3,277,381
edits
m (Text replacement - "<span class="sense"><p>" to "<span class="sense">") |
|||
(24 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
|Full diacritics= | |Full diacritics=μῠ́λη | ||
|Medium diacritics=μύλη | |Medium diacritics=μύλη | ||
|Low diacritics=μύλη | |Low diacritics=μύλη | ||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=myli | |Transliteration C=myli | ||
|Beta Code=mu/lh | |Beta Code=mu/lh | ||
|Definition=ἡ, < | |Definition=ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[mill]]: in Hom., [[handmill]] turned by women, αἱ μὲν ἀλετρεύουσι μύλης ἔπι μήλοπα καρπόν Od.7.104; γυνὴ… ἀλετρὶς πλησίον, ἔνθ' ἄρα οἱ μύλαι ἥατο 20.106; μύλην [[στρέφειν]], [[περιάγειν]], [[περιφέρειν]], [[περιελαύνειν]], Poll.7.180; <b class="b3">μηδὲ μύλαν</b> (Dor.) ἐνεῖμεν μηδὲ ὅλμον ''IG''22.1126.24 (Amphict. Delph., iv B. C.): Cret.acc. pl. μύλανς ''Schwyzer'' 180.6.<br><span class="bld">II</span> [[nether]] [[millstone]] (the [[upper]] being [[ὄνος]]), Ar.''V.''648: pl., αἱ μύλαι [[Aristotle|Arist.]]''[[Meteorologica|Mete.]]''383b7, cf. Pherecr.10.<br><span class="bld">III</span> [[knee-pan]], [[kneecap]], Hp.''Off.''9, ''Com.Adesp.''450, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]'' 494a5, Paus.1.35.5.<br><span class="bld">IV</span> [[hard formation]] in a woman's [[womb]], Hp.''Mul.''1.71, 2.178, Arist.''GA''775b25.<br><span class="bld">V</span> pl., [[molar]]s, [[LXX]] ''Jb.'' 29.17, Anon.Lond.24.24, Gal.''UP''9.15: sg., of an [[ass]]'s [[tooth]], PMag. Lond.125.22, al.<br><span class="bld">VI</span> = [[μῶλυ]], Gal.12.80: root of [[λάπαθον]], Aët. 1.251. (Cf. Lat. [[molo]], Goth. malan '[[grind]]', etc.) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0217.png Seite 217]] ἡ, 1) die [[Mühle]]; bei Hom. Handmühlen, welche von den Mägden gedreht wurden, ἥ ῥα μύλην στήσασα, Od. 20, 111, vgl. 106; ἀλετρεύουσι μύλης ἔπι μήλοπα καρπον, 7, 104; Soph. frg. 703 u. A. Auch der untere Mühlstein (wie der obere [[ὄνος]] heißt), Ar. Vesp. 648, wo Einige ohne Grund »in der Mühle zum Opfergebrauch geschrotete Gerste«, = [[οὐλαί]], erklären. – 2) im plur. = [[μύλακροι]], die [[Backenzähne]], Suid., Phryn., vgl. Poll. 2, 92. – 3) bei Arist. H. A. 1, 15 τὸ πλανησίεδρον, die [[Kniescheibe]]. – 4) bei den Aerzten ein [[Mondkalb]], ein verunstalteter Embryo, mola, Arist. H. A. 10, 7; vgl. Plut. conj. praec. p. 429. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0217.png Seite 217]] ἡ, 1) die [[Mühle]]; bei Hom. Handmühlen, welche von den Mägden gedreht wurden, ἥ ῥα μύλην στήσασα, Od. 20, 111, vgl. 106; ἀλετρεύουσι μύλης ἔπι μήλοπα καρπον, 7, 104; Soph. frg. 703 u. A. Auch der untere Mühlstein (wie der obere [[ὄνος]] heißt), Ar. Vesp. 648, wo Einige ohne Grund »in der Mühle zum Opfergebrauch geschrotete Gerste«, = [[οὐλαί]], erklären. – 2) im plur. = [[μύλακροι]], die [[Backenzähne]], Suid., Phryn., vgl. Poll. 2, 92. – 3) bei Arist. H. A. 1, 15 τὸ πλανησίεδρον, die [[Kniescheibe]]. – 4) bei den Aerzten ein [[Mondkalb]], ein verunstalteter Embryo, mola, Arist. H. A. 10, 7; vgl. Plut. conj. praec. p. 429. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ης (ἡ) :<br />[[meule à moudre le grain]].<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[mola]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μύλη:''' (ῠ) ἡ<br /><b class="num">1</b> [[мельница]] (преимущ. ручная) Hom.;<br /><b class="num">2</b> [[нижний мельничный камень]] Arph. (см. [[ὄνος]] 5);<br /><b class="num">3</b> [[коленная чашка]] Arst.;<br /><b class="num">4</b> мед. [[недоносок]], [[уродец]] Arst. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μύλη''': [ῠ], ἡ, [[μύλος]], Λατ. mŏla· παρ’ Ὁμ. «χειρόμυλος», ὃν ἔστρεφον γυναῖκες, αἱ μὲν ἀλετρεύουσι μύλης ἔπι μήλοπα καρπὸν Ὀδ. Η. 104· [[γυνή]]... ἀλετρὶς πλησίον, ἔνθ’ ἄρα οἱ μύλαι [[εἵατο]] Υ. 106· μύλην στρέφειν, περιάγειν, περιφέρειν, περιελαύνειν Πολυδ. Ζ΄, 180. ΙΙ. ἡ [[κάτω]] μυλόπετρα, Ἀριστοφ. Σφ. 648· ἡ δὲ ἄνω ἐκαλεῖτο [[ὄνος]]· ― πληθ., αἱ μύλαι, Ἀριστ. Μετεωρ. 4. 6, 11, πρβλ. Φερεκρ. ἐν «Ἀγρίοις» 1. ΙΙΙ. ἡ [[ἐπιγονατίς]], Ἱππ. π. Ἰητρεῖον 743, Ἀριστ. π. Ἱστ. 1. 15, 5. IV. σκιρρώδης [[ὄγκος]], ποτὲ μὲν κατὰ τὸ [[στόμιον]] τῆς μήτρας, ποτὲ δὲ καὶ καθ’ ὅλην αὐτὴν προφαινόμενος, ἁφῇ [[λιθώδης]], mola uteri κατὰ Πλίν., Ἱππ. 618. 42., 665, 18, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 10. 7, 2, Παῦλ. Αἰγιν. 3. V. ἐν τῷ πληθ., οἱ γόμφιοι ὀδόντες, Λατ. dentes molares, Γαλην. VI. [[φυτόν]] τι, Γαλην. (Πρβλ. μύλος, μυλικός, μυλών, μυλωθρός, κτλ.· Λατ. mol-o, mol-a, mol-aris, mol-itor· Γοτθ. mal-an (ἀλήθειν), mal-ÿan (συντρίβειν)· Ἀρχ. Γερμ. muli ([[μύλος]]), mel-o ([[ἄλευρον]]), mul-jan ([[ἀλήθω]])· Σλαυ. mel-ja· Λιθ. mal-u· [[ὥστε]] ἡ [[λέξις]] φαίνεται εἰς ἅπαντας τοὺς Εὐρωπ. κλάδους, ἀλλ’ οὐχὶ ἐν τῇ Σανσκρ. ― Εἶναι [[ζήτημα]] ἂν παράγεται ἐκ τῆς ῥίζης ἐξ ἧς καὶ τὸ [[ἀλέω]]· ἴδε [[ἀλέω]]). | |lstext='''μύλη''': [ῠ], ἡ, [[μύλος]], Λατ. mŏla· παρ’ Ὁμ. «χειρόμυλος», ὃν ἔστρεφον γυναῖκες, αἱ μὲν ἀλετρεύουσι μύλης ἔπι μήλοπα καρπὸν Ὀδ. Η. 104· [[γυνή]]... ἀλετρὶς πλησίον, ἔνθ’ ἄρα οἱ μύλαι [[εἵατο]] Υ. 106· μύλην στρέφειν, περιάγειν, περιφέρειν, περιελαύνειν Πολυδ. Ζ΄, 180. ΙΙ. ἡ [[κάτω]] μυλόπετρα, Ἀριστοφ. Σφ. 648· ἡ δὲ ἄνω ἐκαλεῖτο [[ὄνος]]· ― πληθ., αἱ μύλαι, Ἀριστ. Μετεωρ. 4. 6, 11, πρβλ. Φερεκρ. ἐν «Ἀγρίοις» 1. ΙΙΙ. ἡ [[ἐπιγονατίς]], Ἱππ. π. Ἰητρεῖον 743, Ἀριστ. π. Ἱστ. 1. 15, 5. IV. σκιρρώδης [[ὄγκος]], ποτὲ μὲν κατὰ τὸ [[στόμιον]] τῆς μήτρας, ποτὲ δὲ καὶ καθ’ ὅλην αὐτὴν προφαινόμενος, ἁφῇ [[λιθώδης]], mola uteri κατὰ Πλίν., Ἱππ. 618. 42., 665, 18, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 10. 7, 2, Παῦλ. Αἰγιν. 3. V. ἐν τῷ πληθ., οἱ γόμφιοι ὀδόντες, Λατ. dentes molares, Γαλην. VI. [[φυτόν]] τι, Γαλην. (Πρβλ. μύλος, μυλικός, μυλών, μυλωθρός, κτλ.· Λατ. mol-o, mol-a, mol-aris, mol-itor· Γοτθ. mal-an (ἀλήθειν), mal-ÿan (συντρίβειν)· Ἀρχ. Γερμ. muli ([[μύλος]]), mel-o ([[ἄλευρον]]), mul-jan ([[ἀλήθω]])· Σλαυ. mel-ja· Λιθ. mal-u· [[ὥστε]] ἡ [[λέξις]] φαίνεται εἰς ἅπαντας τοὺς Εὐρωπ. κλάδους, ἀλλ’ οὐχὶ ἐν τῇ Σανσκρ. ― Εἶναι [[ζήτημα]] ἂν παράγεται ἐκ τῆς ῥίζης ἐξ ἧς καὶ τὸ [[ἀλέω]]· ἴδε [[ἀλέω]]). | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
