3,270,341
edits
νυστάζω: Difference between revisions
m
Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt="
(T22) |
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=") |
||
| (41 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=nystazo | |Transliteration C=nystazo | ||
|Beta Code=nusta/zw | |Beta Code=nusta/zw | ||
|Definition=fut. -άξω | |Definition=fut. -άξω [[LXX]] ''Is.''5.27: aor.<br><span class="bld">A</span> ἐνύσταξα [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Characters|Char.]]''7.8, [[LXX]] ''2 Ki.''4.6, al.; ἐνύστασα Dionys.Com.2.43, ''AP''12.135 (Asclep.):—mostly pres., to [[be half asleep]], [[doze]], νυστάζοντα οὐδένα ἂν ἴδοις [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]'' 8.3.43; ὥσπερ οἱ νυστάζοντες ἐγειρόμενοι Pl.''Ap.''31a; ὀφθαλμοὶ πλέοντες ὥσπερ τῶν νυσταζόντων Hp.''Epid.''7.17; <b class="b3">οὐχὶ νυστάζειν ἔτι ὥρα ’στίν</b> [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''639, cf. Xenarch.2.1, ''Com.Adesp.''185; νυστάζοντος δικαστοῦ [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 405c: metaph., ν. τε καὶ ἀπορεῖ Id.''Ion''533a; τὸν νυστάζοντα καὶ ἀμαθῆ φύσει Id.''Lg.''747b; <b class="b3">ἔν τινι</b> in a thing, Plu.2.675b.<br><span class="bld">2</span> [[hang the head]], <b class="b3">ἐδάκρυσεν καὶ ἐνύστασε</b> ''AP''l.c. (Cf. Lith. snústi (stem snúd-) 'grow drowsy'.) | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>f.</i> νυστάξω, <i>ao.</i> ἐνύστασα <i>et</i> ἐνύσταξα, <i>pf. inus.</i><br />laisser tomber la tête ; s'assoupir, s'endormir ; <i>fig.</i> [[être nonchalant]], [[mou]], [[négligent]].<br />'''Étymologie:''' *νυστός, <i>adj. verb. de</i> [[νεύω]]. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=<i>[[nicken]]</i>; bes. im Schlafe, <i>[[schlafen]]</i>, Ar. <i>Av</i>. 638; [[ὥσπερ]] οἱ νυστάζοντες ἐγειρόμενοι, Plat. <i>Apol</i>. 31a; auch übertragen, <i>nicht Acht [[geben]], [[schläfrig]], [[nachlässig]] sein</i>, μηδὲν δεῖσθαι νυστάζοντος δικαστοῦ, <i>Rep</i>. III.405c; τὸν νυστάζοντα καὶ ἀμαθῆ φύσει, <i>Legg</i>. V.747b; Sp., wie Plut., χρὴ πολυμαθοῦς καὶ οὐ νυστάζοντος ἐν τοῖς Ἑλληνικοῖς πράγμασιν [[ἀνδρός]], <i>Conv</i>. 5.2. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''νυστάζω:''' (aor. ἐνύστασα и [[ἐνύσταξα]])<br /><b class="num">1</b> [[сонно покачиваться]], [[опускать в дремоте голову]], [[дремать]] Plut., NT: [[ὥσπερ]] οἱ νυστάζοντες ἐγειρόμενοι Plat. словно разбуженные от дремоты;<br /><b class="num">2</b> перен. дремать, быть сонливым, ленивым или невнимательным, небрежным (ὁ νυστάζων καὶ ἀμαθὴς φύσει Plat.; ἡ [[ἀπώλεια]] αὐτῶν οὐ νυστάζει NT). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''νυστάζω''': μέλλ. -άξω, Ἑβδ. (Ἡσαΐ. Ε΄, 27): ἀόρ. ἐνύσταξα Θεοφρ. Χαρακτ. (πρβλ. ἐπιν-), ἀλλὰ ἐνύστασα Διονύσ. Κωμ. ἐν «Θεσμοφόρῳ» 1. 43, Ἀνθ. Π. 12. 135· - κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν χρήσει κατ’ ἐνεστῶτα, [[ἐπινεύω]] [[κάτω]] διὰ τὴν ἐπιγινομένην ἐκ τοῦ ὕπνου καταφοράν, κυριεύομαι ὑπὸ ὕπνου, «μὲ παίρνει ὁ [[ὕπνος]]», νυστάζοντα οὐδένα ἂν ἴδῃς Ξεν. Κύρ. 8. 