3,274,916
edits
ἰοχέαιρα: Difference between revisions
m
LSJ1 replacement
(Bailly1_3) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (25 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=iocheaira | |Transliteration C=iocheaira | ||
|Beta Code=i)oxe/aira | |Beta Code=i)oxe/aira | ||
|Definition=ἡ, ( | |Definition=ἡ, ([[ἰός]] A)<br><span class="bld">A</span> [[arrow-pourer]], [[shooter of arrows]], [[epithet]] of Artemis, Il.5.53, etc.; ἰ. παρθένος Pi.''P.''2.9: as [[substantive]], Ἰοχέαιρα Il.21.480, Od. 11.198, ''Schwyzer'' 758 (vi B.C.), ''IG''14.1389i53; later ἰ. φαρέτρα ''AP'' 6.9 (Mnasalc.).<br><span class="bld">II</span> ([[ἰός]] B) [[poison-shedding]], of serpents, Nic.''Fr.'' 33. (<b class="b3">-χέϝαιρα</b> from [[χέω]], not as expld. by Apollon.Lex. etc. from [[χαίρω]].) [ῑ as in [[ἰός]]: yet ῐ in Pi.l.c.] | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1257.png Seite 1257]] ἡ, 1) Beiwort der Artemis, Iliad. 5, 53, die pfeilfrohe, besser wohl die Pfeile ausgießende, Pfeile schießende, vgl. Iliad. 15, 590 ἐπὶ δὲ Τρῶές τε καὶ Ἕκτωρ ἠχῇ θεσπεσίῃ βέλεα στονόεντα χέοντο; ohne den Namen Artemis Iliad. 21, 480 Odyss. 11, 198, vgl. vs. 172; – Pind. P. 2, 9 [wo ι kurz ist]; [[φαρέτρα]] Mnasale. 6 (VI, 9). – 2) Beiw. der Schlange, die giftfrohe, besser wohl die Gift ausgießende, Nic. bei Ath. III, 99 b. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1257.png Seite 1257]] ἡ, 1) Beiwort der Artemis, Iliad. 5, 53, die pfeilfrohe, besser wohl die Pfeile ausgießende, Pfeile schießende, vgl. Iliad. 15, 590 ἐπὶ δὲ Τρῶές τε καὶ Ἕκτωρ ἠχῇ θεσπεσίῃ βέλεα στονόεντα χέοντο; ohne den Namen Artemis Iliad. 21, 480 Odyss. 11, 198, vgl. vs. 172; – Pind. P. 2, 9 [wo ι kurz ist]; [[φαρέτρα]] Mnasale. 6 (VI, 9). – 2) Beiw. der Schlange, die giftfrohe, besser wohl die Gift ausgießende, Nic. bei Ath. III, 99 b. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ας (ἡ) :<br /><i>adj. f.</i><br />qui lance des traits (Artémis) ; ἡ Ἰοχέαιρα IL la déesse qui lance des traits (Artémis).<br />'''Étymologie:''' [[ἰός]], [[χέω]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἰοχέαιρα:''' (ῑο, у Pind. ῐο) ἡ [[ἰός]] I] стрелометательница ([[Ἄρτεμις]] Hom.; [[παρθένος]] Pind.; [[φαρέτρα]] Anth.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἰοχέαιρα''': ἡ, ἡ χέουσα, ἐκτοξεύουσα βέλη, ἐπίθετον τῆς Ἀρτέμιδος, Ἰλ. Ε. 53, κλ.· [[ὡσαύτως]] ὡς οὐσιαστ., Ἰοχέαιρα = Ἄρτεμις, Ἰλ. Φ. 480, Ὀδ. Λ. 198· - βραδύτερον, ἰοχ. [[φαρέτρα]] Ἀνθ. Π. 6. 9. ΙΙ. (ἰός ΙΙ. 2) ἡ χύνουσα ἰόν, δηλητήριον, «Νίκανδρος ὁ [[Κολοφώνιος]] ἰοχέαιραν τὴν ἀσπίδα τὸ [[ζῷον]] (εἶπε)» Ἀθήν. 99Β. (Τὸ δεύτερον [[μέρος]] τῆς λέξεως [[εἶναι]]: -χέϝαιρα, ἀναμφιβόλως ἐκ τῆς √ΧΕϜ ἤ ΧΕΥ, χέω, [[οὐχί]], ὡς κοινῶς νομίζεται, ἐκ [[χαίρω]]). ῑ ὡς ἐν τῷ ἰός· ἀλλ’ [[ὅμως]] ῐ ἐν Πινδ. Π. 2. 16. - Καθ’ Ἡσύχ.: «[[ἰοχέαιρα]]· [[τοξοφόρος]]. ἤ ἰοὺς χέουσα. ἢ ἰσχυρά. ἢ βέλεσι χαίρουσα». | |lstext='''ἰοχέαιρα''': ἡ, ἡ χέουσα, ἐκτοξεύουσα βέλη, ἐπίθετον τῆς Ἀρτέμιδος, Ἰλ. Ε. 53, κλ.· [[ὡσαύτως]] ὡς οὐσιαστ., Ἰοχέαιρα = Ἄρτεμις, Ἰλ. Φ. 480, Ὀδ. Λ. 198· - βραδύτερον, ἰοχ. [[φαρέτρα]] Ἀνθ. Π. 6. 9. ΙΙ. (ἰός ΙΙ. 2) ἡ χύνουσα ἰόν, δηλητήριον, «Νίκανδρος ὁ [[Κολοφώνιος]] ἰοχέαιραν τὴν ἀσπίδα τὸ [[ζῷον]] (εἶπε)» Ἀθήν. 99Β. (Τὸ δεύτερον [[μέρος]] τῆς λέξεως [[εἶναι]]: -χέϝαιρα, ἀναμφιβόλως ἐκ τῆς √ΧΕϜ ἤ ΧΕΥ, χέω, [[οὐχί]], ὡς κοινῶς νομίζεται, ἐκ [[χαίρω]]). ῑ ὡς ἐν τῷ ἰός· ἀλλ’ [[ὅμως]] ῐ ἐν Πινδ. Π. 2. 16. - Καθ’ Ἡσύχ.: «[[ἰοχέαιρα]]· [[τοξοφόρος]]. ἤ ἰοὺς χέουσα. ἢ ἰσχυρά. ἢ βέλεσι χαίρουσα». | ||
