3,274,873
edits
μακεδνός: Difference between revisions
m
Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(mltxt.*?)ῑ(.*?\n\}\})" to "$1ῖ$2"
(2a) |
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(mltxt.*?)ῑ(.*?\n\}\})" to "$1ῖ$2") |
||
| (20 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=makednos | |Transliteration C=makednos | ||
|Beta Code=makedno/s | |Beta Code=makedno/s | ||
|Definition= | |Definition=μακεδνή, μακεδνόν, = [[μηκεδανός]], [[tall]], [[taper]], αἴγειρος Od.7.106; ἐλάται Nic.''Th.''472; νάπαι Lyc.1273: as pr. n. of the Dorians, <b class="b3">Δωρικόν τε καὶ</b> M. ἔθνος [[Herodotus|Hdt.]]8.43, cf. 1.56; M. σκῦλα [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] (who glosses it by <b class="b3">οὐράνια καὶ μεγάλα</b>). | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ή, όν :<br />[[long]], [[élevé]].<br />'''Étymologie:''' cf. [[μακρός]]. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=(vgl. [[μακρός]], [[μηκεδανός]]), [[schlank]]; [[αἴγειρος]], <i>Od</i>. 7.106; ἐλάται, Nic. <i>Th</i>. 472. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μᾰκεδνός:''' [[высокоствольный]] ([[αἴγειρος]] Hom.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μᾰκεδνός''': -ή, -όν, = [[μηκεδανός]], [[μακρός]], [[ὑψηλός]], [[αἴγειρος]] Ὀδ. Η. 106· ἐλάται Νικ. Θηρ. 472· νάπαι Λυκόφρ. 1273. | |lstext='''μᾰκεδνός''': -ή, -όν, = [[μηκεδανός]], [[μακρός]], [[ὑψηλός]], [[αἴγειρος]] Ὀδ. Η. 106· ἐλάται Νικ. Θηρ. 472· νάπαι Λυκόφρ. 1273. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 20: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[μακεδνός]], -ή, -όν (Α)<br /><b>1.</b> [[μακρύς]], [[ψηλός]] («ἐλάτῃσι | |mltxt=[[μακεδνός]], -ή, -όν (Α)<br /><b>1.</b> [[μακρύς]], [[ψηλός]] («ἐλάτῃσι μακεδναῖς», <b>Νίκ.</b>)<br /><b>2.</b> [[δωρικός]] («Δωρικόν τε καὶ Μακεδνὸν [[ἔθνος]]», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> «μακεδνὰ σκῡλα<br />τὰ οὐράνια καὶ μεγάλα, ἢ ὅ,τι τρόπαια μετέωρα [[ἵσταται]]».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. <i>μακ</i>-<i>εδνός</i> ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>m</i><i>ā</i><i>k</i>- «[[μακρύς]] και [[λεπτός]]» και συνδέεται με τα [[μακρός]], [[μῆκος]]. Οι τ. [[μακεδνός]] και <i>Μακεδόνες</i> συνδέονται [[μεταξύ]] τους, [[οπότε]] το -<i>δν</i>-<i>ο</i>- του [[μακεδνός]] εμφανίζει τη μηδενισμένη [[βαθμίδα]] του επιθήματος -<i>δών</i>, -<i>δόνος</i> ([[πρβλ]]. <i>γοε</i>-<i>δν</i>-<i>ός</i>). Η λ. <i>Μακεδόνες</i> πιθ. <span style="color: red;"><</span> <i>Μακι</i>-<i>κεδόνες</i> «αυτοί που η [[χώρα]] / γη τους [[είναι]] μακρά / [[μεγάλη]]» (<span style="color: red;"><</span> <i>μακ</i>-<i>ι</i> <span style="color: red;"><</span> <i>μακ</i>-<i>ρός</i>), ενώ το β' συνθετικό [[είναι]] πιθ. μια μακεδονική [[απόδοση]] της λ. [[χθών]] «γη»]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''μᾰκεδνός:''' -ή, -όν, = [[μηκεδανός]], [[μακρός]], ψηλός, [[λαμπάδα]], σε Ομήρ. Οδ. | |lsmtext='''μᾰκεδνός:''' -ή, -όν, = [[μηκεδανός]], [[μακρός]], ψηλός, [[λαμπάδα]], σε Ομήρ. Οδ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[tall]], [[taper]], of trees etc. (η 106, Nic., Lyc.); also as name of a people cognate with the Dorians (Hdt.).