ἐρετμόν: Difference between revisions

m
elru replacement
(4)
m (elru replacement)
 
(21 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=eretmon
|Transliteration C=eretmon
|Beta Code=e)retmo/n
|Beta Code=e)retmo/n
|Definition=τό, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">oar</b>, poet. for κώπη, πῆξαί τ' ἐπὶ τύμβῳ ἐρετμόν <span class="bibl">Od.11.77</span>, cf. <span class="bibl">23.276</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.18</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>433</span>(lyr.), etc. ; εὐῆρες ἐ. <span class="bibl">Od.11.121</span>,<span class="bibl">129</span>, etc. : pl., <b class="b3">εὐήρε' ἐ</b>. ib.<span class="bibl">125</span> ; <b class="b3">ἐρετμοῖσι φρύξουσι</b> Orac. ap.<span class="bibl">Hdt.8.96</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>1388</span> (troch.), <span class="bibl"><span class="title">IT</span>1485</span> : metaph., πτερύγων ἐ. <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>52</span> (anap.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> = [[τὸ ἀνδρεῖον αἰδοῖον]], Hsch. (A fem. form <b class="b3">ἐρετμαῖς</b> = [[κώπαις]] is found in Hsch.) </span>
|Definition=τό,<br><span class="bld">A</span> [[oar]], ''poet.'' for [[κώπη]], πῆξαί τ' ἐπὶ τύμβῳ ἐρετμόν Od.11.77, cf. 23.276, Pi.P.4.18, E.El.433(lyr.), etc.; εὐῆρες ἐ. Od.11.121,129, etc.: pl., εὐήρε' ἐ. ib.125; ἐρετμοῖσι φρύξουσι Orac. ap.[[Herodotus|Hdt.]]8.96, cf. E.IA1388 (troch.), IT1485: metaph., πτερύγων ἐ. A.Ag.52 (anap.).<br><span class="bld">II</span> = τὸ [[ἀνδρεῖον]] [[αἰδοῖον]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] (A fem. form [[ἐρετμαῖς]] = [[κώπαις]] is found in [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]])  
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1025.png Seite 1025]] τό, im sing. seltener als das Folgde, im plur. die gew. Form, das Ruder, εὐήρε' ἐρετμά , Od. 11. 124 u. öfter; sonst bleibt das, genus unentschieden.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1025.png Seite 1025]] τό, im sing. seltener als das Folgde, im plur. die gew. Form, das Ruder, εὐήρε' ἐρετμά, Od. 11. 124 u. öfter; sonst bleibt das, genus unentschieden.
}}
{{bailly
|btext=οῦ (τό) :<br />[[rame]].<br />'''Étymologie:''' [[ἐρέσσω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐρετμόν:''' τό (в прозе [[κώπη]]) весло Hom., Pind., Aesch., Eur., Her.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''ἐρετμόν''': τό, Λατ. remus, ποιητ. ἀντὶ [[κώπη]], πῆξαί τ’ ἐπὶ τύμβῳ ἐρετμὸν Ὀδ. Λ. 77, πρβλ. Ψ. 276, Πίνδ., Αἰσχύλ., κλ.· εὐῆρες ἐρετμὸν Ὀδ. Λ. 121, 129, κτλ.· οὕτω, κατὰ πληθ., εὐήρε’ ἐρετμὰ [[αὐτόθι]] 124· ἐρετμοῖσι Χρησμ. παρ’ Ἡροδ. 8. 96· ἐρετμὰ Εὐρ. Ι. Α. 1388, Ι. Τ. 1485: ― ἐπὶ πτερύγων, ἴδε τὸ [[ῥῆμα]] [[ἐρέσσω]] ΙΙ. 1. ΙΙ. «τὸ ἀνδρεῖον [[αἰδοῖον]]» Ἡσύχ.
