3,274,216
edits
κάπρος: Difference between revisions
m
Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt="
(6_4) |
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=") |
||
| (38 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=kapros | |Transliteration C=kapros | ||
|Beta Code=ka/pros | |Beta Code=ka/pros | ||
|Definition=[ᾰ by nature], ὁ, < | |Definition=[ᾰ by nature], ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[boar]], esp. [[wild boar]], Il.17.725, Pl.''La.'' 196e, etc.; also <b class="b3">σῦς κ.</b> Il.5.783, 17.21, cf. Ar.''Lys.''202 (ubi v. Sch.); ἧπαρ κάπρου Id.''Fr.''318.5: in fem. sense, [[sow]], ὀχευομένους τοὺς κάπρους Anaxandr.47.<br><span class="bld">II</span> a [[sea-fish]], [[Capros aper]], Philem.79.21, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''505a13; a species found in the Achelous, ib.535b18. (Cogn. with Lat. [[caper]], ONorse [[hafr]] 'he-goat', but not with Lat. [[aper]].) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1324.png Seite 1324]] ὁ, der Eber; συῶν [[ἐπιβήτωρ]] Od. 11, 130; bes. der wilde, Il. 17, 725; Hes. Sc. 386; auch σῦς [[κάπρος]] verbunden, Il. 5, 783. 7, 257. 17, 21, das wilde Schwein; Tragg. u. in Prosa. – Bei Ar. Lys. 202, προσλαβοῦ μοι τοῦ κάπρου, wo eigtl. an ein Opfer zu denken, findet der Schol. eine Anspielung auf das [[αἰδοῖον]], wofür das Wort auch nach Suid. steht. – Ein Seefisch, der einen grunzenden Ton von sich gab, Philem. bei Ath. VII, 288 f, vgl. ibd. 305 d ff. u. Arist. H. A. 4, 9, 3. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1324.png Seite 1324]] ὁ, der Eber; συῶν [[ἐπιβήτωρ]] Od. 11, 130; bes. der wilde, Il. 17, 725; Hes. Sc. 386; auch σῦς [[κάπρος]] verbunden, Il. 5, 783. 7, 257. 17, 21, das wilde Schwein; Tragg. u. in Prosa. – Bei Ar. Lys. 202, προσλαβοῦ μοι τοῦ κάπρου, wo eigtl. an ein Opfer zu denken, findet der Schol. eine Anspielung auf das [[αἰδοῖον]], wofür das Wort auch nach Suid. steht. – Ein Seefisch, der einen grunzenden Ton von sich gab, Philem. bei Ath. VII, 288 f, vgl. ibd. 305 d ff. u. Arist. H. A. 4, 9, 3. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (ὁ) :<br />sanglier, <i>animal</i>.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> aper.<br /><i><b>Syn.</b></i> [[μονίας]], [[μονιός]], [[σῦς]], [[ὗς]]². | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=κάπρος -ου, ὁ wild zwijn; spec. beer (mannelijk zwijn). | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''κάπρος:''' ὁ<br /><b class="num">1</b> (или [[σῦς]] κ.) кабан, вепрь (преимущ. дикий) Hom., Hes. etc.;<br /><b class="num">2</b> «[[кабан]]» (вид речной рыбы) Arst. | |||
}} | |||
{{Autenrieth | |||
|auten=[[wild]] [[boar]], [[boar]], Il. 19.197. | |||
}} | |||
{{Slater | |||
