3,274,916
edits
m (LSJ1 replacement) |
mNo edit summary |
||
Line 10: | Line 10: | ||
|Definition=fut. ἅψω: aor. ἧψα:—Pass., pf. [[ἧμμαι]], Ion.<br><span class="bld">A</span> ἅμμαι [[Herodotus|Hdt.]]1.86: fut. ἅψομαι Od.9.379, [[ἁφθήσομαι]] (συν-) Gal.3.311:—Med., v.infr. (cf. [[ἑάφθη]]):—[[fasten]] or [[bind to]], used by Hom., once in Act., <b class="b3">ἅψας ἀμφοτέρωθεν.. ἔντερον οἰός</b> (of a [[lyre]]-[[string]]) Od.21.408; once in Med., <b class="b3">ἁψαμένη βρόχον.. ἀφ' ὑψηλοῖο μελάθρου</b> having [[fasten]]ed the [[noose]] to the [[beam]] (to [[hang]] herself), 11.278; so later ἅψεται ἀμφὶ βρόχον.. δείρᾳ E.''Hipp.''770; ἁψαμένη βρόχον αὐχένι A.R.1.1065:—Act., βρόχους ἅ. κρεμαστούς E.''Or.''1036; but βρόχῳ ἅ. δέρην Id.''Hel.''136, cf. ''AP''7.493 (Antip. Thess.).<br><span class="bld">2</span> [[join]], ἅπτω χορόν A.''Eu.''307; <b class="b3">πάλην τινὶ ἅπτω</b> [[fasten]] a [[contest]] in wrestling [[on]] one, [[engage]] with one, Id.''Ch.''868: —Pass., ἅπτεσθαι τὴν Μεγαρέων πόλιν καὶ Κορινθίων τοῖς τείχεσιν Arist.''Pol.''1280b14.<br><span class="bld">II</span> more freq. in Med., [[ἅπτομαι]], fut. ἅψομαι, aor. ἡψάμην E.''Supp.''317, with pf. Pass. ἧμμαι S.''Tr.''1010(lyr.), Pl. ''Phdr.''260e:—[[fasten oneself to]], [[grasp]], c.gen., ἅψασθαι γούνων Il.1.512; χειρῶν 10.377; ἁψαμένη δὲ γενείου Ὀδυσσῆα προσέειπεν Od.19.473; ἅπτεσθαι νηῶν Il.2.152; βρώμης δ' οὐχ ἅπτεαι οὐδὲ ποτῆτος; Od.10.379, cf. 4.60; ὡς δ' ὅτε τίς τε κύων συὸς.. ἅπτηται κατόπισθε.. ἰσχία τε γλουτούς τε Il.8.339; ἅπτεσθαι τοῦ ἐπεόντος ἐπὶ τῶν δενδρέων καρποῦ [[Herodotus|Hdt.]]2.32; τῶν τύμβων ἁπτόμενοι Id.4.172; <b class="b3">ἅπτεσθαί τινος</b>, Lat. [[manus inicere alicui]], Id.3.137; οὔτ' ἔθιγεν οὔθ' ἥψαθ' ἡμῶν E.''Ba.''617; <b class="b3">τῶν σφυγμῶν</b> [[feel]] the [[pulse]], Arr.''Epict.''3.22.73: metaph., [[take hold of]], [[cleave to]], Pl.''Lg.''967c.<br><span class="bld">b</span> abs., <b class="b3">τῶν μὲν γὰρ πάντων βέλε' ἅπτεται</b> for the [[spear]]s of all the [[Trojan|Trojans]] [[reach]] their [[mark]], Il.17.631; ἀμφοτέρων βέλε' ἥπτετο 8.67.<br><span class="bld">c</span> [[ἅπτεσθαι τῆς γῆς]] = [[land]], [[disembark]] D.S.4.48.