πρωτοτόκος: Difference between revisions

m
Text replacement - "Arist.''HA''" to "Arist.''HA''"
(6)
m (Text replacement - "Arist.''HA''" to "Arist.''HA''")
 
(22 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=prototokos
|Transliteration C=prototokos
|Beta Code=prwtoto/kos
|Beta Code=prwtoto/kos
|Definition=(parox.), Dor. πρᾱτοτόκος, ον, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">bearing</b> or <b class="b2">having borne her first-born</b>, <b class="b3">μήτηρ π</b>., of a heifer, <span class="bibl">Il.17.5</span>; αἴξ <span class="bibl">Theoc. 5.27</span>; <b class="b3">ὗς, ταὧς</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>546a12</span>, <span class="bibl">564a30</span>; κύων Dsc.2.70.6; of women, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>151c</span>,<span class="bibl">161a</span>; νύμφη <span class="bibl">Orph.<span class="title">L.</span>193</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> proparox. <b class="b3">πρωτότοκος, ον</b>, Pass.,<b class="b2">first-born</b>, <span class="bibl">LXX <span class="title">Ge.</span>22.21</span>,al., <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>2.7</span>, <span class="bibl"><span class="title">PLips.</span> 28.15</span> (iv A.D.), <span class="bibl">Man.3.9</span>; τὰ π. τῶν προβάτων <span class="bibl">LXX <span class="title">Ge.</span>4.4</span>, cf. <b class="b2">PMag. Osl</b>.<span class="bibl">1.312</span>; π. ἐγὼ ἢ σύ <span class="bibl">LXX <span class="title">2 Ki.</span>19.43</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> metaph., π. πάσης κτίσεως <span class="bibl"><span class="title">Ep.Col.</span>1.15</span>; of Homer, opp. Nicander, <span class="title">AP</span>9.213.</span>
|Definition=(parox.), Dor. [[πρατοτόκος]], πρωτοτόκον,<br><span class="bld">A</span> [[bearing her first-born]] or [[having borne her first-born]], [[μήτηρ]] πρωτοτόκος, of a [[heifer]], Il.17.5; [[αἴξ]] Theoc. 5.27; [[ὗς]], [[ταὧς]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''546a12, 564a30; [[κύων]] Dsc.2.70.6; of [[women]], [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''151c,161a; [[νύμφη]] Orph.''L.''193.<br><span class="bld">II</span> proparox. [[πρωτότοκος]], [[πρωτοτόκον]], Pass., [[first-born]], [[LXX]] ''Ge.''22.21,al., ''Ev.Luc.''2.7, ''PLips.'' 28.15 (iv A.D.), Man.3.9; τὰ πρωτοτόκα τῶν [[πρόβατον|προβάτων]] [[LXX]] ''Ge.''4.4, cf. PMag. Osl.1.312; πρωτοτόκος ἐγὼ ἢ σύ [[LXX]] ''2 Ki.''19.43.<br><span class="bld">2</span> metaph., πρωτοτόκος πάσης [[κτίσις|κτίσεως]] ''Ep.Col.''1.15; of [[Homer]], opp. [[Nicander]], ''AP''9.213.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0806.png Seite 806]] zuerst, zum ersten Male gebärend od. geboren habend; [[μήτηρ]] [[πρωτοτόκος]], οὐ πρὶν εἰδυῖα τόκοιο, Il. 17, 5, von einer Kuh; – von Frauen; Plat. Theaet. 151 c; Maneth. 3, 9. – Aber mit verändertem Ton, πρωτότοκος, erstgeboren, Ep. ad. 567 (IX, 213).
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0806.png Seite 806]] zuerst, zum ersten Male gebärend od. geboren habend; [[μήτηρ]] [[πρωτοτόκος]], οὐ πρὶν εἰδυῖα τόκοιο, Il. 17, 5, von einer Kuh; – von Frauen; Plat. Theaet. 151 c; Maneth. 3, 9. – Aber mit verändertem Ton, πρωτότοκος, erstgeboren, Ep. ad. 567 (IX, 213).
