3,277,121
edits
m (Text replacement - "(?s)({{LSJ.*}}\n)({{.*}}\n)({{DGE.*}}\n)" to "$1$3$2") |
m (elru replacement) |
||
(10 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=aleo | |Transliteration C=aleo | ||
|Beta Code=a)le/w | |Beta Code=a)le/w | ||
|Definition=(A), [ᾰ]: impf. [[ἤλουν]] | |Definition=(A), [ᾰ]: impf. [[ἤλουν]] Pherecr.10.1: aor. ἤλεσα Id.183,Hp.''Fist.'' 7, ''Steril.''230, etc.; Ep. [[ἄλεσσα]] (κατ-) Od.20.109: pf. ἀλήλεκα ''AP''11.251 (Nicarch.):—Pass., pf. ἀλήλεσμαι Hp. ap. Gal.19.76, [[Herodotus|Hdt.]]7.23; ἀλήλεμαι Th.4.26, Amph.9: aor. ἠλέσθην Dsc.1.120:—[[grind]], [[bruise]], Hom. only in compd. [[καταλέω]], [[quod vide|q.v.]]; <b class="b3">ἤλουν τὰ σιτία</b> Pherecr.l.c.; [[βίος ἀληλεμένος]] = [[civilized]] [[life]], in which one uses [[ground]] [[corn]] and not [[raw]] [[fruit]]s, Amph. [[l.c.]]; [[ἄλει]], [[μύλα]], [[ἄλει]] = [[grind]], [[mill]], [[grind]]! ''Carm. Pop''.43: metaph., [[ὀψὲ θεῶν ἀλέουσι μύλαι, ἀλέουσι δὲ λεπτά]] = the [[millstone]]s of the [[god]]s [[grind]] [[late]], but they [[grind]] [[fine]] Poet. ap. S.E.''M.''1.287.<br /><br />(B), only in Med. [[ἀλέομαι]], [[quod vide|q.v.]] | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
Line 15: | Line 15: | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0094.png Seite 94]] (molo, ἀλέσω, ἀλῶ Moeris 17, ἤλεσα; ἀληλεκέναι Nicarch. 33 (XI, 251); ἀληλεσμένος [[σῖτος]] Her. 7, 23; Thuc. 4, 26, wo Bekk. ἀληλεμένος hat; Amph. XIV, 649 a; ἀλεσθείς Athen.; ἀλεστἐον Diosc.), mahlen, zermalmen, κἀχρυς Ar. Nub. 1340; ἤλουν τὰ σιτία Phereer. Ath. VI, 263 b; auch von der Mühle, ἄλει μύλα ἄλει Plut. Conv. sept. sap. 14; sprichwörtlich [[βίος]] ἀληλεσμένος, verfeinertes, bequemes Leben, Ath. a. a. O. Zenob. 1, 21; nach Snid. ἐπὶ τῶν ἐν ἀφθονίᾳ τῶν ἐπιτηδείων ὄντων; s. [[ἀλήθω]]. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0094.png Seite 94]] (molo, ἀλέσω, ἀλῶ Moeris 17, ἤλεσα; ἀληλεκέναι Nicarch. 33 (XI, 251); ἀληλεσμένος [[σῖτος]] Her. 7, 23; Thuc. 4, 26, wo Bekk. ἀληλεμένος hat; Amph. XIV, 649 a; ἀλεσθείς Athen.; ἀλεστἐον Diosc.), mahlen, zermalmen, κἀχρυς Ar. Nub. 1340; ἤλουν τὰ σιτία Phereer. Ath. VI, 263 b; auch von der Mühle, ἄλει μύλα ἄλει Plut. Conv. sept. sap. 14; sprichwörtlich [[βίος]] ἀληλεσμένος, verfeinertes, bequemes Leben, Ath. a. a. O. Zenob. 