LSJ

γόμφος: Difference between revisions

Page Discussion

γόμφος (view source)

Revision as of 11:59, 4 September 2023

50 bytes added ,  4 September 2023
m
LSJ1 replacement
m (Text replacement - "(?s)({{LSJ.*}}\n)({{.*}}\n)({{DGE.*}}\n)" to "$1$3$2")
m (LSJ1 replacement)
 
(5 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=gomfos
|Transliteration C=gomfos
|Beta Code=go/mfos
|Beta Code=go/mfos
|Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[bolt]], for [[ship]]-[[building]], Od.5.248; for other uses, Hes. Op.431, A.Th.542; [[dowel]], SIG246ii40 (Delph., iv B. C.); γόμφοις καὶ περόνῃσιν ἀρηρότε Parm.1.20; γόμφῳ ἢ κόλλῃ ἢ ἁφῇ Arist.Ph.227a17, cf. Metaph.1052a24: generally, [[bond]], [[fastening]], as of the [[cross]]-[[rib]]s of [[Egyptian]] [[canoe]]s, Hdt.2.96; of the [[ankle]]-[[joint]], Arist.PA654b21; of the in visible [[bond]]s uniting the partieles of the [[body]], Pl.Ti.43a: metaph., γόμφοι [[κατάστοργος|κατάστοργοι]], of [[love]], Emp.87; τῶνδ' ἐφήλωται… γόμφος διαμπάξ these things are [[determined]], A.Supp.945:—acc. to EM238.4, γ. were prop. of [[wood]]; but cf. γ. χαλκοί IG9 (1).691 (Corc.), γ. σιδηροῖ Plb.13.7.9.<br><span class="bld">2</span> [[instrument]] for [[cautery]], Hippiatr.97.<br><span class="bld">3</span> = [[γομφίος]], Hsch.<br><span class="bld">II</span> [[sea]]-[[fish]] = [[γομφάριον]] ([[mullet]]), Gloss. (Cf.Skt. jámbhas '[[tooth]]', Lith. žam̃bas '[[edge]] of a [[beam]]', etc.)
|Definition=ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[bolt]], for [[ship]]-[[building]], Od.5.248; for other uses, Hes. Op.431, A.Th.542; [[dowel]], SIG246ii40 (Delph., iv B. C.); γόμφοις καὶ περόνῃσιν ἀρηρότε Parm.1.20; γόμφῳ ἢ κόλλῃ ἢ ἁφῇ Arist.Ph.227a17, cf. Metaph.1052a24: generally, [[bond]], [[fastening]], as of the [[cross]]-[[rib]]s of [[Egyptian]] [[canoe]]s, [[Herodotus|Hdt.]]2.96; of the [[ankle]]-[[joint]], Arist.PA654b21; of the in visible [[bond]]s uniting the partieles of the [[body]], Pl.Ti.43a: metaph., γόμφοι [[κατάστοργος|κατάστοργοι]], of [[love]], Emp.87; τῶνδ' ἐφήλωται… γόμφος διαμπάξ these things are [[determined]], A.Supp.945:—acc. to EM238.4, γ. were prop. of [[wood]]; but cf. γ. χαλκοί IG9 (1).691 (Corc.), γ. σιδηροῖ Plb.13.7.9.<br><span class="bld">2</span> [[instrument]] for [[cautery]], Hippiatr.97.<br><span class="bld">3</span> = [[γομφίος]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">II</span> [[sea]]-[[fish]] = [[γομφάριον]] ([[mullet]]), ''Glossaria'' (Cf.Skt. jámbhas '[[tooth]]', Lith. žam̃bas '[[edge]] of a [[beam]]', etc.)