Line 30: | Line 33: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''μύλη:''' [ῠ], ἡ, Λατ. [[mola]]·<br /><b class="num">I.</b> [[μύλος]], [[χειρόμυλος]], που τον περιέστρεφαν γυναίκες, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">II.</b> η [[κάτω]], η χαμηλή [[μυλόπετρα]], σε Αριστοφ.· η από πάνω ονομαζόταν [[ὄνος]], στον ίδ. | |lsmtext='''μύλη:''' [ῠ], ἡ, Λατ. [[mola]]·<br /><b class="num">I.</b> [[μύλος]], [[χειρόμυλος]], που τον περιέστρεφαν γυναίκες, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">II.</b> η [[κάτω]], η χαμηλή [[μυλόπετρα]], σε Αριστοφ.· η από πάνω ονομαζόταν [[ὄνος]], στον ίδ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[handmill]], [[mill,]] (Od.), <b class="b2">(the nether) millstone</b>, metaph. [[molar]] (LXX), [[knee-cap]], [[hard formation in a woman's womb]] (Hp., Arist.).<br />Other forms: hell. a. late also [[μύλος]] m. (LXX, NT, Str.; cf. Fraenkel Nom. ag. 2,58)<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">μυλο-ειδής</b> [[as a millstone]] (H 270), <b class="b3">μυλή-φατος</b> [[ground by a mill]] (β 355, A. R., Lyc.; after <b class="b3">ἀρηΐ-φατος</b> a.o.; diff. Chantraine Sprache 1, 145); <b class="b3">χειρο-μύλη</b> [[handmill]] (X.), also <b class="b3">-μυλος</b> (Edict. Diocl.), <b class="b3">-μυλον</b> (Cass. Fel.; cf. on [[βούτυρον]]); dimin. <b class="b3">-μύλιον</b> (Dsc., pap.).<br />Derivatives: A. Subst. 1. [[μύλαξ]], <b class="b3">-ακος</b> m. [[millstone]], [[big rounded stone]] (M161, AP, Opp.), cf. [[λίθαξ]] a.o. (Chantraine Form. 379). 2. From this with <b class="b3">ρ-</b>suffix [[μύλακρος]] m. [[millstone]] (Alcm.), pl. = <b class="b3">γομφίοι ὀδόντες</b> (H.); f. <b class="b3">-ακρίς</b>, <b class="b3">-ίδος</b> as attr. of [[λᾶας]] [[millstone]] (Alex. Aet.), as subst. [[cockroach]], also (influenced by [[ἀκρίς]]) [[locust]] (Ar. Fr. 583, Poll.); also <b class="b3">-αβρίς</b> <b class="b2">id.</b> (Pl. Com., Poll.; prob. after [[ἁβρός]], [[ἅβρα]]), <b class="b3">-ηθρίς</b> <b class="b2">id.</b> (Poll.). 3. [[μυλών]], <b class="b3">-ῶνος</b> m. [[millhouse]], [[mill]] (Att.) with <b class="b3">-ωνικός</b> [[miller]] (pap.), <b class="b3">-ώνιον</b> dimin. (gloss.). 4. [[μυλωθρός]] m. [[miller]] (Att., Arist.); on the formation which is not quite clear cf. Chantraine Form. 373; from this <b class="b3">-ωθρίς</b> f. [[milleress]] name of a comedy of Eubulos; <b class="b3">-ωθρικός</b> [[belonging to a miller]] (Plu.), <b class="b3">-ωθρέω</b> [[grind]] (Men.); backformation <b class="b3">-ωθρον</b> = [[μυλών]] (Phot.)