3,276,318
edits
νάσσω: Difference between revisions
m
Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt="
(2a) |
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=") Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (30 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=nasso | |Transliteration C=nasso | ||
|Beta Code=na/ssw | |Beta Code=na/ssw | ||
|Definition=Att. νάττω, | |Definition=Att. [[νάττω]], <span class="bld">A</span> fut. νάξω [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]: aor. ἔναξα (v. infr.): pf. Pass. [[νένασμαι]] and [[νέναγμαι]] (v. infr.):—[[press]], [[squeeze close]], [[stamp down]], γαῖαν ἔναξε Od.21.122; <b class="b3">οἱ παῖδες ἔναττον εἰς τὰς σπυρίδας</b> Hippoloch. ap.Ath.4.130b:—Pass., to [[be piled up]], ἡ κόπρος ἡ νεναγμένη Hp.''Nat. Puer.''24; ἐν δὲ [τῇ στιβάδι] νένασται… δέρματα Theoc.9.9: c. gen., <b class="b3">κλῖναι σισυρῶν νεναγμέναι</b> (νενασμ- codd.) [[piled up]] with... Ar.''Ec.'' 840.<br><span class="bld">II</span> [[stuff quite full]], νάττω τὸν θύλακον Epict.''Fr.''23:—Pass., <b class="b3">πᾶσα οἰκία ὁπλιτῶν νένακτο</b> every [[house]] was [[cram]]med [[with]] [[soldier]]s, Josephus, ''Jewish War'', Book 1, section 337, line 4. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0230.png Seite 230]] att. νάττω, fut. νάξω, perf. pass. [[νένασμαι]], | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0230.png Seite 230]] att. νάττω, fut. νάξω, perf. pass. [[νένασμαι]], [[feststampfen]], [[festdrücken]]; ἀμφὶ δὲ γαῖαν [[ἔναξε]], Od. 21, 122; VLL. erkl. [[θλίβειν]], [[ὁμαλίζειν]]; übh. [[volldrücken]], [[hineinstopfen]], dicht anfüllen, ἔναττον οἱ παῖδες εἰς τὰς σπυρίδας, Ath. IV, 130 b; τινός, womit, κλῖναί τε σισυρῶν καὶ δαπίδων νενασμέναι, Ar. Lys. 840; einzeln auch bei Sp., νάξαι, Nic. Ther. 952; [[νένασμαι]] κέρμασιν, Alciphr. 3, 47. – Adj. verb. [[ναστός]] s. unten. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>f. inus., ao.</i> ἔναξα, <i>pf. inus. ; pf. Pass.</i> [[νένασμαι]], <i>postér.</i> νέναγμαι;<br /><b>1</b> [[presser]], [[fouler]], acc.;<br /><b>2</b> [[bourrer]], [[emplir]], [[encombrer]].<br />'''Étymologie:''' DELG étym. obscure. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''νάσσω:''' атт. [[νάττω]] (pf. pass. [[νένασμαι]] и νέναγμαι; adj. verb. [[ναστός]])<br /><b class="num">1</b> [[плотно убивать]], [[утаптывать]] (γαῖαν Hom.);<br /><b class="num">2</b> [[набивать]], [[стлать]] (κλῖναι δαπίδων νενασμέναι Arph.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''νάσσω''': Ἀττ. νάττω: ἀόρ. ἔναξα: παθ. πρκμ. [[νένασμαι]] καὶ νέναγμαι· πρβλ. κατα-, συν-[[νάσσω]], Πιέζω, [[θλίβω]] ἰσχυρῶς, καταπατῶ, γαῖαν [[ἔναξε]] Ὀδ. Φ. 122· ἐν σαργανίσι νάξω (ἐν σαργανίσιν ἄξω Πόρσ.) ταρίχους, θὰ στοιβάσω ταρίχους ἐν..., Κρατῖν. ἐν «Διονυσαλεξάνδρῳ» 7 (ἴδε Meineke 5, σ. 16). - Παθ., συσσωρεύομαι μέ τι, εἶμαι [[πλήρης]] τινός, κλῖναι σισυρῶν νενασμέναι Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 840· ἡ [[κόπρος]] ἡ νεναγμένη Ἱππ. 243. 31 (5. 520 Littré)· ἐν δὲ [τῇ στιβάδι] νένασται... δέρματα Θεόκρ. 