3,274,522
edits
γαῖα: Difference between revisions
m
Text replacement - " A.''Pers.''" to " A.''Pers.''"
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+)<\/b>" to "$1") |
|||
| (32 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=gaia | |Transliteration C=gaia | ||
|Beta Code=gai=a | |Beta Code=gai=a | ||
|Definition=ἡ, gen. < | |Definition=ἡ, gen.<br><span class="bld">A</span> γαίης Hom. (and Antiph., v. infr.), Trag. [[γαίας]], dat. γαίᾳ [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''618, [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''659, E.''Med.''736, etc., acc. [[γαῖαν]]: nom. [[γαίη]] only in late Poets, ''IG''14.1935, etc.; Dor. [[γαία]] ib.803 (Naples): pl. γαῖαι Od. (v. infr.), [[LXX]] ''4 Ki.''18.35, al.:—poet. for [[γῆ]], [[land]], [[country]], <b class="b3">φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν</b> to one's [[dear]] [[fatherland]], Il.2.140, al.; γαῖάν τε τεὴν δῆμόν τε Od.8.555: pl., οὐδέ τις ἄλλη φαίνετο γαιάων 12.404, D.P.882.<br><span class="bld">2</span> [[earth]], [[χυτὴ γαῖα]] = [[earth]] thrown up to form a [[cairn]], Il.23.256; <b class="b3">ὦ γαῖα κεραμί</b>, of [[potter]]s' [[earth]], Eub.43, cf. Sannyr.4; κύτος πλαστὸν ἐκ γαίης Antiph.52.3; the forms [[γαιῶν]], [[γαίαις]], [[γαίας]] in codd. of [[LXX]] are written for [[γεῶν]], etc.<br><span class="bld">3</span> [[earth]], as an element, ὑμεῖς… ὕδωρ καὶ γ. γένοισθε Il.7.99; ἐμοῦ θανόντος γαῖα μειχθήτω πυρί ''Trag.Adesp.''513; γαίης καὶ ὕδατος ἐκγενόμεσθα Xenoph.33, cf. Emp.17.18, 109.1, etc.<br><span class="bld">II</span> the [[earth]], Theoc.18.20: elsewhere [[Γαῖα]], as pr. n., ''Earth'', Hes. ''Th.''45, A.''Eu.''2, etc. (The usually form in Hom.; used in Trag. metri gr. and by Com. in paratrag., v. supr.) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ας, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. [[γαίη]] sólo en poetas tard. <i>IUrb.Rom</i>.1304 (I/II d.C.), <i>Eleg.Alex.Adesp.SHell</i>.964.40 (dud.), <i>Orac.Sib</i>.1.82; [[γαία]] <i>IUrb.Rom</i>.1317.3 (II/III d.C.), <i>IG</i> 14.803.1 (Neápolis II/III d.C.); <γ>εῖα <i>IUrb.Rom</i>.1395 (dud.)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [poét. por γῆ y en orác., cóm. y paród.; sg. voc. [[γαίη]] <i>Orac.Sib</i>.7.103; beoc. ac. γῆαν Corinn.2(b).8; ép. y jón. gen. γαίης <i>Il</i>.3.49, Hes.<i>Th</i>.413, <i>h.Cer</i>.415, Xenoph.B 33, Thgn.243, Antim.72, Antiph.55.3; ép. y jón. dat. γαίῃ <i>Il</i>.3.114; plu. gen. γαιάων <i>Od</i>.8.284, Call.<i>Del</i>.270; γαιέων <i>h.Ap</i>.46; γαιῶν [[LXX]] 4<i>Re</i>.18.35]<br /><b class="num">I</b> como elemento [[tierra]] γ. χυτή = <i>tierra vertida</i> sobre una tumba para formar un túmulo <i>Il</i>.23.256, <i>Od</i>.3.258, Q.S.1.109, κωφὴν γὰρ δὴ γαῖαν ἀεικίζει dicho de un cadáver <i>Il</i>.24.54, σοὶ δ' ὀλίγη μὲν γ. ... ἐπικείσεται Euph.38C.67, γαίης γὰρ σύμπλασσε ... [[Ἀμφιγυήεις]] παρθένῳ ... ἴκελον Hes.