?; also <b class="b3">-ωθριαῖοι</b> adjunct of <b class="b3">καλυπ-τῆρες</b> (= [[roof-tiles]]?; Delos IIa, reading uncertain); beside it [[μυλωρός]] [[miller]] (Aesop., Poll.), after [[πυλωρός]] a.o. 5. [[μυλάριον]] dimin. [[small handmill]] (pap.). 6. [[μυλεύς]] m. surn. of Zeus as keeper of mills (Lyc.; Bosshardt 67). 7. [[μυλίας]] m. ([[λίθος]]) [[millstone]], [[stone]], [[from which millstones were made]] (Pl., Arist., Str.; Chantraine Form. 96). 8. [[μυλίτης]] m. ([[λίθος]], [[ὀδούς]]) [[millstone]], [[molar]] (Gal.). 9. <b class="b3">Μυλόεις ποταμὸς Ἀρκαδίας</b> H.; s. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2. 233. -- B. Adj., all rare and late: 1. <b class="b3">μύλ-ιος</b> [[belonging to a mill]] (Procop.); 2. <b class="b3">μυλ-ικός</b> <b class="b2">id.</b> (Ev. Luk., Gal.); 3. <b class="b3">-ινος</b> [[consisting of millstones]] (Smyrna); 4. <b class="b3">-αῖος</b> [[working in a mill]] (AP), <b class="b3">-αῖον</b> n. [[handmill]] (pap.); 5. <b class="b3">-ιαῖοι ὀδόντες</b> [[molars]] (medic.); 6. <b class="b3">-όεις</b> [[consisting of a millstone]], [[belonging to a mill]] (Nic., Nonn.); 7. <b class="b3">-ητικη ἔμπλαστρος</b> [[remedy for toothache]] (Gal.). -- C. Verbs, all rare. 1. [[μυλιάω]] only in ptc. [[μυλιόωντες]] [[gnashing with the teeth]] (Hes. Op. 530; on <b class="b3">-ιάω</b> Schwyzer 732); 2. [[μυλόομαι]] [[be hardened]], [[cicatrized]] (Hp.). -- On itself stands [[μύλλω]] = [[βινέω]] (Theoc. 4,58) with <b class="b3">μυλ(λ)άς</b> f. [[whore]] (Phot., Suid.), [[μυλλός]] m. [[cake in the form of the pudenda muliebria]] (Ath. 14, 647 a; Sicilian).<br />Origin: IE [Indo-European] [716] <b class="b2">*melh₁-</b> [[grind]]<br />Etymology: The primary verbal noun [[μύλη]] (accent as e.g. [[μάχη]]) with the secondarily arising [[μύλος]] (after [[λίθος]] or <b class="b3">ὄνος ἀλέτης</b>?) like the primary yot-present [[μύλλω]] deviate through the <b class="b3">υ-</b>vowel from the other cognate words for [[grind]], which show an [[e]]: [[o-]]vocalism: Celt., OIr. [[melim]], Slav., e.g. OCS [[meljǫ]] (IE <b class="b2">*mel-</b>); Germ., e.g. Goth. [[malan]], Lith. [[malù]], Hitt. 3. sg. [[mallai]] (IE <b class="b2">*mol-</b>); Lat. [[molō]], on itself ambiguous, prob. from <b class="b2">*melō</b> like OIr. [[melim]]. In <b class="b3">μυλ-</b> we must assume a zero- [or reduced] grade variant (<b class="b2">ml̥-</b>; <b class="b2">m<sub>e</sub>l-</b>?) (Schwyzer 351). With [[μύλλω]] from <b class="b2">*ml̥-i̯ō</b> agree in Germ. OHG [[muljan]], OWNo. [[mylia]] [[crush]]; on the meaning s. below, on the [[υ]] -vowel cf. [[φύλλον]] against Lat. [[folium]]. A weak grade appears also in Welsh [[malu]] [[grind]], as well as in Arm. [[malem]] [[crush]]. An [[u-]]vowel could also be found in the reduplicated Arm. [[ml-ml-em]] [[rub]]; (it could however also be drived from lengthened grade [[mēl-]] or [[mōl]]). The technical