1, 21; nach Snid. ἐπὶ τῶν ἐν ἀφθονίᾳ τῶν ἐπιτηδείων ὄντων; s. [[ἀλήθω]]. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext= | |btext=[[ἀλῶ]] :<br /><i>impf.</i> [[ἤλουν]], <i>f.</i> ἀλέσω, <i>att.</i> [[ἀλῶ]] ; <i>ao.</i> [[ἤλεσα]], <i>pf.</i> [[ἀλήλεκα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἠλέσθην]], <i>pf.</i> [[ἀλήλεσμαι]] <i>ou</i> [[ἀλήλεμαι]];<br />moudre ; <i>fig.</i> [[écraser]], [[battre]], [[blesser LSJ]].<br />'''Étymologie:''' R. Ἀλ pour Ϝαλ, moudre ; cf. [[ἀλωή]] et [[ἅλως]]. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=[[ἀλέω]], aor. [[ἤλεσα]], ep. ἄλεσσα (in tmes.); perf. med.-pass. ἀλήλε(σ)μαι, malen. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
Line 40: | Line 31: | ||
|mdlsjtxt=[From Root !αλ, came also [[ἀλήθω]], [[ἀλείατα]], [[ἄλευρον]], ἄλως, [[ἀλωή]].]<br />to [[grind]], [[bruise]], [[pound]], Od. | |mdlsjtxt=[From Root !αλ, came also [[ἀλήθω]], [[ἀλείατα]], [[ἄλευρον]], ἄλως, [[ἀλωή]].]<br />to [[grind]], [[bruise]], [[pound]], Od. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{Autenrieth | ||
| | |auten=only aor. ἄλεσσαν: [[grind]], Od. 20.109†. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=[[ἀλέω]] (Α)<br />σε [[χρήση]] μόνο το [[μέσο]] [[ἀλέομαι]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἀλέω:''' [ᾰ], παρατ. [[ἤλουν]], αόρ. αʹ [[ἤλεσα]], Επικ. [[ἄλεσσα]], παρακ. [[ἀλήλεκα]] — Παθ. παρακ. [[ἀλήλεσμαι]] ή <i>-εμαι</i>· [[αλέθω]], [[συντρίβω]], [[τρίβω]], [[κοπανίζω]], σε Ομήρ. Οδ. (Από τη √<i>ΑΛ</i> προήλθαν επίσης τα [[ἀλήθω]], [[ἀλείατα]], [[ἄλευρον]], <i>ἄλως</i>, [[ἀλωή]]).<br /><b class="num">• [[ἀλέω]]:</b> χρησιμ. μόνο ως Μέσ. [[ἀλέομαι]]. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''ἀλέω''': [ᾰ]: παρατατ. ἤλουν, Φερεκρ. ἐν «Ἀγρίοις» 1˙ ἀόρ. ἤλεσα, ὁ αὐτ. Ἄδηλ. 18, Ἱππ., κτλ., Ἐπ. ἄλεσσα (κατ-), Ὀδ.: ― πρκμ. [[ἀλήλεκα]], Ἀνθ. Π. 11. 251: ― Παθ. πρκμ. ἀλήλεσμαι, Ἡρόδ. 7. 23, Θουκ. 4. 26 ([[ἔνθα]] [[ὅμως]] ὁ Βεκκ. ἀλήλεμαι καὶ ὅτι [[οὗτος]] [[εἶναι]] ὁ ὀρθὸς Ἀττικὸς [[τύπος]] φαίνεται ἐκ τοῦ μέτρου, ἂν ὀρθῶς ὁ Meineke ἔχῃ αὐτὸ ἐν «Γυναικομανίᾳ» Ἄμφιδος 1.): ― ἀόρ. ἠλέσθην, Διοσκ. 1. 