δοκεύω: Difference between revisions

m
Text replacement - ",;" to ";"
m (Text replacement - "<br \/>   <b>1<\/b> (?)(?!.*<br \/><b>)(?!.* <b>)" to "")
m (Text replacement - ",;" to ";")
 
(11 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=dokeyo
|Transliteration C=dokeyo
|Beta Code=dokeu/w
|Beta Code=dokeu/w
|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[keep an eye upon]], [[watch narrowly]], <b class="b3">ἑλισσόμενόν τε δοκεύει</b> [the hound] [[watches]] [the boar] turning to bay, <span class="bibl">Il.8.340</span>; <b class="b3">Θόωνα μεταστρεφθέντα δοκεύσας</b> [[having watched for]] his turning round, <span class="bibl">13.545</span>; Ἄμφικλον ἐφορμηθέντα δοκεύσας <span class="bibl">16.313</span>; <b class="b3">τὸνπροὔχοντα δοκεύει</b> [[watches]] him that is before [in the race], <span class="bibl">23.325</span>; of the Great Bear, <b class="b3">ἥ τ'… Ὠρίωνα δοκεύει</b> [[watches]] the hunter <span class="bibl">Orion, 18.488</span>; <b class="b3">λόχμαισι δ</b>. [[lie in wait for]] [them] in... <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>10(11).30</span>, cf. <span class="title">AP</span>6.45, <span class="bibl">Theoc.9.26</span>; <b class="b3">νιν… ὄψεται δοκεύοντα</b> will see him [[playing the spy]], <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>984</span> (lyr.); <b class="b3">ἃ μὴ θέμις οὐκ ἐδόκευσα</b> [[sought]] not [[for]], IG14.2068. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[expect]], c. acc., <span class="bibl">Arat.987</span>, al.: c. gen., ἀνέμοιο γαληναίης τε δ. <span class="bibl">Id.813</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> in later Poets, [[observe]], [[see]], <span class="bibl">Nonn.<span class="title">D.</span>1.530</span>, al., <span class="title">AP</span>5.252 (Iren.), <span class="bibl">Man.6.142</span>; also, [[think]], <span class="bibl">Orph.<span class="title">A.</span>891</span>,<span class="bibl">1083</span>.</span>
|Definition=<span class="bld">A</span> [[keep an eye upon]], [[watch narrowly]], <b class="b3">ἑλισσόμενόν τε δοκεύει</b> [the hound] [[watches]] [the boar] turning to bay, Il.8.340; <b class="b3">Θόωνα μεταστρεφθέντα δοκεύσας</b> [[having watched for]] his turning round, 13.545; Ἄμφικλον ἐφορμηθέντα δοκεύσας 16.313; <b class="b3">τὸνπροὔχοντα δοκεύει</b> [[watches]] him that is before [in the race], 23.325; of the Great Bear, <b class="b3">ἥ τ'… Ὠρίωνα δοκεύει</b> [[watches]] the hunter Orion, 18.488; <b class="b3">λόχμαισι δ.</b> [[lie in wait for]] [them] in... Pi.''O.''10(11).30, cf. ''AP''6.45, Theoc.9.26; <b class="b3">νιν… ὄψεται δοκεύοντα</b> will see him [[playing the spy]], E.''Ba.''984 (lyr.); <b class="b3">ἃ μὴ θέμις οὐκ ἐδόκευσα</b> [[sought]] not [[for]], IG14.2068.<br><span class="bld">2</span> [[expect]], c. acc., Arat.987, al.: c. gen., ἀνέμοιο γαληναίης τε δ. Id.813.<br><span class="bld">3</span> in later Poets, [[observe]], [[see]], [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 1.530, al., ''AP''5.252 (Iren.), Man.6.142; also, [[think]], Orph.''A.''891,1083.
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [med. pres. part. atem. δοκεύμενος Opp.<i>C</i>.4.109, Orph.<i>A</i>.1351; aor. part. δοκεύσαις Pi.<i>O</i>.10.30]<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> en pres., c. ac. de concr. [[vigilar atenta o cautelosamente]], [[acechar]] κύων ... ἑλισσόμενόν τε δοκεύει un perro acecha a (la fiera) que se revuelve</i>, <i>Il</i>.8.340, τὸν προὔχοντα δοκεύει <i>Il</i>.23.325, νιν ὄψεται δοκεύοντα E.<i>Ba</i>.984, ἰχθύας de un pescador, Theoc.21.42, κόρας Lyc.1168, cf. 509, Arat.987, Opp.<i>H</i>.1.13<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. τριγίγαντα δοκεύμενοι Orph.