3,273,006
edits
βαθύνω: Difference between revisions
m
no edit summary
(ab2) |
mNo edit summary |
||
| (40 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=vathyno | |Transliteration C=vathyno | ||
|Beta Code=baqu/nw | |Beta Code=baqu/nw | ||
|Definition=—Pass., plpf. < | |Definition=—Pass., plpf.<br><span class="bld">A</span> βεβάθυστο [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 39.305: ([[βαθύς]]):—[[deepen]], [[hollow out]], <b class="b3">βάθυνε δὲ χῶρον ἅπαντα</b>, of a [[torrent]], Il.23.421; <b class="b3">ἔσκαψε καὶ ἐβάθυνε</b> [[dig|dug]] and dug [[deep]], Ev.Luc.6.48; <b class="b3">ἐβάθυνε πέδον ταρσῷ</b>, of a dog, [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 47.239: metaph., ὁ λιμὸς βαθύνει ἑαυτόν J. ''BJ''5.12.3: esp. as military term, [[deepen]], τὴν φάλαγγα [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''6.3.23, 8.5.15, cf. Arr.''Tact.''25.11:—Pass., [[become deep]], [[be deepened]], λίμνη β. [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 4.11.3; κρημνὸς βαθύνεται εἰς ἀπορρῶγα J.''BJ''1.21.3; <b class="b3">νάσως βαθυνομένας ἀπὸ ῥιζᾶν</b>, of Delos, ''Hymn.Is.''160; τὸ βαθυνόμενον τῆς ῥηγμῖνος Agath.2.2; of a deep wound, [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 39.305; [[βαθυνομέναις χερσί]] in or [[with the hollowed hands]], ib.11.180.<br><span class="bld">2</span> Math., [[add a third dimension]], β. τὰ ἐπίπεδα Procl. ''in R.''2.52 K., cf. ''in Ti.''1.146 D.:—Pass., [[κυκλικῶς]] βαθυνθέντες Simp. ''in Ph.''59.17.<br><span class="bld">II</span> intr., [[sink deep]], Ph.1.248, 2.402; [[sink]], [[crumble]], Apollod.''Poliorc.''157.8.<br><span class="bld">2</span> metaph., [[go deeply into a subject]], βαθύνας θεωρῆσαι Procl.''in Prm.''p.622 S. | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=(βᾰθύνω)<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ῠ-]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [plusperf. βεβάθυστο Nonn.<i>D</i>.39.305]<br /><b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[ahondar]], [[horadar]] de torrentes χῶρον <i>Il</i>.23.241, τὴν ἀμάραν Poll.1.224, φρεατίαν Hld.9.4.1, de un perro ἐβάθυνε πέδον ... τάρσῳ Nonn.<i>D</i>.47.239, del artífice ποτήριον δὲ κοῖλον ... βαθύνας haciendo bien hondo el vaso</i> para el buen bebedor <i>Anacreont</i>.4.6, en v. pas. πέτραι βαθυνόμεναι D.P.1035, Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.19.41, cf. <i>D</i>.34.234, βαθυνομένου κενεῶνος de un pozo, Nonn.<i>D</i>.34.234, cf. 12.333, pero βαθυνομένῳ κενεῶνι en un cuenco bien ahondado</i> Nonn.<i>D</i>.19.132, βαθυνομένης παλάμης ληίστορι καρπῷ con mano ladrona de palma ahondada</i> Nonn.<i>D</i>.25.35, χερσὶ βαθυνομέναις con las manos en forma de cuenco</i> Nonn.