|sltr=[[κάπρος]] [[boar]] κάπρους τ' ἔναιρε (N. 3.47) κάπρῳ δὲ βουλεύοντα φόνον [[κύνα]] χρὴ τλάθυμον ἐξευρεῖν fr. 234. 3. [[ἔνθα]] ποῖμναι κτιλεύονται κάπρων λεόντων τε fr. 238. | |||
}} | |||
{{eles | |||
|esgtx=[[jabalí]] | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=ὁ (AM [[κάπρος]])<br />ο [[αγριόχοιρος]], το [[αγριογούρουνο]] («ερυμάνθειος [[κάπρος]]»)<br /><b>αρχ.</b><br />[[είδος]] ψαριού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. ανάγεται σε IE <i>kapro</i>- «[[τράγος]], [[κριάρι]]» και συνδέεται ετυμολογικώς με λατ. <i>caper</i>, ουμβρικό <i>cabru</i>, αρχ. νορβ. <i>hafr</i>, που έχουν όλα τη σημ. «[[τράγος]], [[κριάρι]]». Η [[διαφορά]] της σημ. της λ. [[κάπρος]] οφείλεται στο ότι στην ελλ. πλάστηκε η λ. [[τράγος]] (που συνδέεται με το ρ. [[τρώγω]]) που δήλωσε το αντίστοιχο ζώο κι [[έτσι]] ο τ. [[κάπρος]] δήλωσε το [[αγριογούρουνο]] και [[μάλιστα]] χρησιμοποιήθηκε και ως επίθ. (<i>σῦς [[κάπρος]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κάπραινα]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κάπρειος]], [[καπρία]], [[καπρίδιον]], [[καπρίζω]], [[κάπριος]], [[καπρίσκος]], [[καπριώ]], [[καπρώ]], [[καπρώζομαι]], [[καπρών]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[καπρί]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[καπροφάγος]], [[καπροφόνος]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''κάπρος:''' (φύσει <i>ᾰ</i>), ὁ, [[γουρούνι]], [[αγριογούρουνο]], Λατ. [[aper]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· επίσης, [[σῦς]] [[κάπριος]], στο ίδ. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''κάπρος''': ᾰ φύσει, ὁ, ὁ [[χοῖρος]], ἰδίως δὲ ὁ [[ἀγριόχοιρος]], Ἰλ. Ρ. 725, κτλ.· [[ὡσαύτως]], σῦς [[κάπρος]], προστιθεμένου τοῦ ὀνόματος τοῦ εἴδους εἰς τὸ τοῦ γένους (πρβλ. [[κάπριος]]), Ε. 783, Ρ. 21· ─ ἐχρησίμευεν ὡς [[θῦμα]] ἐν ταῖς θυσίαις, Τ. 197, Ἀριστοφ. Λυσ. 202 ([[ἔνθα]] ἴδε Σχόλ.) [[ἧπαρ]] κάπρου ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 302. ΙΙ. [[εἶδος]] θαλασσίου ἰχθύος ἐκ τῶν σκληροδέρμων, Φιλήμ. ἐν «Στρατιώτῃ» 1, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 13, 8· περὶ τῶν ἐν Ἀχελώῳ κάπρων λέγει ὁ Ἀριστοτέλης ὅτι ἐκπέμπουσι τριγμόν τινα ὡς γρυλισμὸν χοίρου, [[αὐτόθι]] 4. 9, 5· ὁ ἰχθῦς [[οὗτος]] ἦτο περιζήτητος ὑπὸ τῶν τρυφεροβίων καὶ λίχνων, ἐς Ἀμβρακίαν ἐλθὼν... τὸν κάπρον γ’ ἄν ἐσίδῃς ὠνοῦ καὶ μὴ κατάλειπε, κἄν [[ἰσόχρυσος]] ἔῃ Ἀρχέστρ. παρ’ Ἀθην. 305Ε· [[ὡσαύτως]] καπρίσκος, ὁ, Κρώβυλος ἐν «Ψευδυποβολιμαίῳ» 2, Δίφιλ. Σίφν. παρ’ Ἀθην. 355F. ─ Καθ’ Ἡσύχ.: «[[κάπρος]]. ὗς [[ἄγριος]], ἢ τὸν φάγρον ἰχθύν». (Πρβλ. Λατ. caper, capra, Ἀρχ. Σκανδιν. hafr, Ἁγγλο-Σαξον. koefer ([[τράγος]])· ─ ἀλλ’ ἡ [[ἔλλειψις]] τοῦ ἐν ἀρχῇ h καθιστᾷ δύσκολον τὴν συσχέτισιν πρὸς τὸ aper, Ἀγγλο-Σαξον. eofor, Ἀρχ. Ὑψηλ. Γερμ. ebar). | |lstext='''κάπρος''': ᾰ φύσει, ὁ, ὁ [[χοῖρος]], ἰδίως δὲ ὁ [[ἀγριόχοιρος]], Ἰλ. Ρ. 725, κτλ.