<i>A</i>.1351<br /><b class="num">•</b>gener. tard. [[observar]], [[contemplar]], [[mirar]] πέδον ... δοκεύεις miras al suelo</i>, <i>AP</i> 5.253 (Iren.), cf. Orph.<i>L</i>.108, Nonn.<i>D</i>.1.530, 17.105<br /><b class="num">•</b>dicho de las constelaciones, para describir sus posiciones Ἄρκτον ... ἥ τ' ... τ' Ὠρίωνα δοκεύει <i>Il</i>.18.488, cf. Man.6.142<br /><b class="num">•</b>en aor. c. ac. y part. predic. [[sorprender]] Θόωνα μεταστρεφθέντα δοκεύσας, οὔτασ' sorprendiendo a Toón cuando se daba la vuelta, le hirió</i>, <i>Il</i>.13.545, Ἄμφικλον ἐφορμηθέντα δοκεύσας <i>Il</i>.16.313, cf. Hes.<i>Sc</i>.333, 425, <i>AP</i> 6.45<br /><b class="num">•</b>c. ac. de abstr. [[investigar]], [[indagar]] ἃ μὴ θέμις οὐκ ἐδόκευσα no indagué lo que no está permitido (a los mortales)</i>, <i>IUrb.Rom</i>.1351.5 (III/IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[imaginar]] οὐκ' [[εἶδον]] οὐδ' ἐδόκευσα νόῳ <i>Lyr.Adesp</i>.7(e).17<br /><b class="num">•</b>c. inf. [[pensar]], [[creer]], [[esperar]] ὅ γ' ἐκ βόθροιο δοκεύμενος αὐτίκ' ἀλύξειν Opp.l.c., οὐκέτι δὲ προφυγεῖν ἐδοκεύμεθα λυγρὸν ὄλεθρον Orph.<i>A</i>.1083, παπταίνειν ἐδόκευε τὸν ... βασιλῆα Colluth.262.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[estar al acecho]], [[estar a la espera]] δοκεύων παῖδας ἑοὺς κατέπινε Hes.<i>Th</i>.466, cf. 772, σύλασκε δοκεύων Hes.<i>Sc</i>.480, λόχμαισι δὲ δοκεύσαις Pi.l.c., cf. A.R.2.1269, Theoc.9.26, Nonn.<i>D</i>.46.133<br /><b class="num">•</b>c. gen. [[estar a la espera]], [[aguardar]] ἀνέμοιο γαληναίης τε δοκεύειν Arat.813.<br /><b class="num">2</b> [[meditar]], [[hacer planes]] περὶ φρεσὶ δ' ᾗσι δοκεύομεν Orph.<i>A</i>.891.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. [[δοκέω]].
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0652.png Seite 652]] (mit [[δέχομαι]] verwandt), [[aufpassen]], auflauern, Achtung geben, τινά oder τί, auf Jemanden (Etwas), Ap. Lex. Hom. p. 50, 14 [[δοκεαει]]· ἐπιτηρεῖ Hom. Iliad. 8, 340. 13, 545. 16, 313. 18, 488. 23, 325 Odyss. 5, 274. – Folgende: λόχμαισι δοκεύσαις ἐδάμασεν αὐτοὺς [[Ἡρακλῆς]] Pind. Ol. 11, 30; Eur. Bacch. 982 u. sp. D., wie Theocr. 21, 42 Ap. Rh. 2, 1569, die es auch wie Nonn. und Col. in der Bdtg »[[meinen]]«, »[[betrachten]]«, »[[sehen]]« gebrauchen; vgl. Iul. Aeg. 38 (IX, 763); oft Christod. ecphr.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0652.png Seite 652]] (mit [[δέχομαι]] verwandt), [[aufpassen]], auflauern, Achtung geben, τινά oder τί, auf Jemanden (Etwas), Ap. Lex. Hom. p. 50, 14 [[δοκεαει]]· ἐπιτηρεῖ Hom. Iliad. 8, 340. 13, 545. 16, 313. 18, 488. 23, 325 Odyss. 5, 274. – Folgende: λόχμαισι δοκεύσαις ἐδάμασεν αὐτοὺς [[Ἡρακλῆς]] Pind. Ol. 11, 30; Eur. Bacch. 982 u. sp. D., wie Theocr. 21, 42 Ap. Rh. 2, 1569, die es auch wie Nonn. und Col. in der Bdtg »[[meinen]]«, »[[betrachten]]«, »[[sehen]]« gebrauchen; vgl. Iul. Aeg. 38 (IX, 763); oft Christod. ecphr.
}}
{{ls
|lstext='''δοκεύω''': ([[δέχομαι]]) τηρῶ, παρατηρῶ, παραφυλάττω, ἑλισσόμενόν τε δοκεύει ὁ [[κύων]], προφυλακτικῶς παρατηρεῖ τὸν κάπρον στρεφόμενον, Ἰλ. Θ. 340· οὕτω, Θόωνα μεταστρεφθέντα δοκεύσας Ν. 545· Ἄμφικλον ἐφορμηθέντα δοκεύσας Ζ. 313 τὸν προύχοντα δοκεύει, παρατήρει τὸν πρὸ [[αὐτοῦ]] ἐν τῷ δρομικῷ ἀγῶνι, Ψ. 325· ἐπὶ τῆς [[μεγάλης]] Ἄρκτου, ἢ τ’… Ὠρίωνα δοκεύει, παραφυλάττει τὸν κυνηγὸν Ὠρίωνα, Ἰλ. Σ. 488. Ὀδ. Ε. 274· λόχμαισι δ., ἐνεδρεύει αὐτοὺς ἐν…, Πίνδ. Ο. 10. 36 (9. 30)· νιν. ὄψεται δοκεύοντα, θὰ ἴδη αὐτὸν κατασκοπεύοντα, κατοπτεύοντα. Εὐρ. Βάκχ. 984· ἃ μὴ [[θέμις]] οὐκ ἐδόκευσα, δὲν ἐπετηρῶ, [[βλέπω]], συχν. παρὰ Νόνν. καὶ ἐν τῇ Ἀνθ.· [[ὡσαύτως]], [[σκέπτομαι]], Ὀρφ. Ἄργον. 894.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=observer, épier, attendre comme en embuscade, acc..<br />'''Étymologie:''' R. Δοκ, cf. [[δοκέω]].
|btext=observer, épier, attendre comme en embuscade, acc..<br />'''Étymologie:''' R. Δοκ, cf. [[δοκέω]].
