε ἀλφάνει Men.<i>Fr</i>.302<br /><b class="num">•</b>de alquileres ὁπόσην δ' ἂν ἄλφɛ̄ι μίσθοσιν τὸ [[τέμενος]] <i>IG</i> 1<sup>2</sup>.94.15 (V a.C.).<br /><b class="num">2</b> [[ganar]] οὐδὲν ἀλφάνουσ' ἔτι nada ganan ya</i> E.<i>Fr</i>.326.2<br /><b class="num">•</b>fig. φθόνον πρὸς ἀστῶν ἀλφάνουσι se ganan la [[envidia]] de sus [[conciudadano]]s</i> E.<i>Med</i>.297.<br /><b class="num">3</b> [[hallar]] Hsch.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Deriv. de la r. *<i>alg<sup>u̯</sup>h</i>- < *<i>H2elg<sup>u̯</sup>h</i>- / <i>H2olg<sup>u̯</sup>h</i>- ‘[[conseguir]]’, ‘[[ganar]]’ que se encuentra en ai. <i>arhati</i> ‘[[ganar]]’, <i>arghás</i> ‘[[valor]]’, ‘[[precio]]’, lituan. <i>algà</i> ‘[[jornal]]’, ‘[[salario]]’; dentro del gr., [[ἀλφή]] ‘[[ganancia]]’, [[ἀλφεσίβοιος]] ‘[[cuyo precio es de muchos bueyes]]’. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0111.png Seite 111]] VLL. auch ἀλφαίνω, erkl. [[εὑρίσκω]], Hom. nur aor. 2, viermal, Iliad. 21, 79 ἑκατόμβοιον δέ τοι ἦλφον, brachte ich dir ein; Od. 15, 453 ὁ δ' ὕμιν μυρίον ὦνον ἄλφοι; 17, 250 ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι; 20, 383 τοὺς ξείνους ἐν νηὶ πολυκλήιδι βαλόντες ἐς Σικελοὺς πέμψωμεν, [[ὅθεν]] κέ τοι ἄξιον ἄλφοι, der sing. auffallend, die Verse 381 – 383 sind unächt, das ἄλφοι war formelhaft geworden u. ward vom Nachdichter unpassend gebraucht, intransit. = einkommen möchte, oder mit Bezug auf den einen der ξεῖνοι, welcher zu der Rede Anlaß gab. – Praes. Eur. Med. 297 φθόνον πρὸς ἀστῶν ἀλφάνουσι, sich zuziehen; frgmtt. comicc. bei Suid.; Arist. frg. εἶπέν μ' ὁ [[κήρυξ]], [[οὗτος]] ἀλφάνει heißt wohl: der hat es erstanden; B. A. 382 erkl. εὑρίσκειν u. führt aus Eupol. an ἀποκηρύξει τις ὅ τι ἂν ἀλφάνῃ, quovis pretio. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0111.png Seite 111]] VLL. auch ἀλφαίνω, erkl. [[εὑρίσκω]], Hom. nur aor. 2, viermal, Iliad. 21, 79 ἑκατόμβοιον δέ τοι ἦλφον, brachte ich dir ein; Od. 15, 453 ὁ δ' ὕμιν μυρίον ὦνον ἄλφοι; 17, 250 ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι; 20, 383 τοὺς ξείνους ἐν νηὶ πολυκλήιδι βαλόντες ἐς Σικελοὺς πέμψωμεν, [[ὅθεν]] κέ τοι ἄξιον ἄλφοι, der sing. auffallend, die Verse 381 – 383 sind unächt, das ἄλφοι war formelhaft geworden u. ward vom Nachdichter unpassend gebraucht, intransit. = einkommen möchte, oder mit Bezug auf den einen der ξεῖνοι, welcher zu der Rede Anlaß gab. – Praes. Eur. Med. 297 φθόνον πρὸς ἀστῶν ἀλφάνουσι, sich zuziehen; frgmtt. comicc. bei Suid.; Arist. frg. εἶπέν μ' ὁ [[κήρυξ]], [[οὗτος]] ἀλφάνει heißt wohl: der hat es erstanden; B. A. 382 erkl. εὑρίσκειν u. führt aus Eupol. an ἀποκηρύξει τις ὅ τι ἂν ἀλφάνῃ, quovis pretio. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>ao.2</i> [[ἦλφον]];<br />gagner, obtenir ; procurer : τινί τι qch à qqn ; φθόνον ἀλφάνειν EUR exciter l'envie.<br />'''Étymologie:''' R. Ἀλφ chercher à se procurer ; cf. <i>lat.</i> [[labor]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἀλφάνω:''' (φᾰ) (aor. [[ἦλφον]], opt. [[ἄλφοιμι]])<br /><b class="num">1</b> [[добывать]]; [[доставлять]], [[приносить]] (τί τινι Hom., Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[навлекать на себя]] (φθόνον πρὸς ἀστῶν Eur.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἀλφάνω''': [ᾰν], [[ὡσαύτως]] (ἀναφέρεται ἐν τῷ Ἐτυμ. Μ. 72. 39) ἀλφαίνω: ἀόρ. [[ἦλφον]], εὐκτ. ἄλφοιμι: ὁ Ὅμηρ. μεταχειρίζεται μὸνον τὸν ἀόρ. ἀλλ’ ὁ ἐνεστὼς ἀπαντᾷ ἐν Εὐρ. Μήδ. 298 ([[οὐδαμοῦ]] ἀλλαχοῦ παρὰ Τραγ.), Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 308, Εὔπολ. ἐν «Ταξιάρχοις» 12, Μένανδρ. ἐν «Ὁμοπατρίοις» 3. Ἐπ. [[ῥῆμα]] (ἐν χρήσει παρὰ Πλουτ. 2. 668C) = [[φέρω]], [[εὑρίσκω]], κομίζομαι, κτῶμαι, ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι, Ὀδ. Ρ. 250· ὁ δ’ ὑμῖν μύριον ὦνον ἄλφοι, Ο. 452· πρβλ. Υ. 383· ἑκατόμβοιον δέ τοι [[ἦλφον]], Ἰλ. Φ. 79: - μεταφ., φθόνον ἀλφάνειν, ἐπισπᾶσθαι τὸν φθόνον, Εὐρ. ἔνθ’ ἄνωτ. (ἐκ τῆς √ΑΛΦ παράγονται [[ὡσαύτως]] αἱ λέξ. [[ἀλφή]], [[ἀλφηστής]], [[ἀλφεσίβοιος]], κτλ.: πρβλ. Σανσκρ. rabh (desiderare, κτλ.,) sam-rabh (compotem esse)· Λατ. labor, κτλ. Γοτθ. arbaiths ([[κόπος]]), arbaidjan (κοπιᾶν)· Παλ. Ὑψ. Γερμ. arabeit (arbeit), κτλ.· [[ὥστε]] ἡ πρώτη [[ἔννοια]] φαίνεται νὰ [[εἶναι]] ἡ τοῦ κόπου, κτᾶσθαι διὰ τοῦ κόπου· πρβλ. [[ἀλφηστής]]). | |lstext='''ἀλφάνω''': [ᾰν], [[ὡσαύτως]] (ἀναφέρεται ἐν τῷ Ἐτυμ. Μ. 72. 39) ἀλφαίνω: ἀόρ. [[ἦλφον]], εὐκτ. ἄλφοιμι: ὁ Ὅμηρ. μεταχειρίζεται μὸνον τὸν ἀόρ. ἀλλ’ ὁ ἐνεστὼς ἀπαντᾷ ἐν Εὐρ. Μήδ. 298 ([[οὐδαμοῦ]] ἀλλαχοῦ παρὰ Τραγ.), Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 308, Εὔπολ. ἐν «Ταξιάρχοις» 12, Μένανδρ. ἐν «Ὁμοπατρίοις» 3. Ἐπ. [[ῥῆμα]] (ἐν χρήσει παρὰ Πλουτ. 2. 