173, = Ἀλέθω, [[συντρίβω]], [[κοπανίζω]], κατὰ πυρὸν ἄλεσσαν ([[ὅπερ]] [[κυρίως]] ἀνήκει εἰς τὸ [[καταλέω]]), Ὀδ. Υ. 109˙ ἤλουν τὰ σιτία, Φερεκρ. ἔνθ’ ἀνωτ., [[βίος]] ἀληλεμένος, [[βίος]] πεπολιτισμένος, καθ’ ὃν γίνεται [[χρῆσις]] ἀληλεσμένου σίτου καὶ οὐχὶ καρπῶν ἐν τῇ φυσικῇ αὐτῶν καταστάσει, ἴδε Meineke ἐν «Ἄμφιδι» ἔνθ’ ἀνωτ., ἄλει, μύλα, ἄλει, ἄλεθε, μύλε, ἄλεθε, ᾆσμα παρὰ Πλουτ. 2. 157Ε, Bgk. Carm. Pop. Lyr. 43. (Ἐκ √ΑΛ παράγονται καὶ τὰ [[ἀλήθω]], [[ἀλίνω]], ἀλείατα, [[ἀλετός]], [[ἄλευρον]] (ἀλλ’ οὐχὶ [[ἄλφιτον]]), [[ἀλοάω]], ἄλως, [[ἀλωή]]˙ ὁ Βούττμανος καὶ ἄλλοι σχετίζουσι τὴν ῥίζαν ταύτην πρὸς τὴν ϜΕΛ ἐν [[εἴλω]], [[ὅπερ]] ὑποστηρίζει καὶ ὁ [[τύπος]] [[οὐλαί]] (χονδροαλεσμένον κριθάρι). Ἄλλ’ οὐδὲν ὑπάρχει [[ἴχνος]] τοῦ ϝ ἐν τῷ [[ἀλέω]] καὶ τοῖς παραγώγοις αὐτοῦ καὶ αἱ ἀντίστοιχοι λέξεις ἐν τῇ Λατιν. καὶ ἄλλαι τινὲς ὑποδεικνύουσιν ὅτι ἀπεβλήθη ἓν Μ, [[ὥστε]] ἡ ἐξ ἀρχῆς [[ῥίζα]] δυνατὸν νὰ ἦτο ΜΑΛ, ΜΟΛ, Λατ. molo, mola, κτλ.˙ ἴδε ἐν λ. [[μύλη]]). Ἐν χρήσει μόνον κατὰ τὸ μέσ. [[ἀλέομαι]], ὃ ἴδε. | |||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἀλέω''': {aléō}<br />'''Forms''': Aor. [[ἤλεσα]], ep. ἄλεσσα<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[mahlen]] (ion. att.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen. Nomina actionis: 1. ἀλέατα ‘(Weizen)mehl' (Inschr. Miletos, VI<sup>a</sup>) aus *ἀλέϝατα, woraus mit metrischer Dehnung [[ἀλείατα]] (Hom.), vgl. Schulze Q. 226 und Hdn. 2, 472, 12, wo der Sing. [[ἄλειαρ]] aus [[ἄλεαρ]] erklärt wird. Thematische Umbildung in [[ἄλευρον]], gew. pl. ἄλευρα ‘(Weizen)mehl' (ion. att.); verfehlt Specht Ursprung 114. Davon [[ἀλεύρινος]] und [[ἀλευρώδης]] (Mediz.), [[ἀλευρίτης]] ([[ἄρτος]]), s. Redard Les noms grecs en -της 88. — 2. [[ἄλητον]], -τα [[Mehl]] (Hp., Sophr. u. a.) mit sekundärem η, wohl nach [[ἄμητος]]. Davon ἀλήσιον· [[πᾶν]] τὸ ἀληλεσμένον H., lakon. ἀλη‘ιον. — 3. [[ἀλετός]] m. (Plu.) und [[ἀλητός]] (Babr.) [[das Mahlen]]. — 4. [[ἄλεσις]] und [[ἄλησις]] ib. (Gp.). — 5. [[ἀλεσμός]] ib. (J.) und [[ἄλεσμα]] [[Mahlgut]] (''EM''), beide mit unursprünglichem σ. — 6. [[ἄλημα]] n. [[Mehl]], übertr. [[ein durchtriebener Mann]] (S.). — Nomina agentis: 1. [[ὄνος]] [[ἀλέτης]] [[der obere Mühlstein]] (Gortyn, X., vgl. Schwyzer 499 und