}}
{{elru
|elrutext='''δοκεύω:'''<br /><b class="num">1</b> [[подстерегать]], [[подкарауливать]], [[высматривать]], [[выслеживать]] (τινά Hom., Pind., Eur., Theocr.);<br /><b class="num">2</b> [[пристально смотреть]] (τινὰ ἐν γραφίδεσσι Anth.); разглядывать, рассматривать ([[πέδον]] Anth.).
}}
{{ls
|lstext='''δοκεύω''': ([[δέχομαι]]) τηρῶ, παρατηρῶ, παραφυλάττω, ἑλισσόμενόν τε δοκεύει ὁ [[κύων]], προφυλακτικῶς παρατηρεῖ τὸν κάπρον στρεφόμενον, Ἰλ. Θ. 340· οὕτω, Θόωνα μεταστρεφθέντα δοκεύσας Ν. 545· Ἄμφικλον ἐφορμηθέντα δοκεύσας Ζ. 313 τὸν προύχοντα δοκεύει, παρατήρει τὸν πρὸ αὐτοῦ ἐν τῷ δρομικῷ ἀγῶνι, Ψ. 325· ἐπὶ τῆς [[μεγάλης]] Ἄρκτου, ἢ τ’… Ὠρίωνα δοκεύει, παραφυλάττει τὸν κυνηγὸν Ὠρίωνα, Ἰλ. Σ. 488. Ὀδ. Ε. 274· λόχμαισι δ., ἐνεδρεύει αὐτοὺς ἐν…, Πίνδ. Ο. 10. 36 (9. 30)· νιν. ὄψεται δοκεύοντα, θὰ ἴδη αὐτὸν κατασκοπεύοντα, κατοπτεύοντα. Εὐρ. Βάκχ. 984· ἃ μὴ [[θέμις]] οὐκ ἐδόκευσα, δὲν ἐπετηρῶ, [[βλέπω]], συχν. παρὰ Νόνν. καὶ ἐν τῇ Ἀνθ.· [[ὡσαύτως]], [[σκέπτομαι]], Ὀρφ. Ἄργον. 894.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 24: Line 30:
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[δοκεύω]] [[ambush]] λόχμαισι δὲ δοκεύσας ὑπὸ Κλεωνᾶν δάμασε καὶ κείνους [[Ἡρακλέης]] (O. 10.30)
|sltr=[[δοκεύω]] [[ambush]] λόχμαισι δὲ δοκεύσας ὑπὸ Κλεωνᾶν δάμασε καὶ κείνους [[Ἡρακλέης]] (O. 10.30)
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [med. pres. part. atem. δοκεύμενος Opp.<i>C</i>.4.109, Orph.<i>A</i>.1351; aor. part. δοκεύσαις Pi.<i>O</i>.10.30]<br /><b class="num">I</b> tr.<br /><b class="num">1</b> en pres., c. ac. de concr. [[vigilar atenta o cautelosamente]], [[acechar]] κύων ... ἑλισσόμενόν τε δοκεύει un perro acecha a (la fiera) que se revuelve</i>, <i>Il</i>.8.340, τὸν προὔχοντα δοκεύει <i>Il</i>.23.325, νιν ὄψεται δοκεύοντα E.<i>Ba</i>.984, ἰχθύας de un pescador, Theoc.21.42, κόρας Lyc.1168, cf. 509, Arat.987, Opp.<i>H</i>.1.13<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. τριγίγαντα δοκεύμενοι Orph.<i>A</i>.1351<br /><b class="num">•</b>gener. tard. [[observar]], [[contemplar]], [[mirar]] πέδον ... δοκεύεις miras al suelo</i>, <i>AP</i> 5.253 (Iren.), cf. Orph.<i>L</i>.108, Nonn.<i>D</i>.1.530, 17.105<br /><b class="num">•</b>dicho de las constelaciones, para describir sus posiciones Ἄρκτον ... ἥ τ' ... τ' Ὠρίωνα δοκεύει <i>Il</i>.18.488, cf. Man.6.142<br /><b class="num">•</b>en aor. c. ac. y part. predic. [[sorprender]] Θόωνα μεταστρεφθέντα δοκεύσας, οὔτασ' sorprendiendo a Toón cuando se daba la vuelta, le hirió</i>, <i>Il</i>.13.545, Ἄμφικλον ἐφορμηθέντα δοκεύσας <i>Il</i>.16.313, cf. Hes.<i>Sc</i>.333, 425, <i>AP</i> 6.45<br /><b class="num">•</b>c. ac. de abstr. [[investigar]], [[indagar]] ἃ μὴ θέμις οὐκ ἐδόκευσα no indagué lo que no está permitido (a los mortales)</i>, <i>IUrb.Rom</i>.1351.5 (III/IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[imaginar]] οὐκ' [[εἶδον]] οὐδ' ἐδόκευσα νόῳ <i>Lyr.Adesp</i>.7(e).17<br /><b class="num">•</b>c. inf. [[pensar]], [[creer]], [[esperar]] ὅ γ' ἐκ βόθροιο δοκεύμενος αὐτίκ' ἀλύξειν Opp.l.c., οὐκέτι δὲ προφυγεῖν ἐδοκεύμεθα λυγρὸν ὄλεθρον Orph.<i>A</i>.1083, παπταίνειν ἐδόκευε τὸν ... βασιλῆα Colluth.262.<br /><b class="num">II</b> intr.<br /><b class="num">1</b> [[estar al acecho]], [[estar a la espera]] δοκεύων παῖδας ἑοὺς κατέπινε Hes.<i>Th</i>.466, cf. 772, σύλασκε δοκεύων Hes.<i>Sc</i>.480, λόχμαισι δὲ δοκεύσαις Pi.l.c., cf. A.R.2.1269, Theoc.9.26, Nonn.<i>D</i>.46.133<br /><b class="num">•</b>c. gen. [[estar a la espera]], [[aguardar]] ἀνέμοιο γαληναίης τε δοκεύειν Arat.813.<br /><b class="num">2</b> [[meditar]], [[hacer planes]] περὶ φρεσὶ δ' ᾗσι δοκεύομεν Orph.<i>A</i>.891.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. [[δοκέω]].
