3,258,334
edits
ἔνδιος: Difference between revisions
m
Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(mltxt.*?)ῑ(.*?\n\}\})" to "$1ῖ$2"
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(<\/b>) ([\p{Cyrillic}]+):" to "$1 $2:") |
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)(mltxt.*?)ῑ(.*?\n\}\})" to "$1ῖ$2") |
||
| (14 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=endios | |Transliteration C=endios | ||
|Beta Code=e)/ndios | |Beta Code=e)/ndios | ||
|Definition= | |Definition=ἔνδιον,<br><span class="bld">A</span> [[at midday]], [[at noon]] (but ἔνδιον τὸ δειλινόν Plu.2.726e), <b class="b3">ἔνδιος δ' ὁ γέρων ἦλθ</b>' Od.4.450; ἔνδιοι ἱκόμεσθα Il.11.726; ποιμένας ἐνδίους πεφυλαγμένος Theoc.16.95; ἔνδῑον Κυνὸς ἄσθμα ''AP''10.12; ἄλκαρ ἴδεος ἐνδίοιο Call.''Fr.''124; ἔνδῐον ἦμαρ ἔην A.R.4.1312; but also ἐνδίοις· ὀρθρίνοις ([[ὀρθηνίοις]] cod.), [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">2</span> [[in the daytime]], Arat.498; ἔ. οἰνοπότης ''AP''7.703 (Myrin.).<br><span class="bld">3</span> [[from the sky]], ὕδωρ Arat.954; [[hanging in mid-air]], ἀκρεμόνες ''AP''9.71 (Antiphil.).<br><span class="bld">II</span> Subst. [[ἔνδιον]], τό, [[noon]], ποτὶ τὤνδιον Call.''Cer.''39 (also in masc., δείελος ἀλλ' ἢ νὺξ ἢ ἔνδιος ἢ ἔσετ' ἠώς Id.''Hec.''1.4.1).<br><span class="bld">2</span> [[evening]], ἐς ἔνδῑον A.R. 1.603, cf. Plu. l. c. [ῑ Hom.; ῑ and ῐ later (v. supr.).] (From <b class="b3">ἐν δῐϝῐ</b>, cf. Skt. div- 'daylight, sky', Lat. [[diu]] 'by day'.) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ον<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-δῑ- sólo en Hom. y Theoc.]<br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. gen. ἐνδίοιο Arat.954, Call.<i>Fr</i>.304]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>como pred. y gener. [[a plena luz del día]], [[a la luz del sol]] ἔνδιοι ἱκόμεσθ' ἱερὸν ῥόον Ἀλφειοῖο <i>Il</i>.11.726, ἔ. δ' ὁ γέρων ἦλθ' ἐξ ἁλός <i>Od</i>.4.450, cf. Call.<i>Fr</i>.522, τέττιξ ποιμένας ἐνδίους πεφυλαγμένους Theoc.16.95, de cosas πέντε μὲν (μέρη) [[ἔνδια]] στρέφεται καθ' ὑπέρτερα γαίης Arat.498, ἔνδιοι ἀκρεμόνες de las ramas de un roble que, estando ellas al sol, dan una buena sombra <i>AP</i> 9.71 (Antiphil.).<br /><b class="num">2</b> [[del mediodía]] ἶδος ἔνδιον Call.<i>Fr</i>.304, ἔνδιος οἰνοπότης = bebedor de mediodía</i>, e.e., bebedor que bebe al mediodía</i>, <i>AP</i> 7.703 (Myrin), c. palabras que indican tiempo ἔνδιον ἦμαρ [[ἔην]] era la hora del mediodía</i> A.R.4.1312.