<br><span class="bld">III</span> metaph., [[engage in]], [[undertake]], βουλευμάτων S.''Ant.''179; ἀγῶνος E. ''Supp.''317; πολέμου [[prosecute]] it [[vigorously]], Th.5.61; ἧπται τοῦ πράγματος D.21.155; ψυχὴ ἡμμένη φόνων [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 108b, cf. E.''IT''381; τῶν μεγίστων ἀσεβημάτων Plb.7.13.6; so ἅ. τῆς μουσικῆς καὶ φιλοσοφίας [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 411c; ἐπιτηδεύματος ib.497e; γεωμετρίας Id.''Plt.''266a; τῆς θαλάττης Plb.1.24.7; ἅπτεσθαι λόγου E.''Andr.''662, Pl.''Euthd.''283a (but <b class="b3">ἅπτεσθαι τοῦ λόγου</b> [[attack]], [[impugn]] the [[argument]] of another, Id.''Phd.'' 86d); <b class="b3">τούτων ἥψατο</b> [[touch]]ed on these points, [[handle]]d them, Th.1.97; ἅ. τῆς ζητήσεως Arist.''GC''320b34; but also, [[touch on]], [[treat superficially]], Pl.''Lg.''694c, Arist.''EE''1227a1.<br><span class="bld">b</span> abs., [[begin]], [[set to work]], ταῖς διανοίαις Ar.''Ec.''581.<br><span class="bld">2</span> [[fasten upon]], [[attack]], Pi.''N.''8.22, A.''Ag.'' 1608, etc.; μόνον τῷ δακτύλῳ Ar.''Lys.''365; τῆς οὐραγίας Plb.2.34.12; esp. with words, [[Herodotus|Hdt.]]5.92.γ; of diseases, ἧπταί μου S.''Tr.''1010, cf. Gal.15.702; ἥψατο τῶν ἀνθρώπων Th.2.48; <b class="b3">ὅσα ἅπτεται ἀνθρώπων</b> all that [[feed on]] [[human]] [[flesh]], ib.50.<br><span class="bld">b</span> [[lay hands on]], χρημάτων Pl.''Lg.'' 913a; τῶν ἀλλοτρίων Id.''R.''360b, etc.<br><span class="bld">3</span> [[touch]], [[affect]], ἄλγος οὐδὲν ἅπτεται νεκροῦ A.''Fr.''255, cf. S.''OC''955; ἅπτει μου τοῖς λόγοις τῆς ψυχῆς Pl.''Ion''535a; τῆς ἐμῆς ἥψω φρενός E.''Rh.''916; ὥς μου χρησμὸς ἅ. φρενῶν [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''1237; [[make an impression upon]], ἡμῶν ''OGI''315.56 (Pessinus, ii B. C.).<br><span class="bld">4</span> [[grasp with the senses]], [[perceive]], S.''OC''1550, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 99e; [[apprehend]], τῆς αἰτίας Arist.''Resp.''472a3.<br><span class="bld">5</span> [[have intercourse with]] a woman, Pl.''Lg.''84ca, Arist.''Pol.''1335b40, ''1 Ep.Cor.'' 7.1; εὐνῆς E.''Ph.''946.<br><span class="bld">6</span> [[come up to]], [[reach]], [[overtake]], X.''HG''5.4.43; [[attain]], τῆς ἀληθείας [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 65b; τοῦ τέλους Id.''Smp.''211b: in Pi., c. dat., ἀγλαΐαις ''P.''10.28; στάλαισιν Ἡρακλείαις Id.''I.''4(3).12; but also c. gen., Ἡρακλέος σταλᾶν Id.''O.''3.44.<br><span class="bld">7</span> [[make use of]], [[avail oneself of]], τῆς τύχης E.''IA''56.