· [[ὡσαύτως]], σῦς [[κάπρος]], προστιθεμένου τοῦ ὀνόματος τοῦ εἴδους εἰς τὸ τοῦ γένους (πρβλ. [[κάπριος]]), Ε. 783, Ρ. 21· ─ ἐχρησίμευεν ὡς [[θῦμα]] ἐν ταῖς θυσίαις, Τ. 197, Ἀριστοφ. Λυσ. 202 ([[ἔνθα]] ἴδε Σχόλ.) [[ἧπαρ]] κάπρου ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 302. ΙΙ. [[εἶδος]] θαλασσίου ἰχθύος ἐκ τῶν σκληροδέρμων, Φιλήμ. ἐν «Στρατιώτῃ» 1, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 2. 13, 8· περὶ τῶν ἐν Ἀχελώῳ κάπρων λέγει ὁ Ἀριστοτέλης ὅτι ἐκπέμπουσι τριγμόν τινα ὡς γρυλισμὸν χοίρου, [[αὐτόθι]] 4. 9, 5· ὁ ἰχθῦς [[οὗτος]] ἦτο περιζήτητος ὑπὸ τῶν τρυφεροβίων καὶ λίχνων, ἐς Ἀμβρακίαν ἐλθὼν... τὸν κάπρον γ’ ἄν ἐσίδῃς ὠνοῦ καὶ μὴ κατάλειπε, κἄν [[ἰσόχρυσος]] ἔῃ Ἀρχέστρ. παρ’ Ἀθην. 305Ε· [[ὡσαύτως]] καπρίσκος, ὁ, Κρώβυλος ἐν «Ψευδυποβολιμαίῳ» 2, Δίφιλ. Σίφν. παρ’ Ἀθην. 355F. ─ Καθ’ Ἡσύχ.: «[[κάπρος]]. ὗς [[ἄγριος]], ἢ τὸν φάγρον ἰχθύν». (Πρβλ. Λατ. caper, capra, Ἀρχ. Σκανδιν. hafr, Ἁγγλο-Σαξον. koefer ([[τράγος]])· ─ ἀλλ’ ἡ [[ἔλλειψις]] τοῦ ἐν ἀρχῇ h καθιστᾷ δύσκολον τὴν συσχέτισιν πρὸς τὸ aper, Ἀγγλο-Σαξον. eofor, Ἀρχ. Ὑψηλ. Γερμ. ebar). | ||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[boar]], [[(wild)boar]], also adjunct of [[σῦς]] (Il.); as fish-name = [[Capros aper]] (Arist.; after the sound, Thompson Fishes s. v., Strömberg Fischnamen 101).<br />Derivatives: Diminut. [[καπρίδιον]], <b class="b3">-ίσκος</b> (Com.); f. [[κάπραινα]] of a lewd woman (Com.); [[καπρία]] f. [[the ovary]], [[the rutting sap of the sow]] (Arist.; cf. Scheller Oxytonierung 43); [[καπρών]] [[pig-sty]] (Delos IIIa); ([[σῦς]]) [[κάπριος]] = ([[σῦς]]) [[κάπρος]] (Il., A. R.); [[κάπριος]] [[with the form of a boar]] (Hdt. 3, 59), [[κάπρειος]] [[belonging to a boar]] (Nonn.). Denomin. verbs: [[καπράω]] [[go to the boar]], of a rutting sow (Arist.), also [[καπριάω]] (Arist. [[varia lectio|v.l.]], Ar. Byz.), on the formation Schwyzer 731f.; [[καπρίζω]] <b class="b2">id.</b> (Arist.); [[καπρῴζομαι]] [[rut]] of the boar (Skiras Com.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Agrees with the Italo-Germanic word for <b class="b2">(he-)goat</b>, Lat. [[caper]], Umbr. [[cabru]] [[caprum]], Germ., e. g. ONo. [[hafr]]. An uncertain trace of the word in Celtic is supposed in Gallo-Rom. <b class="b2">*cabrostos</b> [[honeysuckle]], [[privet]]. The newly formed [[τράγος]] has made the old name of the goat, IE. <b class="b2">*kápros</b>, free for other services; the word was probably first used appositively to [[σῦς]] (s. above). Lat. (Ital.) [[aper]] [[boar]] took the vowel of [[caper]], but is further unrelated. - Further Pok. 529, W.