}}
}}
{{DGE
{{DGE
Line 16: Line 16:
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0501.png Seite 501]] ὁ, VLL. [[σφήν]], Schol. Ar. Equ. 461 σφῆνες οἱ συνείροντες τὰς σανίδας, ein keilförmiger, starker Nagel, bes. zum Zusammenfügen des Schiffsgebälks, Od. 5, 248, [[ἅπαξ]] εἰρημέν.; Ap. Rh. 2, 613; vgl. Antiphil. 27 (IX, 306) [[γόμφος]] δ' [[οὐκέτι]] χαλκὸς ἐν ὁλκάσιν οὐδὲ [[σίδηρος]], ἀλλὰ λίνῳ τοίχων ἁρμονίη δέδεται, woraus, wie aus σιδηροῖ γ. Pol. 13, 7, 9 hervorgeht, daß sie nicht ausschließlich von Holz waren (vgl. [[ἧλος]]). Nagel am Pflug, Hes. O. 429; vgl. Agath. 30 (VI, 41); u. sonst Nagel, Aesch. Spt. 524; Plat. Tim. 43 a; Arist. Metaph. 9, 1 stellt κόλλῃ ἢ γόμφῳ ἢ συνδέσμῳ zusammen; Luc. Gall. 24 μοχλοί, γόμφοι, ἧλοι. – Bei Her. 2, 96 scheinen es Holzlatten zu sein, welche die Schiffsbretter zusammenhalten; Arist. de part. anim. 2, 9 braucht es von der Vergliederung zweier Knochen durch ein Sprungbein.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0501.png Seite 501]] ὁ, VLL. [[σφήν]], Schol. Ar. Equ. 461 σφῆνες οἱ συνείροντες τὰς σανίδας, ein keilförmiger, starker Nagel, bes. zum Zusammenfügen des Schiffsgebälks, Od. 5, 248, [[ἅπαξ]] εἰρημέν.; Ap. Rh. 2, 613; vgl. Antiphil. 27 (IX, 306) [[γόμφος]] δ' [[οὐκέτι]] χαλκὸς ἐν ὁλκάσιν οὐδὲ [[σίδηρος]], ἀλλὰ λίνῳ τοίχων ἁρμονίη δέδεται, woraus, wie aus σιδηροῖ γ. Pol. 13, 7, 9 hervorgeht, daß sie nicht ausschließlich von Holz waren (vgl. [[ἧλος]]). Nagel am Pflug, Hes. O. 429; vgl. Agath. 30 (VI, 41); u. sonst Nagel, Aesch. Spt. 524; Plat. Tim. 43 a; Arist. Metaph. 9, 1 stellt κόλλῃ ἢ γόμφῳ ἢ συνδέσμῳ zusammen; Luc. Gall. 24 μοχλοί, γόμφοι, ἧλοι. – Bei Her. 2, 96 scheinen es Holzlatten zu sein, welche die Schiffsbretter zusammenhalten; Arist. de part. anim. 2, 9 braucht es von der Vergliederung zweier Knochen durch ein Sprungbein.
}}
}}
{{ls
{{bailly
|lstext='''γόμφος''': ὁ, [[ἧλος]] ἐκ μετάλλου ἢ ξύλου, [[σφήν]], ἐν τῆ κατασκευῇ πλοίου, Ὀδ. Ε΄, 248· καὶ δι’ ἄλλας χρήσεις, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 429, Αἰσχύλ. Θήβ. 542·― [[καθόλου]], πᾶν [[εἶδος]] συνδέσμου ἢ ἀσφαλίσεως, ὡς ἐν Ἡροδ. 2. 96, γόμφοι, [[εἶναι]] τὰ τὰς πλευρὰς τῶν Αἰγυπτιακῶν λέμβων συνδέοντα ξύλα ἢ σανίδια· ἐν Ἀριστ. Ζ. Μ. 2. 9, 5, ἐπὶ τοῦ συνδέσμου τοῦ γόνατος, πρβλ. 4. 10, 60, Φυσ. 5. 3, 7·― μεταφ., τῶνδ’ ἐφήλωται… [[γόμφος]], ἴδε [[ἐφηλόω]].― Οἱ Γραμματικοὶ διακρίνουσι τὸ [[γόμφος]] ἀπὸ τοῦ [[ἧλος]], ὡς ἂν τὸ πρῶτον ἦτο ἐκ ξύλου, τὸ δὲ δεύτερον ἐκ μετάλλου· ἀλλὰ γόμφοι χαλκοῖ ἀπαντᾷ ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 1838. 11· γ. σιδηροῖ ἐν Πολυβ. 13. 7, 9· φαίνεται δὲ [[μᾶλλον]] ὅτι ἡ διαφορὰ ἦτο εἰς τὸ [[μέγεθος]], [[καθόσον]] ὁ [[γόμφος]] ἦτο μεγαλείτερος, ἴδε Σχόλ. εἰς Ἀριστοφ. Ἱππ. 463, καὶ πρβλ. Αἰσχύλ. ἔνθ’ ἀνωτ. 2) γραφικὸς [[στῦλος]], [[γραφίς]], Νόν. Εὐαγγ. κ. Ἰωάν. ιθ΄, 101. ΙΙ. [[εἶδος]] θαλασσίου ἰχθύος, ἴδε [[γομφάριον]]. (Ἴσως ἡ ἐξ ἀρχῆς [[σημασία]] ἦτο ἡ τοῦ ὀδόντος, πρβλ. [[γομφίος]], γάμφαι, γαμφηλή· Σανσκρ. ǵambhas (dens), ǵabh, gabh é, (capto)· Λιθ. gémbé (uncus).)