<i>Th</i>.571, [[κύτος]], πλαστὸν ἐκ γαίης Antiph.l.c., θεῷ ... γαῖαν διδόντι ξείνια ... δέξατ' Pi.<i>P</i>.4.21, γαίᾳ πεφύρσεσθαι κόμαν ἔνεπεν Pi.<i>N</i>.1.68, [[βραδέως]] δ' ἐπὶ γαῖαν ὀρούει ref. a una langosta, Archestr.<i>SHell</i>.155.3, [[κόνις]] καὶ γ. A.R.4.1408<br /><b class="num">•</b> op. al agua [[ὑμεῖς]] ... [[ὕδωρ]] καὶ γ. γένοισθε <i>Il</i>.7.99, γαῖαν ὕδει φύρειν Hes.<i>Op</i>.61, cf. Opp.<i>H</i>.5.6, πάντες γὰρ γαίης τε καὶ ὕδατος ἐκγενόμεσθα Xenoph.B 33, cf. 27, γαίῃ μὲν γὰρ γαῖαν ὀπώπαμεν, ὕδατι δ' [[ὕδωρ]] = <i>con tierra, pues, vemos la tierra, con agua el agua</i> Emp.B 109<br /><b class="num">•</b> op. al fuego [[ἐμοῦ]] θανόντος γ. μιχθήτω πυρί ref. a la materia humana <i>Trag.Adesp</i>.513<br /><b class="num">•</b> op. ambos [[πῦρ]] καὶ [[ὕδωρ]] καὶ γ. Emp.B 17.18<br /><b class="num">•</b> γ. καυθεῖσα πυρί = <i>tierra cocida al fuego</i> como material cerámico, Pi.<i>N</i>.10.35, γ. [[κεραμίς]] = <i>tierra de alfarero</i>, e.e. arcilla</i> Eub.42, cf. Critias B 2.13, Sannyr.4.<br /><b class="num">II</b> como superficie delimitada<br /><b class="num">1</b> plu. [[tierras]], [[campos]] πεδίοις καὶ γαίαις παρεικάζει τὰς τῶν πιστευόντων ψυχάς Ath.Al.M.27.581A, cf. Mac.Aeg.<i>Serm</i>.C 27.6, Eust.742.24.<br /><b class="num">2</b> [[territorio]] geog. [[región]], [[país]] [[οὐδέ]] [[τις]] ἄλλη φαίνετο γαιάων, ἄλλ' οὐρανὸς ἠδὲ [[θάλασσα]] = <i>no aparecía ninguna tierra, sólo cielo y mar</i>, <i>Od</i>.12.404, γαῖαν ἐς ἀλλοδαπήν Sol.3.24, cf. Opp.<i>H</i>.1.694, [[Ἀχαιΐς]] γ. <i>Il</i>.1.254, <i>Od</i>.21.107, cf. <i>h.Ap</i>.410, Alc.45.3, Pi.<i>O</i>.3.25, Antim.<i>Eleg</i>.1, Call.<i>Ap</i>.76, <i>IG</i> 14.803.1 (Neápolis II d.C.), Λῆμνον ... ἥ οἱ γαιάων πολὺ φιλτάτη ἐστίν <i>Od</i>.8.284, cf. <i>h.Ap</i>.46, Call.<i>Del</i>.270, [[LXX]] 4<i>Re</i>.18.35, <i>Ez</i>.36.24, γαῖαν ἐς Αἰθιόπων Mimn.10.9, cf. Theoc.18.20, Opp.<i>C</i>.3.42, γαίης παρθενικαὶ Λιβηθρίδ<ο>ς Euph.41.2, [[ὄρος]], εὐκάρποιο γαίας [[μέτωπον]] = <i>un monte, frente de una tierra fértil</i> ref. al Etna y Sicilia, Pi.<i>P</i>.1.30, cf. <i>Od</i>.9.28, A.R.3.1085, <i>Orac.Sib</i>.14.284, ἀγλαὰ πίσεα γαίης βόσκεο Call.<i>Fr</i>.363.1, σικυὸν ... γαίης ἐρικυδέος [[υἱόν]] Matro <i>SHell</i>.537.1, γαιάων Ἀσίης D.P.882<br /><b class="num">•</b> [[patria]] εἰπὲ δέ μοι γαῖάν τε τεὴν δῆμόν τε πόλιν τε <i>Od</i>.8.555, cf. <i>h.Cer</i>.134, Pi.<i>P</i>.4.97<br /><b class="num">•</b> πατρὶς γ. = <i>la tierra patria</i>, <i>Il</i>.2.140, <i>Od</i>.24.322, Hes.<i>Sc</i>.1, 12, A.<i>Th</i>.585, Q.S.8.297, <i>IUrb.Rom</i>.1317.3 (II/III d.C.), 1395, γ. πατρωΐη <i>Od</i>.13.188.<br /><b class="num">III</b> como superficie sin delimitar<br /><b class="num">1</b> el [[suelo]] frec. en expresiones tipo ὁ δ' [[ἄρα]] πρηνὴς ἐπὶ γαίῃ κεῖτο [[ταθείς]] <i>Il</i>.21.118, cf. Theoc.22.128, A.R.1.428, Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.9.38, [[ποτὶ]] δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ <i>Il</i>.1.245, cf. 22.64, πολλὸν δὲ [[κρῖ]] λευκὸν ἐτώσιον ἔμπεσε γαίῃ <i>h.Cer</i>.309, cf. Theoc.25.259, γαῖαν κοναβίζετε ποσσίν = <i>¡haced resonar el suelo con los pies!