3, 43· [[ὥσπερ]] οἱ νυστάζοντες ἐγειρόμενοι Πλάτ. Ἀπολ. 31Α. 2) [[θέλω]] νὰ κοιμηθῶ, ἔχω διάθεσιν πρὸς [[ὕπνον]], Λατ. dormito, οὐχὶ νυστάζειν γ’ ἔτι ὥρα ’στὶν Ἀριστοφ. Ὄρν. 639· νυστάζοντος δικαστοῦ Πλάτ. Πολ. 405C· - μεταφορ., ν. τε καὶ ἀπορεῖ ὁ αὐτ. ἐν Ἴωνι 533Α· τὸν νυστάζοντα καὶ ἀμαθῆ φύσει ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 747Β· ἔν τινι, εἴς τι [[πρᾶγμα]], Πλούτ. 2. 675Β. 3) [[κλίνω]] τὴν κεφαλήν, ἐδάκρυσε καὶ ἐνύσταξε Ἀνθ. Π. 12. 135. - (Ἴδε ἐν λέξ. [[νεύω]] καὶ πρβλ. [[νευστάζω]]). | |lstext='''νυστάζω''': μέλλ. -άξω, Ἑβδ. (Ἡσαΐ. Ε΄, 27): ἀόρ. ἐνύσταξα Θεοφρ. Χαρακτ. (πρβλ. ἐπιν-), ἀλλὰ ἐνύστασα Διονύσ. Κωμ. ἐν «Θεσμοφόρῳ» 1. 43, Ἀνθ. Π. 12. 135· - κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν χρήσει κατ’ ἐνεστῶτα, [[ἐπινεύω]] [[κάτω]] διὰ τὴν ἐπιγινομένην ἐκ τοῦ ὕπνου καταφοράν, κυριεύομαι ὑπὸ ὕπνου, «μὲ παίρνει ὁ [[ὕπνος]]», νυστάζοντα οὐδένα ἂν ἴδῃς Ξεν. Κύρ. 8. 3, 43· [[ὥσπερ]] οἱ νυστάζοντες ἐγειρόμενοι Πλάτ. Ἀπολ. 31Α. 2) [[θέλω]] νὰ κοιμηθῶ, ἔχω διάθεσιν πρὸς [[ὕπνον]], Λατ. dormito, οὐχὶ νυστάζειν γ’ ἔτι ὥρα ’στὶν Ἀριστοφ. Ὄρν. 639· νυστάζοντος δικαστοῦ Πλάτ. Πολ. 405C· - μεταφορ., ν. τε καὶ ἀπορεῖ ὁ αὐτ. ἐν Ἴωνι 533Α· τὸν νυστάζοντα καὶ ἀμαθῆ φύσει ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 747Β· ἔν τινι, εἴς τι [[πρᾶγμα]], Πλούτ. 2. 675Β. 3) [[κλίνω]] τὴν κεφαλήν, ἐδάκρυσε καὶ ἐνύσταξε Ἀνθ. Π. 12. 135. - (Ἴδε ἐν λέξ. [[νεύω]] καὶ πρβλ. [[νευστάζω]]). | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
| Line 21: | Line 27: | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=1st aorist ἐνύσταξα; (ΝΥΩ, cf. [[νεύω]], [[νευστάζω]]); the Sept. for נוּם;<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], "to [[nod]] in [[sleep]], to [[sleep]] ([[Hippocrates]], [[Aristophanes]], [[Xenophon]], [[Plato]], others); to be [[overcome]] or oppressed [[with]] [[sleep]]; to [[fall]] [[asleep]], [[drop]] [[off]] to [[sleep]]," (cf. Wycliffe) to [[nap]] it"): Sept. for נִרְדַּם, dormito (cf. [[our]] to be [[napping]]), tropical equivalent to: to be [[negligent]], [[careless]] ([[Plato]], [[Plutarch]], others): of a [[thing]] equivalent to to [[linger]], [[delay]], 2 Peter 2:3. | |txtha=1st aorist ἐνύσταξα; (ΝΥΩ, cf. [[νεύω]], [[νευστάζω]]); the Sept. for נוּם;<br /><b class="num">1.</b> [[properly]], "to [[nod]] in [[sleep]], to [[sleep]] ([[Hippocrates]], [[Aristophanes]], [[Xenophon]], [[Plato]], others); to be [[overcome]] or oppressed [[with]] [[sleep]]; to [[fall]] [[asleep]], [[drop]] [[off]] to [[sleep]]," (cf. Wycliffe) to [[nap]] it"): Sept. for נִרְדַּם, dormito (cf. [[our]] to be [[napping]]), tropical equivalent to: to be [[negligent]], [[careless]] ([[Plato]], [[Plutarch]], others): of a [[thing]] equivalent to to [[linger]], [[delay]], 2 Peter 2:3. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=(ΑΜ [[νυστάζω]])<br />[[αισθάνομαι]] [[διάθεση]] να κοιμηθώ, κυριεύομαι από [[νύστα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />(η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) <i>νυσταγμένος</i>, -<i>η</i>, -<i>ο</i><br />α) [[νυσταλέος]]<br />β) [[νωθρός]], [[δυσκίνητος]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />βαρύνομαι («η [[φροντίς]] δεν νυστάζει», Βιζυην.