3,277,020
edits
κορδύλη: Difference between revisions
m
LSJ1 replacement
m (Text replacement - "head-dress" to "headdress") |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (7 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=kordyli | |Transliteration C=kordyli | ||
|Beta Code=kordu/lh | |Beta Code=kordu/lh | ||
|Definition=[ῡ, cf. Lat. < | |Definition=[ῡ, cf. Lat.<br><span class="bld">A</span> [[cordyla]], Mart.3.2.4, al.: κορδύλα ''EM''485.39], ἡ, [[club]], [[cudgel]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">2</span> [[bump]], [[swelling]], Semon.35, ''EM''310.49.<br><span class="bld">II</span> [[wrap]]ping for the [[head]], [[headdress]], in [[Cyprian]], Sch.Ar. ''Nu.''10, ''EM''310.51.<br><span class="bld">III</span> = [[σκορδύλη]], Str.12.3.19; [[κορύδυλις]] [ρῠ] in Numen. ap. Ath.7.304e. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ης (ἡ) :<br />[[bosse]].<br />'''Étymologie:''' DELG origine obscure. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=ἡ, <i>Kolbe, [[Keule]], VLL – [[Beule]], [[Geschwulst]]</i>, [[ἔπαρμα]], <i>B.A</i>. 105. – <i>Eine [[Kopfbedeckung]], [[Kopfputz]]</i>, [[zyprisch]], <i>Schol. Ar. Nub</i>. 10; vgl. ἐγκορδυλάω. – <i>Eine [[kleine]] Thunfischart</i>, Strab. XII.549. Vgl. Ath. III.120e und VII.304e; wie σκοροδύλη. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''κορδύλη:''' (ῠ) ἡ шишка или шишковатая дубина. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''κορδύλη''': ῠ, ἡ, [[κορύνη]], [[ῥόπαλον]], Ἡσύχ.· ― [[ὡσαύτως]], ὅμοιον τῷ [[τύλη]], [[οἴδημα]], [[ὄγκωμα]], Λατ. tuber, tumor, Σιμωνίδ. Ἰαμβ. 10, Ἐτυμολ. Μέγ. 310. 50. ΙΙ. [[κάλυμμα]] τῆς κεφαλῆς, [[κεφαλόδεσμος]], ἐν τῇ Κυπριακῇ διαλέκτῳ, Σχόλ. εἰς Ἀριστοφ. Νεφ. 10, Ἐτυμολ. Μέγ. ἔνθ’ ἀνωτ.· ― [[ὅθεν]] ἐγκεκορδυλημένος παρ’ Ἀριστοφ. ἔνθ’ ἀνωτ. ΙΙΙ. = [[σκορδύλη]], Στράβ. 549, Δίφιλ. Σίφν. παρ’ Ἀθην. 120F· [[κορύδυλις]] Νουμήν. παρ’ Ἀθην. 306C. | |lstext='''κορδύλη''': ῠ, ἡ, [[κορύνη]], [[ῥόπαλον]], Ἡσύχ.· ― [[ὡσαύτως]], ὅμοιον τῷ [[τύλη]], [[οἴδημα]], [[ὄγκωμα]], Λατ. tuber, tumor, Σιμωνίδ. Ἰαμβ. 10, Ἐτυμολ. Μέγ. 310. 50. ΙΙ. [[κάλυμμα]] τῆς κεφαλῆς, [[κεφαλόδεσμος]], ἐν τῇ Κυπριακῇ διαλέκτῳ, Σχόλ. εἰς Ἀριστοφ. Νεφ. 10, Ἐτυμολ. Μέγ. ἔνθ’ ἀνωτ.· ― [[ὅθεν]] ἐγκεκορδυλημένος παρ’ Ἀριστοφ. ἔνθ’ ἀνωτ. ΙΙΙ. = [[σκορδύλη]], Στράβ. 549, Δίφιλ. Σίφν. παρ’ Ἀθην. 120F· [[κορύδυλις]] Νουμήν. παρ’ Ἀθην. 306C. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[κορδύλη]] και κορδύλα και [[κορύδυλις]], ἡ (Α)<br /><b>1.</b> [[ρόπαλο]], [[κορύνη]]<br /><b>2.</b> [[οίδημα]], όγκωμα, [[πρήξιμο]]<br /><b>3.</b> (στους Κυπρίους) [[κάλυμμα]] του κεφαλιού, [[καλύπτρα]], [[κεφαλόδεσμος]]<br /><b>4.</b> [[είδος]] του ψαριού τον(ν)ος, [[σκορδύλη]] («ἐπακολουθοῦν | |mltxt=[[κορδύλη]] και κορδύλα και [[κορύδυλις]], ἡ (Α)<br /><b>1.</b> [[ρόπαλο]], [[κορύνη]]<br /><b>2.</b> [[οίδημα]], όγκωμα, [[πρήξιμο]]<br /><b>3.</b> (στους Κυπρίους) [[κάλυμμα]] του κεφαλιού, [[καλύπτρα]], [[κεφαλόδεσμος]]<br /><b>4.</b> [[είδος]] του ψαριού τον(ν)ος, [[σκορδύλη]] («ἐπακολουθοῦν | ||
