3,274,873
edits
πέλμα: Difference between revisions
m
LSJ1 replacement
(9) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (27 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=pelma | |Transliteration C=pelma | ||
|Beta Code=pe/lma | |Beta Code=pe/lma | ||
|Definition=ατος, τό, < | |Definition=-ατος, τό,<br><span class="bld">A</span> [[sole of the foot]], Hippon ap.Menon.''Iatr.'' 11.30, [[LXX]] ''Es.''4.17 (13.13), ''PMag.Par.'' 1.320, Ael.''NA'' 14.3, Artem.5.81; of camels, Hdn.4.15.3; but τὰ [[πέλματα τῶν δακτύλων]] = [[fingertips]], Alex.Aphr. ''Pr.''1.46.<br><span class="bld">2</span> [[sole of the shoe]], Hp.''Mochl.''32, Aen.Tact.31.4, Herod. 7.116, Nic.''Fr.''85.6, Plb. 12.6.4; συάγρεα πέλματα ''PCair.Zen.''692.18 (iii B. C.).<br><span class="bld">II</span> [[stalk]] of apples and pears, ''Gp.'' 10.25.1. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0551.png Seite 551]] τό, die Sohle am Fuße, Sp.; von Kameelen sagt Hdn. 4, 15, 8 [[μάλιστα]] ἔχουσαι ἁπαλὰ τὰ πέλματα; Medic.; auch am Schuh, τῶν ὑποδημάτων, Pol. 12, 6, 4; Eratosth. bei Pol. 7, 90 u. a. Sp. – In Geopon. auch der Stiel an der Birne u. dem Apfel. – Uebb. das Aeußerste von einer Sache, Sp. | |||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ατος (τό) :<br />[[plante des pieds]].<br />'''Étymologie:''' [[πέλω]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=πέλμα -ατος, τό zool (van een voet of een schoen). | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''πέλμα:''' ατος τό подошва (τῶν ὑποδημάτων Polyb.). | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=το, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> η [[κάτω]] στηρικτική [[επιφάνεια]] [[κάθε]] ποδιού που εκτείνεται από την [[πτέρνα]] ώς τα δάκτυλα, η [[πατούσα]] («ηὐδόκουν φελεῖν πέλματα ποδῶν αὐτοῦ πρὸς σωτηρίαν Ἰσραήλ», ΠΔ)<br /><b>2.</b> το [[κάτω]] [[μέρος]] του υποδήματος, η [[σόλα]] («τοὺς Λοκροὺς εἰς τὰ πέλματα τῶν ὑποδημάτων ἐμβάλλοντας γῆν», <b>Πολ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>(οικοδ.)</b> η [[βάση]] μιας κολόνας κατασκευασμένης από οπλισμένο [[σκυρόδεμα]], αλλ. πέδιλο<br /><b>2.</b> [[πλάκα]] με την οποία εδράζεται στο [[δάπεδο]] μια [[μηχανή]]<br /><b>3.</b> [[εσωτερικός]] [[πάτος]] που μπαίνει σε [[υπόδημα]]<br /><b>4.</b> η [[κάτω]] [[επιφάνεια]] του ποδιού ή της οπλής τών ζώων<br /><b>5.</b> μεταλλικό [[στέλεχος]] που μοιάζει με το [[πέλμα]] του ποδιού ανθρώπου και χρησιμεύει για χειρισμό ενός μοχλού με το [[πόδι]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> η [[κονίστρα]] ή η [[πλατεία]] του ιπποδρόμου ή του αμφιθεάτρου<br /><b>2.</b> [[έδαφος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. <i>πέλ</i>-<i>μα</i> (<b>πρβλ.</b> <i>δέρ</i>-<i>μα</i>, [[έρμα]]) ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>pel</i>- «[[περιτυλίγω]], [[περικαλύπτω]]» και συνδέεται με: αγγλοσαξ. <i>filmen</i>, λατ. <i>pellis</i> «[[δέρμα]]» (με [[επίθημα]] -<i>η</i>-), αρχ. ισλδ. <i>fjall</i>, αρχ. άνω γερμ. <i>fel</i>, -<i>lles</i>. Ο τ. συνδέεται πιθ. με τη λ. [[πέλτη]]]. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''πέλμα''': τό, τὸ [[ὑποκάτω]] τοῦ ποδὸς [[μέρος]], ἡ «πατοῦνα», Αἰλ. π. Ζ. 14. 3, Ἀρτεμίδ. 4. 24., 5. 81· τὰ π. τῶν δακτύλων Ἀλεξ. Ἀφρ. Προβλ. 1. 46· ἐπὶ καμήλων, Ἡρῳδιαν. 4. 15. 2) τὸ [[κάτω]] δέρμα τοῦ ὑποδήματος, «πατοῦνα», Ἱππ. Μοχλ. 858, Πολύβ. 12. 