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> cheville (de fer <i>ou</i> de bois) pour lier ensemble les pièces d'un navire;<br /><b>2</b> [[latte]] <i>ou</i> traverse de bois pour soutenir les planches d'un navire.<br />'''Étymologie:''' DELG <i>skr.</i> jámbha « dent », d'où idée de « pointe, cheville ».
}}
{{elnl
|elnltext=[[γόμφος]] -ου, ὁ pin, nagel, bout, om iets vast te zetten, van hout of ijzer; uitbr. voor andere verbindingen:; ἀοράτοις... γόμφοις met onzichtbare nagels (om de deeltjes van het lichaam bij elkaar te houden) Plat. Tim. 43a; overdr.: γόμφοι... κατάστοργοι de spijkervaste banden van de liefde Emped. B 87.
}}
{{elru
|elrutext='''γόμφος:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> гвоздь, шип; болт, тж. колышек Hom., Hes., Aesch., Plat., Arst., Polyb., Luc.;<br /><b class="num">2</b> [[связывающая планка]], [[перемычка]], [[скрепа]]: περὶ γόμφους περιείρειν τὰ ξύλα Her. соединять бревна скрепами;<br /><b class="num">3</b> [[сочленение]] ([[ἀστράγαλος]] [[οἶον]] γ. Arst.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: peg, bolt, nail' (Od.); also a fish name (Gloss.; Strömberg Fischnamen 36), [[tooth]] (H.).<br />Derivatives: [[γομφίος]] ([[ὀδών]]) [[grinder-tooth]] (Ion.-Att.), [[γομφίτης]] [[kind of styrax]] (Aët.; Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 70), [[γομφάριον]] fish name (Sch.). - Denom. [[γομφόομαι]], <b class="b3">-όω</b> [[fasten with bolt or nails]] (A.) with [[γόμφωσις]] (Gal.), [[γόμφωμα]] [[frame-work]], [[peg]] (Plu.); [[γομφωτήρ]] [[shipbuilder]] (AP), [[γομφωτήριον]] [[tenon]] (Delos IIIa); <b class="b3">γομφωτικη τέχνη</b> [[shipbuilding]] (Pl.). - [[γομφιάζω]] [[have toothache]], [[gnash the teeth]] (LXX) with [[γομφιασμός]] (LXX) and [[γομφίασις]] (Dsc.).<br />Origin: IE [Indo-European] [369] <b class="b2">*ǵembh-</b>, <b class="b2">ǵombhos</b> <b class="b2">bite; cutting tooth</b><br />Etymology: Old word for [[tooth]], prob. [[cutting tooth]]: Skt. <b class="b2">jámbha-</b>, Alb. <b class="b2">dhëmb</b>, OCS <b class="b2">zǫbъ</b>, Latv. <b class="b2">zùobs</b>, Toch. A [[kam]], B [[keme]]; cf. <b class="b3">κόμβους ὀδόντας γομφίους</b> H. (Illyrian? Krahe IF 60, 297). With metaph. meaning, e. g. OHG [[kamb]] [[comb]], and Lith. <b class="b2">žam̃bas</b> [[sharp side]]. - On the deviant meaning in Greek (from the use of the cutting teeth as pegs) s. Porzig Gliederung 184f. - Verbs in Skt. iterative <b class="b2">jambháyati</b> [[grind]]; and Lith. <b class="b2">žembiù</b>, <b class="b2">žem̃bti</b> [[cut]], OCS <b class="b2">zębǫ</b> [[tear up]]; on the meanings see Narten KZ 79 (1965) 255ff..