9. 6. ΙΙ. [[γεμίζω]] ἐντελῶς, νάττω τὸν θύλακον Ἐπίκτ. παρὰ Στοβ. 610. 6· - Ἱππόλοχος παρ’ Ἀθην. 130Β, ἔναττον οἱ παῖδες [ἐς] τὰς σπυρίδας, τὸ ἐς φαίνεται ἐπανελήφθη ἐκ τοῦ παῖδες. - Παθ., πᾶσα [[οἰκία]] ὁπλιτῶν νένακτο, ἦτο [[πλήρης]], γεμάτη..., Ἰωσήπ. Ἰουδ. Πόλ. 1. 17, 6. (Ἴσως συγγενὲς πρὸς τὴν √ΝΑΣ, [[ναίω]]). | |lstext='''νάσσω''': Ἀττ. νάττω: ἀόρ. ἔναξα: παθ. πρκμ. [[νένασμαι]] καὶ νέναγμαι· πρβλ. κατα-, συν-[[νάσσω]], Πιέζω, [[θλίβω]] ἰσχυρῶς, καταπατῶ, γαῖαν [[ἔναξε]] Ὀδ. Φ. 122· ἐν σαργανίσι νάξω (ἐν σαργανίσιν ἄξω Πόρσ.) ταρίχους, θὰ στοιβάσω ταρίχους ἐν..., Κρατῖν. ἐν «Διονυσαλεξάνδρῳ» 7 (ἴδε Meineke 5, σ. 16). - Παθ., συσσωρεύομαι μέ τι, εἶμαι [[πλήρης]] τινός, κλῖναι σισυρῶν νενασμέναι Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 840· ἡ [[κόπρος]] ἡ νεναγμένη Ἱππ. 243. 31 (5. 520 Littré)· ἐν δὲ [τῇ στιβάδι] νένασται... δέρματα Θεόκρ. 9. 6. ΙΙ. [[γεμίζω]] ἐντελῶς, νάττω τὸν θύλακον Ἐπίκτ. παρὰ Στοβ. 610. 6· - Ἱππόλοχος παρ’ Ἀθην. 130Β, ἔναττον οἱ παῖδες [ἐς] τὰς σπυρίδας, τὸ ἐς φαίνεται ἐπανελήφθη ἐκ τοῦ παῖδες. - Παθ., πᾶσα [[οἰκία]] ὁπλιτῶν νένακτο, ἦτο [[πλήρης]], γεμάτη..., Ἰωσήπ. Ἰουδ. Πόλ. 1. 17, 6. (Ἴσως συγγενὲς πρὸς τὴν √ΝΑΣ, [[ναίω]]). | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 23: | Line 26: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[νάσσω]] και αττ. τ. νάττω (Α)<br /><b>1.</b> [[πατώ]] με [[δύναμη]], [[πιέζω]], [[συνθλίβω]] («ἀμφὶ δὲ | |mltxt=[[νάσσω]] και αττ. τ. νάττω (Α)<br /><b>1.</b> [[πατώ]] με [[δύναμη]], [[πιέζω]], [[συνθλίβω]] («ἀμφὶ δὲ γαῖαν [[ἔναξε]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[γεμίζω]] [[κάτι]] εντελώς («νάττω τὸν θύλακον», Επίκτ.)<br /><b>3.</b> (το παθ.) <i>νάσσομαι</i><br />α) συσσωρεύομαι («ἡ [[κόπρος]] ἡ νεναγμένη», Ιπποκρ.)<br />β. [[είμαι]] [[γεμάτος]] («πᾶσα [[οἰκία]] ὁπλιτῶν νένακτο», Ιωσ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Αβέβαιο αν το αρχικό θ. του ρ. ήταν <i>νακ</i>- (<b>πρβλ.</b> αόρ. <i>ἔναξα</i>, <i>νάξαι</i>) ή <i>νατ</i>- (<b>πρβλ.</b> [[ναστός]] <span style="color: red;"><</span> <i>νατ</i>-<i>τός</i>). Το ρηματ. επίθ. [[ναστός]] και ο παθ. παρακμ. [[νένασμαι]] φαίνονται ανάλογα [[προς]] τα [[παστός]], <i>πέπασμαι</i>, [[αλλά]] και ο ουρανικόληκτος τ. <i>νάξαι</i> απαντά ήδη στον Όμηρο. Δεν φαίνεται πιθανή η σύνδεσή του με τα [[νάκη]], [[νάκος]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''νάσσω:''' Αττ. [[νάττω]]· αόρ. | |lsmtext='''νάσσω:''' Αττ. [[νάττω]]· αόρ. αʹ [[ἔναξα]]· Παθ. παρακ. [[νένασμαι]] και <i>νέναγμαι</i>· [[συμπιέζω]], [[συνθλίβω]], [[πατώ]] με [[δύναμη]], [[καταπατώ]], σε Ομήρ. Οδ., Θεόκρ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[stamp down]], [[squeeze close]], [[press together]], [[stuff]] (φ 122).<br />Other forms: Att. [[νάττω]], aor. [[νάξαι]], fut. [[νάξω]] (H.), perf. midd. [[νέναγ-μαι]], [[νένασμαι]].<br />Compounds: Rarely with prefix, e.g. [[κατα-]], [[συν-]].