|lstext='''ἐρετμόν''': τό, Λατ. remus, ποιητ. ἀντὶ [[κώπη]], πῆξαί τ’ ἐπὶ τύμβῳ ἐρετμὸν Ὀδ. Λ. 77, πρβλ. Ψ. 276, Πίνδ., Αἰσχύλ., κλ.· εὐῆρες ἐρετμὸν Ὀδ. Λ. 121, 129, κτλ.· οὕτω, κατὰ πληθ., εὐήρε’ ἐρετμὰ [[αὐτόθι]] 124· ἐρετμοῖσι Χρησμ. παρ’ Ἡροδ. 8. 96· ἐρετμὰ Εὐρ. Ι. Α. 1388, Ι. Τ. 1485: ― ἐπὶ πτερύγων, ἴδε τὸ [[ῥῆμα]] [[ἐρέσσω]] ΙΙ. 1. ΙΙ. «τὸ ἀνδρεῖον [[αἰδοῖον]]» Ἡσύχ.
}}
{{bailly
|btext=οῦ (τό) :<br />rame.<br />'''Étymologie:''' [[ἐρέσσω]].
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 23: Line 26:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[ἐρετμόν]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[oar]] “[[ἁνία]] τ' ἀντ ἐρετμῶν δίφρους τε νωμάσοισιν” (P. 4.18)
|sltr=[[ἐρετμόν]] [[oar]] “[[ἁνία]] τ' ἀντ ἐρετμῶν δίφρους τε νωμάσοισιν” (P. 4.18)
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=[[ἐρετμόν]], τὸ (AM)<br /><b>1.</b> το [[κουπί]] («πῆξαι τ’ ἐπὶ τύμβῳ [[ἐρετμόν]]» — και να ορθώσεις [[πάνω]] στο [[μνήμα]] [[κουπί]], <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> το αντρικό [[μόριο]]<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> το [[φτερό]] πτηνού («πτερύγων ἐρετμοῑσιν», <b>Αισχύλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>ερε</i>- του τ. [[ερέτης]], με διαφορετικό [[επίθημα]]. Η λ. μαρτυρείται από τον Όμηρο και τους ποιητές, ενώ στον πεζό λόγο χρησιμοποιείται συνηθέστερα η λ. [[κώπη]]. Από τον τ. [[ερετμόν]] προέρχεται το μετονοματικό [[ερετμώ]] [[καθώς]] και το κύριο όνομα <i>Ερετμεύς</i> που απαντά στον Όμηρο, ο [[ίδιος]] δε ο τ. [[ερετμόν]] εμφανίζεται σε αρκετά [[σύνθετα]] ως β’ συνθετικό: [[δολιχήρετμος]], <i>εξήρετμος</i>, [[επήρετμος]], [[ευήρετμος]], [[ισήρετμος]], [[λευκήρετμος]], [[φιλήρετμος]].
|mltxt=[[ἐρετμόν]], τὸ (AM)<br /><b>1.</b> το [[κουπί]] («πῆξαι τ’ ἐπὶ τύμβῳ [[ἐρετμόν]]» — και να ορθώσεις [[πάνω]] στο [[μνήμα]] [[κουπί]], <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> το αντρικό [[μόριο]]<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> το [[φτερό]] πτηνού («πτερύγων ἐρετμοῖσιν», <b>Αισχύλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>ερε</i>- του τ. [[ερέτης]], με διαφορετικό [[επίθημα]]. Η λ. μαρτυρείται από τον Όμηρο και τους ποιητές, ενώ στον πεζό λόγο χρησιμοποιείται συνηθέστερα η λ. [[κώπη]]. Από τον τ. [[ερετμόν]] προέρχεται το μετονοματικό [[ερετμώ]] [[καθώς]] και το κύριο όνομα <i>Ερετμεύς</i> που απαντά στον Όμηρο, ο [[ίδιος]] δε ο τ. [[ερετμόν]] εμφανίζεται σε αρκετά [[σύνθετα]] ως β’ συνθετικό: [[δολιχήρετμος]], <i>εξήρετμος</i>, [[επήρετμος]], [[ευήρετμος]], [[ισήρετμος]], [[λευκήρετμος]], [[φιλήρετμος]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἐρετμόν:''' τό ([[ἐρέσσω]]), Λατ. [[remus]], [[κουπί]], σε Ομήρ. Οδ., Ευρ.· λέγεται για φτερούγες, βλ. [[ἐρέσσω]].
|lsmtext='''ἐρετμόν:''' τό ([[ἐρέσσω]]), Λατ. [[remus]], [[κουπί]], σε Ομήρ. Οδ., Ευρ.· λέγεται για φτερούγες, βλ. [[ἐρέσσω]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἐρέσσω]]<br />Lat. [[remus]], an oar, Od., Eur.: —of wings, v. [[ἐρέσσω]] II. 1.