<br><span class="bld">8</span> Geom., of bodies and surfaces, to [[be in contact]], Arist.''Ph.''231a22, cf. ''Metaph.''1002a34, al., S.E.''M.''3.35; of lines or curves, [[meet]], Euc.3''Def.''2; [[touch]], Id.4''Def.''5, Archim. ''Sph.Cyl.''1.28; [[pass through]] a point, Euc.4''Defs.''2,6; of points, [[lie on]] a [[line]] or [[curve]], ib.''Defs.''1,3; <b class="b3">ἅπτεται τὸ σημεῖον θέσει δεδομένης εὐθείας</b> the [[locus]] of the [[point]] [[is]] a given [[straight]] [[line]], Id. ap. Papp.656.6,al.<br><span class="bld">B</span> Act., [[kindle]], [[set on fire]] (i.e. by [[contact]] of [[fire]]), [[Herodotus|Hdt.]]8.52, etc. (so in Med., Call.''Dian.''116); ἐρείκης θωμὸν ἅψαντες πυρί A.''Ag.''295: metaph., πυρσὸν ὕμνων Pi.''I.''4(3).43:—Pass., to [[be set on fire]], ὁ μοχλὸς ἐλάϊνος ἐν πυρὶ μέλλεν ἅψεσθαι Od.9.379; <b class="b3">ὡς ἅφθη τάχιστα τὸ λήιον.. ἅψατο νηοῦ</b> as soon as the [[corn]] caught [[fire]], it [[set fire to]] the [[temple]], [[Herodotus|Hdt.]]1.19; <b class="b3">πυρῆς ἤδη ἁμμένης</b> ib.86; ἧπται πυρί E.''Hel.''107.<br><span class="bld">II</span> <b class="b3">ἅπτω πῦρ</b> [[kindle]] a [[fire]], ib.503:—Pass., <b class="b3">ἄνθρακες ἡμμένοι</b> [[red-hot]] [[ember]]s, Th.4.100; δᾷδ' ἐνεγκάτω τις ἡμμένην Ar.''Nu.''1490, cf. ''Pl.''301.<br><span class="bld">III</span> [[cook]], Alex.124.1. | |Definition=fut. ἅψω: aor. ἧψα:—Pass., pf. [[ἧμμαι]], Ion.<br><span class="bld">A</span> ἅμμαι [[Herodotus|Hdt.]]1.86: fut. ἅψομαι Od.9.379, [[ἁφθήσομαι]] (συν-) Gal.3.311:—Med., v.infr. (cf. [[ἑάφθη]]):—[[fasten]] or [[bind to]], used by Hom., once in Act., <b class="b3">ἅψας ἀμφοτέρωθεν.. ἔντερον οἰός</b> (of a [[lyre]]-[[string]]) Od.21.408; once in Med., <b class="b3">ἁψαμένη βρόχον.. ἀφ' ὑψηλοῖο μελάθρου</b> having [[fasten]]ed the [[noose]] to the [[beam]] (to [[hang]] herself), 11.278; so later ἅψεται ἀμφὶ βρόχον.. δείρᾳ E.''Hipp.''770; ἁψαμένη βρόχον αὐχένι A.R.1.1065:—Act., βρόχους ἅ. κρεμαστούς E.''Or.''1036; but βρόχῳ ἅ. δέρην Id.''Hel.''136, cf. ''AP''7.493 (Antip. Thess.).<br><span class="bld">2</span> [[join]], ἅπτω χορόν A.''Eu.''307; <b class="b3">πάλην τινὶ ἅπτω</b> [[fasten]] a [[contest]] in wrestling [[on]] one, [[engage]] with one, Id.''Ch.''868: —Pass., ἅπτεσθαι τὴν Μεγαρέων πόλιν καὶ Κορινθίων τοῖς τείχεσιν Arist.''Pol.''1280b14.