</i> ref. a los Curetes, Orph.<i>H</i>.38.9, cf. <i>AP</i> 14.72.7, Opp.<i>H</i>.1.15<br /><b class="num">•</b> frec. de los que caen a tierra luchando ὀδὰξ λαζόιατο γαῖαν = <i>ojalá muerdan el polvo</i>, <i>Il</i>.2.418, cf. 22.17, cf. E.<i>Ph</i>.1423, αἵματι γαῖαν ἐρεύθων <i>Il</i>.11.394, cf. B.13.153, E.<i>Ph</i>.674, Q.S.2.356, ἀρηρομένη γ. = <i>la tierra arada</i> Opp.<i>C</i>.4.436, cf. <i>H</i>.2.19.<br /><b class="num">2</b> la [[tierra]] como parte externa seca y habitada del mundo [[νέρθε]] [[Ποσειδάων]] ἐτίναξε γαῖαν <i>Il</i>.20.58, cf. A.R.3.864, πατὴρ δ' ἐμὸς [[ἄλλοθι]] γαίης ζώει <i>Od</i>.2.131, ὡς τὰ [[πρῶτα]] θεοὶ καὶ γ. γένοντο Hes.<i>Th</i>.108, θνητῶν οἳ κατὰ γαῖαν ἀπείριτον αἰὲν [[ἔασι]] Orph.<i>A</i>.20, cf. <i>H</i>.55.6, Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.1.10, ὅσσ' ἐπὶ γαῖαν ἑρπετὰ γίγνονται <i>Od</i>.4.417, cf. Cleanth.<i>Fr.Poet</i>.1.5, ποικίλλεται μὲν γ. [[πολυστέφανος]] Sapph.168C.2, cf. Archestr.<i>SHell</i>.192.2, γ. δ' ἀνέπνευσεν ... κύματος ἐξαναδῦσα Opp.<i>C</i>.2.148, γ. [[πέλει]] σταθερή Opp.<i>C</i>.2.412, [[ἰέναι]] πολλὴν ἐπὶ γαῖαν = <i>ir por el ancho mundo</i>, <i>Od</i>.2.364, κορυφαὶ ... μεγάλας γαίας B.5.24, ἐς [[βάθος]] ἐκ γαίης X.Eph.3.2.13, cf. Luc.<i>Trag</i>.294, [[πόλεμος]] γαῖαν ἅπασαν [[ἔχει]] Callin.1.4, [[ὁππότε]] γαίης ἠὼς μέσσον ἀνέσχε = <i>cuando el día alcanzó la mitad de la tierra</i> Nonn.<i>D</i>.29.299, γαίης ἐρικυδὲς [[ἔρεισμα]] = <i>glorioso baluarte de la tierra</i> ref. a Caracalla, Opp.<i>C</i>.1.1, cf. <i>H</i>.1.3<br /><b class="num">•</b> op. al mar ἐφ' ὑγρὴν ἠδ' ἐπ' ἀπείρονα γαῖαν <i>Od</i>.5.46, <i>h.Hom</i>.15.4, νεφέεσι κάλυψε γαῖαν [[ὁμοῦ]] καὶ πόντον <i>Od</i>.5.294, 9.69, cf. Hes.<i>Th</i>.413, Theoc.17.76, Opp.<i>H</i>.1.88, 25.8, πλείη μὲν γὰρ γ. κακῶν, πλείη δὲ [[θάλασσα]] Hes.<i>Op</i>.101, cf. Euph.131.17v.G., Sotad.15.3<br /><b class="num">•</b> op. los ríos ποταμοὶ καὶ γ., ... φυλάσσετε δ' ὅρκια πιστά <i>Il</i>.3.278, Ἀξιοῦ, ὃς κάλλιστον [[ὕδωρ]] ἐπὶ γαῖαν ἵησιν <i>Il</i>.21.158, cf. Call.<i>Del</i>.207, Opp.<i>H</i>.2.32<br /><b class="num">•</b> op. al Océano, que en la concepción arcaica del mundo la limita πείρατα γαίης, Ὠκεανόν τε <i>Il</i>.14.200, 301, cf. Hes.<i>Th</i>.335, 622, φεῦγ' ἔσχατα γαίης Orác. en Hdt.7.140, cf. <i>h.Ven</i>.227, Simm.(?)<i>SHell</i>.906.6, Ὠκεανὸν ... ὃς περικυμαίνει γαίης περιτέρμονα κύκλον Orph.<i>H</i>.83.3<br /><b class="num">•</b> op. al cielo πετέσθην μεσσηγὺς γαίης τε καὶ οὐρανοῦ <i>Il</i>.5.769, 8.46, cf. Hes.<i>Th</i>.427, <i>h.Ap</i>.84, Alc.355, <i>Lyr.Adesp</i>.17.22, A.<i>Pers</i>.499, Orph.<i>H</i>.14.10, γ. καὶ [[αἰθήρ]] Q.S.2.210<br /><b class="num">•</b> bajo la cual descansan los muertos [[τότε]] δ' [[ἤδη]] ἔχεν [[κάτα]] γ. [[μέλαινα]] = <i>ya entonces lo guardaba la negra tierra</i>, <i>Il</i>.2.699, cf. 16.629, <i>Od</i>.15.31, A.