}}
{{trml
|trtx====[[oar]]===
Abkhaz: ажәҩа; Adyghe: къошъобэщ; Afrikaans: riem; Aklanon: bugsay; Albanian: rrem, lugatë, lopatë; Arabic: مِجْذَاف‎; Armenian: թիակ, թի; Assamese: বঠা; Asturian: remu; Azerbaijani: kürək, avar; Bashkir: ишкәк; Basque: arraun; Belarusian: вясло; Bengali: মাঝি, বৈঠা; Bulgarian: гребло, весло; Burmese: တက်; Buryat: һэлюур; Catalan: rem; Chamicuro: kolo'sheta; Chechen: пийсак; Chinese Mandarin: 槳, 桨; Chuvash: кӗсмен; Crimean Tatar: qayıq küregi, kürek; Czech: veslo, pádlo; Danish: åre; Dolgan: эрдии; Dutch: [[riem]], [[roeiriem]]; Erzya: миле; Esperanto: remilo; Estonian: aer; Even: уливун; Evenki: гэвун, уливун; Faroese: ár; Fijian: voce; Finnish: airo; French: [[rame]], [[aviron]]; Friulian: rem; Galician: remo; Georgian: ნიჩაბი, ხოფი; German: [[Ruder]]; Greek: [[κουπί]]; Ancient Greek: [[κώπη]], [[ἐρετμόν]]; Greenlandic: ipak; Hawaiian: hoe; Hebrew: מָשׁוֹט‎; Hindi: पतवार, चप्पू, डांड़, खेवनी, अरित्र, डाँड़, क्षेपणी, बल्ली; Hungarian: evező, evezőlapát; Icelandic: ár; Indonesian: dayung; Irish: rámh; Istriot: rimo; Italian: [[remo]]; Japanese: 櫂; Javanese: dhayung; Karelian: airo; Kazakh: ескек, қалақ; Khmer: ច្រវា; Korean: 노(櫓), 로(櫓); Kyrgyz: калак; Lao: ແຊວ; Latin: [[remus]]; Latvian: airis; Lithuanian: irklas; Macedonian: весло; Malay: dayung; Maltese: moqdief; Maori: hoe; Maranao: dayong; Mazanderani: فیه‎; Moksha: миле; Mongolian Cyrillic: сэлүүр; Nanai: гиол; Ngazidja Comorian: nkasi; Norwegian Bokmål: åre; Nynorsk: åre; Ojibwe: azheboyaanaak; Old Church Slavonic Cyrillic: весло; Old East Slavic: весло; Ossetian: донвиййаг; Persian: پارو‎; Plautdietsch: Roodel; Polish: wiosło; Portuguese: [[remo]]; Romanian: ramă, vâslă; Russian: [[весло]]; Sanskrit: अरित्र; Scottish Gaelic: ràmh; Serbo-Croatian Cyrillic: весло; Roman: veslo; Sicilian: remu; Skolt Sami: äirr; Slovak: veslo; Slovene: veslo; Sorbian Lower Sorbian: wjasło; Upper Sorbian: wjesło; Southern Altai: адалгы; Spanish: [[remo]]; Swedish: åra; Tagalog: gaod, sagwan; Tajik: бели заврақ; Talysh: avar; Tatar: ишкәк; Telugu: తెడ్డు; Thai: กรรเชียง; Turkish: kürek; Turkmen: kürek; Udmurt: полыс; Ugaritic: 𐎎𐎘𐎉; Ukrainian: весло; Urdu: چپو‎; Uyghur: ئەشكەك‎; Uzbek: eshkak; Venetian: remo; Vietnamese: chèo; Welsh: rhwyf; Yakut: эрдии; Yiddish: וועסלע‎, רודער‎, יאָסלע‎
}}
}}