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> μέ παίρνει ύπνος, κυριεύομαι από ύπνο («[[ὥσπερ]] οἱ νυστάζοντες ἐγειρόμενοι», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[είμαι]] [[αμελής]] και [[αδιάφορος]], δεν [[δίνω]] την [[προσοχή]] που [[πρέπει]] («[[κάλλιον]]... μηδὲν δεῖσθαι νυστάζοντος δικαστοῦ», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[είμαι]] [[νωθρός]]<br /><b>4.</b> [[γέρνω]] το [[κεφάλι]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Δύο απόψεις έχουν διατυπωθεί για την ετυμολ. του ρήματος: α) [[νυστάζω]] <span style="color: red;"><</span> [[νευστάζω]], μηδενισμένη [[βαθμίδα]] του [[νεύω]] με εκφραστικό [[επίθημα]] -(<i>σ</i>)[[τάζω]]<br />β) <span style="color: red;"><</span> [[ρίζα]] <i>sneud</i><sup>h</sup> / <i>snud</i><sup>h</sup>- (<b>πρβλ.</b> <i>λιθουαν</i>. <i>snustu</i>, <i>snusti</i> «[[κοιμάμαι]] [[ελαφρά]], [[νυστάζω]]», <i>snudă</i> «[[κοιμάμαι]]» και <i>snaud</i><i>ā</i><i>lius</i> «[[νυσταλέος]]») με εκφραστικό [[επίθημα]] -[[τάζω]] (<b>πρβλ.</b> [[βαστάζω]], <i>βλαστάζω</i>). Η δεύτερη [[άποψη]] κρίνεται περισσότερο πιθανή]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''νυστάζω:''' αόρ. αʹ [[ἐνύσταξα]] και <i>ἐνύστασα</i>·<br /><b class="num">1.</b> γέρνω το [[κεφάλι]] μου [[γιατί]] με παίρνει ο ύπνος, [[κοιμάμαι]], [[λαγοκοιμάμαι]], σε Ξεν., Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> είμαι [[νυσταλέος]], κοιμισμένος, Λατ. [[dormito]], σε Αριστοφ., Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> [[κρεμώ]] προς τα [[μπρος]] το [[κεφάλι]], [[κλίνω]] το [[κεφάλι]] μου προς τα [[μπρος]], σε Ανθ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[slumber]], [[be sleepy]].<br />Other forms: most pres. (Hp., Att.), aor. <b class="b3">-άξαι</b> (Thphr., LXX), <b class="b3">-άσαι</b> (Dionys. Corn., AP).<br />Compounds: Also w. prefix, e.g. <b class="b3">ὑπο-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>.<br />Derivatives: [[νυσταγμός]] m. [[drowsiness]] (Hp., LXX), [[νύσταγμα]] n. [[nap]], [[short sleep]] (LXX), [[νύσταξις]] H. as explanation of [[νῶκαρ]]; [[νυστακτής]] as adjunct of [[ὕπνος]] (Ar. V. 12, Alciphr.), <b class="b3">-ακτικῶς</b> [[in a sleepy way]] (Gal.). Also [[νυσταλέος]] [[sleepy]] (Aret., H.), after [[ὑπναλέος]] with jumping over of the presentsuffix (Debrunner IF 23, 18), [[νύσταλος]] (Com. Adesp.) wit <b class="b3">νυσταλωπιᾶν νυστάζειν</b> [[H]].<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [987] <b class="b2">*snud-</b> [[sleepy]], [[slumber]]<br />Etymology: Of [[νυστάζω]] strongly remind some Baltic expressions for [[slumber]], [[sleepy]], e.g. Lith. <b class="b2">snús-tu</b>, <b class="b2">snúd-au</b>, <b class="b2">snús-ti</b> [[slumber away]] with <b class="b2">snud-à</b>, <b class="b2">snùd-is</b> [[sleeper]], [[dreamer]]; with diff. ablaut <b class="b2">snáud-žiu</b>, <b class="b2">snáus-ti</b> [[slumber]]; further with [[l-]]suffix but independent of [[νυσταλέος]] Lith. <b class="b2">snaudãlius</b> [[sleepy man]], Latv. [[snaudule]] [[sleepy-head]] (de Saussure MSL 6, 76 = Rec. 412, Schulze KZ 29, 263 = Kl. Schr. 376). Then <b class="b3">-τάζω</b> is purely enlarging as in <b class="b3">κλασ-τάζω</b> (<b class="b3">κλα[σ</b>]- or <b class="b3">κλαδ-</b>), [[βαστάζω]] (<b class="b3">βαδ-</b>?) a.o.; cf. Schwyzer 706. If right, the old obvious connection with [[νεύω]] [[nod]] (thus still Schwyzer 348; against it Georgacas Glotta 36, 173) must fall. -- After Solmsen Glotta 2, 75 ff., here also [[νυθόν]], [[νοῦθος]] (s.v.); very doubtful. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=<b class="num">1.</b> to nod in [[sleep]], to nap, [[slumber]], Xen., Plat.<br /><b class="num">2.</b> to be [[sleepy]], [[napping]], Lat. [[dormito]], Ar., Plat.<br /><b class="num">3.</b> to [[hang]] the [[head]], Anth. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''νυστάζω''': {nustázō}<br />'''Forms''': meist Präs. (Hp., att. usw.), Aor. -άξαι (Thphr., LXX), -άσαι (Dionys. Korn., ''AP''),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[schlummern]], [[schläfrig sein]].<br />'''Composita''': auch m. Präfix, z.B. ὑπο-, ἐπι-,<br />'''Derivative''': Davon [[νυσταγμός]] m. ‘Schläfrig- keit’ (Hp., [[LXX]] u.a.), [[νύσταγμα]] n. [[Schläfchen]] (LXX), [[νύσταξις]] H. als Erklärung von [[νῶκαρ]]; [[νυστακτής]] als Beiwort von [[ὕπνος]] (Ar. ''V''. 12, Alkiphr.), -ακτικῶς [[in einer schläfrigen Weise]] (Gal.). Auch [[νυσταλέος]] [[schläfrig]] (Aret., H.), nach [[ὑπναλέος]] mit Überspringung des Präsenssuffixes (Debrunner IF 23, 18), [[νύσταλος]] (Kom. Adesp.) mit [[νυσταλωπιᾶν]]· νυστάζειν H.<br />'''Etymology''': An [[νυστάζω]] erinnern stark einige baltische Ausdrücke für [[schlummern]], [[schläfrig]], z.B. lit. ''snús''-''tu'', ''snúd''-''au'', ''snús''-''ti'' [[einschlummern]] mit ''snud''-''à'', ''snùd''-''is'' [[Schläfer]], [[Träumer]]; mit anderen Ablaut ''snáud''-''žiu'', ''snáus''-''ti'' [[schlummern]]; dazu mit ''l''-Suffix aber von [[νυσταλέος]] unabhängig lit. ''snaudãlius'' ‘schläf- riger Mensch’, lett. ''snaudule'' [[Schlafratze]] (de Saussure MSL 6, 76 = Rec. 412, Schulze KZ 29, 263 = Kl. Schr. 376). Dann ist -τάζω rein erweiternd wie in [[κλαστάζω]] (κλα[σ]- od. κλαδ-), [[βαστάζω]] (βαδ-?) u.a.; vgl. Schwyzer 706. Wenn richtig, muss die alte, sonst naheliegende Anknüpfung an [[νεύω]] [[nicken]] (so noch Schwyzer 348; dagegen Georgacas Glotta 36, 173) fallen. — Nach Solmsen Glotta 2, 75 ff., hierher auch [[νυθόν]], [[νοῦθος]] u.a. (s.d.); sehr fraglich.<br />'''Page''' 2,329-330 | |||
}} | |||
{{Chinese | |||
|sngr='''原文音譯'''：nust£zw 匿士他索<br />'''詞類次數'''：動詞（2）<br />'''原文字根'''：點頭 相當於： （[[נוּם]]‎） （[[צֹהַר]]‎ / [[צָהֳרַיִם]]‎）+ （[[שָׁכַב]]‎）<br />'''字義溯源'''：打盹，半睡（半醒），小睡，低頭，閒散；源自（[[νεύω]]）*=點頭）<br />'''出現次數'''：總共（2）；太（1）；彼後（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 她們⋯打盹（1） 太25:5；<br />2） 打盹（1） 彼後2:3 | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[θέλω]] νά κοιμηθῶ). Ἀπό τό [[νευστάζω]] (=γέρνω τό κεφάλι) πού παράγεται ἀπό τό [[νεύω]] (=[[γέρνω]]).<br><b>Παράγωγα:</b> [[νύσταγμα]], [[νυσταγμός]], [[νυστακτής]], [[νύσταξις]], [[νυστακτικῶς]], [[νυσταλέος]], [[νύσταλος]], [[νυσταλογερόντιον]]. | |||
}} | }} | ||