<i>Pr</i>.570, Thgn.878, Q.S.1.2, en lápidas Παυλεῖνον γ. δέξατο νερτερίη <i>IUrb.Rom</i>.1304 (I/II d.C.)<br /><b class="num">•</b> bajo la cual habitan tb. las divinidades subterráneas ἐρινύες, αἵ θ' ὑπὸ γαῖαν ἀνθρώπους τίνυνται <i>Il</i>.19.259, cf. <i>h.Cer</i>.431, A.<i>Eu</i>.952, νέμονται ... ὑπὸ κεύθεσι γαίας (Cástor y Pólux), Pi.<i>N</i>.10.56, cf. 10.85, Thgn.243, Orph.<i>A</i>.174, [[Πλούτων]], ὃς κατέχεις γαίης κληῖδας Orph.<i>H</i>.18.4, δαίμονες οἱ κατὰ γαίας Ar.<i>Ra</i>.1529<br /><b class="num">•</b> productora de alimentos para los seres vivos βόσκει γ. [[μέλαινα]] ... ἀνθρώπους <i>Od</i>.11.365, cf. Arat.114, [[βίος]] ... τὸν γ. φέρει Hes.<i>Op</i>.32, cf. <i>Od</i>.19.111, <i>h.Cer</i>.306, <i>h.Ap</i>.365, Alcm.89.3, Orph.<i>H</i>.29.17, 36.14, Nonn.<i>D</i>.42.278, <i>Orac.Sib</i>.1.297.<br /><b class="num">3</b> la [[tierra]] como planeta, [[el globo terráqueo]] σοὶ δὲ [[πᾶς]] [[ὅδε]] [[κόσμος]] ἑλισσόμενος περὶ γαῖαν πείθεται Cleanth.<i>Fr.Poet</i>.1.7, cf. Alex.Eph.<i>SHell</i>. 21.11, Arat.512, Orph.<i>H</i>.4.3, 11.13.<br /><b class="num">• Diccionario Micénico:</b> <i>ḳạ-ja</i> (?).<br /><b class="num">• Etimología:</b> Doblete de γῆ q.u., quizá de *<i>gāi̯ă</i> que debe tratarse de pregr. Tb. se ha propuesto una contaminación de γῆ y [[αἶα]] o [[μαῖα]] en el sent. de ‘[[tierra madre]]’. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0470.png Seite 470]] ἡ, ion. u. poet. = γῆ, welches zu vgl., [[Erde]], Erdboden, entstanden aus γαία, eigentlich = »die Erzeugerinn«, insofern die Erde Pflanzen u. s. w. hervorbringt, γαώ, [[γέγαα]], [[γίγνομαι]]; vgl. [[φυσίζοος]] αἶα Iliad. 3, 243, γῆ [[φυσίζοος]] 21, 63, ζείδωρον ἄρουραν Odyss. 3, 3; Hom., Pind., Tragg. u. sp. D., die auch γαίη sagten, z. B. Ep. ad. 727 (App. 153). S. N. pr. Sowohl im | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0470.png Seite 470]] ἡ, ion. u. poet. = γῆ, welches zu vgl., [[Erde]], Erdboden, entstanden aus γαία, eigentlich = »die Erzeugerinn«, insofern die Erde Pflanzen u. s. w. hervorbringt, γαώ, [[γέγαα]], [[γίγνομαι]]; vgl. [[φυσίζοος]] αἶα Iliad. 3, 243, γῆ [[φυσίζοος]] 21, 63, ζείδωρον ἄρουραν Odyss. 3, 3; Hom., Pind., Tragg. u. sp. D., die auch γαίη sagten, z. B. Ep. ad. 727 (App. 153). S. N. pr. Sowohl im <span class="ggns">Gegensatz</span> von [[πόντος]], die Erde, das Land, Od. 5, 46. 9, 69, als ein bestimmtes Land, γαίης Φαιήκων Odyss. 5, 280; Ἀχαιίδα γαῖαν Odyss. 21, 107; Λήμνου γαῖαν Odyss. 8, 301; bes. oft πατρὶς [[γαῖα]], die vaterländische Erde, das Vaterland. Auch im plur., γαιάων Odyss. 8, 284. 12, 404. 14, 302; vgl. Dion. P. 882; | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ας (ἡ) :<br /><i>poét. c.</i> [[γῆ]]. | |btext=ας (ἡ) :<br /><i>poét. c.</i> [[γῆ]]. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=[[γαῖα]] -ας, ἡ [~ γῆ] poët. voor γῆ, nom. later [[γαίη]], Dor. γαία; ep. gen. γαίης, Att. (trag.) γαίας; ep. dat. γαίῃ, Att. γαίᾳ; acc. γαῖαν; ep. gen. plur. γαιάων, vanaf Hom. alg.<br /><b class="num">1.</b> [[de aarde]]; wereld; ook personif. voor de godin: Aarde.<br /><b class="num">2.</b> [[land]], [[gebied]].<br /><b class="num">3.</b> aarde (als materiaal en als element). | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''γαῖα:''' и [[γαίη]] ἡ (gen. pl. γαιάων и γαιέων) эп.-ион. поэт. = γῆ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=neen<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[earth]] (Il.).<br />Compounds: Dor. [[γαιάοχος]], Lac. [[γαιάϜοχος]], ep. [[γαιήοχος]] epithet of Poseidon, s. v. [[ἐννοσίγαιος]] (Il.; s.v.). [[ἀνώγαιον]] upper floor of a house, granary; also <b class="b3">ἀνόκαιον ὑπέρῳον</b>, <b class="b3">γράφεται καὶ ἀνώγεων</b> H.; perhaps the form with <b class="b3">-ο-</b> is the original form, the other being due to folketymology<br />Derivatives: Rare: [[γαιήϊος]] [[from the earth]] (Od.; with <b class="b3">-ήϊος</b>, Chantr. Form. 52); [[γαιών]] [[heap of earth]] (Tab. Heracl. 1, 136) beside [[γαεών]] (IG 14, 322 II 83, Halaesa); [[γαιόω]] [[change into earth]] (Tz.).<br />Etymology: Unknown; see on [[γῆ]]. | |||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=[[earth]], [[land]]; [[distinguished]] [[from]] the heavens, (κίονες) αἳ γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἀμφὶς ἔχουσιν, Od. 1.54; geographically, Ἀχαιίδα γαῖαν, esp. [[native]] [[land]], πατρίδα γαῖαν, pl., [[οὐδέ]] [[τις]] ἄλλη | φαίνετο γαιάων ἀλλ' οὐρανὸς ἠδὲ [[θάλασσα]], Od. 14.302; as [[substance]], χυτὴ [[γαῖα]], [[for]] a [[grave]], Il. 6.464 | |auten=[[earth]], [[land]]; [[distinguished]] [[from]] the heavens, (κίονες) αἳ γαῖάν τε καὶ οὐρανὸν ἀμφὶς ἔχουσιν, Od. 1.54; geographically, Ἀχαιίδα γαῖαν, esp. [[native]] [[land]], πατρίδα γαῖαν, pl., [[οὐδέ]] [[τις]] ἄλλη | φαίνετο γαιάων ἀλλ' οὐρανὸς ἠδὲ [[θάλασσα]], Od. 14.302; as [[substance]], χυτὴ [[γαῖα]], [[for]] a [[grave]], Il. 6.464; κωφὴ [[γαῖα]], ‘[[silent]] [[dust]],’ Il. 24.54; [[proverb|prov.]], [[ὗμεῖς]] πάντες [[ὕδωρ]] καὶ [[γαῖα]] γένοισθε, Il. 7.99. The [[form]] γῆ is of [[less]] [[common]] [[occurrence]], Od. 13.233, Od. 23.233, Il. 21.63.—Personified, [[Γαῖα]], Il. 15.36; Γῆ, Il. 3.104, Il. 19.259. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=η (AM | |mltxt=η (AM γαῖα, Α και ιων. τ. γαίη και δωρ. τ. [[γαία]])<br /><b>1.</b> [[χώμα]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «γαῖαν ἔχοις ἐλαφράν» — ας [[είναι]] ελαφρύ το [[χώμα]] που θα σε σκεπάσει ([[ευχή]], για νεκρό [[πριν]] από την [[ταφή]] του)<br />6) «γαῖα πυρί μειχθήτω» — ας γίνει ό,τι θέλει, [[αδιαφορώ]] [[τελείως]], [[ενδιαφέρομαι]] μόνο για τον εαυτό μου<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>πληθ.</b><br /><b>1.</b> εκτάσεις καλλιεργημένες ή καλλιεργήσιμες<br /><b>2.