}}
}}
{{grml
{{grml
Line 33: Line 36:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''δοκεύω:''' μέλ. <i>-σω</i> ([[δέχομαι]]), [[παρακολουθώ]], [[παρατηρώ]], [[παρακολουθώ]] [[στενά]], [[παραμονεύω]], [[καραδοκώ]], σε Ομήρ. Ιλ., Πίνδ., Ευρ.
|lsmtext='''δοκεύω:''' μέλ. <i>-σω</i> ([[δέχομαι]]), [[παρακολουθώ]], [[παρατηρώ]], [[παρακολουθώ]] [[στενά]], [[παραμονεύω]], [[καραδοκώ]], σε Ομήρ. Ιλ., Πίνδ., Ευρ.
}}
{{elru
|elrutext='''δοκεύω:'''<br /><b class="num">1)</b> [[подстерегать]], [[подкарауливать]], [[высматривать]], [[выслеживать]] (τινά Hom., Pind., Eur., Theocr.);<br /><b class="num">2)</b> [[пристально смотреть]] (τινὰ ἐν γραφίδεσσι Anth.); разглядывать, рассматривать ([[πέδον]] Anth.).
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[watch]] (Il.),<br />Other forms: [[δοκέω]] (Il.), aor. [[δοκῆσαι]], fut. [[δοκήσω]] (Od.), [[δόξαι]], [[δόξω]] (Pi., h. Merc.,; s. below), perf. [[δεδόκημαι]] (Pi.), [[δέδογμαι]] (Hdt.) [[seem]], [[think]], <b class="b3">δοκεῖ μοι</b> [[it seems to me]] (Il.); <b class="b3">προσ-δοκάω</b>, aor. [[προσδοκῆσαι]] [[await]] (Hdt.).<br />Derivatives: [[δόκησις]] [[belief]], [[opinion]], [[semblance]] (Hdt.), <b class="b3">δοκησι-δέξιος</b>, <b class="b3">-νους</b>, <b class="b3">-σοφος</b> <b class="b2">in ones own opinion just etc.</b> (Com.). [[δόκημα]] [[image]], [[delusion]] (E., see Chantr. Form. 184ff.), [[decision]] (Argos); on [[δόκημα]], [[δόκησις]] Holt Les noms d'action en <b class="b3">-σις</b> 147f. [[δόγμα]] [[opinion]], [[decision]] (Att., hell.; to [[δόξαι]], [[δόξω]] after [[τάξαι]], [[τάξω]]: [[τάγμα]] etc.) with [[δογματικός]] [[dogmatic]], [[δογματίας]] [[who pronounces δόγματα]], [[δογματίζω]] [[give an opinion]] (hell. and late). [[δόξα]] [[opinion]], [[consideration]], [[glory]], [[δόξις]] = [[δόξα]] (Demokr.; after [[γνῶσις]] Schwyzer 505). [[δοκώ]] f. <b class="b2">id.</b> (E. El. 747; Chantraine 116). [[δόκος]] m. <b class="b2">id.</b> (Xenoph.). [[δοκή]] <b class="b2">id.</b> (Hdn.). - [[δόκιμος]] <b class="b2">reliable, considerable etc.</b> (Ion.-Att., Dor.); compounds <b class="b3">εὑ-</b>, <b class="b3">ἀ-δόκιμος</b>; with [[δοκίμιον]], [[δοκιμεῖον]] [[proof]] (Pl.) and the denomin. [[δοκίμωμι]] (Aeol.), [[δοκιμόω]] (Parm.) [[believe]], [[δοκιμάζω]] [[try]], [[approve]] (Ion.-Att.) with [[δοκιμασία]] [[test]] (Att.; s. Schwyzer 469, Chantraine 85), [[δοκιμαστής]], [[δοκιμαστήρ]], <b class="b3">-ήριον</b>, [[δοκιμαστός]], <b class="b3">-ικός</b> (Att. etc.); also, as postverbal, [[δοκιμή]] [[test]], [[proof]] (Ep. Phil., Ep. Kor.). - [[εὑδοκιμέω]] [[have a good repute]] (Thgn.) with [[εὑδοκίμησις]] (Pl.) - [[δοκικῶ]] = [[δοκῶ]] (Hermipp. 12) humorous lengthening, cf. Bechtel Glotta 12, 211. - From [[προσδοκάω]]: [[προσδοκία]] [[expectation]] also [[προσδόκημα]] (Pl. Phlb. 32c), [[προσδόκιμος]] (Ion.-Att.).<br />Origin: GR [a formation built with Greek elements]<br />Etymology: [[δοκέω]] (and [[προσδοκάω]]) are deverbative derivations of primary (<b class="b3">προσ-</b>) [[δέκομαι]] (s. [[δέχομαι]]). Like alle secondary verbs originally only present stems, for the other tempora the primary verb was used. Such a system is [[δόξαι]], [[δόξω]], if with <b class="b3">-ο-</b> after [[δοκέω]] for <b class="b3">*δέξαι</b>, <b class="b3">*δέξω</b> (Wackernagel KZ 33, 37; further Schwyzer 718). - Lengthened [[δοκεύω]] (s. above) and [[δοκάζω]] [[await]] (Sophr., S. Fr. 221, 23) because of their meaning better to <b class="b3">-δοκάω</b>, [[δέκομαι]] than to [[δοκέω]]. - The semantic relations are difficult in detail. To [[δοκέω]] agrees Lat. [[doceō]] [[learn]] (causative). On [[δοκέω]] in general s. Fournier Les verbes "dire" passim, esp. 166f. - Further relatives s. [[δέχομαι]] and [[δοκός]].