<i>D</i>.2.443<br /><b class="num">•</b>fig. [[profundizar]] βαθύνας αὑτὸν ὁ λιμός abriéndose paso hasta el fondo (de los estómagos de los judíos) el hambre</i> I.<i>BI</i> 5.512<br /><b class="num">•</b>mentalmente ὁ τῆς διανοίας ὀφθαλμὸς ... βαθύνας τὰ ... ἐγκεκρυμμένα κατεῖδε Ph.1.248, cf. Didym.<i>Tr.in</i>.1.7.13, τις ... βαθύνας θεωρήσειεν Procl.<i>in Prm</i>.801.<br /><b class="num">2</b> [[labrar]], [[grabar]] γράμματα Poll.5.149, en v. pas. βαθυνομένῳ ... τοίχῳ (signos) en un muro labrado en altorrelieve</i> Nonn.<i>D</i>.4.274.<br /><b class="num">3</b> [[hundir]], [[hendir]] τοὺς ὀφθαλμούς Poll.2.62, en v. pas. ὠτειλὴ βεβάθυστο ... καρήνου Nonn.<i>D</i>.39.305, βαθυνομένοιο ... μηροῦ del muslo hendido</i> Nonn.<i>D</i>.30.218<br /><b class="num">•</b>νάσως ... βαθυνομένας islas hundidas</i>, <i>Hymn.Is</i>.160 (Andros), τὸ βαθυνόμενον τῆς ῥηγμῖνος Agath.2.2.6.<br /><b class="num">4</b> [[bajar]] ὁ λόγος καὶ κατὰ γῆν ἑαυτὸν βαθύνας Eus.<i>LC</i> 11 (p.228.26)<br /><b class="num">•</b>en v. pas. βαθυνομένοιο χιτῶνος del quitón bajado (para dar de mamar)</i>, Nonn.<i>D</i>.3.401.<br /><b class="num">II</b> usos esp.<br /><b class="num">1</b> milit. [[formar en profundidad]] τὴν φάλαγγα X.<i>Cyr</i>.6.3.23, cf. 8.5.15, ἐφ' ἑπτὰ βαθύνας τὴν φάλαγγα formó la falange en siete escalones</i> I.<i>BI</i> 5.130, cf. Arr.<i>Tact</i>.25.11.<br /><b class="num">2</b> geom. [[dar profundidad]], [[añadir la tercera dimensión]] τὰ ἐπίπεδα Procl.<i>in R</i>.2.52, en v. pas., Simp.<i>in Ph</i>.59.17.<br /><b class="num">3</b> [[adensar]] καπνὸς ... βαθύνει ... τὸν ἀέρα Gr.Nyss.<i>Eun</i>.2.12.338.<br /><b class="num">B</b> intr.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[ahondar]], [[profundizar]] en una excavación ἔσκαψεν καὶ ἐβάθυνεν <i>Eu.Luc</i>.6.48, sent. obsc., Luc.<i>Asin</i>.10<br /><b class="num">•</b>[[zapar]] ὁ βαθύνων Apollod.<i>Poliorc</i>.144.8.<br /><b class="num">2</b> [[hundirse]], [[desmoronarse]] ἡ μαλακότης τῆς πλίνθου Apollod.<i>Poliorc</i>.157.8<br /><b class="num">•</b>fig. [[rebajarse]] Cyr.Al.M.69.473B.<br /><b class="num">II</b> en v. med.-pas. [[ahondarse]], [[rebajarse]] ἔφασαν ... βαθυνθῆναι τὴν λίμνην dicen que el lecho del lago se ahondó</i> Thphr.<i>HP</i> 4.11.3<br /><b class="num">•</b>fig. ἐβαθύνθησαν οἱ διαλογισμοί σου muy profundos se hicieron tus pensamientos</i> [[LXX]] <i>Ps</i>.91.6<br /><b class="num">•</b>[[ahondarse]] εἰς ἀμέτρητον ἀπορρῶγα βαθύνεται I.<i>BI</i> 1.405, βαθυνομένην χθονὸς ἕδρην hundiéndose el suelo de la tierra (al paso de Tifón)</i>, Nonn.<i>D</i>.2.34, cf. 14.375<br /><b class="num">•</b>(ὕδωρ) βαθυνόμενον abriéndose paso (el agua)</i> Hld.9.8.2<br /><b class="num">•</b>fig. de una barba [[alargarse]], [[crecer]] τὸ [[γένειον]] λάσιον καὶ σεμνότερον βαθυνόμενον la barba crecida densa y venerable</i> Hld.2.21.2. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0424.png Seite 424]] vertiefen, aushöhlen, χῶρον Il. 23, 421; [[ποτήριον]] Anacr. 3, 5; sp. D.; βαθύνεται [[λίμνη]] Theophr.; ἕλη Polyaen. 8, 23; φάλαγγα, eine Schlachtordnung vertiefen, mit schmaler Front, viel Mann hoch stellen (vgl. [[βάθος]]), Xen. Cyr. 8, 5, 15; ἐξ ὅσων ἐγὼ τὴν φάλαγγα βαθυνῶ, so hoch ich die Schlachtordnung stellen werde, 6, 3, 23; vgl. Polyaen. 5, 16. – Pass. βαθυνομένη, [[πέτρα]], χεῖρες, Nonn.; hohl, βεβάθυστο D. 39. 305. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0424.png Seite 424]] [[vertiefen]], [[aushöhlen]], χῶρον Il. 23, 421; [[ποτήριον]] Anacr. 3, 5; sp. D.; βαθύνεται [[λίμνη]] Theophr.; ἕλη Polyaen. 8, 23; φάλαγγα, eine Schlachtordnung vertiefen, mit schmaler Front, viel Mann hoch stellen (vgl. [[βάθος]]), Xen. Cyr. 8, 5, 15; ἐξ ὅσων ἐγὼ τὴν φάλαγγα βαθυνῶ, so hoch ich die [[Schlachtordnung]] stellen werde, 6, 3, 23; vgl. Polyaen. 5, 16. – Pass. βαθυνομένη, [[πέτρα]], χεῖρες, Nonn.; hohl, βεβάθυστο D. 39. 305. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> βαθυνῶ, <i>ao.</i> ἐβάθυνα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐβαθύνθην;<br />rendre profond, <i> | |btext=<i>f.</i> βαθυνῶ, <i>ao.</i> ἐβάθυνα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐβαθύνθην;<br />rendre profond, <i>d'où</i><br /><b>1</b> creuser : χῶρον IL un terrain <i>en parl. d'un torrent</i>;<br /><b>2</b> [[étendre en profondeur]] : φάλαγγα XÉN donner de la profondeur à une phalange, la former en colonne.<br />'''Étymologie:''' [[βαθύς]]. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=[[deepen]], [[hollow | |auten=[[deepen]], [[hollow out]], Il. 23.421†. | ||
}} | |||
{{Abbott | |||
|astxt=[[βαθύνω]] (< [[βαθύς]]), [in [[LXX]] for עמד: Ps 91 (92):5, Je 29 (49):8 30(49)30*;] <br />to [[deepen]]: Lk 6:48.† | |||
}} | }} | ||
{{ | {{StrongGR | ||
| | |strgr=from [[βαθύς]]; to [[deepen]]: [[deep]]. | ||
}} | |||
{{Thayer | |||
|txtha=(impf ἐβαθυνον); ([[βαθύς]]); to [[make]] [[deep]]: ἔσκαψε καί ἐβάθυνε is [[not]] used for [[βαθέως]] ἔσκαψε, [[but]] ἐβάθυνε expresses the [[continuation]] of the [[work]] (he dug and deepened i. e. went [[deep]]); cf. Winer's Grammar, § 54,5. (In Greek writings from Homer down.) | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[βαθαίνω]] και [[βαθύνω]] (Α [[βαθύνω]])<br /><b>1.</b> [[κάνω]] [[κάτι]] βαθύ, [[βαθουλώνω]]<br /><b>2.</b> <b>(αμτβ.)</b> [[γίνομαι]] [[βαθύς]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />(για χρώματα) [[παίρνω]] βαθύτερη, πιο σκούρα [[απόχρωση]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[δίνω]] [[βάθος]] στη στρατιωτική [[παράταξη]], [[αναπτύσσω]] σε [[βάθος]]<br /><b>2.