</b> [[ονομασία]] ορισμένων μεταλλικών οξειδίων<br />(αρχ. -μσν.) η [[ξηρά]], η [[στεριά]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η Γη, η γήινη [[σφαίρα]]<br /><b>2.</b> η θεά που γέννησε θεούς και ανθρώπους («[[παμμήτωρ]] Γαῖα»)<br /><b>3.</b> [[χώρα]], [[τόπος]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «φίλην ἐς [[πατρίδα]] γαῖαν» — στην αγαπημένη του [[πατρίδα]]<br />β) «χυτὴ γαῖα» — το [[χώμα]] που σώρευαν [[πάνω]] από την τάφο.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. <i>αἷα</i>. Η λ. [[γαῖα]] [[είναι]] ποιητ. τ. του <i>γῆ</i> (περισσότερες από 300 φορές χρησιμοποιείται στον Όμηρο [[έναντι]] 10 της λ. <i>γῆ</i>). Ως α' συνθετικό απαντά με τις μορφές <i>γαιη</i>- (μόνο αρχαία [[σύνθετα]]) και [[κυρίως]] <i>γαιο</i>- και ως β' συνθετικό με τη [[μορφή]] -<i>γαιος</i>, παράλληλα [[προς]] τα -<i>γεως</i>, -<i>γειος</i>, -<i>γεος</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[γαίηθεν]], [[γαιήϊος]], [[γαιώδης]]<br />(αρχ. -μσν.) [[γαιώ]], <b>νεοελλ.</b> [[γαιούχος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[γαιηγενής]], [[γαιήοχος]], [[γαιηφάγος]] (και [[γαιοφάγος]]), [[γαιομέτρης]], [[γαιονόμος]], [[γαιοτρεφής]]<br /><b>μσν.</b><br />[[γαιομαχώ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[γαιαέριο]], [[γαιάνθρακας]], [[γαιογνώρισμα]], [[γαιογνώστης]], [[γαιοδεσπότης]], [[γαιοκτήμονας]], [[γαιομισθωτής]], [[γαιόραμα]], [[γαιόσακκος]], [[γαιότοιχος]], [[γαιοφόρος]], [[γαιόχωση]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>ανάγαιος</i>, <i>ανώγαιος</i>, [[βαθύγαιος]], [[έγγαιος]], <i>ε</i>(<i>ν</i>)<i>νοσίγαιος</i>, [[επίγαιος]], [[ηδύγαιος]], [[ισόγαιος]], [[κατάγαιος]], [[κατώγαιος]], [[κινησίγαιος]], <i>λυπρόγαιος</i>, [[μελάγγαιος]], [[μεσόγαιος]], <i>πρόσγαιος</i>, [[υπόγαιος]], [[φιλόγαιος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>απόγαιο</i>]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''γαῖα:''' ἡ γεν. <i>γαίης</i>, Αττ. <i>γαίας</i>, δοτ. <i>γαίᾳ</i>, αιτ. <i>γαῖαν</i>· ποιητ. αντί <i>γῆ</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[χώρα]], [[τόπος]], σε Όμηρ., Τραγ.· <i>φίλην ἐς [[πατρίδα]] γαῖαν</i>, σε κάποιου τα προσφιλή πάτρια εδάφη, στην αγαπητή [[πατρίδα]] του, σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> [[χώμα]], [[έδαφος]], σε Ομήρ. Ιλ. <b>II.[[Γαῖα]]</b>, ως κύριο όνομα, [[Gaia]], Tellus, Γη, [[σύζυγος]] του Ουρανού, [[μητέρα]] των Τιτάνων, σε Ησίοδ. | |lsmtext='''γαῖα:''' ἡ γεν. <i>γαίης</i>, Αττ. <i>γαίας</i>, δοτ. <i>γαίᾳ</i>, αιτ. <i>γαῖαν</i>· ποιητ. αντί <i>γῆ</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[χώρα]], [[τόπος]], σε Όμηρ., Τραγ.· <i>φίλην ἐς [[πατρίδα]] γαῖαν</i>, σε κάποιου τα προσφιλή πάτρια εδάφη, στην αγαπητή [[πατρίδα]] του, σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> [[χώμα]], [[έδαφος]], σε Ομήρ. Ιλ. <b>II. [[Γαῖα]]</b>, ως κύριο όνομα, [[Gaia]], Tellus, Γη, [[σύζυγος]] του Ουρανού, [[μητέρα]] των Τιτάνων, σε Ησίοδ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ls | ||