<br><span class="bld">II</span> more freq. in Med., [[ἅπτομαι]], fut. ἅψομαι, aor. ἡψάμην E.''Supp.''317, with pf. Pass. ἧμμαι S.''Tr.''1010(lyr.), Pl. ''Phdr.''260e:—[[fasten oneself to]], [[grasp]], c.gen., ἅψασθαι γούνων Il.1.512; χειρῶν 10.377; ἁψαμένη δὲ γενείου Ὀδυσσῆα προσέειπεν Od.19.473; ἅπτεσθαι νηῶν Il.2.152; βρώμης δ' οὐχ ἅπτεαι οὐδὲ ποτῆτος; Od.10.379, cf. 4.60; ὡς δ' ὅτε τίς τε κύων συὸς.. ἅπτηται κατόπισθε.. ἰσχία τε γλουτούς τε Il.8.339; ἅπτεσθαι τοῦ ἐπεόντος ἐπὶ τῶν δενδρέων καρποῦ [[Herodotus|Hdt.]]2.32; τῶν τύμβων ἁπτόμενοι Id.4.172; <b class="b3">ἅπτεσθαί τινος</b>, Lat. [[manus inicere alicui]], Id.3.137; οὔτ' ἔθιγεν οὔθ' ἥψαθ' ἡμῶν E.''Ba.''617; <b class="b3">τῶν σφυγμῶν</b> [[feel]] the [[pulse]], Arr.''Epict.''3.22.73: metaph., [[take hold of]], [[cleave to]], Pl.''Lg.''967c.<br><span class="bld">b</span> abs., <b class="b3">τῶν μὲν γὰρ πάντων βέλε' ἅπτεται</b> for the [[spear]]s of all the [[Trojan|Trojans]] [[reach]] their [[mark]], Il.17.631; ἀμφοτέρων βέλε' ἥπτετο 8.67.<br><span class="bld">c</span> [[ἅπτεσθαι τῆς γῆς]] = [[land]], [[disembark]] D.S.4.48.<br><span class="bld">III</span> metaph., [[engage in]], [[undertake]], βουλευμάτων S.''Ant.''179; ἀγῶνος E. ''Supp.''317; πολέμου [[prosecute]] it [[vigorously]], Th.5.61; ἧπται τοῦ πράγματος D.21.155; ψυχὴ ἡμμένη φόνων [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 108b, cf. E.''IT''381; τῶν μεγίστων ἀσεβημάτων Plb.7.13.6; so ἅ. τῆς μουσικῆς καὶ φιλοσοφίας [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 411c; ἐπιτηδεύματος ib.497e; γεωμετρίας Id.''Plt.''266a; τῆς θαλάττης Plb.1.24.7; ἅπτεσθαι λόγου E.''Andr.''662, Pl.''Euthd.''283a (but <b class="b3">ἅπτεσθαι τοῦ λόγου</b> [[attack]], [[impugn]] the [[argument]] of another, Id.''Phd.'' 86d); <b class="b3">τούτων ἥψατο</b> [[touch]]ed on these points, [[handle]]d them, Th.1.97; ἅ. τῆς ζητήσεως Arist.''GC''320b34; but also, [[touch on]], [[treat superficially]], Pl.''Lg.''694c, Arist.''EE''1227a1.<br><span class="bld">b</span> abs., [[begin]], [[set to work]], ταῖς διανοίαις Ar.''Ec.''581.<br><span class="bld">2</span> [[fasten upon]], [[attack]], Pi.''N.''8.22, A.''Ag.'' 1608, etc.; μόνον τῷ δακτύλῳ Ar.''Lys.''365; τῆς οὐραγίας Plb.2.34.12; esp. with words, [[Herodotus|Hdt.]]5.92.γ; of diseases, ἧπταί μου S.''Tr.''1010, cf. Gal.15.702; ἥψατο τῶν ἀνθρώπων Th.2.48; <b class="b3">ὅσα ἅπτεται ἀνθρώπων</b> all that [[feed on]] [[human]] [[flesh]], ib.50.<br><span class="bld">b</span> [[lay hands on]], χρημάτων Pl.''Lg.'' 913a; τῶν ἀλλοτρίων Id.''R.''360b, etc.