668C) = [[φέρω]], [[εὑρίσκω]], κομίζομαι, κτῶμαι, ἵνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι, Ὀδ. Ρ. 250· ὁ δ’ ὑμῖν μύριον ὦνον ἄλφοι, Ο. 452· πρβλ. Υ. 383· ἑκατόμβοιον δέ τοι [[ἦλφον]], Ἰλ. Φ. 79: - μεταφ., φθόνον ἀλφάνειν, ἐπισπᾶσθαι τὸν φθόνον, Εὐρ. ἔνθ’ ἄνωτ. (ἐκ τῆς √ΑΛΦ παράγονται [[ὡσαύτως]] αἱ λέξ. [[ἀλφή]], [[ἀλφηστής]], [[ἀλφεσίβοιος]], κτλ.: πρβλ. Σανσκρ. rabh (desiderare, κτλ.,) sam-rabh (compotem esse)· Λατ. labor, κτλ. Γοτθ. arbaiths ([[κόπος]]), arbaidjan (κοπιᾶν)· Παλ. Ὑψ. Γερμ. arabeit (arbeit), κτλ.· [[ὥστε]] ἡ πρώτη [[ἔννοια]] φαίνεται νὰ [[εἶναι]] ἡ τοῦ κόπου, κτᾶσθαι διὰ τοῦ κόπου· πρβλ. [[ἀλφηστής]]). | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=only aor. [[ἦλφον]], opt. ἄλφοι, 3 pl. [[ἄλφοιν]], Od. 20.383: [[yield]], [[bring]]; μῦρίον ὦνον, ‘an [[immense]] [[price]],’ Od. 15.453, cf. Il. 21.79. | |auten=only aor. [[ἦλφον]], opt. ἄλφοι, 3 pl. [[ἄλφοιν]], Od. 20.383: [[yield]], [[bring]]; μῦρίον ὦνον, ‘an [[immense]] [[price]],’ Od. 15.453, cf. Il. 21.79. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
| Line 29: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἀλφάνω:''' (√<i>ΑΛΦ</i>)· αόρ. | |lsmtext='''ἀλφάνω:''' (√<i>ΑΛΦ</i>)· αόρ. βʹ [[ἦλφον]], ευκτ. <i>ἄλφοιμι</i>· [[φέρνω]], [[βρίσκω]], κομίζομαι, [[αποκτώ]], σε Όμηρ.· μεταφ., <i>φθόνον ἀλφάνειν</i>, [[υφίσταμαι]] ζήλια, φθόνο, σε Ευρ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[earn]], [[fetch]] (E.)<br />Other forms: | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[earn]], [[fetch]] (E.)<br />Other forms: [[ἀλφαίνω]] (H., EM); Aor. [[ἀλφεῖν]] (Hom.)<br />Compounds: [[ἀλφεσίβοιος]] <b class="b2">bringing in (many) oxen</b> [[of girls]]; type [[τερψίμβροτος]], with shortening for <b class="b3">*ἀλφησι-</b> as in [[ἑλκεσίπεπλος]].<br />Derivatives: [[ἀλφή]] [[produce]], [[gain]] (Lyc.)<br />Origin: IE [Indo-European] [32] <b class="b2">*h₂elgʷʰ-</b> [[earn]]<br />Etymology: The thematic aorist [[ἀλφεῖν]] agrees, except for the accent, with Skt. <b class="b2">árhati</b> [[earn]] (<b class="b2">*h₂elgʷʰ-</b>). [[ἀλφή]] corresponds with Lith. <b class="b2">algà</b> [[wages]], but they are prob. independent formations. The Greek aor. from zero grade <b class="b2">*h₂l̥gʷʰ-</b>. - On [[ἀλφαίνω]] = [[ἀμείβω]] in Aetius s. Benvenist, Année sociolog. 1951, 19-20.<br />See also: [[ἀλφηστής]] | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 41: | Line 41: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἀλφάνω''': (Kom., E.), ἀλφαίνω (H., ''EM''),<br />{alphánō}<br />'''Forms''': Aor. ἀλφεῖν (seit Hom.