| | |lstext='''γαῖα''': ἡ γεν. γαίης, Ὅμ. (καὶ Ἀντιφ. [[ἔνθα]] κατωτ.), αἰτιατ. γαίας, δοτ. γαίᾳ, Αἰσχύλ Πέρσ. 618, Σοφ. Αἴ. 659, Εὐρ. Μηδ. 736, κτλ. αἰτ. γαῖαν· ὀνομαστική τις γαίη μόνον παρὰ μεταγεν. ποιηταῖς, Ἀνθ. ΙΙ. παραρτ. 153, 172· Δωρ. γαίᾱ, Ἐπιγρ. Ἑλλ. 563· -πληθ. γαῖαι Ὀδ. Ἑβδ. Ποιητ. ἀντὶ τοῦ γῆ, [[χώρα]], [[τόπος]], πατρὶς παρ’ Ὁμ., συχν., φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν, εἰς τὴν ἀγαπητὴν πατρίδα, γαῖάν τε τεὴν δῆμόν τε Ὀδ. Θ.555· καὶ οὕτω κατὰ πληθ. [[οὐδέ]] τις ἄλλη φαίνετο γαιάων Μ.404. 2) [[χῶμα]], χυτὴ [[γαῖα]], ἐπισωρευθεῖσα πρὸς σχηματισμὸν λοφίσκου, Ἰλ. Ψ. 256· ἴδε κατωτ. Παρ’ Ὁμ. [[γαῖα]] [[εἶναι]] ὁ συνηθέστατος [[τύπος]]· γίνεται δὲ [[χρῆσις]] αὐτοῦ [[ὡσαύτως]] παρὰ τραγ. [[ὅπως]] καὶ τοῦ αἷα [[ὁπόταν]] τὸ [[μέτρον]] ἀπαιτήσῃ· [[ἐνίοτε]] καὶ παρὰ κωμ., ὦ [[γαῖα]] κεραμί, ἐπὶ τοῦ πηλοῦ ἢ χώματος κεραμέως, Εὔβουλ. Καμπ. 2, πρβλ. Σαννυρ. Γελ. 4· [[κύτος]] πλαστὸν ἐκ γαίης Ἀντιφ. Ἀφροδ. 1.2. ΙΙ. Γαῖα, ὡς κύρ. [[ὄνομα]], Gaia, Tellus, ἡ γῆ, [[σύζυγος]] τοῦ Οὐρανοῦ, [[μήτηρ]] τῶν Τιτάνων, Κυκλώπων καὶ ἄλλων τεράτων, Ἡσ. Θ. 45. –Πρβλ. αἷα. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 41: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''γαῖα''': {gaĩa}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Erde]], auch personifiziert (poet. seit Il.).<br />'''Composita''' : Unter den Komposita ist zu nennen dor. [[γαιάοχος]], lak. γαιάϝοχος, ep. [[γαιήοχος]] Beiw. des Poseidon, s. d.<br />'''Derivative''': Seltene Ableitungen: [[γαιήϊος]] ‘aus der Erde (Gaia) entsprossen’ (poet. seit Od.; nach den Adj. auf -ήϊος, vgl. Chantraine Formation 52), [[γαιών]] [[Erdhaufen]] (Tab. Heracl. 1, 136) neben [[γαεών]] (''IG'' 14, 322 II 83, Halaesa), [[γαιόω]] [[in Erde verwandeln]] (Tz.).<br />'''Etymology''' : Unklar. Vielleicht Kontamination von [[αἶα]], [[μαῖα]] und γῆ (Schwyzer 473 m. Lit.).<br />'''Page''' 1,282 | |ftr='''γαῖα''': {gaĩa}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Erde]], auch personifiziert (poet. seit Il.).<br />'''Composita''': Unter den Komposita ist zu nennen dor. [[γαιάοχος]], lak. γαιάϝοχος, ep. [[γαιήοχος]] Beiw. des Poseidon, s. d.<br />'''Derivative''': Seltene Ableitungen: [[γαιήϊος]] ‘aus der Erde (Gaia) entsprossen’ (poet. seit Od.; nach den Adj. auf -ήϊος, vgl. Chantraine Formation 52), [[γαιών]] [[Erdhaufen]] (Tab. Heracl. 1, 136) neben [[γαεών]] (''IG'' 14, 322 II 83, Halaesa), [[γαιόω]] [[in Erde verwandeln]] (Tz.).<br />'''Etymology''': Unklar. Vielleicht Kontamination von [[αἶα]], [[μαῖα]] und γῆ (Schwyzer 473 m. Lit.).