meaning [[grind]] might have been specialized from the general [[rub]]. As verbal noun [[μύλη]] has in Greek the character of an archaism, while [[μύλλω]], which was degraded to an obscene meaning, was further replaced by the also old [[ἀλέω]] (s.v. and Porzig Gliederung 156), which was limited to the eastern languages. -- On itself stands [[μάλευρον]] (s.v.); remarkable and/but suspect is the [[e-]]vowel of Myc. [[mereuro]] [[meal]] and [[meretirija]] [[milleresses]]. -- More forms in WP. 2, 284ff., Pok. 716f., W.-Hofmann and Ernout-Meillet s. [[molō]], Fraenkel Wb. s. [[málti]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=μῠ́λη, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> Lat. [[mola]], a [[mill]], a handmill turned by women, Od.<br /><b class="num">II.</b> the [[nether]] millstone, Ar.; the [[upper]] [[being]] [[ὄνος]], Ar. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''μύλη''': {múlē}<br />'''Forms''': hell. u. sp. auch [[μύλος]] m. (LXX, NT, Str. usw; vgl. Fraenkel Nom. ag. 2,58)<br />'''Grammar''': f. (seit Od.),<br />'''Meaning''': ‘Handmühle, Mühle, (der untere) Mühlstein’, übertr. [[Backenzahn]] (LXX usw.), [[Kniescheibe]], [[Verhärtung in der Gebärmutter]] (Hp., Arist. u.a.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. [[μυλοειδής]] [[wie ein Mühlstein]] (Η 270 u.a.), [[μυλήφατος]] [[von der Mühle zermalmt]] (β 355, A. R., Lyk.; nach [[ἀρηΐφατος]] u.a.; anders Chantraine Sprache 1, 145); [[χειρομύλη]] [[Handmühle]] (X.), auch -μυλος (''Edict''. ''Diocl''.), -μυλον (Cass. Fel.; vgl. zu [[βούτυρον]]); Dentin. -μύλιον (Dsk., Pap.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: A. Subst. 1. [[μύλαξ]], -ακος m. [[Mühlstein]], [[großer abgerundeter Stein]] (Μ 161, ''AP'', Opp.), vgl. [[λίθαξ]] u.a. (Chantraine Form. 379). 2. Davon mit ρ-Suffix [[μύλακρος]] m. [[Mühlstein]] (Alkm.), pl. = γομφίοι ὀδόντες (H.); f. -ακρίς, -ίδος als Attr. von [[λᾶας]] [[Mühlstein]] (Alex. Aet.), als Subst. [[Küchenschabe]], auch (von [[ἀκρίς]] beeinflußt) [[Heuschrecke]] (Ar.''Fr''. 583, Poll.); daneben -αβρίς ib. (Pl. Kom., Poll.; wohl nach [[ἁβρός]], [[ἅβρα]]), -ηθρίς ib. (Poll.). 3. [[μυλών]], -ῶνος n... [[Mühlenhaus]], [[Mühle]] (att. usw.) mit -ωνικός [[Müller]] (Pap.), -ώνιον Demin. (Gloss.). 4. [[μυλωθρός]] m. [[Müller]] (att., Arist. usw.); zu der nicht ganz klaren Bildung vgl. Chantraine Form. 373; davon -ωθρίς f. [[Müllerin]] N. einer Komödie des Eubulos; -ωθρικός [[zu einem Müller gehörig]] (Plu.), -ωθρέω [[mahlen]] (Men.); Rückbildung -ωθρον = [[μυλών]] (Phot.)?; auch -ωθριαῖοι Beiwort der καλυπτῆρες (= [[Dachziegel]]?; Delos II<sup>a</sup>, Lesung unsicher); daneben [[μυλωρός]] [[Müller]] (Aesop., Poll.), nach [[πυλωρός]] u.a. 5. [[μυλάριον]] Demin. [[kleine Handmühle]] (Pap.). 6. [[μυλεύς]] m. Bein. des Zeus als Hüters der Mühlen (Lyk.; Bosshardt 67). 