μορύσσω: Difference between revisions

← Older edit

μορύσσω (view source)

Revision as of 10:25, 25 August 2023

3,376 bytes added , 25 August 2023

m

LSJ1 replacement

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,274,216

edits

@@ Line 8: / Line 8: @@
 |Transliteration C=morysso
 |Beta Code=moru/ssw
-|Definition=Ep. Verb, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> = [[μολύνω]], <b class="b2">soil, defile</b>, in pf. part. Pass. <b class="b3">μεμορυγμένα</b> (v.l. [[μεμορυχμένα]] in Od. and Nic.), [εἵματα] καπνῷ <span class="bibl">Od.13.435</span>; Ὀδυσῆα μ. αἵματι <span class="bibl">Q.S.5.450</span>; <b class="b3">μέλαν κυάνοιο . . μ. ἄνθος</b> black <b class="b2">mixed</b> with blue, <span class="bibl">Opp.<span class="title">C.</span>3.39</span>; <b class="b3">μ. ἀφρῷ, ὄξει</b>, <span class="bibl">Nic.<span class="title">Al.</span>318</span>, <span class="bibl">330</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> = [[μωλύνω]] <span class="bibl">1</span>, <b class="b3">μελισσάων καμάτῳ ἔνι παῦρα μορύξαις</b> (aor. opt.) <b class="b3">ῥίζεα</b> ib. <span class="bibl">144</span> (cf. Sch.).</span>
+|Definition=Ep. Verb,<br><span class="bld">A</span> = [[μολύνω]], [[soil]], [[defile]], in pf. part. Pass. [[μεμορυγμένα]] ([[varia lectio|v.l.]] [[μεμορυχμένα]] in Od. and Nic.), [εἵματα] καπνῷ Od.13.435; Ὀδυσῆα μ. αἵματι Q.S.5.450; <b class="b3">μέλαν κυάνοιο… μ. ἄνθος</b> black [[mixed]] with blue, Opp.''C.''3.39; <b class="b3">μ. ἀφρῷ, ὄξει</b>, Nic.''Al.''318, 330.<br><span class="bld">II</span> = [[μωλύνω]] ''1'', <b class="b3">μελισσάων καμάτῳ ἔνι παῦρα μορύξαις</b> (aor. opt.) [[ῥίζεα]] ib. 144 (cf. Sch.).
 }}
 {{pape
 |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0208.png Seite 208]] be lud ein, verunreinigen; εἵματα ῥυπόωντα, κακῷ μεμορυγμένα καπνῷ, Od. 13, 435; sp. D., wie Opp. Cyn. 3, 39; Nic. Al. 144 in allgemeiner Bdtg, [[μέλαν]] κυάνοιο μεμορυγμένον [[ἄνθος]], schwarz mit blau gemischte Farbe.
+}}
+{{bailly
+|btext=<i>seul. ao. Act. et pf. Pass.</i> μεμορυγμένος;<br />[[noircir]], [[tacher]], [[souiller]].<br />'''Étymologie:''' DELG peu clair.
+}}
+{{elru
+|elrutext='''μορύσσω:''' [[делать черным]], [[покрывать сажей]], [[копотью]] ([[μεμορυγμένος]] или μεμορυχμένος καπνῷ Hom.).
 }}
 {{ls
-|lstext='''μορύσσω''': Ἐπικ. [[ῥῆμα]], = [[μολύνω]], παῦρα μορύξαις (ἀόρ. εὐκτ.) Νικ. Ἀλεξιφ. 144· - ἀλλαχοῦ μόνον κατὰ μετοχ. παθητ. πρκμ., μεμορυγμένα [εἵματα] καπνῷ Ὀδ. Ξ. 435· Ὀδυσῆα κεῖσθαι ὀϊόμενος μεμορυγμένον αἵματι πολλῷ Κόϊντ. Σμ. 5. 450· [[μέλαν]] κυάνοιο... μεμ. [[ἄνθος]], [[μέλαν]] μεμιγμένον [[μετὰ]] κυανοῦ, Ὀππ. Κυν. 3. 39· μ. ἀφρῷ, ὄξει Νικ. Ἀλεξιφ. 318. 330.
+|lstext='''μορύσσω''': Ἐπικ. [[ῥῆμα]], = [[μολύνω]], παῦρα μορύξαις (ἀόρ. εὐκτ.) Νικ. Ἀλεξιφ. 144· - ἀλλαχοῦ μόνον κατὰ μετοχ. παθητ. πρκμ., μεμορυγμένα [εἵματα] καπνῷ Ὀδ. Ξ. 435· Ὀδυσῆα κεῖσθαι ὀϊόμενος μεμορυγμένον αἵματι πολλῷ Κόϊντ. Σμ. 5. 450· [[μέλαν]] κυάνοιο... μεμ. [[ἄνθος]], [[μέλαν]] μεμιγμένον μετὰ κυανοῦ, Ὀππ. Κυν. 3. 39· μ. ἀφρῷ, ὄξει Νικ. Ἀλεξιφ. 318. 330.