<br />Derivatives: Also PN | |etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[tall]], [[taper]], of trees etc. (η 106, Nic., Lyc.); also as name of a people cognate with the Dorians (Hdt.).<br />Derivatives: Also PN [[Μακεδόνες]] pl. m. [[Macedonians]], sg. <b class="b3">-ών</b> (IA.) wiht <b class="b3">Μακεδον-ία</b>, <b class="b3">-ίη</b>, <b class="b3">-ικός</b> [[Macedonia]], [[-nian]] (IA.), also <b class="b3">ἡ Μακεδον-ίς</b> (Hdt.), <b class="b3">-ῖτις</b> (Ael.), i.e. [[γῆ]], <b class="b3">-ισσα</b> [[Macedonian woman]] (Stratt.); [[μακεδονίζω]] [[be pro-Macedonian]] (Plb., Plu.). With long medial vowel [[Μακηδών]] (Hes. Fr. 5, 2, Kall.), <b class="b3">-δονία</b>, <b class="b3">-ίη</b> (hell. poet.). Beside <b class="b3">Μακε-δόν-ες</b> the form <b class="b3">μακε-δν-ός</b> seems to show ablaut, zero grade in the suffix, which is also seen (without variant <b class="b3">-δόν-</b>) also in <b class="b3">γοε-δν-ός</b> a. o. (Solmsen Wortforsch. 46). A suffixal, mostly primary <b class="b3">-δόν-</b> is at home in animal-names, some appellatives as well as in nom. actionis a. o. (Chantraine Form. 360ff., Schwyzer 529 f.). Not cognate with <b class="b3">μακ-ρός</b>, <b class="b3">μῆκ-ος</b>; cf. Specht Ursprung 199 u. 345. A by-form is [[Μακέτης]] (Gell.), f. <b class="b3">-τις</b> (Str., AP) and <b class="b3">-τία</b>, [[τη]] (AP), <b class="b3">-τα</b> (pap.; Mayser 1: 3, 24); cf. [[οἰκέτης]] etc.; s. Schwyzer 498 n. 13, Krahe ZONF 11, 90. -<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: After Fick BB 26, 242 the [[Μακεδόνες]] were prop. "Highlanders" (beside [[Μακέτα]] *'Highland'). New, very daring and hypothetical interpretation by Pisani Arch. glottol. it. 33, 72: from <b class="b3">*Μακι-κεδόνες</b> "of who the Earth is high", from <b class="b3">μακ-ι-</b> (: <b class="b3">μακ-ρός</b>) and a Maced. word agreeing with [[χθών]] (s.v.); the second member is more than doubtful; the whole must be rejected. Doubts on the Greek origin of [[Μακεδόνες]] by Krahe Glotta 17, 159. -- Cf. [[μηκεδανός]] to [[μῆκος]]. Fur. does not discuss the forms. The name seems rather non-IE, so Pre-Greek; cf. <b class="b3">Λακεδαίμων</b> (cf. Fick, Vorgr. Ortsnamen 90). An analysis <b class="b3">μακε-δνος</b> [[is impossible in an IE word]]; also the form with [[τ]] points to Pre-Greek. The meaning of the adj. strongly suggests that it is cognate with [[μακρός]], but this can hardly be accounted for in IE morphology. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 35: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''μακεδνός''': {makednós}<br />'''Meaning''': [[hochgewachsen]], [[schlank]], von Bäumen usw. (η 106, Nik., Lyk.), auch als N. eines mit den Doriern verwandten Volkes (Hdt.).