μετρητής: Difference between revisions

|Definition=οῦ, ὁ, <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[measurer]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Just.</span>373a</span>; <b class="b3">μετρηταὶ στρατοπέδων</b>, = Lat. [[metatores castrorum]], <span class="bibl">J.<span class="title">BJ</span>5.2.1</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> a liquid measure, = [[ἀμφορεύς]], <span class="bibl">Philyll.7</span>, <span class="bibl">D.42.20</span>, <span class="bibl">Sosith.2.8</span> (s. v.l.), <span class="title">IG</span>12(3).436.13 (Thera, iv B. C.), <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>596a7</span>, Hero <b class="b2">*Mens</b>.9, etc.; of the Hebrew [[bath]], <span class="bibl">LXX <span class="title">3 Ki.</span>18.32</span>, al., <span class="bibl"><span class="title">Ev.Jo.</span>2.6</span>.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0162.png Seite 162]] ὁ, der Messende, Plat. de iust. 373 a. – In Athen war der Metretes, auch μετρήτης betont, das gewöhnliche Maaß für Flüssigkeiten, der 12 [[χόες]] oder 144 κοτύλαι und ³/₄des attischen Medimnos enthielt, 1¹/₂ römische Amphoren, 33⁹/₁₁₈ Berliner Quart, Dem. 42, 20 u. A.

|lstext='''μετρητής''': -οῦ, ὁ, ([[μετρέω]]) ὁ μετρῶν, Πλάτ. Περὶ Δικαίου 373Α. ΙΙ. = [[ἀμφορεύς]], ἐν Ἀθήναις τὸ κοινὸν [[μέτρον]] ὑγρῶν, πρὸς ὃ ἰσοδυναμοῦσι 12 [[χόες]] ἢ 144 κοτύλαι, [[περίπου]] λίτραι 39, σοὶ μὲν οὖν τήνδ’, ἀμφορεῦ, [[δίδωμι]] τιμήν, πρῶτα μὲν τοῦτ’ αὔτ’ ἔχειν [[ὄνομα]] μετρητὴν μετριότητος [[οὕνεκα]] Φιλύλλιος ἐν «Δωδεκάτῃ» 1, Δημ. 1045. 7, Σωσίθεος παρ’ Ἀθην. 415Β· ― ὁ Αἰγινητικὸς μετρητὴς ἦτο μείζων τοῦ Ἀττ. πιθανῶς κατὰ τὰ 2/5, ἴδε λεξικὸν τῶν Ἀρχαιοτήτων· ὁ Μακεδον. φαίνεται ἦτο μικρότερος, ἴδε Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 8. 9, 2· ― ὁ δὲ Ρωμαϊκός ἀμφορεὺς (amphora) ἐχώρει τὰ 2/3 τοῦ Ἀττ. μετρητοῦ.

|btext=οῦ (ὁ) :<br /><b>1</b> mesureur, jaugeur, métreur;<br /><b>2</b> <i>particul., à Athènes</i> mesure pour les liquides équivalente à 12 [[χόες]] <i>ou 144 κοτύλαι, ou ¾ de médimne attique, soit environ 39 litres</i>;<br /><b>3</b> surn. du Rhodien Xénarque.<br />'''Étymologie:''' [[μετρέω]].

|mltxt=ο (ΑΜ [[μετρητής]]) [[μετρώ]]<br />(<b>για πρόσ.</b>) αυτός που μετρά, που έχει ως [[επάγγελμα]] το να μετρά [[κάτι]]<br />νεοελλ.) <b>τεχνολ.</b> [[συσκευή]] η οποία χρησιμοποιείται για την αυτόματη [[μέτρηση]] και [[καταγραφή]] ορισμένων φυσικών μεγεθών και φαινομένων («[[μετρητής]] ηλεκτρικής ενέργειας»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[μετρητής]] χρόνου»<br /><b>τεχνολ.</b> ωρολογιακή [[συσκευή]] η οποία χρησιμοποιείται για τη [[μέτρηση]] πολύ μικρών χρονικών διαστημάτων με [[μεγάλη]] [[ακρίβεια]], αλλ. [[χρονογράφος]]<br />β) «[[μετρητής]] σωματιδίων»<br /><b>φυσ.</b> [[διάταξη]] η οποία καταμετρά τον αριθμό τών σωματιδίων που διέρχονται από τον φωρατή της, αλλ. [[απαριθμητής]] σωματιδίων<br />γ) «[[μετρητής]] θερμότητας»<br /><b>τεχνολ.</b> [[συσκευή]] που καταγράφει τις ποσότητες θερμότητας που καταναλώνονται στις εγκαταστάσεις θέρμανσης με θερμό [[νερό]]<br />δ) «[[μετρητής]] αερίων»<br /><b>τεχνολ.</b> [[συσκευή]] που μετρά και καταγράφει τον όγκο τών καύσιμων, [[κυρίως]], αερίων, όπως [[είναι]] το [[φωταέριο]], το [[φυσικό]] [[αέριο]] κ.ά., αλλ. αεριόμετρο<br />ε) «[[χιλιομετρικός]] [[μετρητής]]<br /><b>τεχνολ.</b> [[συσκευή]] που δείχνει τον αριθμό τών χιλιομέτρων και τών υποδιαιρέσεών του τα οποία έχει διανύσει ένα όχημα, αλλ. [[κοντέρ]]<br /><b>μσν.</b><br />[[μέτρο]] για [[μέτρηση]] εκτάσεων<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που μετρά ή χαράσσει τα όρια ενός τόπου<br /><b>2.</b> [[μέτρο]] υγρών το οποίο, σύμφωνα με το παλαιό [[αττικό]] [[σύστημα]], ισοδυναμούσε με 12 [[χους]] ή 144 κοτύλες, αλλ. [[αμφορεύς]]<br /><b>3.</b> αρχαίο εβραῑκό [[μέτρο]].

|mdlsjtxt=[[μετρητής]], οῦ, ὁ, [[μετρέω]]<br /><b class="num">I.</b> a measurer, Plat.<br /><b class="num">II.</b> = [[ἀμφορεύς]], a [[liquid]] [[measure]], holding 12 [[χόες]] or 144 κοτύλαι, [[about]] 9 gallons Engl., Dem.