<br />Derivatives: Verbaladj. [[ναστός]] [[pressed together]], [[stuffed full]] (medic., J.), substant. (''[[sc.]]'' [[πλακοῦς]]) m. name of a cake (com.) with [[ναστίσκος]] m. (Pherecr.); also [[νακτός]] [[pressed together]] (Plu.); [[νακτά τοὺς πίλους καὶ τὰ ἐμπίλια]] H. -- Verbal subst. [[νάγμα]] n. [[closely sqeezed stone-wall]] (J.). From the attestations it is not clear, whether the verbal stem orig. ended in a velar ([[νάξαι φ]] 122) or a dental ([[ναστός]] from <b class="b3">*νατ-τός</b>?); perhaps best is, to take [[ναστός]] and [[νένασμαι]] as analogical (after [[παστός]], [[πέπασμαι]]?).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Etymology unknown; connection with [[νάκος]] [[woollen skin]] (s.v.) cannot be proven. Other combinations by Sommer Lautst. 57. -- Here as LW [loanword] Lat. [[naccae]] [[fullones]], perhaps from <b class="b3">*νάκται</b>; further s. W.-Hofmann [[sub verbo|s.v.]] - The verb may well be Pre-Greek. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=to [[press]] or [[squeeze]] [[close]], [[stamp]] [[down]], Od., Theocr. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''νάσσω''': {nássō}<br />'''Forms''': att. [[νάττω]], Aor. νάξαι, Fut. νάξω (H.), Perf. Med. νέναγμαι, [[νένασμαι]],<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[fest stampfen]], [[fest schichten]], [[zusammenpressen]], [[vollstopfen]] (seit φ 122).<br />'''Composita''' : vereinzelt m. Präfix, z.B. κατα-, συν-,<br />'''Derivative''': Davon die Verbaladj. [[ναστός]] [[zusammengepreßt]], [[voollgestopft]] (Mediz., J. u.a.), substantiviert (sc. [[πλακοῦς]]) m. Ben. eines Kuchens (Kom.) mit [[ναστίσκος]] m. (Pherekr.); auch [[νακτός]] [[zusammengepreßt]] (Plu.); | |ftr='''νάσσω''': {nássō}<br />'''Forms''': att. [[νάττω]], Aor. νάξαι, Fut. νάξω (H.), Perf. Med. νέναγμαι, [[νένασμαι]],<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[fest stampfen]], [[fest schichten]], [[zusammenpressen]], [[vollstopfen]] (seit φ 122).<br />'''Composita''': vereinzelt m. Präfix, z.B. κατα-, συν-,<br />'''Derivative''': Davon die Verbaladj. [[ναστός]] [[zusammengepreßt]], [[voollgestopft]] (Mediz., J. u.a.), substantiviert (''[[sc.]]'' [[πλακοῦς]]) m. Ben. eines Kuchens (Kom.) mit [[ναστίσκος]] m. (Pherekr.); auch [[νακτός]] [[zusammengepreßt]] (Plu.); νακτά· τοὺς πίλους καὶ τὰ [[ἐμπίλια]] H. — Verbalsubst. [[νάγμα]] n. ‘fest geschichteter Stein- wall' (J.). Aus den Belegen geht nicht mit voller Sicherheit hervor, ob der Verbalstamm ursprünglich auf Guttural (νάξαι schon φ 122) oder auf Dental ([[ναστός]] aus *ναττός?) endete; am nächsten liegt indessen, [[ναστός]] und [[νένασμαι]] als Analogiebildungen (nach [[παστός]], [[πέπασμαι]]?) zu erklären.<br />'''Etymology''': Etymologie unbekannt; Beziehung zu [[νάκος]] [[wolliges Fell]] (s.d.) ist sachlich schwer zu begründen. Andere Kombination bei Sommer Lautst. 57. — Hierher als LW lat. ''naccae'' [[fullones]], vielleicht aus *νάκται; Näheres bei W.-Hofmann s.v.<br />'''Page''' 2,291 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[καταπατῶ]]). Συνάπτεται μέ τό [[νάκος]] πιθανόν.<br><b>Παράγωγα:</b> [[ναστός]], -ή, -όν (=[[στερεός]]). | |||
}} | }} | ||