Fraenkel Nom. ag. 2, 57f.), im selben Sinne [[ὄνος]] [[ἀλετών]] (Alexis). — 2. [[ἀλετρίς]] [[Müllerin]] (ep. poet.), vgl. Chantraine Formation 329, mit [[ἀλετρεύω]] [[mahlen]] (ep.). — Nomen instrumenti: [[ἄλεστρον]] [[Mahlkosten]] (Pap.), s. Chantraine 332 m. Lit., Schwyzer 532. — Außerdem das Adj. [[ἀλετικός]] [[zum Mahlen gehörig]] (Pap.). — Zum unklaren [[ἀλετρίβανος]] m. [[Mörserkeule]] (Ar. u. a.) vgl. Schwyzer 263 und 438.<br />Erweitere Verbformen liegen vor in [[ἀλήθω]] [[mahlen]] (Hp., Thphr. usw., Schwyzer 682) und in [[ἀλίνω]] = [[λεπτύνω]] (Phot. aus S.); zum letzteren ἀλιν[ν]όν· ἀμυδρόν H., s. Güntert IF 45, 345.<br />'''Etymology''': [[ἀλέω]] ist wahrscheinlich aus einem thematischen Präsens hervorgegangen (Schwyzer 682: 4). Die in *ἄλεϝαρ, [[ἄλευρον]] vorliegende Bildung auf -ϝ(α)ρ- hat ihr genaues Gegenstück in arm. ''alewr'' [[Mehl]]. Auch das Verb kehrt, mit anderem Vokal im Stammauslaut, in arm. ''aɫam'' [[mahlen]] wieder. Auch im Indischen und Iranischen ist diese Wortsippe vertreten, z. B. nind. (hindi, bengali) ''āṭā'' [[Mehl]], npers. ''ārd'' [[Mehl]], aw. ''aša''- (< *''arta''-) [[gemahlen]], vgl. Bailey Trans. Cambr. Philol.Soc. 1933, 60. (Unsicherer ist aind. ''áṇu''- [[fein]], [[dünn]]; unhaltbar darüber Specht Ursprung 125, wo weitere Lit.) Dagegen fehlt sie in den übrigen Sprachen; vgl. [[μύλη]].<br />'''Page''' 1,70-71 | |ftr='''ἀλέω''': {aléō}<br />'''Forms''': Aor. [[ἤλεσα]], ep. ἄλεσσα<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[mahlen]] (ion. att.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen. Nomina actionis: 1. ἀλέατα ‘(Weizen)mehl' (Inschr. Miletos, VI<sup>a</sup>) aus *ἀλέϝατα, woraus mit metrischer Dehnung [[ἀλείατα]] (Hom.), vgl. Schulze Q. 226 und Hdn. 2, 472, 12, wo der Sing. [[ἄλειαρ]] aus [[ἄλεαρ]] erklärt wird. Thematische Umbildung in [[ἄλευρον]], gew. pl. ἄλευρα ‘(Weizen)mehl' (ion. att.); verfehlt Specht Ursprung 114. Davon [[ἀλεύρινος]] und [[ἀλευρώδης]] (Mediz.), [[ἀλευρίτης]] ([[ἄρτος]]), s. Redard Les noms grecs en -της 88. — 2. [[ἄλητον]], -τα [[Mehl]] (Hp., Sophr. u. a.) mit sekundärem η, wohl nach [[ἄμητος]]. Davon ἀλήσιον· [[πᾶν]] τὸ ἀληλεσμένον H., lakon. ἀλη‘ιον. — 3. [[ἀλετός]] m. (Plu.) und [[ἀλητός]] (Babr.) [[das Mahlen]]. — 4. [[ἄλεσις]] und [[ἄλησις]] ib. (Gp.). — 5. [[ἀλεσμός]] ib. (J.) und [[ἄλεσμα]] [[Mahlgut]] (''EM''), beide mit unursprünglichem σ. — 6. [[ἄλημα]] n. [[Mehl]], übertr. [[ein durchtriebener Mann]] (S.). — Nomina agentis: 1. [[ὄνος]] [[ἀλέτης]] [[der obere Mühlstein]] (Gortyn, X., vgl. Schwyzer 499 und Fraenkel Nom. ag. 2, 57f.), im selben Sinne [[ὄνος]] [[ἀλετών]] (Alexis). — 2. [[ἀλετρίς]] [[Müllerin]] (ep. poet.), vgl. Chantraine Formation 329, mit [[ἀλετρεύω]] [[mahlen]] (ep.). — Nomen instrumenti: [[ἄλεστρον]] [[Mahlkosten]] (Pap.), s. Chantraine 332 m. Lit., Schwyzer 532. — Außerdem das Adj. [[ἀλετικός]] [[zum Mahlen gehörig]] (Pap.). — Zum unklaren [[ἀλετρίβανος]] m. [[Mörserkeule]] (Ar. u. a.) vgl. Schwyzer 263 und 438.<br />Erweitere Verbformen liegen vor in [[ἀλήθω]] [[mahlen]] (Hp., Thphr. usw., Schwyzer 682) und in [[ἀλίνω]] = [[λεπτύνω]] (Phot. aus S.); zum letzteren ἀλιν[ν]όν· ἀμυδρόν H., s. Güntert IF 45, 345.<br />'''Etymology''': [[ἀλέω]] ist wahrscheinlich aus einem thematischen Präsens hervorgegangen (Schwyzer 682: 4). Die in *ἄλεϝαρ, [[ἄλευρον]] vorliegende Bildung auf -ϝ(α)ρ- hat ihr genaues Gegenstück in arm. ''alewr'' [[Mehl]]. Auch das Verb kehrt, mit anderem Vokal im Stammauslaut, in arm. ''aɫam'' [[mahlen]] wieder. Auch im Indischen und Iranischen ist diese Wortsippe vertreten, z. B. nind. (hindi, bengali) ''āṭā'' [[Mehl]], npers. ''ārd'' [[Mehl]], aw. ''aša''- (< *''arta''-) [[gemahlen]], vgl. Bailey Trans. Cambr. Philol.Soc. 1933, 60. (Unsicherer ist aind. ''áṇu''- [[fein]], [[dünn]]; unhaltbar darüber Specht Ursprung 125, wo weitere Lit.) Dagegen fehlt sie in den übrigen Sprachen; vgl. [[μύλη]].<br />'''Page''' 1,70-71 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[ἀλέθω]], [[κοπανίζω]]). Ἀπό ρίζα αλ- πού σχηματίζεται μέ τή ρίζα ϝελ τοῦ [[εἴλω]] (=[[ἑλίσσω]]). Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[ἄλευρον]], [[ἄλεσις]], [[ἄλεσμα]], [[ἀλέτης]] + [[ὄνος]] (=ἡ [[ἐπάνω]] [[πέτρα]] τοῦ μύλου πού περιστρέφεται), [[ἄλειαρ]] (=[[ἄλευρον]]), [[ἀλετός]] (=τό [[ἄλεσμα]]), [[ἀλεστέον]], [[ἀλετρίς]] (=[[μυλωνοῦ]]), [[ἄλημα]] (=λεπτό ἀλεύρι). Ἀπό τήν ἴδια ρίζα τά: [[οὐλαί]] (=χοντραλεσμένο κριθάρι). | |||
}} | }} |