}} | }} | ||
{{ | {{Slater | ||
| | |sltr=<b>ῐοχέαιρα</b> archeress, [[epithet]] of [[Artemis]]. [[ἰοχέαιρα]] [[παρθένος]] (P. 2.9) | ||
}} | |||
{{eles | |||
|esgtx=[[disparadora de flechas]] | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=<b>(I)</b><br />[[ἰοχέαιρα]], ἡ (Α)<br /><b>1.</b> (επίθ. της Αρτέμιδος) αυτή που εκτοξεύει βέλη, η τοξεύτρια («[[ἰοχέαιρα]] [[παρθένος]]», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>ως κύρ. όν.</b> <i>ἡ Ἰοχέαιρα</i><br />η Άρτεμις<br /><b>3.</b> αργότ. και επίθ. της φαρέτρας) αυτή που εκχύνει τα βέλη («[[ἰοχέαιρα]] [[φαρέτρα]]», <b>Ανθ. Παλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ἰός</i> (ΙΙ) <span style="color: red;">+</span> -<i>χέαιρα</i>. Το β' συνθετικό <span style="color: red;"><</span> <i>χέω</i> κατ' [[αναλογία]] [[προς]] τα <i>γέρ</i>-<i>αιρα</i>, <i>χίμ</i>-<i>αιρα</i> ή από αμάρτυρο ρηματικό παρ. <i>χεFαρ</i>. Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]] -<i>χέαιρα</i> <span style="color: red;"><</span> [[χείρ]], [[οπότε]] η [[δομή]] του συνθ. [[είναι]] ανάλογη του αρχ. ινδ. <i>isu</i>-<i>hasta</i>- «που κρατάει [[βέλος]] στο [[χέρι]] του». Η [[άποψη]] αυτή [[ωστόσο]] δεν ερμηνεύει το [[ἰοχέαιρα]] (ΙΙ)·].<br /><b>(II)</b><br />[[ἰοχέαιρα]], ἡ (Α)<br />(ως επίθ. του φιδιού [[ασπίς]]) αυτή που εκχύνει [[δηλητήριο]] («ἰοχέαιραν τἠν ἀσπίδα τὸ [[ζῷον]]», <b>Νίκ.</b>)<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ἰός</i> (ΙΙΙ) <span style="color: red;">+</span> -<i>χέαιρα</i>. Βλ. [[ιοχέαιρα]] (Ι)]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἰοχέαιρα:''' [ῑ], ἡ, αυτή που ρίχνει βέλη, [[τοξοβόλος]], επίθ. της Άρτεμης, σε Όμηρ. (πιθ. από το [[χέω]], όχι από το [[χαίρω]]). | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: adj..<br />Meaning: attribute of Artemis, also used as substantive (Hom.; Pi. P. 2, 9 [with shortening of the <b class="b3">ἰ-</b>], poet. inscr.), also of the [[φαρέτρα]] (AP 6, 9); also name of the viper (Nic. Fr. 33).<br />Origin: IE [Indo-European] [16] <b class="b2">*h₂isu-</b> [[arrow]] and [447] <b class="b2">*ǵʰesr-</b> [[hand]]<br />Etymology: Since antiquity mostly explained as <b class="b2">shaking out arrows, arrow-shootress, from ἰός arrow</b> and [[χέω]], cf. [[δούρατ]]' <b class="b3">ἔχευαν Ε</b> 618; through learned play by Nic. referring to [[ἰός]] [[poison]]. The 2. member was shaped after [[χίμαιρα]], [[γέραιρα]] a. o. (Schwyzer 452 a. 475, Chantraine Formation 104); as it never existed as an independent word, it cannot be seen whether it is derived from an <b class="b3">ρ-</b>stem <b class="b3">*χέϜ-αρ</b> (Benveniste Origines 27) or from an <b class="b3">ν-</b>stem ([[πίειρα]] : [[πίων]], [[πέπειρα]] : [[πέπων]]). - However, Heubeck Beitr. z. Namenforschung 7, 275ff. derived it (with Pisani; objections by Belardi Doxa 3, 208, Fraenkel Ling. Posn. 4, 96) from [[ἰός]] and [[χείρ]] as <b class="b2">who has the arrow(s) in her hand</b>; this is supported by Skt. formations, e. g. <b class="b2">íṣu-hasta-</b> [[who holds an arrow in the hand]], <b class="b2">śūla-hasta-</b> <b class="b2">... a lance in ...