<br />'''Page''' 1,282 | ||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[country]], [[earth]], [[land]], [[territory]] | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx=ab: адгьыл; ace: bumoë; ady: чiыгу; af: aarde; als: erde; am: መሬት; ang: eorðe; an: tierra; arc: ܐܪܥܐ; ar: الأرض; ary: لأرض; arz: الارض; ast: tierra; as: পৃথিৱী; atj: aski; av: ракь; awa: पृथ्वी; ay: aka pacha; azb: یئر; az: yer; ban: gumi; bar: eadn; bat_smg: žemė; ba: ер; bcl: kinaban; be_x_old: зямля; be: зямля; bg: земя; bh: पृथ्वी; bjn: bumi; bn: পৃথিবী; bo: སའི་གོ་ལ།; br: douar; bs: zemlja; bxr: дэлхэй; ca: terra; cbk_zam: tierra; cdo: dê-giù; ceb: kalibotan; ce: дуьне; chr: ᎡᎶᎯ; ckb: زەوی; co: terra; crh: dünya; cr: ᒫᒪᐃᐧ ᐅᑳᐄᐧᒫᐤ; csb: zemia; cs: země; cu: ꙁємлꙗ; cv: çĕр; cy: y ddaear; da: jorden; de: erde; diq: dınya; dsb: zemja; dty: पृथ्वी; dv: ބިން; el: γη; eml: tèra; en: earth; eo: tero; es: tierra; et: maa; eu: lurra; ext: tierra; fa: زمین; fiu_vro: maa; fi: maa; fj: vuravura; fo: jørðin; frp: tèrra; frr: jard; fr: terre; fur: tiere; fy: ierde; gan: 地球; ga: domhan; gcr: latè; gd: an talamh; gl: terra; gn: yvy; gom: धर्तरी; got: 𐌰𐌹𐍂𐌸𐌰; gu: પૃથ્વી; gv: yn dowan; hak: thi-khiù; ha: duniya; haw: honua; he: כדור הארץ; hif: dunia; hi: पृथ्वी; hr: zemlja; hsb: zemja; ht: latè; hu: föld; hy: երկիր; hyw: երկիր; ia: terra; id: bumi; ie: terra; ig: àlà; ilo: daga; inh: лаьтта; io: tero; is: jörðin; it: terra; iu: ᓄᓇ; jam: oert; ja: 地球; jbo: terdi; jv: bumi; kaa: jer; kab: tagnit; ka: დედამიწა; kbp: tɛtʋ; kg: ntoto; ki: thĩ; kk: жер; kl: nunarsuaq; km: ផែនដី; kn: ಭೂಮಿ; koi: мушар; ko: 지구; krc: джер; ksh: ääd; ku: erd; kv: му; kw: dor; ky: жер; lad: tierra; la: tellus; lb: äerd; lez: чил; lfn: tera; lg: ensi; lij: tæra; li: eerd; lld: tera; lmo: tera; ln: mabelé; lo: ໂລກ; ltg: zeme; lt: žemė; lv: zeme; mai: पृथ्वी; map_bms: bumi; mdf: мода; mg: tany; mhr: мланде; min: bumi; mi: whenua; mk: земја; ml: ഭൂമി; mn: дэлхий; mnw: ဂၠးတိ; mrj: мӱлӓндӹ; mr: पृथ्वी; ms: bumi; mt: id-dinja; mwl: tierra; myv: мода; my: ကမ္ဘာဂြိုဟ်; mzn: زمین; nah: tlalticpactli; nap: terra; na: eb; nds_nl: eerde; nds: eer; ne: पृथ्वी; new: प्रिथिबी; nia: dadanö; nl: aarde; nn: jorda; nov: tere; no: jorden; nqo: ߘߎ߱; nrm: tèrre; nso: lefase; nv: nahasdzáán; oc: tèrra; olo: mua; or: ପୃଥିବୀ; os: зæхх; pam: yatu; pap: tera; pa: ਧਰਤੀ; pcd: tière; pfl: erde; pih: erth; pl: ziemia; pms: tèra; pnb: زمین; ps: ځمکه; pt: terra; qu: tiksimuyu; rm: terra; rmy: phuv; roa_rup: locu; ro: pământ; rue: земля; ru: земля; rw: isi; sah: сир; sat: ᱫᱷᱟᱹᱨᱛᱤ; sa: पृथ्वी; scn: terra; sco: yird; sc: terra; sd: ڌرتي; se: eana; shn: ၵမ်ႇၽႃႇ; sh: zemlja; simple: earth; si: මහ පොළොව; sk: zem; sl: zemlja; smn: eennâmpállu; sn: rinopasi; so: dhul; sq: toka; sr: земља; stq: äide; st: lefatshe; su: marcapada; sv: jorden; sw: dunia; szl: źymja; ta: புவி; tcy: ಭೂಮಿ; tet: rai; te: భూమి; tg: замин; th: โลก; tk: ýer; tl: daigdig; to: māmani; tpi: giraun; tr: dünya; ts: misava; tt: җир; tyv: чер; udm: музъем; ug: يەر شارى; uk: земля; ur: زمین; uz: yer; vec: tera; vep: ma; vi: trái đất; vls: eirde; vo: tal; war: kalibotan; wa: daegne; wo: suuf; wuu: 地球; xal: делкә һариг; xmf: დიხაუჩა; yi: ערד-פלאנעט; yo: ayé; za: giuznamh; zea: aerde; zh_classical: 坤輿; zh_min_nan: tē-kiû; zh_yue: 地球; zh: 地球; zu: umhlaba | |||
}} | }} | ||