7. [[μυλίας]] m. ([[λίθος]]) [[Mühlstein]], [[Gestein]], [[aus dem Mühlsteine gemacht werden]] (Pl., Arist., Str.; Chantraine Form. 96). 8. [[μυλίτης]] m. ([[λίθος]], [[ὀδούς]]) [[Mühlstein]], [[Backenzahn]] (Gal.). 9. | |ftr='''μύλη''': {múlē}<br />'''Forms''': hell. u. sp. auch [[μύλος]] m. (LXX, NT, Str. usw; vgl. Fraenkel Nom. ag. 2,58)<br />'''Grammar''': f. (seit Od.),<br />'''Meaning''': ‘Handmühle, Mühle, (der untere) Mühlstein’, übertr. [[Backenzahn]] (LXX usw.), [[Kniescheibe]], [[Verhärtung in der Gebärmutter]] (Hp., Arist. u.a.).<br />'''Composita''': Kompp., z.B. [[μυλοειδής]] [[wie ein Mühlstein]] (Η 270 u.a.), [[μυλήφατος]] [[von der Mühle zermalmt]] (β 355, A. R., Lyk.; nach [[ἀρηΐφατος]] u.a.; anders Chantraine Sprache 1, 145); [[χειρομύλη]] [[Handmühle]] (X.), auch -μυλος (''Edict''. ''Diocl''.), -μυλον (Cass. Fel.; vgl. zu [[βούτυρον]]); Dentin. -μύλιον (Dsk., Pap.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: A. Subst. 1. [[μύλαξ]], -ακος m. [[Mühlstein]], [[großer abgerundeter Stein]] (Μ 161, ''AP'', Opp.), vgl. [[λίθαξ]] u.a. (Chantraine Form. 379). 2. Davon mit ρ-Suffix [[μύλακρος]] m. [[Mühlstein]] (Alkm.), pl. = γομφίοι ὀδόντες (H.); f. -ακρίς, -ίδος als Attr. von [[λᾶας]] [[Mühlstein]] (Alex. Aet.), als Subst. [[Küchenschabe]], auch (von [[ἀκρίς]] beeinflußt) [[Heuschrecke]] (Ar.''Fr''. 583, Poll.); daneben -αβρίς ib. (Pl. Kom., Poll.; wohl nach [[ἁβρός]], [[ἅβρα]]), -ηθρίς ib. (Poll.). 3. [[μυλών]], -ῶνος n... [[Mühlenhaus]], [[Mühle]] (att. usw.) mit -ωνικός [[Müller]] (Pap.), -ώνιον Demin. (Gloss.). 4. [[μυλωθρός]] m. [[Müller]] (att., Arist. usw.); zu der nicht ganz klaren Bildung vgl. Chantraine Form. 373; davon -ωθρίς f. [[Müllerin]] N. einer Komödie des Eubulos; -ωθρικός [[zu einem Müller gehörig]] (Plu.), -ωθρέω [[mahlen]] (Men.); Rückbildung -ωθρον = [[μυλών]] (Phot.)?; auch -ωθριαῖοι Beiwort der καλυπτῆρες (= [[Dachziegel]]?; Delos II<sup>a</sup>, Lesung unsicher); daneben [[μυλωρός]] [[Müller]] (Aesop., Poll.), nach [[πυλωρός]] u.a. 5. [[μυλάριον]] Demin. [[kleine Handmühle]] (Pap.). 6. [[μυλεύς]] m. Bein. des Zeus als Hüters der Mühlen (Lyk.; Bosshardt 67). 7. [[μυλίας]] m. ([[λίθος]]) [[Mühlstein]], [[Gestein]], [[aus dem Mühlsteine gemacht werden]] (Pl., Arist., Str.; Chantraine Form. 96). 8. [[μυλίτης]] m. ([[λίθος]], [[ὀδούς]]) [[Mühlstein]], [[Backenzahn]] (Gal.). 9. Μυλόεις· ποταμὸς Ἀρκαδίας H.; s. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2. 233. — B. Adj., alle selten u. spät: 1. [[μύλιος]] [[zur Mühle gehörig]] (Prokop.); 2. [[μυλικός]] ib. (''Ev''. ''Luk''., Gal.); 3. -ινος [[aus Mühlsteinen bestehend]] (Smyrna); 4. -αῖος [[in einer Mühle arbeitend]] (''AP''), -αῖον n. [[Handmühle]] (Pap.); 5. -ιαῖοι ὀδόντες [[Backenzähne]] (Mediz.); 6. -όεις [[aus einem Mühlstein bestehend]], [[zur Mühle gehörig]] (Nik., Nonn.); 7. -ητικὴ [[ἔμπλαστρος]] [[Zahnpflaster]] (Gal.). — C. Verba, alle selten. L [[μυλιάω]] nur im. Ptz. μυλιόωντες [[mit den Zähnen knirschend]] (Hes. ''Op''. 