</b>. On the formal aspects s. on [[χείρ]] (s. v.). - Not with Ehrlich Sprachgeschichte 48 as <b class="b2">crying (a) hunting cry</b> from [[ἰά]] [[cry]] and a verb [[call]] (Skt. <b class="b2">hávate</b>); cf. Kretschmer Glotta 4, 350. Also R. Schmitt, Dicht. u. Dichterspr. 177ff. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=ἰ¯ο-χέαιρα, ἡ,<br />[[arrow]]-pourer, [[shooter]] of arrows, of [[Artemis]], Hom. [Prob. from χέω, not from [[χαίρω]].] | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''ἰοχέαιρα''': {iokhéaira}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': Attribut der Artemis, auch substantivisch gebraucht (Hom.; Pi. ''P''. 2, 9 [mit Kürzung des ἰ-], poet. Inschr.), auf die [[φαρέτρα]] übertragen (''AP'' 6, 9); auch Ben. der Viper (Nik. ''Fr''. 33).<br />'''Etymology''' : Seit dem Altertum gewöhnlich als [[Pfeile ausschüttend]], [[Pfeilschützin]] erklärt, von [[ἰός]] [[Pfeil]] und [[χέω]], vgl. δούρατ’ ἔχευαν Ε 618; durch gelehrte Spielerei von Nik. auf [[ἰός]] [[Gift]] bezogen. Das Hinterglied ist nach [[χίμαιρα]], [[γέραιρα]] u. a. geformt (Schwyzer 452 u. 475, Chantraine Formation 104); da es als selbständiges Wort nie existiert hat, ist nicht zu entscheiden, ob es auf einen ρ-Stamm *χέϝαρ (Benveniste Origines 27) oder auf einen ν-Stamm ([[πίειρα]] : [[πίων]], [[πέπειρα]] : [[πέπων]]) zurückzuführen ist. — Dagegen nach Heubeck Beitr. z. Namenforschung 7, 275ff. (mit Pisani; Einwände bei Belardi Doxa 3, 208, Fraenkel Ling. Posn. 4, 96) von [[ἰός]] und [[χείρ]] als ‘die den Pfeil (die Pfeile) in der Hand hält’; für diese Deutung sprechen namentlich ähnliche aind. Bildungen, z. B. ''íṣu''-''hasta''- [[der einen Pfeil in der Hand hält]], ''śūla''-''hasta''- [[der eine Lanze in der Hand hält]]. Zum Formalen s. zu [[χείρ]]. — Nicht mit Ehrlich Sprachgeschichte 48 als [[Jagdruf gellend]] von ἰά [[Geschrei]] und einem Verb [[rufen]] (aind. ''hávate''); vgl. Kretschmer Glotta 4, 350.<br />'''Page''' 1,731-732 | |||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=ἡ [[disparadora de flechas]] ref. a Hécate-Selene-Ártemis ἐνεύχομαί σοι, ..., τλητή, δολόεσσα, ἀτασθάλη, ἀκτινοχαῖτι, ἰ. <b class="b3">a ti te suplico, paciente, astuta, presuntuosa, de radiante cabello, disparadora de flechas</b> P IV 2287 <θύω σοι> τόδ' ἄρωμα, Διὸς τέκος, ἰ., Ἄρτεμι <b class="b3">te ofrezco esta hierba aromática, hija de Zeus, disparadora de flechas, Ártemis</b> P IV 2523 P IV 2853 δεῦρ', Ἑκάτη, γιγάεσσα, ..., ἰ., ἀδμήτη <b class="b3">aquí, Hécate, gigantesca, disparadora de flechas, indomable</b> P IV 2716 τοὔνεκα σε κλῄζουσι Ἑκάτην, πολυώνυμε, Μήνην, ..., ἅτ' Ἄρτεμιν ἰοχέαιραν <b class="b3">por ello te llaman Hécate, que tienes muchos nombres, Mene, Ártemis disparadora de flechas</b> P IV 2817 | |||
}} | }} | ||