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[watch]] (Il.),<br />Other forms: [[δοκέω]] (Il.), aor. [[δοκῆσαι]], fut. [[δοκήσω]] (Od.), [[δόξαι]], [[δόξω]] (Pi., h. Merc.; s. below), perf. [[δεδόκημαι]] (Pi.), [[δέδογμαι]] (Hdt.) [[seem]], [[think]], <b class="b3">δοκεῖ μοι</b> [[it seems to me]] (Il.); <b class="b3">προσ-δοκάω</b>, aor. [[προσδοκῆσαι]] [[await]] (Hdt.).<br />Derivatives: [[δόκησις]] [[belief]], [[opinion]], [[semblance]] (Hdt.), <b class="b3">δοκησι-δέξιος</b>, <b class="b3">-νους</b>, <b class="b3">-σοφος</b> <b class="b2">in ones own opinion just etc.</b> (Com.). [[δόκημα]] [[image]], [[delusion]] (E., see Chantr. Form. 184ff.), [[decision]] (Argos); on [[δόκημα]], [[δόκησις]] Holt Les noms d'action en <b class="b3">-σις</b> 147f. [[δόγμα]] [[opinion]], [[decision]] (Att., hell.; to [[δόξαι]], [[δόξω]] after [[τάξαι]], [[τάξω]]: [[τάγμα]] etc.) with [[δογματικός]] [[dogmatic]], [[δογματίας]] [[who pronounces δόγματα]], [[δογματίζω]] [[give an opinion]] (hell. and late). [[δόξα]] [[opinion]], [[consideration]], [[glory]], [[δόξις]] = [[δόξα]] (Demokr.; after [[γνῶσις]] Schwyzer 505). [[δοκώ]] f. <b class="b2">id.</b> (E. El. 747; Chantraine 116). [[δόκος]] m. <b class="b2">id.</b> (Xenoph.). [[δοκή]] <b class="b2">id.</b> (Hdn.). - [[δόκιμος]] [[reliable]], [[considerable etc.]] (Ion.-Att., Dor.); compounds <b class="b3">εὑ-</b>, <b class="b3">ἀ-δόκιμος</b>; with [[δοκίμιον]], [[δοκιμεῖον]] [[proof]] (Pl.) and the denomin. [[δοκίμωμι]] (Aeol.), [[δοκιμόω]] (Parm.) [[believe]], [[δοκιμάζω]] [[try]], [[approve]] (Ion.-Att.) with [[δοκιμασία]] [[test]] (Att.; s. Schwyzer 469, Chantraine 85), [[δοκιμαστής]], [[δοκιμαστήρ]], <b class="b3">-ήριον</b>, [[δοκιμαστός]], <b class="b3">-ικός</b> (Att. etc.); also, as postverbal, [[δοκιμή]] [[test]], [[proof]] (Ep. Phil., Ep. Kor.). - [[εὑδοκιμέω]] [[have a good repute]] (Thgn.) with [[εὑδοκίμησις]] (Pl.) - [[δοκικῶ]] = [[δοκῶ]] (Hermipp. 12) humorous lengthening, cf. Bechtel Glotta 12, 211. - From [[προσδοκάω]]: [[προσδοκία]] [[expectation]] also [[προσδόκημα]] (Pl. Phlb. 32c), [[προσδόκιμος]] (Ion.-Att.).<br />Origin: GR [a formation built with Greek elements]<br />Etymology: [[δοκέω]] (and [[προσδοκάω]]) are deverbative derivations of primary (<b class="b3">προσ-</b>) [[δέκομαι]] (s. [[δέχομαι]]). Like alle secondary verbs originally only present stems, for the other tempora the primary verb was used. Such a system is [[δόξαι]], [[δόξω]], if with <b class="b3">-ο-</b> after [[δοκέω]] for <b class="b3">*δέξαι</b>, <b class="b3">*δέξω</b> (Wackernagel KZ 33, 37; further Schwyzer 718). - Lengthened [[δοκεύω]] (s. above) and [[δοκάζω]] [[await]] (Sophr., S. Fr. 221, 23) because of their meaning better to <b class="b3">-δοκάω</b>, [[δέκομαι]] than to [[δοκέω]]. - The semantic relations are difficult in detail. To [[δοκέω]] agrees Lat. [[doceō]] [[learn]] (causative). On [[δοκέω]] in general s. Fournier Les verbes "dire" passim, esp. 166f. - Further relatives s. [[δέχομαι]] and [[δοκός]].