530; zu -ιάω Schwyzer 732); 2. [[μυλόομαι]] [[mit einer Verhärtung versehen werden]], [[vernarbt werden]] (Hp.). — Für sich steht [[μύλλω]] = [[βινέω]] (Theok. 4,58) mit μυλ(λ)άς f. [[Hure]] (Phot., Suid.), [[μυλλός]] m. [[Kuchen in der Form der pudenda mulicbria]] (Ath. 14, 647 a; sizilisch).<br />'''Etymology''': Das primäre Verbalnomen [[μύλη]] (Akzent wie z.B. [[μάχη]]) mit dem sekundär hinzutretenden [[μύλος]] (nach [[λίθος]] oder [[ὄνος]] [[ἀλέτης]]?) ebenso wie das primäre Jotpräsens [[μύλλω]] weichen durch den υ-Vokal von den übrigen damit verwandten Wörtern für [[mahlen]], die einen e: o-Vokalismus aufzeigen, ab: kelt., air. ''melim'', slav., z.B. aksl. ''meljǫ'' (idg. ''mel''-); germ., z.B. got. ''malan'', lit. ''malù'', heth. 3. sg. ''mallai'' (idg. ''mol''-); lat. ''molō'', an sich mehrdeutig, wahrscheinlich aus *''melō'' wie air. ''melim''. In μυλ- muß somit eine schwund- oder reduktionsstufige Variante (''ml̥''-, ''m''<sub>e</sub>''l''-) vorliegen (Schwyzer 351). Zu [[μύλλω]] aus *''ml̥''-''i̯ō'' stimmen im Germ. ahd. ''muljan'', awno. ''mylia'' [[zermalmen]]; zur Bed. unten, zum υ -Vokal vgl. noch [[φύλλον]] gegenüber lat. ''folium''. Eine Schwachstufe erscheint auch in kymr. ''malu'' [[mahlen]], ebenso in arm. ''malem'' [[zermalmen]]. Ein ''u''-Vokal könnte auch in dem reduplizierten arm. ''ml''-''ml''-''em'' [[reiben]] stecken; es läßt sich aber auch auf dehnstufiges ''mēl''- oder ''mōl''zurückführen. Die technische Bedeutung [[mahlen]] dürfte aus dem allgemeinen [[zerreiben]] spezialisiert sein. Als Verbalnomen hat [[μύλη]] im Griech. den Charakter eines Reliktworts, weil das zu einem obszönen Ausdruck degradierte [[μύλλω]] sonst durch das ebenfalls alte, aber auf die östlichen Sprachen abgedrängte [[ἀλέω]] (s.d. und Porzig Gliederung 156) verdrangt wurde. — Für sich steht [[μάλευρον]] (s.d.); ein auffallender und wenig vertrauenerweckender ''e''-Vokal begegnet in den nicht sicher gedeuteten myk. ''me''-''re''-''u''-''ro'' ‘Mehl ( ? )’ und ''me''-''re''-''ti''-''ri''-''ja'' ‘Müllerinnen (?)’. — Weitere Formen m. reicher Lit. bei WP. 2, 284ff., Pok. 716f., W.-Hofmann und Ernout-Meillet s. ''molō'', Fraenkel Wb. s. ''málti''.<br />'''Page''' 2,268-270 | ||
}} | }} | ||
{{WoodhouseReversedUncategorized | {{WoodhouseReversedUncategorized | ||
|woodrun=[[machine for grinding]] | |woodrun=[[machine for grinding]] | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=ἡ (=[[μύλος]]). Ἴσως ἀπό τήν ἴδια ρίζα μέ τό [[ἀλέω]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[μύλαξ]] (=[[μυλόπετρα]]), [[μυλιαῖος]], [[μυλικός]], [[μύλος]], [[μυλών]], [[μυλωθρός]] (=[[μυλωνάς]]). | |||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=ἡ [[muela]] de asno, como amuleto λαβὼν τὸν γομφίον καὶ τὴν μύλην καὶ πυρὰν ποιήσας ἀκόντισον εἰς τὸ πῦρ <b class="b3">toma la muela y el diente y después de hacer una hoguera