-}}
-{{bailly
-|btext=<i>seul. ao. Act. et pf. Pass.</i> μεμορυγμένος;<br />noircir, tacher, souiller.<br />'''Étymologie:''' DELG peu clair.
 }}
 {{Autenrieth
@@ Line 23: / Line 26: @@
 }}
 {{grml
-|mltxt=[[μορύσσω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[μολύνω]], [[λερώνω]], [[βρομίζω]]<br /><b>2.</b> [[αναμιγνύω]], [[ανακατώνω]]<br /><b>3.</b> [[μωλύνω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Οι τ. [[μορύσσω]] και <i>μόρυχος</i> εμφανίζουν πιθ. την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>mor</i>(-<i>u</i>-) της ΙΕ ρίζας <i>mer</i>- «σκούρα χρώματα, βρόμικη [[κηλίδα]]» (με [[παρέκταση]] -<i>u</i>-) και συνδέονται πιθ. με σλαβικές λέξεις με σημ. «[[αλείφω]], [[λερώνω]]» (<b>[[πρβλ]].</b> ρωσ. <i>mara</i>-<i>ju</i>,-<i>ti</i> «[[ρυπαίνω]]», <i>maraška</i> «[[κηλίδα]]» και ίσως με τα [[μόρτος]], [[μόρφνος]]). Η λ. [[μορύσσω]], που εμφανίζει εκφραστικό [[επίθημα]] -<i>σσω</i>, [[είναι]] πιθ. μετονοματικό παράγωγο του <i>μόρυχος</i>, που εμφανίζει εκφραστικό [[επίθημα]] -<i>χος</i> (<b>[[πρβλ]].</b> [[βόστρυχος]], <i>ήσυ</i>-<i>χος</i>). Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], ο τ. <i>μόρυχος</i> θεωρείται υποχωρητ. παρ. του [[μορύσσω]].
+|mltxt=[[μορύσσω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[μολύνω]], [[λερώνω]], [[βρομίζω]]<br /><b>2.</b> [[αναμιγνύω]], [[ανακατώνω]]<br /><b>3.</b> [[μωλύνω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Οι τ. [[μορύσσω]] και <i>μόρυχος</i> εμφανίζουν πιθ. την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>mor</i>(-<i>u</i>-) της ΙΕ ρίζας <i>mer</i>- «σκούρα χρώματα, βρόμικη [[κηλίδα]]» (με [[παρέκταση]] -<i>u</i>-) και συνδέονται πιθ. με σλαβικές λέξεις με σημ. «[[αλείφω]], [[λερώνω]]» ([[πρβλ]]. ρωσ. <i>mara</i>-<i>ju</i>,-<i>ti</i> «[[ρυπαίνω]]», <i>maraška</i> «[[κηλίδα]]» και ίσως με τα [[μόρτος]], [[μόρφνος]]). Η λ. [[μορύσσω]], που εμφανίζει εκφραστικό [[επίθημα]] -<i>σσω</i>, [[είναι]] πιθ. μετονοματικό παράγωγο του <i>μόρυχος</i>, που εμφανίζει εκφραστικό [[επίθημα]] -<i>χος</i> ([[πρβλ]]. [[βόστρυχος]], <i>ήσυ</i>-<i>χος</i>). Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], ο τ. <i>μόρυχος</i> θεωρείται υποχωρητ. παρ. του [[μορύσσω]].
 }}
 {{lsm
 |lsmtext='''μορύσσω:''' = [[μολύνω]], [[λερώνω]], [[κηλιδώνω]], [[στιγματίζω]]: μτχ. Παθ. παρακ., <i>μεμορυγμένα καπνῷ</i>, σε Ομήρ. Οδ.
+}}
+{{etym