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 45: Line 45:
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''δοκεύω''': {dokeúō}<br />'''Forms''': [[δοκέω]] (seit Il.), Aor. δοκῆσαι, Fut. δοκήσω (vorw. poet. seit Od.), [[δόξαι]], [[δόξω]] (Pi., ''h''. ''Merc''., ion. att.; vgl. unten), Perf. [[δεδόκημαι]] (Pi. usw.), [[δέδογμαι]] (Hdt. usw.) [[ansehen]], [[meinen]], [[scheinen]], δοκεῖ μοι [[es scheint mir]] (seit Il.); [[προσδοκάω]], Aor. προσδοκῆσαι [[erwarten]] (Hdt., att.).<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[ins Auge fassen]], [[beobachten]], [[auflauern]] (ep. poet. seit Il.),<br />'''Derivative''': Ableitungen von [[δοκέω]]: 1. [[δόκησις]] [[Glauben]], [[Meinung]], [[Vorstellung]], [[Schein]] (Hdt., Th., S., E. usw.), [[δοκησιδέξιος]], -νους, -σοφος [[in seiner eigenen Vorstellung geschickt]] (Kom. u. a., parodierend). 2. [[δόκημα]] [[Vorstellung]], [[Wahn]] (E., vgl. Chantraine Formation 184ff.), [[Beschluß]] (Argos); zu [[δόκημα]], [[δόκησις]] vgl. v. Wilamowitz Eur. Her. 281f., 241; Holt Les noms d'action en -σις 147f. m. Lit. 3. [[δόγμα]] [[Meinung]], [[Beschluß]], [[Lehrsatz]] (att., hell.; zu [[δόξαι]], [[δόξω]] gebildet nach τάξαι, τάξω: [[τάγμα]] usw.) mit [[δογματικός]] [[dogmatisch]], [[δογματίας]] [[der δόγματα ausspricht]], [[δογματίζω]] ‘eine Meinung usw. kundgeben’ (hell. und spät). 4. [[δόξα]] [[Ansicht]], [[Meinung]], [[Ansehen]], [[Ruhm]], s. bes. Vereinzelt belegte Bildungen: 5. [[δόξις]] = [[δόξα]] (Demokr.; nach [[γνῶσις]] Schwyzer 505 m. Lit.). 6. [[δοκώ]] f. ib. (E. ''El''. 747; Chantraine 116). 7. [[δόκος]] m. ib. (Xenoph. u. a.; Rückbildung nach [[φορέω]]: [[φόρος]] u. a.). 8. [[δοκή]] ib. (Hdn.). — 9. [[δόκιμος]] [[zuverlässig]], [[bewährt]], [[ansehnlich]] (ion. att., dor.), wohl direkt von [[δοκέω]], [[δέκομαι]] nach den verbal umgedeuteten [[χρήσιμος]], [[μάχιμος]] u. a. (anders Arbenz Die Adj. auf -ιμος 39ff. mit reichem Material); Komposita εὐ-, [[ἀδόκιμος]] u. a.; davon [[δοκίμιον]], [[δοκιμεῖον]] [[Probe]] (Pl., hell. u. spät) und die Denominativa [[δοκίμωμι]] (äol.), [[δοκιμόω]] (Parm., Theok. u. a.) [[glauben]], [[wähnen]], [[δοκιμάζω]] [[prüfen]], [[billigen]] (ion. att.) mit [[δοκιμασία]] [[Prüfung]] (att.; zur Bildung Schwyzer 469, Chantraine 85), [[δοκιμαστής]], [[δοκιμαστήρ]], -ήριον, [[δοκιμαστός]], -ικός (att. usw.); auch, als postverbale Bildung, [[δοκιμή]] [[Prüfung]], [[Beweis]] (''Ep''. ''Phil''., ''Ep''. ''Kor''.); — [[εὐδοκιμέω]] [[in gutem Rufe stehen]] (seit Thgn.) mit [[εὐδοκίμησις]] (Pl. usw.); aber [[εὐδοκιμάζω]] (Pap. IV<sup>p</sup>) sehr fraglich, s. Kapsomenakis Voruntersuchungen 70f. — 10. [[δοκικῶ]] = δοκῶ (Hermipp. 12) scherzhafte Erweiterung der Komikersprache, vgl. Bechtel Glotta 12, 211. — Von [[προσδοκάω]]: [[προσδοκία]] ‘Erwartung,’ auch [[προσδόκημα]] (Pl. ''Phlb''. 32c), [[προσδόκιμος]] (ion. att.).<br />'''Etymology''': Sowohl [[δοκέω]] wie [[προσδοκάω]] sind deverbative Ableitungen von dem primären (προσ-) [[δέκομαι]] (s. [[δέχομαι]]). Wie alle sekundären Verba waren sie anfänglich auf den Präsensstamm beschränkt, indem in die übrigen Tempora bei Bedarf das primäre Verb eintrat. Ein Rest dieses Systems ist in [[δόξαι]], [[δόξω]], falls mit -ο- nach [[δοκέω]] für *[[δέξαι]], *[[δέξω]], vermutet worden (Wackernagel KZ 33, 37; weiteres bei Schwyzer 718). — Die erweiterten Formen [[δοκεύω]] (s. oben) und [[δοκάζω]] [[erwarten]] (Sophr., S. ''Fr''. 