arrójalos al fuego</b> P XIa 29 τὴν δὲ μύλην τοῦ ὄνου δήσας ἀργύρῳ ... περίεχε ἀεί <b class="b3">ata la muela de asno con plata y llévalos siempre</b> P XIa 38 | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx=Adyghe: шъхьалы; Albanian: thyese, mulli; Arabic: مَطْحَنَة; Moroccan Arabic: رْحة; Aramaic Classical Syriac: ܪܚܝܐ; Hebrew: רחיא; Armenian: աղաց, ջրաղաց; Aromanian: moarã; Asturian: molín; Avar: гьобо; Azerbaijani: dəyirman; Bashkir: тирмән; Basque: errota, eihera; Belarusian: млын; Breton: milin; Bulgarian: мелница; Buryat: тээрмэ; Catalan: molí; Chechen: хьера; Cherokee: ᏍᏙᏍᎩᏱ; Chinese Cantonese: 磨坊, 粉碎機; Hakka: 磨坊; Mandarin: 磨坊, 磨機, 磨机, 粉碎機, 粉碎机; Min Nan: 磨坊; Chuvash: арман; Cornish: melin; Crimean Tatar: degirmen, termen; Czech: mlýn; Danish: mølle; Dargwa: шинкьа; Dutch: molen; Erzya: ведьгев; Esperanto: muelilo; Estonian: veski; Faroese: mylla, mylna; Finnish: mylly; French: moulin; Friulian: mulìn, mulin; Galician: muíño; Georgian: წისქვილი; German: Mühle, Mahlwerk; Pennsylvania German: Miehl; Greek: μύλος, αλεστική μηχανή; Ancient Greek: μύλη; Haitian Creole: moulen; Hebrew: טַחֲנָה; Hindi: चक्की; Hungarian: daráló, őrlő, passzírozó; Hunsrik: Mihl; Ido: muelilo; Indonesian: kincir; Ingush: хьайра; Irish: muileann; Italian: mulino, macinatoio, mola, macina; Jamtish: kvæðn; Japanese: 粉砕機, ミル, 製粉所; Kashubian: młin; Kazakh: диірмен; Khakas: тербен; Khmer: ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ; Korean: 방아, 방앗간, 제분소(製粉所); Kurdish Central Kurdish: ئاش; Northern Kurdish: aş; Kyrgyz: тегирмен; Lak: гьарахъалу; Lakota: onákpaŋ; Lao: ໂຮງສີ; Latin: mola; Latvian: malējs; Lezgi: регьв; Lithuanian: malūnas; Luxembourgish: Millen; Macedonian: млин, мелница; Malagasy: bakaka; Manx: mwyllin; Maori: mira; Middle English: mylne; Moksha: ведькев; Mongolian: тээрэм; Moroccan Amazigh: ⴰⵣⵔⴳ, ⴰⵣⵔⴳ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ; Mòcheno: mil; Norwegian Bokmål: mølle; Nynorsk: mylne, mølle; Occitan: molin; Old High German: mulin; Ossetian: куырой; Pashto: ژرنده; Persian: آسیا, آس, آسیو; Polish: młyn inan; Portuguese: moenda, moinho; Romagnol: mulén; Romani: asiav; Romanian: moară; Romansch: mulin, mulegn; Russian: мельница, дробилка; Sami Inari Sami: millo; Northern Sami: millu; Sardinian: molinu, mulinu; Scottish Gaelic: muileann; Serbo-Croatian Cyrillic: млин; Roman: mlin; Shona: chigayo Shor: тербен; Sicilian: mulinu; Slovak: mlyn; Slovene: mlin; Spanish: molino; Sranan Tongo: miri; Swedish: kvarn, mölla; Tajik: осиё, осиёб; Tatar: тегермән; Telugu: గానుగ; Thai: โรงสี; Torwali: ژان; Tswana: tshilô Turkish: değirmen; Turkmen: degirmen; Udmurt: вуко; Ukrainian: млин; Urdu: چَکّی; Uyghur: تۈگمەن; Uzbek: tegirmon; Venetian: molin, mulin, mułin; Vietnamese: cối xay; Vilamovian: mejł; Walloon: molén; Waray-Waray: gilingan; Welsh: melin; West Frisian: mûne; Yakut: миэлиҥсэ; Yiddish: מיל; Zazaki: arye | |||
}} | }} |