<br /><b class="num">3</b> [[que viene del aire]], [[del cielo]] ὕδωρ ἔνδιον ref. la lluvia, Arat.954.<br /><b class="num">II</b> subst.<br /><b class="num">1</b> [[ὁ ἔνδιος]], [[τὸ ἔνδιον]], [[τὰ ἔνδια]] = [[el pleno día]], [[el mediodía]] ὄφρα μὲν οὖν ἔ. [[ἔην]] ἔτι, θέρμετο δὲ χθών Call.<i>Fr</i>.238.15, ἀλλ' ἢ νὺξ ἢ ἔ. ἢ ἔσετ' ἠώς Call.<i>SHell</i>.288.55<br /><b class="num">•</b>neutr. ἔνδιον como ac. adverb. de tiempo ἐς ἔνδιον hasta el mediodía</i> A.R.1.603, ποτὶ τὤνδιον al mediodía</i> Call.<i>Cer</i>.38, ἔνδιον δὲ φυγόντες huyendo del calor del mediodía</i>, <i>AP</i> 10.12.<br /><b class="num">2</b> como locución adv. [[κατ' ἔνδια]], [[ἐς ἔνδια]] = [[en el espacio central]], [[en el centro]] Χριστὲ μάκαρ, σὺ δὲ σεῖο κατ' [[ἔνδια]] χεῖρα τανύσσας Paul.Sil.<i>Soph</i>.193<br /><b class="num">•</b>[[κατ' ἔνδια μέσσα]] = [[en medio]], [[en medio de]] ἔστι τις εὐρυπόροιο κατ' [[ἔνδια]] μέσσα μελάθρου ... πύργος Paul.Sil.<i>Ambo</i> 50, cf. 229, ἀνὰ Φρύγα χῶρον ἐς [[ἔνδια]] Μυγδόνος ἄκρης Paul.Sil.<i>Ambo</i> 138.<br /><b class="num">3</b> [[τὸ ἔνδιον]] = [[espacio]], [[morada]], [[sede]], [[lugar de residencia]] frec. en lugares abiertos o naturales σοὶ δὲ Λυκαονίη ἔνδιον sobre una tumba <i>IG</i> 5(1).730.14 (Esparta II d.C.), ἔνδιον αὐτόρριζον ὀρεσσαύλοιο μελάθρου morada que es la raíz misma del montuoso palacio</i> de la gruta de Juan Bautista, Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.1.19, c. gen. αὐτῆς [[ἔνδια]] πέτρης Opp.<i>H</i>.4.371, πολυκαμπέος ἔνδιον ὕλης Nonn.<i>D</i>.9.275, Καναναῖον ... ἔνδιον αἰπύδμητον ... Γαλιλαίων Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.2.11, ἔνδιον Ἐννοσιγαίου de Tebas, Nonn.<i>D</i>.13.57, cf. 26.293, Ἁμαδρυάδων ἔ. el bosque <i>AP</i> 9.668 (Marian.), ἔνδιον Εὐφροσύνης de la [[ciudad]] de Beroe, Nonn.<i>D</i>.41.146, [[ἄγχι]] δὲ ληνὸς ..., λιπαρῆς ἔνδιον εὐφροσύνης y cerca el lagar, lugar del jugoso disfrute</i>, <i>AP</i> 11.63 (Macedon.)<br /><b class="num">•</b>arq. [[espacio interior]], [[recinto interno]] en un templo crist. [[capilla]] τρισσὰ μὲν ἀντολικῶν ἀναπέπταται [[ἔνδια]] κύκλων ἡμιτόμων Paul.Sil.<i>Soph</i>.354, cf. 541.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Deriv. tem. de *ἐν διϝί, loc. de δῖος ‘[[día]]’, ‘[[cielo]]’.<br />-ον<br />[[empapado]], [[húmedo]] Phot.ε 849, cf. [[ἐνδιής]].<br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. [[διαίνω]]. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0834.png Seite 834]] ον ([[Ζεύς]], [[Διός]], sub dio), 1) mittäglich, zur Mittagszeit; [[ἔνδιος]] ἦλθεν, er kam um Mittag, Od. 4, 450 (auf 400 bezüglich, wo es heißt [[ἦμος]] δ' [[ἠέλιος]] [[μέσον]] οὐρανὸν ἀμφιβεβήκει); vgl. Il. 11, 726; ἐς [[ἔνδιον]], gegen Mittag, Ap. Rh. 1, 603, vgl. 4, 1312 [[ἔνδιον]] [[ἦμαρ]] ἔην, περὶ δ' ὀξύταται θέρον αὐγαὶ ἠελίου Λιβύην, Myrin. 3 (VII, 703). – 2) im Freien, unter freiem Himmel, wie auch Myrin. 3 erkl. werden kann; ἀκρέμονες Antiphil. 12 (IX, 71); ποιμένες Theocr. 16, 95. Auch vom Himmel, Arat. 498; [[ὕδωρ]], das vom Himmel fallende Wasser, Regen, id. 954. [Ap. Rh. u. Anth. ι kurz]. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0834.png Seite 834]] ον ([[Ζεύς]], [[Διός]], sub dio), 1) mittäglich, zur Mittagszeit; [[ἔνδιος]] ἦλθεν, er kam um Mittag, Od. 4, 450 (auf 400 bezüglich, wo es heißt [[ἦμος]] δ' [[ἠέλιος]] [[μέσον]] οὐρανὸν ἀμφιβεβήκει); vgl. Il. 11, 726; ἐς [[ἔνδιον]], gegen Mittag, Ap. Rh. 1, 603, vgl. 4, 1312 [[ἔνδιον]] [[ἦμαρ]] ἔην, περὶ δ' ὀξύταται θέρον αὐγαὶ ἠελίου Λιβύην, Myrin. 3 (VII, 703). – 2) im Freien, unter freiem Himmel, wie auch Myrin. 3 erkl. werden kann; ἀκρέμονες Antiphil. 12 (IX, 71); ποιμένες Theocr. 16, 95. Auch vom Himmel, Arat. 498; [[ὕδωρ]], das vom Himmel fallende Wasser, Regen, id. 954. [Ap. Rh. u. Anth. ι kurz]. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ος, ον :<br />qui vient <i>ou</i> se fait au milieu du jour.<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], R. ΔιϜ briller, cf. [[Διός]], [[Διΐ]], [[Δία]] = <i>lat.</i> [[dies]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἔνδῑος:'''<br /><b class="num">1</b> [[полуденный]]: ἔ. ἦλθεν Hom. он пришел в полдень; ἔ. εὕδει Anth. он спит в полдень;<br /><b class="num">2</b> [[находящийся на открытом воздухе]] (ποιμένες Theocr.; ἀκρεμόνες Anth.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἔνδῑος''': -ον, (ἐκ τῆς ἐν καὶ [[Διός]], πρβλ. Λατ. sub divo, sub Jove)· περὶ μεσημβρίαν, [[ἔνδιος]] δ’ ὁ [[γέρων]] ἦλθ’ ἐξ ἁλὸς Ὀδ. Δ. 450· ἔνδιοι ἱκόμεσθ’ ἱερὸν ῥόον Ἀλφειοῖο Ἰλ. Λ. 726· ποιμένας ἐνδίους πεφυλαγμένος Θεόκρ. 16, 95· ἔνδῐον ἧμαρ ἔην Ἀπολλ. Ρόδ. Δ. 1312· μετὰ προθέσ., ἐς ἔνδῑον, [[μέχρι]] μεσημβρίας, ὁ αὐτ. Λ. 603· [[ποτὶ]] τὤνδιον Καλλίμ. εἰς Δήμ. 39. ΙΙ. ἐν ὑπαίθρῳ, Ἄρατ. 498, 954· πρβλ. Ἀνθ. Π. 7. 703., 9. 71· [[ἐντεῦθεν]] [[ἐνδιάζω]]. ῐ μόνον παρὰ μεταγ. Ἐπικ. Ποιητ., ἴδε ἀνωτ. | |lstext='''ἔνδῑος''': -ον, (ἐκ τῆς ἐν καὶ [[Διός]], πρβλ. Λατ. sub divo, sub Jove)· περὶ μεσημβρίαν, [[ἔνδιος]] δ’ ὁ [[γέρων]] ἦλθ’ ἐξ ἁλὸς Ὀδ. Δ. 450· ἔνδιοι ἱκόμεσθ’ ἱερὸν ῥόον Ἀλφειοῖο Ἰλ. Λ. 726· ποιμένας ἐνδίους πεφυλαγμένος Θεόκρ. 