-Hofmann s. [[caper]] (and [[aper]]). Doubtful combinations in Wagner KZ 75, 72ff. M. Brind, Les zoonymes..., 91-115 [[qui vale]], [[happe]] cognate with [[κάπτω]], which seems to me an improbable etymology; he meaning of the root seems not to point in this direction, Pok. 527. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=the [[boar]], [[wild]] [[boar]], Lat. [[aper]], Il., etc.; also, σῦς [[κάπρος]] Il. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''κάπρος''': {kápros}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Eber]], [[Wildschwein]], auch appositiv zu [[σῦς]] (seit Il.), als Fischname = [[Capros aper]] (Arist. u. a.; nach der Lautgebung, Thompson Fishes s. v., Strömberg Fischnamen 101).<br />'''Derivative''': Ableitungen: Deminutiva [[καπρίδιον]], -ίσκος (Kom.); f. [[κάπραινα]] von einer unzüchtigen Frau (Kom.); [[καπρία]] f. [[das Ovarium]], [[der Brunstsaft der Sau]] (Arist.; Näheres bei Scheller Oxytonierung 43); [[καπρών]] [[Schweinekoben]] (Delos III<sup>a</sup>); ([[σῦς]]) [[κάπριος]] = ([[σῦς]]) [[κάπρος]] (Il., A. R.); [[κάπριος]] [[von der Gestalt eines Ebers]] (Hdt. 3, 59), [[κάπρειος]] [[zum Eber gehörig]] (Nonn.). Denominative Verba: [[καπράω]] [[nach dem Eber gehen]], vom brünstigen Schwein (Arist.), auch [[καπριάω]] (Arist. [[varia lectio|v.l.]], Ar. Byz.), zur Bildung Schwyzer 731f.; [[καπρίζω]] ib. (Arist.); [[καπρῴζομαι]] [[brünstig sein]], vom Eber (Skiras Kom.).<br />'''Etymology''': Stimmt lautlich zu dem italo-germanischen Wort für [[Ziegenbock]], [[Bock]], lat. ''caper'', umbr. ''cabru'' [[caprum]], germ., z. B. ano. ''hafr''. Eine unsichere Spur desselben Wortes im Keltischen ist in gallo-rom. *''cabrostos'' [[Geißblatt]], [[Liguster]] vermutet worden. Das im Griechischen neugeschaffene [[τράγος]] ("der Nager") hat die alte Benennung des Bocks, idg. *''kápros'' für andere Zwecke freigestellt; das Wort wurde wahrscheinlich zuerst appositiv zu [[σῦς]] (vgl. oben) verwendet. Das anklingende lat. (ital.) ''aper'' [[Eber]] hat den Vokal von ''caper'' angenommen, ist aber sonst damit nicht verwandt. Auch die keltische Bezeichnung des Bocks, z. B. air. ''gabor'', scheint von einem anderen Wort (idg. *''ghaidos'' in ''Geiß'' usw.?) beeinflußt worden zu sein. — In den östlichen Sprachen ist dieses Wort bis auf das ganz fragliche aind. ''kápr̥th''- [[membrum virile]] nicht nachzuweisen. — Reiche Lit. mit weiteren Einzelheiten bei WP. 1, 347f., Pok. 529, W.-Hofmann s. ''caper'' (und ''aper''). Sehr kühne Kombinationen bei Wagner KZ 75, 72ff.<br />'''Page''' 1,782-783 | |||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=ὁ [[jabalí]] del que se utiliza su hiel φιλτροκατάδεσμος αἰώνιος· χολῆς κάπρου, ἁλὸς ἀμμωνιακοῦ <b class="b3">fórmula amorosa de eterna eficacia: hiel de jabalí, sal amónica</b> P VII 191 | |||
}} | }} | ||