<br><span class="bld">3</span> [[touch]], [[affect]], ἄλγος οὐδὲν ἅπτεται νεκροῦ A.''Fr.''255, cf. S.''OC''955; ἅπτει μου τοῖς λόγοις τῆς ψυχῆς Pl.''Ion''535a; τῆς ἐμῆς ἥψω φρενός E.''Rh.''916; ὥς μου χρησμὸς ἅ. φρενῶν [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''1237; [[make an impression upon]], ἡμῶν ''OGI''315.56 (Pessinus, ii B. C.).<br><span class="bld">4</span> [[grasp with the senses]], [[perceive]], S.''OC''1550, [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 99e; [[apprehend]], τῆς αἰτίας Arist.''Resp.''472a3.<br><span class="bld">5</span> [[have intercourse with]] a woman, Pl.''Lg.''84ca, Arist.''Pol.''1335b40, ''1 Ep.Cor.'' 7.1; εὐνῆς E.''Ph.''946.<br><span class="bld">6</span> [[come up to]], [[reach]], [[overtake]], X.''HG''5.4.43; [[attain]], τῆς ἀληθείας [[Plato|Pl.]]''[[Phaedo|Phd.]]'' 65b; τοῦ τέλους Id.''Smp.''211b: in Pi., c. dat., ἀγλαΐαις ''P.''10.28; στάλαισιν Ἡρακλείαις Id.''I.''4(3).12; but also c. gen., Ἡρακλέος σταλᾶν Id.''O.''3.44.<br><span class="bld">7</span> [[make use of]], [[avail oneself of]], τῆς τύχης E.''IA''56.<br><span class="bld">8</span> Geom., of bodies and surfaces, to [[be in contact]], Arist.''Ph.''231a22, cf. ''Metaph.''1002a34, al., S.E.''M.''3.35; of lines or curves, [[meet]], Euc.3''Def.''2; [[touch]], Id.4''Def.''5, Archim. ''Sph.Cyl.''1.28; [[pass through]] a point, Euc.4''Defs.''2,6; of points, [[lie on]] a [[line]] or [[curve]], ib.''Defs.''1,3; <b class="b3">ἅπτεται τὸ σημεῖον θέσει δεδομένης εὐθείας</b> the [[locus]] of the [[point]] [[is]] a given [[straight]] [[line]], Id. ap. Papp.656.6,al.<br><span class="bld">B</span> Act., [[kindle]], [[set on fire]] (i.e. by [[contact]] of [[fire]]), [[Herodotus|Hdt.]]8.52, etc. (so in Med., Call.''Dian.''116); ἐρείκης θωμὸν ἅψαντες πυρί A.''Ag.''295: metaph., πυρσὸν ὕμνων Pi.''I.''4(3).43:—Pass., to [[be set on fire]], ὁ μοχλὸς ἐλάϊνος ἐν πυρὶ μέλλεν ἅψεσθαι Od.9.379; <b class="b3">ὡς ἅφθη τάχιστα τὸ λήιον.. ἅψατο νηοῦ</b> as soon as the [[corn]] caught [[fire]], it [[set fire to]] the [[temple]], [[Herodotus|Hdt.]]1.19; <b class="b3">πυρῆς ἤδη ἁμμένης</b> ib.86; ἧπται πυρί E.''Hel.''107.<br><span class="bld">II</span> <b class="b3">ἅπτω πῦρ</b> [[kindle]] a [[fire]], ib.503:—Pass., <b class="b3">ἄνθρακες ἡμμένοι</b> [[red-hot]] [[ember]]s, Th.4.100; δᾷδ' ἐνεγκάτω τις ἡμμένην Ar.''Nu.''1490, cf. ''Pl.''301.