6, 4, πρβλ. Νίκ. παρ’ Ἀθην. 370Α. ΙΙ. ὁ [[μίσχος]] τῶν μήλων καὶ [[ἀπίων]], Γεωπ. 10. 25, 1. ΙΙΙ. ἡ [[κονίστρα]] ἢ ἡ [[πλατεῖα]] τοῦ ἱπποδρομίου ἢ τοῦ ἀμφιθεάτρου, Λεόντ. Κύπρ. 1716Β, Χρον. Πασχ. 208, Μαλαλ. 175, 10. (Ἡ [[ἐτυμολογία]] [[ἀμφίβολος]]). | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[sole of the foot or shoe]] (Hippon., Hp., LXX, hell.).<br />Compounds: As 2. member in <b class="b3">βαθύ-</b>, <b class="b3">δί-</b>, <b class="b3">μονό-πελμος</b> (AP, Edict. Diocl.).<br />Derivatives: From it <b class="b3">κατα-πελματόομαι</b> to [[be soled]] (LXX), [[πελματίζω]] [[to sole]] (pap. VIp), [[to sleek the soles]] (Anon. on EM 659, 43).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [804] <b class="b2">*pel-</b> [[hide]]<br />Etymology: Formation like [[δέρμα]] and other full-grade verbal nouns with <b class="b3">μα-</b>suffix, with a westgerm. word for [[skin]], [[pellicle]] mainly formally identical: OS [[filmen]], OFris. [[filmene]], OS. [[æger-felma]] [[pellicle of an egg]]. Beside it, in suffix quite deviating, other words for [[skin etc]] like Lat. [[pellis]] (s. <b class="b3">πελλο-φόρος</b> [[pellarius]] Gloss.), Germ., e.g. OHG [[fel]], [[-lles]], all prob. with [[n-]]suffix as several ablauting Slav. and Balt. words, e.g. Russ. [[plená]], Lith. <b class="b2">plėnė̃</b>. Different again e.g. Lith. <b class="b2">plėvė̃</b> [[fine thin skin]]. From Greek one might also consider <b class="b3">ἐρυσί-πελας</b> n. [[name of a skin-disease]] (s. v.); so [[πέλμα]]: [[πέλας]] like [[δέρμα]]: [[δέρας]]? A corresponding primary verb is however inknown. -- Further, partly unselected and uncertain material w. lit. in WP. 2, 58f., Pok. 803f., W.-Hofmann s. [[pellis]]; morpholog. speculations in Specht Ursprung 141 a. 182. Cf. [[πέλτη]], also [[ἐπίπλοον]] and [[σπολάς]]. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''πέλμα''': {pélma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Sohle am Fuß oder Schuh]] (Hippon., Hp., LXX, hell. u. sp.).<br />'''Composita''': Als Hinterglied in βαθύ-, δί-, [[μονόπελμος]] (''AP'', ''Edict''. ''Diocl''.).<br />'''Derivative''': Davon [[καταπελματόομαι]] [[besohlt werden]] (LXX), [[πελματίζω]] [[besohlen]] (Pap. VI<sup>p</sup>), [[die Sohle glätten]] (Anon. zu ''EM'' 659, 43).<br />'''Etymology''': Bildung wie [[δέρμα]] und andere hochstufige Verbalnomina mit μα-Suffix, mit einem westgerm. Wort für [[Haut]], [[Häutchen]] in der Hauptsache formal identisch: ags. ''filmen'', afries. ''filmene'', ags. ''æger''-''felma'' [[Eihäutchen]]. Daneben, im Suffix ganz abweichend, andere Wörter für [[Haut]], [[Häutchen]], [[Fell]] wie lat. ''pellis'' (wozu πελλοφόρος [[pellarius]] Gloss.), germ., z.B. ahd. ''fel'', -''lles'', alle wohl mit ''n''-Suffix wie mehrere damit ablautende slav. und balt. Wörter, z.B. russ. ''plená'', lit. ''plėnė̃''. Noch anders z. B. lit. ''plėvė̃'' [[feine dünne Haut]]. Aus dem Griech. kommt noch in Betracht [[ἐρυσίπελας]] n. ‘N. einer Hautkrankheit’ (s. d.); somit [[πέλμα]]: [[πέλας]] wie [[δέρμα]]: [[δέρας]]? Ein entsprechendes primäres Verb ist indessen nicht bekannt. — Weiteres, z. T. ungesichtetes und unsicheres Material m. Lit. bei WP. 2, 58f., Pok. 803f., W.-Hofmann s. ''pellis''; morphologische Spekulationen bei Specht Ursprung 141 u. 182. Vgl. [[πέλτη]], auch [[ἐπίπλοον]] und [[σπολάς]].<br />'''Page''' 2,499-500 | |||
}} | }} | ||