</b> [[προσπαθώ]] ν' αντιληφθώ τη βαθύτερη [[σημασία]] πραγμάτων ή εννοιών, [[εμβαθύνω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το <i>βαθυνω</i> <span style="color: red;"><</span> <b>επίθ.</b> [[βαθύς]], ενώ το νεοελλ. [[βαθαίνω]] [[είναι]] μεταπλασμένος τ. του [[βαθύνω]] ([[πρβλ]]. <i>αλαφρύνω</i>-[[αλαφραίνω]], [[απαλύνω]]-[[απαλαίνω]], [[βαρύνω]]-[[βαραίνω]], [[πληθύνω]]-[[πληθαίνω]] <b>κ.ά.</b>).<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[εμβαθύνω]]- <b>αρχ.</b> [[προσβαθύνω]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''βᾰθύνω:''' [ῡ], ([[βαθύς]]), μέλ. <i>βαθῠνῶ</i>,<br /><b class="num">1.</b> [[βαθαίνω]] [[κάτι]], [[σκάβω]] και [[κοιλαίνω]] [[κάτι]], λέγεται για [[χειμάρρους]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[σκάβω]] και [[καθιστώ]] [[κάτι]] βαθύ, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">2.</b> ως [[στρατιωτικός]] όρος, [[συμπυκνώνω]], [[δίνω]] [[βάθος]], [[βαθαίνω]], <i>τὴν [[φάλαγγα]]</i>, σε Ξεν. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''βᾰθύνω:'''<br /><b class="num">1</b> [[углублять]], [[рыть]], [[выдалбливать]] ([[ὕδωρ]] βάθυνε χῶρον Hom.; [[ποτήριον]] Anacr.);<br /><b class="num">2</b> воен. [[вытягивать в глубину]] (τὴν φάλαγγα Xen.). | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[βαθύς]]<br /><b class="num">1.</b> to [[deepen]], [[hollow]] out, of a [[torrent]], Il.: to dig [[deep]], NTest.<br /><b class="num">2.</b> as [[military]] [[term]], to [[deepen]], τὴν φάλαγγα Xen. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=[[βαθύνω]] [[βαθύς]] aor. ἐβάθυνα, pass. ἐβαθύνθην; fut. βαθυνῶ, diep maken, verdiepen, uitdiepen; milit., van de hoplietenfalanx. Xen. Cyr. | |||
}} | |||
{{Chinese | |||
|sngr='''原文音譯'''：baqÚnw 巴替挪<br />'''詞類次數'''：動詞（1）<br />'''原文字根'''：（加）深<br />'''字義溯源'''：加深，變深；源自（[[βαθύς]]）=極深的）；而 （[[βαθύς]]）出自（[[βάσις]]）=腳步）， （[[βάσις]]）出自（[[βαθύς]]）X*=行走）<br />'''出現次數'''：總共（1）；路（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 加深（1） 路6:48 | |||
}} | }} | ||
{{ | {{trml | ||
| | |trtx====[[deepen]]=== | ||
Arabic: تَعَمَّقَ; Bulgarian: задълбочавам, удълбочавам; Catalan: profunditzar, apregonar, enfondir; Chinese Mandarin: 加深; Dutch: [[verdiepen]]; Finnish: syventää; French: [[approfondir]]; Galician: afondar; German: [[aushölen]], [[vertiefen]]; Greek: [[βαθαίνω]], [[βαθύνω]]; Ancient Greek: [[βαθύνω]]; Indonesian: memperdalam; Italian: [[approfondire]]; Japanese: 深める; Korean: 깊게 하다; Polish: pogłębiać, pogłębić; Portuguese: [[aprofundar]]; Russian: [[углублять]], [[углубить]]; Spanish: [[ahondar]], [[profundizar]]; Ukrainian: поглиблювати, поглибити | |||
}} | }} | ||