<br><span class="bld">III</span> [[cook]], Alex.124.1. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0340.png Seite 340]] 1) [[heften]], anknüpfen, Plat. Crat. 417 e τὸ ἅπτειν καὶ τὸ [[δεῖν]] ταὐτόν ἐστι; Hom. activ. Od. 21, 408 ἅψας [[ἀμφοτέρωθεν]] ἐυστρεφὲς [[ἔντερον]] οἰός; χορὸν ἅπτειν, den Reihen schlingen, vom Anfassen mit den Händen beim Tanz, Aesch. Eum. 297; πάλην τινί, einen Ringkampf mit Jem. anknüpfen, mit Einem anbinden, Ch. 855; βρόχους κρεμαστούς, die Schlinge anknüpfen, so daß sie herabhängt, Eur. Or. 1036; vgl. Hel. 135 βρόχῳ δέρην, wie Ant. Th. 84 (VII, 493). – Viel häufiger med., Od. 11, 278 ἁψαμένη βρόχον ἀφ' ὑψηλοῖο μελάθρου; sich anheften, anknüpfen in verschiedenen Beziehungen, a) [[anfassen]], [[berühren]], γούνων Il. 1, 512; χειρῶν δ' ἁψάσθην, gewaltsam, 10. 377; γενείου, am Kinn fassen, Od. 19, 473; [[νηῶν]] ἠδ' ἑλκέμεν εἰς ἅλα, Hand an die Schiffe legen u. sie ins Meer ziehen, Il. 2, 152; [[κύων]] συὸς ἠὲ λέοντος ἅπτηται [[κατόπισθε]], ποσὶν ταχέεσσι διώκων, ἰσχία τε γλουτούς τε Iliad. 8, 339; ohne cas., τῶν πάντων βέλε' ἅπτεται, ὅς τις ἀφείη Iliad. 17, 631; ἀμφοτέρων βέλε' ἥπτετο 8, 67; κύνει ἁπτόμενος ἣν πατρίδα Od. 4, 522; οἱ δέ τ' ἔνερθεν ὑποσσείουσιν ἱμάντι ἁψάμενοι [[ἑκάτερθε]] 9, 386; γονάτων Pind. N. 8, 14; Eur. Hec. 241. – b) [[ergreifen]], [[antasten]], [[sich bemächtigen]], χρημάτων, τῶν ἀλλοτρίων Plat. Legg. XI, 913 a Rep. II, 360 b; πόνοι ἅπτονται τοῦ σώματος, greifen den Körper an, Xen. Cyr. 1, 6, 25; θανόντων οὐδὲν [[ἄλγος]], die Todten berührt, trifft kein Schmerz, Soph. O. C. 959; Eur. Alc. 940. – c) feindlich [[angreifen]], Aesch. Ag. 1590; Xen. Hell. 5, 4, 43 Cyr. 5, 1, 14, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἀπέρχεσθαι; – τῆς οὐραγίας Pol. 2, 34; von Krankheiten, z. B. der Pest, Thuc. 2, 48; ὀργὴ ἧπται τῆς πόλεως Pol. 31, 7; Hand anlegen, γονέων, an die Aeltern, Plat. Rep. V, 465 b; τοῦδ' ἀνδρός Soph. O. C. 826; Plat. Conv. 221 b; ἔπεσίν τινος, mit Worten angreifen, schelten; ohne ἔπεσιν Her. 5, 92, 3; τοῖς λόγοις τῆς ψυχῆς Plat. Ion. 535 a; φρενὸς ἅπτεσθαι, kränken, Eur. Rhes. 916; χρησμὸς ἅπτεται φρενῶν Ar. Equ. 1233. – d) Speise anrühren, βρώμης, ποτῆτος Od. 10, 379; σίτου 4, 60 (zugreifen); ὅς κεν ἐμῆς γε χοίνικος ἅπτηται Od. 19, 28; Thuc. 2, 50 ὅσα ὄρνεα καὶ τετράποδα ἀνθρώπων ἅπτεται; Sp. häufig οἴνου ἅπτεσθαι. – e) ein Werk angreifen, [[sich an etwas machen]], ἔργου Xen. Hell. 1, 4, 5; πολέμου Thuc. 5, 61; πράγματος Dem. 18, 141; τῆς τῶν ἱματίων ἐργασίας Plat. Polit. 