}}
}}
{{bailly
{{mdlsj
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> cheville (de fer <i>ou</i> de bois) pour lier ensemble les pièces d'un navire;<br /><b>2</b> latte <i>ou</i> traverse de bois pour soutenir les planches d'un navire.<br />'''Étymologie:''' DELG <i>skr.</i> jámbha « dent », d'où idée de « pointe, cheville ».
|mdlsjtxt=[Prob. [[akin]] to [[γαμφηλαί]].]<br />a [[bolt]], for [[ship]]-[[building]], Od.; and for [[other]] uses, Hes., Aesch.:—[[generally]], any [[bond]] or [[fastening]], of the [[cross]]-ribs of canoes, Hdt.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 31: Line 40:
|lsmtext='''γόμφος:''' ὁ, [[καρφί]], μεταλλικό ή ξύλινο, για τη [[ναυπήγηση]] πλοίων, σε Ομήρ. Οδ.· και για άλλες χρήσεις, σε Ησίοδ., Αισχύλ.· γενικά, [[κάθε]] είδος συνδέσμου ή ασφάλειας· λέγεται για τα ξύλα ή τις σανίδες που συνδέουν τις πλευρές των αιγυπτιακών λέμβων, σε Ηρόδ. (πιθ. συγγενές προς το [[γαμφηλαί]]).
|lsmtext='''γόμφος:''' ὁ, [[καρφί]], μεταλλικό ή ξύλινο, για τη [[ναυπήγηση]] πλοίων, σε Ομήρ. Οδ.· και για άλλες χρήσεις, σε Ησίοδ., Αισχύλ.· γενικά, [[κάθε]] είδος συνδέσμου ή ασφάλειας· λέγεται για τα ξύλα ή τις σανίδες που συνδέουν τις πλευρές των αιγυπτιακών λέμβων, σε Ηρόδ. (πιθ. συγγενές προς το [[γαμφηλαί]]).
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''γόμφος:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> гвоздь, шип; болт, тж. колышек Hom., Hes., Aesch., Plat., Arst., Polyb., Luc.;<br /><b class="num">2)</b> [[связывающая планка]], [[перемычка]], [[скрепа]]: περὶ γόμφους περιείρειν τὰ ξύλα Her. соединять бревна скрепами;<br /><b class="num">3)</b> [[сочленение]] ([[ἀστράγαλος]] [[οἶον]] γ. Arst.).
|lstext='''γόμφος''': ὁ, [[ἧλος]] ἐκ μετάλλου ἢ ξύλου, [[σφήν]], ἐν τῆ κατασκευῇ πλοίου, Ὀδ. Ε΄, 248· καὶ δι’ ἄλλας χρήσεις, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 429, Αἰσχύλ. Θήβ. 542·― [[καθόλου]], πᾶν [[εἶδος]] συνδέσμου ἢ ἀσφαλίσεως, ὡς ἐν Ἡροδ. 2. 96, γόμφοι, [[εἶναι]] τὰ τὰς πλευρὰς τῶν Αἰγυπτιακῶν λέμβων συνδέοντα ξύλα ἢ σανίδια· ἐν Ἀριστ. Ζ. Μ. 2. 9, 5, ἐπὶ τοῦ συνδέσμου τοῦ γόνατος, πρβλ. 4. 10, 60, Φυσ. 5. 3, 7·― μεταφ., τῶνδ’ ἐφήλωται… [[γόμφος]], ἴδε [[ἐφηλόω]].― Οἱ Γραμματικοὶ διακρίνουσι τὸ [[γόμφος]] ἀπὸ τοῦ [[ἧλος]], ὡς ἂν τὸ πρῶτον ἦτο ἐκ ξύλου, τὸ δὲ δεύτερον ἐκ μετάλλου· ἀλλὰ γόμφοι χαλκοῖ ἀπαντᾷ ἐν Συλλ. Ἐπιγρ. 1838. 11· γ. σιδηροῖ ἐν Πολυβ. 13. 7, 9· φαίνεται δὲ [[μᾶλλον]] ὅτι ἡ διαφορὰ ἦτο εἰς τὸ [[μέγεθος]], [[καθόσον]] ὁ [[γόμφος]] ἦτο μεγαλείτερος, ἴδε Σχόλ. εἰς Ἀριστοφ. Ἱππ. 463, καὶ πρβλ. Αἰσχύλ. ἔνθ’ ἀνωτ. 2) γραφικὸς [[στῦλος]], [[γραφίς]], Νόν. Εὐαγγ. κ. Ἰωάν. ιθ΄, 101. ΙΙ. [[εἶδος]] θαλασσίου ἰχθύος, ἴδε [[γομφάριον]]. (Ἴσως ἡ ἐξ ἀρχῆς [[σημασία]] ἦτο ἡ τοῦ ὀδόντος, πρβλ. [[γομφίος]], γάμφαι, γαμφηλή· Σανσκρ. ǵambhas (dens), ǵabh, gabh é, (capto)· Λιθ. gémbé (uncus).)