16, 95· ἔνδῐον ἧμαρ ἔην Ἀπολλ. Ρόδ. Δ. 1312· μετὰ προθέσ., ἐς ἔνδῑον, [[μέχρι]] μεσημβρίας, ὁ αὐτ. Λ. 603· [[ποτὶ]] τὤνδιον Καλλίμ. εἰς Δήμ. 39. ΙΙ. ἐν ὑπαίθρῳ, Ἄρατ. 498, 954· πρβλ. Ἀνθ. Π. 7. 703., 9. 71· [[ἐντεῦθεν]] [[ἐνδιάζω]]. ῐ μόνον παρὰ μεταγ. Ἐπικ. Ποιητ., ἴδε ἀνωτ. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=(cf. [[Διός]]): at midday, Od. 4.450 and Il. 1.726. | |auten=(cf. [[Διός]]): at midday, Od. 4.450 and Il. 1.726. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ἔνδιος]], -ον (Α)<br /><b>1.</b> [[μεσημεριάτικος]] («ἔνδιοι ἱκόμεσθ' [[ἱερόν]] [[ῥόον]], | |mltxt=[[ἔνδιος]], -ον (Α)<br /><b>1.</b> [[μεσημεριάτικος]] («ἔνδιοι ἱκόμεσθ' [[ἱερόν]] [[ῥόον]], Ἀλφειοῖο», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> αυτός που γίνεται ή παρουσιάζεται στη [[διάρκεια]] της ημέρας<br /><b>3.</b> ο προερχόμενος από τον ουρανό («ὕδατος ἐνδίοιο»)<br /><b>4.</b> [[μετέωρος]] («κλῶνες... ἔνδιοι»)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[ἔνδιον]] [[ἦμαρ]]» — το [[μεσημέρι]]<br /><b>6.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> τὸ [[ἔνδιον]]<br />α) [[μεσημέρι]]<br />β) [[απόγευμα]]<br />γ) [[φωλιά]]<br />δ) [[έδρα]] («σοὶ δὲ [[ἔνδιον]]... [[Πιτάνη]]»)<br />ε) <b>φρ.</b> «λιπαρῆς [[ἔνδιον]] εὐφροσύνης» — ο [[ληνός]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἔνδῑος:''' -ον (ἐν, [[Διός]], πρβλ. Λατ. [[sub]] divo)·<br /><b class="num">I.</b> [[μεσημεριανός]], [[μεσημβρινός]], [[μεσημεριάτικος]], σε Όμηρ., Θεόκρ.<br /><b class="num">II.</b> <i>ἔνδῐος</i>, αυτός που βρίσκεται στην [[εξοχή]], [[υπαίθριος]], σε Ανθ.· ουδ. <i>ἔνδῐον</i>, [[κατοικία]], [[τόπος]] διαμονής, στον ίδ. | |lsmtext='''ἔνδῑος:''' -ον (ἐν, [[Διός]], πρβλ. Λατ. [[sub]] divo)·<br /><b class="num">I.</b> [[μεσημεριανός]], [[μεσημβρινός]], [[μεσημεριάτικος]], σε Όμηρ., Θεόκρ.<br /><b class="num">II.</b> <i>ἔνδῐος</i>, αυτός που βρίσκεται στην [[εξοχή]], [[υπαίθριος]], σε Ανθ.· ουδ. <i>ἔνδῐον</i>, [[κατοικία]], [[τόπος]] διαμονής, στον ίδ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: of the, [[in the aftrnoon]] (Il.), <b class="b3">-ον</b> n. (<b class="b3">-ος</b> m.) <b class="b2">(after)noon</b> (Call., A. R.); rarely [[belonging to heaven]], [[coming from heaven]] ([[ὕδωρ]], Arat. 954), [[in the air]] (AP 9, 71); in Hom. [[ι]], later (from [[εὔδιος]]?) also [[ι]], s. Sommer Nominalkomp. 75 n. 5 w. lit.