τες γὰρ ταῖς ἀγέλαις τῶν ιχθύων, κορδύλης τε καὶ θύννης καὶ αὐτῆς τῆς πηλαμύδος», <b>Στράβ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η [[σύνδεση]] με το [[κραδάω]] δεν φαίνεται να δικαιολογείται σημασιολογικά. Έχει θεωρηθεί [[επίσης]] [[προϊόν]] συμφυρμού τών [[κόνδυλος]] και [[κόρυς]] ή [[κορυφή]] ή [[κόρση]]. Η κατάλ. -<i>ύλη</i> ανήκει στην [[καθομιλουμένη]] [[γλώσσα]] ([[πρβλ]]. [[κανθύλη]], [[σχενδύλη]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κορδύλειος]], [[κορδύλος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κορδυβαλλώδης]] (<b>βλ.</b>λ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>κορδύλουρος</i>, <i>κορδυλοφόρος</i>]. | τες γὰρ ταῖς ἀγέλαις τῶν ιχθύων, κορδύλης τε καὶ θύννης καὶ αὐτῆς τῆς πηλαμύδος», <b>Στράβ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η [[σύνδεση]] με το [[κραδάω]] δεν φαίνεται να δικαιολογείται σημασιολογικά. Έχει θεωρηθεί [[επίσης]] [[προϊόν]] συμφυρμού τών [[κόνδυλος]] και [[κόρυς]] ή [[κορυφή]] ή [[κόρση]]. Η κατάλ. -<i>ύλη</i> ανήκει στην [[καθομιλουμένη]] [[γλώσσα]] ([[πρβλ]]. [[κανθύλη]], [[σχενδύλη]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κορδύλειος]], [[κορδύλος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[κορδυβαλλώδης]] (<b>βλ.</b>λ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>κορδύλουρος</i>, <i>κορδυλοφόρος</i>]. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
| Line 27: | Line 30: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''κορδύλη''': {kordú̄lē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[τύλη]], [[Geschwulst]], [[Beule]] (Semon. 35, ''EM''); N. einer Haartracht = att. [[κρωβύλος]] (Kreon ap. Sch. Ar. ''Nu''. 10, ''EM''); [[Keule]], [[κορύνη]], [[ῥόπαλον]] (H.),<br />'''Composita''' : als Vorderglied (mit Silbendissimilation) in [[κορδυβαλλῶδες]] ([[πέδον]], Luk. ''Trag''. 222) [[pavimentum]]; [[junger Thunfisch]] (Str., ''cordȳla'' Plin., Mart., ''cordula'' Apic.; zur Begriffsbestimmung Thompson Fishes s. v.), auch [[σκορδύλη]] (Arist.) und [[κορύδυλις]] (Numen. ap. Ath.)<br />'''Derivative''': Denominatives Ptz. ἐγκεκορδυλημένος [[εντετυλιγμένος]], [[eingewickelt]], [[zusammengerollt]] (Ar. ''Nu''. 