221, 23) sind wegen der Bedeutung eher an -[[δοκάω]], [[δέκομαι]] als an [[δοκέω]] anzuknüpfen. — Die semantischen Beziehungen der betreffenden Verba lassen sich leichter ahnen als genau verfolgen; dt. ''annehmen'', ''annehmbar'', ''angenehm''; ''auffassen'', ''ansehen'' können immerhin von der Bedeutungssphäre und den Bedeutungsübergängen eine allgemeine Vorstellung geben. Zu [[δοκέω]] stimmt formal lat. ''doceō'' [[lehren]]; die Bedeutung läßt sich verschieden auffassen, ist aber im Gegensatz zu dem iterativ-intensiven [[δοκέω]] kausativ. Zu [[δοκέω]] im allg. s. Fournier Les verbes "dire" passim, insbes. 166f.; — Weitere Verwandte s. [[δέχομαι]] und [[δοκός]]; zu δοκεῖ μοι auch Meringer IF 17, 159; dazu Wahrmann Glotta 17, 256.<br />'''Page''' 1,405-406
|ftr='''δοκεύω''': {dokeúō}<br />'''Forms''': [[δοκέω]] (seit Il.), Aor. δοκῆσαι, Fut. δοκήσω (vorw. poet. seit Od.), [[δόξαι]], [[δόξω]] (Pi., ''h''. ''Merc''., ion. att.; vgl. unten), Perf. [[δεδόκημαι]] (Pi. usw.), [[δέδογμαι]] (Hdt. usw.) [[ansehen]], [[meinen]], [[scheinen]], δοκεῖ μοι [[es scheint mir]] (seit Il.); [[προσδοκάω]], Aor. προσδοκῆσαι [[erwarten]] (Hdt., att.).<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[ins Auge fassen]], [[beobachten]], [[auflauern]] (ep. poet. seit Il.),<br />'''Derivative''': Ableitungen von [[δοκέω]]: 1. [[δόκησις]] [[Glauben]], [[Meinung]], [[Vorstellung]], [[Schein]] (Hdt., Th., S., E. usw.), [[δοκησιδέξιος]], -νους, -σοφος [[in seiner eigenen Vorstellung geschickt]] (Kom. u. a., parodierend). 2. [[δόκημα]] [[Vorstellung]], [[Wahn]] (E., vgl. Chantraine Formation 184ff.), [[Beschluß]] (Argos); zu [[δόκημα]], [[δόκησις]] vgl. v. Wilamowitz Eur. Her. 281f., 241; Holt Les noms d'action en -σις 147f. m. Lit. 3. [[δόγμα]] [[Meinung]], [[Beschluß]], [[Lehrsatz]] (att., hell.; zu [[δόξαι]], [[δόξω]] gebildet nach τάξαι, τάξω: [[τάγμα]] usw.) mit [[δογματικός]] [[dogmatisch]], [[δογματίας]] [[der δόγματα ausspricht]], [[δογματίζω]] ‘eine Meinung usw. kundgeben’ (hell. und spät). 4. [[δόξα]] [[Ansicht]], [[Meinung]], [[Ansehen]], [[Ruhm]], s. bes. Vereinzelt belegte Bildungen: 5. [[δόξις]] = [[δόξα]] (Demokr.; nach [[γνῶσις]] Schwyzer 505 m. Lit.). 6. [[δοκώ]] f. ib. (E. ''El''. 747; Chantraine 116). 7. [[δόκος]] m. ib. (Xenoph. u. a.; Rückbildung nach [[φορέω]]: [[φόρος]] u. a.). 8. [[δοκή]] ib. (Hdn.). — 9. [[δόκιμος]] [[zuverlässig]], [[bewährt]], [[ansehnlich]] (ion. att., dor.), wohl direkt von [[δοκέω]], [[δέκομαι]] nach den verbal umgedeuteten [[χρήσιμος]], [[μάχιμος]] u. a. (anders Arbenz Die Adj. auf -ιμος 39ff. mit reichem Material); Komposita εὐ-, [[ἀδόκιμος]] u. a.; davon [[δοκίμιον]], [[δοκιμεῖον]] [[Probe]] (Pl., hell. u. spät) und die Denominativa [[δοκίμωμι]] (äol.), [[δοκιμόω]] (Parm., Theok. u. a.) [[glauben]], [[wähnen]], [[δοκιμάζω]] [[prüfen]], [[billigen]] (ion. att.) mit [[δοκιμασία]] [[Prüfung]] (att.; zur Bildung Schwyzer 469, Chantraine 85), [[δοκιμαστής]], [[δοκιμαστήρ]], -ήριον, [[δοκιμαστός]], -ικός (att. usw.); auch, als postverbale Bildung, [[δοκιμή]] [[Prüfung]], [[Beweis]] (''Ep''. ''Phil''., ''Ep''. ''Kor''.); — [[εὐδοκιμέω]] [[in gutem Rufe stehen]] (seit Thgn.) mit [[εὐδοκίμησις]] (Pl. usw.); aber [[εὐδοκιμάζω]] (Pap. IV<sup>p</sup>) sehr fraglich, s. Kapsomenakis Voruntersuchungen 70f. — 10. [[δοκικῶ]] = δοκῶ (Hermipp. 12) scherzhafte Erweiterung der Komikersprache, vgl. Bechtel Glotta 12, 211. — Von [[προσδοκάω]]: [[προσδοκία]] ‘Erwartung,’ auch [[προσδόκημα]] (Pl. ''Phlb''. 32c), [[προσδόκιμος]] (ion. att.).