<br />Origin: IE [Indo-European] [184] <b class="b2">*di̯eu-</b> [[heaven]]<br />Etymology: Hypostasis of <b class="b3">*ἐν διϜί</b> (: <b class="b3">ἔν-διϜι-ος</b>, cf. <b class="b3">ἐν-νύχι-ος</b>), loc. of the word for | |etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: of the, [[in the aftrnoon]] (Il.), <b class="b3">-ον</b> n. (<b class="b3">-ος</b> m.) <b class="b2">(after)noon</b> (Call., A. R.); rarely [[belonging to heaven]], [[coming from heaven]] ([[ὕδωρ]], Arat. 954), [[in the air]] (AP 9, 71); in Hom. [[ι]], later (from [[εὔδιος]]?) also [[ι]], s. Sommer Nominalkomp. 75 n. 5 w. lit.<br />Origin: IE [Indo-European] [184] <b class="b2">*di̯eu-</b> [[heaven]]<br />Etymology: Hypostasis of <b class="b3">*ἐν διϜί</b> (: <b class="b3">ἔν-διϜι-ος</b>, cf. <b class="b3">ἐν-νύχι-ος</b>), loc. of the word for [[heaven (by day)]], [[day]] (s. [[δῖος]], [[Ζεύς]]). - Whether the expression <b class="b3">ἔνδιον ὕδωρ</b> (Arat.) etc. contains a trace of [[heaven]], is doubtful; rather blending with [[δῖος]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 41: | Line 41: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἔνδιος''': {éndios}<br />'''Meaning''': [[mittäglich]], [[am Mittag]] (poet. seit Il.), -ον n. (-ος m.) [[Mittag]] (Kall., A. R.); vereinzelt [[zum Himmel gehörig]], [[vom Himmel kommend]] ([[ὕδωρ]], Arat. 954), [[in der Luft schwebend]] (''AP'' 9, 71); bei Hom. ι, später (von [[εὔδιος]]?) auch ι, s. Sommer Nominalkomp. 75 A. 5 m. Lit.<br />'''Etymology''' : Hypostase aus *ἐν διϝί (: ἔνδιϝιος, vgl. [[ἐννύχιος]]), Lok. des idg. Wortes für ‘(Tages-)Himmel, Tag’ (s. [[δῖος]], [[Ζεύς]]). — Ob im Ausdruck [[ἔνδιον]] [[ὕδωρ]] (Arat.) u. ä. noch eine Spur der Bedeutung [[Himmel]] vorliegt, scheint fraglich; eher liegt Vermischung mit [[δῖος]] vor.<br />'''Page''' 1,511 | |ftr='''ἔνδιος''': {éndios}<br />'''Meaning''': [[mittäglich]], [[am Mittag]] (poet. seit Il.), -ον n. (-ος m.) [[Mittag]] (Kall., A. R.); vereinzelt [[zum Himmel gehörig]], [[vom Himmel kommend]] ([[ὕδωρ]], Arat. 954), [[in der Luft schwebend]] (''AP'' 9, 71); bei Hom. ι, später (von [[εὔδιος]]?) auch ι, s. Sommer Nominalkomp. 75 A. 5 m. Lit.<br />'''Etymology''': Hypostase aus *ἐν διϝί (: ἔνδιϝιος, vgl. [[ἐννύχιος]]), Lok. des idg. Wortes für ‘(Tages-)Himmel, Tag’ (s. [[δῖος]], [[Ζεύς]]). — Ob im Ausdruck [[ἔνδιον]] [[ὕδωρ]] (Arat.) u. ä. noch eine Spur der Bedeutung [[Himmel]] vorliegt, scheint fraglich; eher liegt Vermischung mit [[δῖος]] vor.<br />'''Page''' 1,511 | ||
}} | }} | ||