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: peg, bolt, nail' (Od.); also a fish name (Gloss.; Strömberg Fischnamen 36), [[tooth]] (H.).<br />Derivatives: [[γομφίος]] ([[ὀδών]]) [[grinder-tooth]] (Ion.-Att.), [[γομφίτης]] [[kind of styrax]] (Aët.; Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 70), [[γομφάριον]] fish name (Sch.). - Denom. [[γομφόομαι]], <b class="b3">-όω</b> [[fasten with bolt or nails]] (A.) with [[γόμφωσις]] (Gal.), [[γόμφωμα]] [[frame-work]], [[peg]] (Plu.); [[γομφωτήρ]] [[shipbuilder]] (AP), [[γομφωτήριον]] [[tenon]] (Delos IIIa); <b class="b3">γομφωτικη τέχνη</b> [[shipbuilding]] (Pl.). - [[γομφιάζω]] [[have toothache]], [[gnash the teeth]] (LXX) with [[γομφιασμός]] (LXX) and [[γομφίασις]] (Dsc.).<br />Origin: IE [Indo-European] [369] <b class="b2">*ǵembh-</b>, <b class="b2">ǵombhos</b> <b class="b2">bite; cutting tooth</b><br />Etymology: Old word for [[tooth]], prob. [[cutting tooth]]: Skt. <b class="b2">jámbha-</b>, Alb. <b class="b2">dhëmb</b>, OCS <b class="b2">zǫbъ</b>, Latv. <b class="b2">zùobs</b>, Toch. A [[kam]], B [[keme]]; cf. <b class="b3">κόμβους ὀδόντας γομφίους</b> H. (Illyrian? Krahe IF 60, 297). With metaph. meaning, e. g. OHG [[kamb]] [[comb]], and Lith. <b class="b2">žam̃bas</b> [[sharp side]]. - On the deviant meaning in Greek (from the use of the cutting teeth as pegs) s. Porzig Gliederung 184f. - Verbs in Skt. iterative <b class="b2">jambháyati</b> [[grind]]; and Lith. <b class="b2">žembiù</b>, <b class="b2">žem̃bti</b> [[cut]], OCS <b class="b2">zębǫ</b> [[tear up]]; on the meanings see Narten KZ 79 (1965) 255ff..
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[Prob. [[akin]] to [[γαμφηλαί]].]<br />a [[bolt]], for [[ship]]-[[building]], Od.; and for [[other]] uses, Hes., Aesch.:—[[generally]], any [[bond]] or [[fastening]], of the [[cross]]-ribs of canoes, Hdt.
}}
{{elnl
|elnltext=[[γόμφος]] -ου, ὁ pin, nagel, bout, om iets vast te zetten, van hout of ijzer; uitbr. voor andere verbindingen:; ἀοράτοις... γόμφοις met onzichtbare nagels (om de deeltjes van het lichaam bij elkaar te houden) Plat. Tim. 43a; overdr.: γόμφοι... κατάστοργοι de spijkervaste banden van de liefde Emped. B 87.
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2607370...3081112"