<br />'''Etymology''': Sowohl [[δοκέω]] wie [[προσδοκάω]] sind deverbative Ableitungen von dem primären (προσ-) [[δέκομαι]] (s. [[δέχομαι]]). Wie alle sekundären Verba waren sie anfänglich auf den Präsensstamm beschränkt, indem in die übrigen Tempora bei Bedarf das primäre Verb eintrat. Ein Rest dieses Systems ist in [[δόξαι]], [[δόξω]], falls mit -ο- nach [[δοκέω]] für *[[δέξαι]], *[[δέξω]], vermutet worden (Wackernagel KZ 33, 37; weiteres bei Schwyzer 718). — Die erweiterten Formen [[δοκεύω]] (s. oben) und [[δοκάζω]] [[erwarten]] (Sophr., S. ''Fr''. 221, 23) sind wegen der Bedeutung eher an -[[δοκάω]], [[δέκομαι]] als an [[δοκέω]] anzuknüpfen. — Die semantischen Beziehungen der betreffenden Verba lassen sich leichter ahnen als genau verfolgen; dt. ''annehmen'', ''annehmbar'', ''angenehm''; ''auffassen'', ''ansehen'' können immerhin von der Bedeutungssphäre und den Bedeutungsübergängen eine allgemeine Vorstellung geben. Zu [[δοκέω]] stimmt formal lat. ''doceō'' [[lehren]]; die Bedeutung läßt sich verschieden auffassen, ist aber im Gegensatz zu dem iterativ-intensiven [[δοκέω]] kausativ. Zu [[δοκέω]] im allg. s. Fournier Les verbes "dire" passim, insbes. 166f.; — Weitere Verwandte s. [[δέχομαι]] und [[δοκός]]; zu δοκεῖ μοι auch Meringer IF 17, 159; dazu Wahrmann Glotta 17, 256.<br />'''Page''' 1,405-406
}}
{{trml
|trtx====[[think]]===
Adnyamathanha: udikanda; Andi: ургьунну; Arabic: فَكَرَ‎, فَكَّرَ‎, تَفَكَّرَ‎; Hijazi Arabic: فَكَّر‎; Masri: فَكَّر‎; Armenian: մտածել; Assyrian Neo-Aramaic: ܚܵܫܹܒ݂‎; Avar: ургьизе; Bashkir: уйлау; Bulgarian: мисля; Catalan: pensar; Cherokee: ᎠᏓᏅᏖᎭ; Chichewa: -ganiza; Chinese Cantonese: 諗, 谂; Dungan: нян; Mandarin: 念; Danish: tænke, reflektere; Dutch: [[denken]], [[nadenken]], [[peinzen]], [[overdenken]]; Esperanto: pensi; Finnish: miettiä, harkita, kelata; French: [[réfléchir à]], [[ruminer]], [[penser]]; Friulian: pensâ; Galician: pensar; Georgian: ფიქრი, მოფიქრება; German: [[nachdenken]], [[überlegen]]; Gothic: 𐍆𐍂𐌰𐌸𐌾𐌰𐌽, 𐌰𐌷𐌾𐌰𐌽; Greek: [[σκέφτομαι]]; Ancient Greek: [[φρονέω]]; Haitian Creole: panse; Hawaiian: noʻonoʻo; Hebrew: חָשַׁב‎; Hungarian: gondol; Indonesian: fikir, pikir; Irish: smaoinigh, síl; Italian: [[pensare]], [[cogitare]], [[ponderare]]; Japanese: 考える; Javanese: pikir; Kaurna: mukapapanthi, payinthi; Khmer: ពិចារណា, រិះគិត; Kyrgyz: ойлоо; Latin: [[puto]], [[cogito]], [[meditor]], [[reor]], [[arbitror]]; Lombard: pensà; Low German: denken, dinken; Macedonian: мисли, размислува; Malay: fikir; Manchu: ᡤᡡᠨᡳᠮᠪᡳ, ᠪᠣᡩᠣᠮᠪᡳ; Mansaka: dumdum; Mauritian Creole: panse; Middle Low German: denken; Mizo: ngaihtuah; Norman: penser; North Frisian: teenk; Norwegian: tenke, fundere; Occitan: pensar; Old Occitan: pensar; Old Saxon: thenkian; Old Turkic: 𐰇‎, 𐰽𐰴𐰣‎; Oriya: ବିଚାର କରିବା, ଚିନ୍ତା କରିବା; Oromo: yaaduu; Persian: فکر کردن‎, اندیشیدن‎; Polish: zastanawiać się; Portuguese: [[pensar]]; Quechua: yuyay; Rapa Nui: mana'u; Romanian: gândi, cugeta; Russian: [[обдумывать]], [[обдумать]]; Rusyn: думати, удумати; Sanskrit: मन्यते; Scots: hink; Scottish Gaelic: smaoinich; Serbo-Croatian: razmišljati, razmisliti; Slovene: razmišljati, razmisliti; Spanish: [[pensar]]; Sundanese: ngamanah; Swahili: -fikiri; Swedish: tänka över; Tagalog: mag-isip; Tamil: யோசி, நினை, எண்ணு; Ternate: ngitu; Thai: คิด, นึก; Tibetan: སྙམ; Tok Pisin: ting, tingting; Turkish: düşünmek; Volapük: meditön, ninälön, süenikön; Walloon: tuzer, pinser; Welsh: meddwl, tybio; West Frisian: tinke; Zealandic: dienke
}}
}}