10). Bildung wie [[κανθύλη]], [[σχενδύλη]] (Chantraine Formation 251), aber sonst dunkel. — Die Bed. [[junger Thun]] kann auf [[Keule]] zurückgehen, s. Strömberg Fischnamen 36; zur Nebenform mit σκ- Schwyzer 334; ob [[κορύδυλις]] ein anaptyktisches υ enthält (Strömberg a. a. O.) oder durch Anknüpfung an [[κόρυς]] u. Verw. verschuldet ist, mag dahingestellt sein.<br />'''Etymology''' : Was sich für eine Realität hinter dem Wort [[κορδύλη]] sonst verbirgt, entzieht sich unserer Kenntnis; vgl. indessen Bechtel Dial. 1, 450. Güntert Reimwortbildungen 117f. vermutet Kreuzung von [[κόνδυλος]] mit [[κόρυς]], [[κορυφή]], [[κόρση]], bzw. mit [[κορύνη]]. Die Verbindung mit [[κόρδαξ]], [[κραδάω]] (seit Curtius) schwebt semantisch in der Luft; eine Grundbedeutung "Gedrehtes" für [[κορδύλη]] im Sinn von ‘[[τύλη]], best. Haartracht’ (WP. 2, 567) ist nicht weniger willkürlich. Noch anders Persson Beiträge 1, 166 A. 4 (zu [[κόρθυς]] usw.). — Pelasgische Überlegungen bei v.Windekens Le Pélasgique 109.<br />'''Page''' 1,918 | |ftr='''κορδύλη''': {kordú̄lē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[τύλη]], [[Geschwulst]], [[Beule]] (Semon. 35, ''EM''); N. einer Haartracht = att. [[κρωβύλος]] (Kreon ap. Sch. Ar. ''Nu''. 10, ''EM''); [[Keule]], [[κορύνη]], [[ῥόπαλον]] (H.),<br />'''Composita''': als Vorderglied (mit Silbendissimilation) in [[κορδυβαλλῶδες]] ([[πέδον]], Luk. ''Trag''. 222) [[pavimentum]]; [[junger Thunfisch]] (Str., ''cordȳla'' Plin., Mart., ''cordula'' Apic.; zur Begriffsbestimmung Thompson Fishes s. v.), auch [[σκορδύλη]] (Arist.) und [[κορύδυλις]] (Numen. ap. Ath.)<br />'''Derivative''': Denominatives Ptz. ἐγκεκορδυλημένος [[εντετυλιγμένος]], [[eingewickelt]], [[zusammengerollt]] (Ar. ''Nu''. 10). Bildung wie [[κανθύλη]], [[σχενδύλη]] (Chantraine Formation 251), aber sonst dunkel. — Die Bed. [[junger Thun]] kann auf [[Keule]] zurückgehen, s. Strömberg Fischnamen 36; zur Nebenform mit σκ- Schwyzer 334; ob [[κορύδυλις]] ein anaptyktisches υ enthält (Strömberg a. a. O.) oder durch Anknüpfung an [[κόρυς]] u. Verw. verschuldet ist, mag dahingestellt sein.<br />'''Etymology''': Was sich für eine Realität hinter dem Wort [[κορδύλη]] sonst verbirgt, entzieht sich unserer Kenntnis; vgl. indessen Bechtel Dial. 1, 450. Güntert Reimwortbildungen 117f. vermutet Kreuzung von [[κόνδυλος]] mit [[κόρυς]], [[κορυφή]], [[κόρση]], bzw. mit [[κορύνη]]. Die Verbindung mit [[κόρδαξ]], [[κραδάω]] (seit Curtius) schwebt semantisch in der Luft; eine Grundbedeutung "Gedrehtes" für [[κορδύλη]] im Sinn von ‘[[τύλη]], best. Haartracht’ (WP. 2, 567) ist nicht weniger willkürlich. Noch anders Persson Beiträge 1, 166 A. 4 (zu [[κόρθυς]] usw.). — Pelasgische Überlegungen bei v.Windekens Le Pélasgique 109.<br />'''Page''' 1,918 | ||
}} | }} | ||