+|etymtx=Meaning: only ptc. pf. [[μεμορυχμένος]] ([[varia lectio|v.l.]] <b class="b3">-γ-</b>) [[defiled]], [[blackened]] (ν 435, Nic., Q. S., Opp.), also opt. aor. 2. sg. [[μορύξαις]] [[one should besmear]] (Nic. Al. 144).<br />Derivatives: Beside [[μορυχώτερον]] comp. as adv. [[darker]] ([[varia lectio|v.l.]] in Arist. Metaph. 987 a 10), [[Μόρυχος]] surn. of Dionysos in Sicily (Sophr. 94; as his face was besmeart with yeast at the wine-harvest ), also name of a tragic poet (Ar.) with <b class="b3">Μορυχία οἰκία</b> (Pl. Phdr. 227b); s. Praechter Herm. 42, 647. On [[Μόρυχος]] cf. [[ἥσυχος]], [[βόστρυχος]] uad the popular words in <b class="b3">-χος</b>, s. Chantraine Form. 402 ff.; a backformation from [[μορύσσω]] (with anal. <b class="b3">-ύσσω</b>, Schwyzer 733) is possible.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: On [[Μόρυχος]] cf. [[ἥσυχος]], [[βόστρυχος]] and the popular words in <b class="b3">-χος</b>, s. Chantraine Form. 402 ff.; a backformation from [[μορύσσω]] (with anal. <b class="b3">-ύσσω</b>, Schwyzer 733) is possible. Possible Greek cognates are mentioned under [[μόρφνος]] (s..); outside Greek some Slavic words for <b class="b2">smear etc.</b> may be considered, e.g. Russ. <b class="b2">mará-ju</b>, <b class="b2">-tь</b> [[smear]], [[stain etc.]] (IE <b class="b2">mōr-</b>), s. Vasmer [[sub verbo|s.v.]] with more forms. Uncertain considerations from Armenian (after H. Petersson LUÅ 1916, 40) in WP. 2, 280, Pok. 734, Hofmann Et. Wb. s. v. Other combinations (to [[μύρον]], [[σμύρις]]; after L. Meyer 4, 404f., Torp in Fick 3, 527) in Bq. - If the word is Pre-Greek, it could stand for <b class="b3">*μαρυ-</b>.
+}}
+{{mdlsj
+|mdlsjtxt=[[μορύσσω]], = [[μολύνω]]<br />to [[soil]], [[stain]], [[defile]]: perf. [[pass]]. [[part]]. μεμορυγμένα καπνῷ Od.
+}}
+{{FriskDe
+|ftr='''μορύσσω''': {morússō}<br />'''Forms''': nur im Ptz. Pf. μεμορυχμένος ([[varia lectio|v.l.]] -γ-); auch Opt. Aor. 2. sg. μορύξαις [[man soll beschmieren]] (Nik. ''Al''. 144).<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[beschmutzt]], [[geschwärzt]] (ν 435, Nik., Q. S., Opp.),<br />'''Derivative''': Daneben μορυχώτερον Komp. als Adv. [[dunkler]] ([[varia lectio|v.l.]] in Arist. ''Metaph''. 987 a 10), [[Μόρυχος]] Bein. des Dionysos in Sizilien (Sophr. 94; weil sein Gesicht bei der Weinlese mit Hefe beschmiert wurde), auch N. eines tragischen Dichters (Ar.) mit Μορυχία [[οἰκία]] (Pl. ''Phdr''. 227b); s. Praechter Herm. 42, 647. Zu [[Μόρυχος]] vgl. [[ἥσυχος]], [[βόστρυχος]] und die volkstümlichen Wörter auf -χος bei Chantraine Form. 402 ff.; eine Rückbildung aus [[μορύσσω]] (rnit anal. -ύσσω, Schwyzer 733) ist nicht ausgeschlossen.<br />'''Etymology''': Denkbare griech. Verwandte sind zu [[μόρφνος]] (s.d.) erwähnt; außerhalb des Griech. kommen einige slavische Wörter für [[schmieren]] in Betracht, z.B. russ. ''mará''-''ju'', -''tь'' [[schmieren]], [[sudeln]] (idg. ''mōr''-), s. Vasmer [[sub verbo|s.v.]] m. Lit. und weiteren Formen. Unsicheres aus dem Armen. usw. (nach H. Petersson LUÅ 1916, 40) bei WP. 2, 280, Pok. 734, Hofmann Et. Wb. s. v. Andere Kombinationen (zu [[μύρον]], [[σμύρις]]; nach L. Meyer 4, 404f., Torp bei Fick 3, 527 u.a.) bei Bq.<br />'''Page''' 2,257
 }}