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[verdienen]], [[erwerben]].<br />'''Derivative''': Ableitung: [[ἀλφή]] [[Erwerb]] (Lyk.), [[ἄλφησις]] (Gloss.).<br />'''Etymology''' : Hierher oder zu [[ἄλφι]] das in Opposition zu [[ὠμηστής]] gebildete [[ἀλφηστής]] in dem ep. Ausdruck [[ἀνέρες]] [[ἀλφησταί]] (Od. u. a.), auch als Fischname (Epich. u. a.), mit [[ἀλφηστικός]] (Arist. u. a.), vgl. Strömberg Fischnamen 56L, wo Zusammenhang mit ἀλφαίνω im Sinn von [[ἀμείβω]], [[ἀντικαταλλάσσω]] (unverwandt; zu [[ἀλφός]]?) vermutet wird. Der thematische Aorist ἀλφεῖν fällt bis auf den Akzent lautlich mit aind. ''árhati'' [[verdienen]] zusammen und hatte vielleicht vor dem Aufkommen von [[ἀλφάνω]] präsentische Geltung. [[ἀλφή]] stimmt formal ganz zu lit. ''algà'' [[Lohn]], ist aber damit nicht urverwandt, sondern parallele griechische Neubildung. Nach Fraenkel Gnonom 22, 236 enthalten die griech. Wörter sonant. ''l̥'' im Gegensatz zu der Vollstufe (''el''-, ''ol''-) der indoir. und balt. Wörter. — Ausführlich über [[ἀλφάνω]] Froehde BB 3, 12f.<br />'''Page''' 1,81 | |ftr='''ἀλφάνω''': (Kom., E.), ἀλφαίνω (H., ''EM''),<br />{alphánō}<br />'''Forms''': Aor. ἀλφεῖν (seit Hom.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[verdienen]], [[erwerben]].<br />'''Derivative''': Ableitung: [[ἀλφή]] [[Erwerb]] (Lyk.), [[ἄλφησις]] (Gloss.).<br />'''Etymology''': Hierher oder zu [[ἄλφι]] das in Opposition zu [[ὠμηστής]] gebildete [[ἀλφηστής]] in dem ep. Ausdruck [[ἀνέρες]] [[ἀλφησταί]] (Od. u. a.), auch als Fischname (Epich. u. a.), mit [[ἀλφηστικός]] (Arist. u. a.), vgl. Strömberg Fischnamen 56L, wo Zusammenhang mit ἀλφαίνω im Sinn von [[ἀμείβω]], [[ἀντικαταλλάσσω]] (unverwandt; zu [[ἀλφός]]?) vermutet wird. Der thematische Aorist ἀλφεῖν fällt bis auf den Akzent lautlich mit aind. ''árhati'' [[verdienen]] zusammen und hatte vielleicht vor dem Aufkommen von [[ἀλφάνω]] präsentische Geltung. [[ἀλφή]] stimmt formal ganz zu lit. ''algà'' [[Lohn]], ist aber damit nicht urverwandt, sondern parallele griechische Neubildung. Nach Fraenkel Gnonom 22, 236 enthalten die griech. Wörter sonant. ''l̥'' im Gegensatz zu der Vollstufe (''el''-, ''ol''-) der indoir. und balt. Wörter. — Ausführlich über [[ἀλφάνω]] Froehde BB 3, 12f.<br />'''Page''' 1,81 | ||
}} | }} | ||