280 e; oft λόγων, Eur. Ion. 544; Plat. Rep. VII, 539 a; aber Polit. 275 e ist λόγου ἅπτεσθαι den Sinn verstehen; ἀντιλογίας V, 454 b; φιλοσοφίας Phaed. 64 a u. öfter; schlechte Thaten, Verbrechen, φόνου Eur. I. T. 381; φόνων, κλωπείας Plat. Phaed. 108 b Legg. VII, 823 e; ἀσεβημάτων Pol. 7, 13; ψευδέων Pind. P. 3, 29. – f) [[erreichen]], ἀληθείας Plat. Phaed. 65 b u. öfter. – g) in Vrbdgn wie εὐνῆς Eur. Phoen. 953, γυναικῶν Plat. Rep. V, 701 b, ὥρας Legg. VIII, 837 b, vgl. 840 a, τῶν καλῶν Xen. Mem. 1, 3, 8 streift die Bdtg an genießen; vgl. Arist. H. A. 5, 14. – Selten ist die Vrbdg mit dem dat., bis zu etwas hinreichen, Pind. P. 10, 28; I. 3, 30 στάλαισιν ἅπτοντ' Ἡρακλείαις. – 2) [[anzünden]], anstecken, ἐρείκης θωμὸν ἅψαντες πυρί Aesch. Ag. 286; πεύκας, φῶς Eur. Or. 1543 Rhes. 81; übertr., π υρσὸν ὕμνων Pind. I. 3, 61; [[λύχνον]] ἅπτειν Com. Häufiger im pass., ἡμμένος Ar. Plut. 301; ἁφθεὶς ὁ νηὸς κατεκαύθη Her. 1, 19; vgl. 1, 86; ἁφθέντα, ἡμμένον, Thuc. 4, 133; Eur. Cycl. 512; Theocr. 14. 23 u. Sp. – Hom. fut. med. in passiv. Bdtg, ὁ μοχλὸς ἐν πυρὶ μέλλεν ἅψεσθαι Od. 9, 379. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0340.png Seite 340]] 1) [[heften]], anknüpfen, Plat. Crat. 417 e τὸ ἅπτειν καὶ τὸ [[δεῖν]] ταὐτόν ἐστι; Hom. activ. Od. 21, 408 ἅψας [[ἀμφοτέρωθεν]] ἐυστρεφὲς [[ἔντερον]] οἰός; χορὸν ἅπτειν, den Reihen schlingen, vom Anfassen mit den Händen beim Tanz, Aesch. Eum. 297; πάλην τινί, einen Ringkampf mit Jem. anknüpfen, mit Einem anbinden, Ch. 855; βρόχους κρεμαστούς, die Schlinge anknüpfen, so daß sie herabhängt, Eur. Or. 1036; vgl. Hel. 135 βρόχῳ δέρην, wie Ant. Th. 84 (VII, 493). – Viel häufiger med., Od. 11, 278 ἁψαμένη βρόχον ἀφ' ὑψηλοῖο μελάθρου; sich anheften, anknüpfen in verschiedenen Beziehungen, a) [[anfassen]], [[berühren]], γούνων Il. 1, 512; χειρῶν δ' ἁψάσθην, gewaltsam, 10. 377; γενείου, am Kinn fassen, Od. 19, 473; [[νηῶν]] ἠδ' ἑλκέμεν εἰς ἅλα, Hand an die Schiffe legen u. sie ins Meer ziehen, Il. 2, 152; [[κύων]] συὸς ἠὲ λέοντος ἅπτηται [[κατόπισθε]], ποσὶν ταχέεσσι διώκων, ἰσχία τε γλουτούς τε Iliad. 8, 339; ohne cas., τῶν πάντων βέλε' ἅπτεται, ὅς τις ἀφείη Iliad. 