<br />'''Derivative''': Daneben als VN Μακεδόνες pl. m. ‘Make- donier’, sg. -ών (ion. att.) mit [[Μακεδονία]], -ίη, -ικός ‘Makedonien, -nisch’ (ion. att.), auch ἡ [[Μακεδονίς]] (Hdt.), -ῖτις (Ael.), scil. γῆ, -ισσα [[Makedonierin]] (Stratt.); [[μακεδονίζω]] [[makedonisch gesinnt sein]] (Plb., Plu. u. a.). Mit langem Zwischenvokal [[Μακηδών]] (Hes. ''Fr''. 5, 2, Kall.), -δονία, -ίη (hell. Dicht.).<br />'''Etymology''' : Gegenüber Μακεδόνες repräsentiert [[μακεδνός]] mit altertümlichem Ablaut eine schwundstufige Suffixform, die (ohne nebenstehendem -δόν-) auch in [[γοεδνός]] u. a. vorkommt (Solmsen Wortforsch. 46). Ein suffixales, vorw. primäres -δόν- ist in Tiernamen, sonstigen Appellativen ebenso wie in Nom. actionis u. a. zu Hause (Chantraine Form. 360ff., Schwyzer 529 f.). Als Grundlage dürfte eine mit [[μακρός]], [[μῆκος]] parallel gehende nominale Bildung gedient haben; vgl. Specht Ursprung 199 u. 345 m. Lit. Eine Nebenform ist [[Μακέτης]] (Gell. u. a.), f. -[[τις]] (Str., ''AP'') und -τη (''AP''), -τα (Pap.; Mayser 1: 3, 24); vgl. [[οἰκέτης]] usw.; dazu Schwyzer 498 A. 13, Krahe ZONF 11, 90. — Nach Fick BB 26, 242 wären Μακεδόνες eig. s. v. a. "Hochländer" (neben Μακέτα * | |ftr='''μακεδνός''': {makednós}<br />'''Meaning''': [[hochgewachsen]], [[schlank]], von Bäumen usw. (η 106, Nik., Lyk.), auch als N. eines mit den Doriern verwandten Volkes (Hdt.).<br />'''Derivative''': Daneben als VN Μακεδόνες pl. m. ‘Make- donier’, sg. -ών (ion. att.) mit [[Μακεδονία]], -ίη, -ικός ‘Makedonien, -nisch’ (ion. att.), auch ἡ [[Μακεδονίς]] (Hdt.), -ῖτις (Ael.), scil. γῆ, -ισσα [[Makedonierin]] (Stratt.); [[μακεδονίζω]] [[makedonisch gesinnt sein]] (Plb., Plu. u. a.). Mit langem Zwischenvokal [[Μακηδών]] (Hes. ''Fr''. 5, 2, Kall.), -δονία, -ίη (hell. Dicht.).<br />'''Etymology''': Gegenüber Μακεδόνες repräsentiert [[μακεδνός]] mit altertümlichem Ablaut eine schwundstufige Suffixform, die (ohne nebenstehendem -δόν-) auch in [[γοεδνός]] u. a. vorkommt (Solmsen Wortforsch. 46). Ein suffixales, vorw. primäres -δόν- ist in Tiernamen, sonstigen Appellativen ebenso wie in Nom. actionis u. a. zu Hause (Chantraine Form. 360ff., Schwyzer 529 f.). Als Grundlage dürfte eine mit [[μακρός]], [[μῆκος]] parallel gehende nominale Bildung gedient haben; vgl. Specht Ursprung 199 u. 345 m. Lit. Eine Nebenform ist [[Μακέτης]] (Gell. u. a.), f. -[[τις]] (Str., ''AP'') und -τη (''AP''), -τα (Pap.; Mayser 1: 3, 24); vgl. [[οἰκέτης]] usw.; dazu Schwyzer 498 A. 13, Krahe ZONF 11, 90. — Nach Fick BB 26, 242 wären Μακεδόνες eig. s. v. a. "Hochländer" (neben Μακέτα *’Hochland'). Neue, sehr kühne und hypothetische Deutung von Pisani Arch. glottol. it. 33, 72: aus *Μακικεδόνες "deren Erde hoch ist", von μακι- (: [[μακρός]]) und einer maked. Entsprechung von [[χθών]] (s.d.); das angebliche Hinterglied ist mehr als fraglich. Zweifel über den griech. Ursprung von Μακεδόνες bei Krahe Glotta 17, 159. — Vgl. [[μηκεδανός]] zu [[μῆκος]].<br />'''Page''' 2,163 | ||
}} | }} | ||