}}
}}
{{ls
{{bailly
|lstext='''πρωτοτόκος''': Δωρ. πρᾰτοτόκος, ον, ἡ [[πρώτως]] τετοκυῖα, ἡ πρώτην φορὰν γεννήσασα, κοινῶς «πρωτάρα», πρ. [[μήτηρ]], ἐπὶ δαμάλεως, Ἰλ. Ρ. 5· αἴξ Θεόκρ. 5. 27· ὗς, ταὧς Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 14, 20., 6. 9, 2· ἐπὶ γυναικῶν, Πλάτ. Θεαίτ. 151C, 161Α, Ἀνθ. Π. 8. 163, Ὀρφ., κλπ. ΙΙ. προπαροξ. πρωτότοκος, ον, παθ., πρῶτος τεχθείς, ὁ πρῶτος γεννηθείς, Ἀνθ. Π. 9. 213, Καιν. Διαθ.· τὰ πρ. τῶν προβάτων Ἑβδ. (Γεν. Δ΄, 4)· πρ. ἢ σὺ οἱ αὐτ. (Β΄ Βασιλ. ΙΘ΄, 43). - Ἐπίρρ. πρωτοτόκως, Οἰκουμέν. ἐν Mi. Pa. gr. τ. 119, σ. 20. - Ἰδὲ Κόντου Γραμματικὰ ἐν Ἀθηνᾶς τόμ. Α΄, σ. 538 κἑξ.
|btext=<i>adj. f.</i><br />[[qui met bas pour la première fois]].<br />'''Étymologie:''' [[πρῶτος]], [[τίκτω]].
}}
{{elnl
|elnltext=πρωτοτόκος -ον &#91;[[πρῶτος]], [[τίκτω]]] Dor. gen. πρᾱτοτόκοιο, [[voor het eerst barend]].
}}
}}
{{bailly
{{elru
|btext=<i>adj. f.</i><br />qui met bas pour la première fois.<br />'''Étymologie:''' [[πρῶτος]], [[τίκτω]].
|elrutext='''πρωτοτόκος:''' дор. [[πρατοτόκος|πρᾱτοτόκος]] adj. f [[первородящая]] или [[впервые родившая]] ([[μήτηρ]] Hom., Plat.; ὗς Arst.; [[αἴξ]] Theocr.).
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 27: Line 30:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''πρωτοτόκος:''' Δωρ. πρᾱτο-, -ον ([[τίκτω]]),·<br /><b class="num">I.</b> [[γυναίκα]] που γεννά πρώτη [[φορά]], σε Ομήρ. Ιλ., Θεόκρ.<br /><b class="num">II.</b> προπαροξ., [[πρωτότοκος]], <i>-ον</i>, Παθ., αυτός που γεννήθηκε [[πρώτος]], σε Ανθ., Κ.Δ.
|lsmtext='''πρωτοτόκος:''' Δωρ. πρᾱτο-, -ον ([[τίκτω]]),·<br /><b class="num">I.</b> [[γυναίκα]] που γεννά πρώτη [[φορά]], σε Ομήρ. Ιλ., Θεόκρ.<br /><b class="num">II.</b> προπαροξ., [[πρωτότοκος]], <i>-ον</i>, Παθ., αυτός που γεννήθηκε [[πρώτος]], σε Ανθ., Κ.Δ.
}}
{{ls
|lstext='''πρωτοτόκος''': Δωρ. πρᾰτοτόκος, ον, ἡ [[πρώτως]] τετοκυῖα, ἡ πρώτην φορὰν γεννήσασα, κοινῶς «πρωτάρα», πρ. [[μήτηρ]], ἐπὶ δαμάλεως, Ἰλ. Ρ. 5· αἴξ Θεόκρ. 5. 27· ὗς, ταὧς Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 14, 20., 6. 9, 2· ἐπὶ γυναικῶν, Πλάτ. Θεαίτ. 151C, 161Α, Ἀνθ. Π. 8. 163, Ὀρφ., κλπ. ΙΙ. προπαροξ. πρωτότοκος, ον, παθ., πρῶτος τεχθείς, ὁ πρῶτος γεννηθείς, Ἀνθ. Π. 9. 213, Καιν. Διαθ.· τὰ πρ. τῶν προβάτων Ἑβδ. (Γεν. Δ΄, 4)· πρ. ἢ σὺ οἱ αὐτ. (Β΄ Βασιλ. ΙΘ΄, 43). - Ἐπίρρ. πρωτοτόκως, Οἰκουμέν. ἐν Mi. Pa. gr. τ. 119, σ. 20. - Ἰδὲ Κόντου Γραμματικὰ ἐν Ἀθηνᾶς τόμ. Α΄, σ. 538 κἑξ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[cf. [[πρωτότοκος]] [[τίκτω]]<br />[[bearing]] her [[first]]-[[born]], Il., Theocr.
}}
}}