17, 631; ἀμφοτέρων βέλε' ἥπτετο 8, 67; κύνει ἁπτόμενος ἣν πατρίδα Od. 4, 522; οἱ δέ τ' ἔνερθεν ὑποσσείουσιν ἱμάντι ἁψάμενοι [[ἑκάτερθε]] 9, 386; γονάτων Pind. N. 8, 14; Eur. Hec. 241. – b) [[ergreifen]], [[antasten]], [[sich bemächtigen]], χρημάτων, τῶν ἀλλοτρίων Plat. Legg. XI, 913 a Rep. II, 360 b; πόνοι ἅπτονται τοῦ σώματος, greifen den Körper an, Xen. Cyr. 1, 6, 25; θανόντων οὐδὲν [[ἄλγος]], die Todten berührt, trifft kein Schmerz, Soph. O. C. 959; Eur. Alc. 940. – c) feindlich [[angreifen]], Aesch. Ag. 1590; Xen. Hell. 5, 4, 43 Cyr. 5, 1, 14, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἀπέρχεσθαι; – τῆς οὐραγίας Pol. 2, 34; von Krankheiten, z. B. der Pest, Thuc. 2, 48; ὀργὴ ἧπται τῆς πόλεως Pol. 31, 7; Hand anlegen, γονέων, an die Aeltern, Plat. Rep. V, 465 b; τοῦδ' ἀνδρός Soph. O. C. 826; Plat. Conv. 221 b; ἔπεσίν τινος, mit Worten angreifen, schelten; ohne ἔπεσιν Her. 5, 92, 3; τοῖς λόγοις τῆς ψυχῆς Plat. Ion. 535 a; φρενὸς ἅπτεσθαι, kränken, Eur. Rhes. 916; χρησμὸς ἅπτεται φρενῶν Ar. Equ. 1233. – d) Speise anrühren, βρώμης, ποτῆτος Od. 10, 379; σίτου 4, 60 (zugreifen); ὅς κεν ἐμῆς γε χοίνικος ἅπτηται Od. 19, 28; Thuc. 2, 50 ὅσα ὄρνεα καὶ τετράποδα ἀνθρώπων ἅπτεται; Sp. häufig οἴνου ἅπτεσθαι. – e) ein Werk angreifen, [[sich an etwas machen]], ἔργου Xen. Hell. 1, 4, 5; πολέμου Thuc. 5, 61; πράγματος Dem. 18, 141; τῆς τῶν ἱματίων ἐργασίας Plat. Polit. 280 e; oft λόγων, Eur. Ion. 544; Plat. Rep. VII, 539 a; aber Polit. 275 e ist λόγου ἅπτεσθαι den Sinn verstehen; ἀντιλογίας V, 454 b; φιλοσοφίας Phaed. 64 a u. öfter; schlechte Thaten, Verbrechen, φόνου Eur. I. T. 381; φόνων, κλωπείας Plat. Phaed. 108 b Legg. VII, 823 e; ἀσεβημάτων Pol. 7, 13; ψευδέων Pind. P. 3, 29. – f) [[erreichen]], ἀληθείας Plat. Phaed. 65 b u. öfter. – g) in Vrbdgn wie εὐνῆς Eur. Phoen. 953, γυναικῶν Plat. Rep. V, 701 b, ὥρας Legg. VIII, 837 b, vgl. 840 a, τῶν καλῶν Xen. Mem. 1, 3, 8 streift die Bdtg an genießen; vgl. Arist. H. A. 5, 14. – Selten ist die Vrbdg mit dem dat., bis zu etwas hinreichen, Pind. P. 10, 28; I. 3, 30 στάλαισιν ἅπτοντ' Ἡρακλείαις. – 2) [[anzünden]], anstecken, ἐρείκης θωμὸν ἅψαντες πυρί Aesch. Ag. 286; πεύκας, φῶς Eur. Or. 1543 Rhes. 81; übertr., π υρσὸν ὕμνων Pind. I. 3, 61; [[λύχνον]] ἅπτειν Com. Häufiger im pass., ἡμμένος Ar. Plut. 301; ἁφθεὶς ὁ νηὸς κατεκαύθη Her. 1, 19; vgl. 1, 86; ἁφθέντα, ἡμμένον, Thuc. 4, 133; Eur. Cycl. 512; Theocr. 14. 23 u. Sp. – Hom. fut. med. in passiv. Bdtg, ὁ μοχλὸς ἐν πυρὶ μέλλεν ἅψεσθαι Od. 9, 379. |