3,277,172
edits
λευγαλέος: Difference between revisions
m
Text replacement - "S.''Fr.''" to "S.''Fr.''"
| (17 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=levgaleos | |Transliteration C=levgaleos | ||
|Beta Code=leugale/os | |Beta Code=leugale/os | ||
|Definition=α, ον, (v. | |Definition=α, ον, (v. [[λυγρός]]):<br><span class="bld">1</span> of persons, [[in sad]] or [[sorry plight]], [[wretched]], πτωχῷ λ. ἐναλίγκιον Od.16.273; λ. ἐσόμεσθα 2.61. Adv. [[λευγαλέως]]<b class="b3">, χωρεῖν</b> to go [[in ill plight]], Il.13.723.<br><span class="bld">II</span> of conditions, etc., [[sore]], [[baneful]], <b class="b3">νῦν δέ με λ. θανάτῳ εἵμαρτο ἁλῶναι</b>, i.e. by drowning, 21.281, cf. Od.15.359; <b class="b3">κήδεσιν… λευγαλέοισι</b> ib.399; ἄλγεσι λ. 20.203; πολέμοιο μεθήσετε λ. Il.13.97; ἐν δαῒ λ. 14.387; φρεσὶ λ. πιθήσας 9.119; λ. ἐπέεσσιν 20.109; ἤθεα λ. Hes.''Op.''525; [[ποινή]] ib.754; κόρος Thgn.1174; ἀνῖαι A.R.1.295; κέντρον Nic.''Th.'' 836.<br><span class="bld">2</span> rarely of material objects, <b class="b3">λ. χιτών</b> [[sorry]] tunic, Philet. 17.<br><span class="bld">3</span> λευγαλέα· διάβροχος, Phot., cf. ''EM''561.28 (prob. an error due to misunderstanding of [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''785). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0032.png Seite 32]] (vgl. [[λυγρός]], lugeo, s. Buttm. Lexil. I p. 19), traurig, unglücklich, elend, πτωχὸς [[λευγαλέος]], ein kummervoller, jammervoller Bettler, Od. 16, 273. 17, 202 u. sonst; λευγαλέοι ἐσόμεσθα, wir werden schlimm daran sein, weil wir keinen Widerstand leisten können, also hülflos, rettungslos verloren, Od. 2, 61; [[θάνατος]], ein jammervoller Tod, im | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0032.png Seite 32]] (vgl. [[λυγρός]], lugeo, s. Buttm. Lexil. I p. 19), traurig, unglücklich, elend, πτωχὸς [[λευγαλέος]], ein kummervoller, jammervoller Bettler, Od. 16, 273. 17, 202 u. sonst; λευγαλέοι ἐσόμεσθα, wir werden schlimm daran sein, weil wir keinen Widerstand leisten können, also hülflos, rettungslos verloren, Od. 2, 61; [[θάνατος]], ein jammervoller Tod, im <span class="ggns">Gegensatz</span> des schmerzlosen, natürlichen Todes, in der Schlacht, Il. 21, 281, im Wasser, Od. 5, 312, durch den Strick, 15, 359; κήδεα, ἄλγεα, traurige Sorgen, klägliche Leiden, Od. 15, 399. 20, 203; [[πόλεμος]], ein unheilvoller, trauriger Krieg, Il. 13, 97; [[δαΐς]], eine unheilvolle Schlacht, 14, 387; μὴ δέ σε [[πάμπαν]] λευγαλέοις ἐπέεσσιν ἀποτρεπέτω καὶ ἀρειαῖς, unheilvolle, böse, harte Worte, 20, 109; auch φρένες λευγαλέαι, unheilvoller Sinn, 9, 119, wo die Schol. [[δεινός]], [[ὀλέθριος]] erkl., und man keine akt. Bdtg unheilbringend, unheildrohend anzunehmen braucht. So auch die folgdn Dichter, ἤθεα λευγαλέα, traurige Wohnsitze, Hes. O. 527, [[ποινή]] 756; [[κόρος]] Theogn. 1174; Sp., ἀνίαι Ap. Rh. 1, 295, [[φόνος]] 619, öfter; λευγαλέοιο τυπεὶς ὑπὸ κέντρου Nic. Th. 836. Auch von der Kleidung, λευγ. χιτὼν πεπινωμένος Philet. bei Strab. III, 168. – Nach E. M. soll es bei Soph. fr. 904 auch [[διάβροχος]] bedeutet haben, – Adv., λευγαλέως [[νηῶν]] ἄπο καὶ κλισιάων Τρῶες ἐχώρησαν ποτὶ Ἴλιον, sie würden schlimm weggekommen sein, wie λευγαλέως ἐφόβησαν, Ap. Rh. 2, 129. 3, 703. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=α, ον :<br />malheureux, digne de pitié ; <i>en parl. de choses</i> [[triste]], [[déplorable]].<br />'''Étymologie:''' R. Λυγ, pleurer ; cf. [[λυγρός]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''λευγᾰλέος:'''<br /><b class="num">1</b> [[несчастный]], [[жалкий]] ([[πτωχός]] Hom.);<br /><b class="num">2</b> [[страшный]], [[жестокий]] ([[θάνατος]], [[πόλεμος]], ἄλγεα, κήδεα Hom.; [[ποινή]] Hes.);<br /><b class="num">3</b> [[злобный]] (φρένες, ἔπεα Hom.);<br /><b class="num">4</b> [[мрачный]], [[печальный]] (ἤθεα Hes.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''λευγᾰλέος''': -α, -ον, (ἴδε [[λυγρός]])· Ι. ἐπὶ προσώπων, ἐν λυπηρᾷ καταστάσει, [[δυστυχής]], [[ἐλεεινός]], [[οἰκτρός]], πτωχῷ λευγαλέῳ ἐναλίγκιοι Ὀδ. Π. 273, πρβλ. Ρ. 202· λευγαλέοι ἐσόμεθα Β. 61· οὕτω, λευγαλέως χωρεῖν, ὀλεθρίως, ἀδόξως, Ἰλ. Ν. 723. ΙΙ. ἐπὶ καταστάσεων, κτλ., [[οἰκτρός]], [[δυστυχής]], [[ὀλέθριος]], [[λυπηρός]], [[θλιβερός]], νῦν δέ με λευγαλέῳ θανάτῳ εἵμαρτο ἁλῶναι, δηλ. τῷ διὰ πνιγμοῦ, Ἰλ. Φ. 281, Ὀδ. Ε. 312· λευγαλέῳ θανάτῳ, δεινῷ θανάτῳ προελθόντι ἐκ [[μεγάλης]] λύπης ἢ [[διότι]] ἐκρεμάσθη, Ο. 359· κήδεσι... λευγαλέοισιν Ο. 399· ἄλγεσι λ. Υ. 203· πολέμοιο μεθήσετε λ. Ἰλ. Ν. 97· ἐν δαῒ λ. Ξ. 387· φρεσὶ λευγαλέῃσι [[πιθήσας]] Ι. 119· λευγαλέοις ἐπέεσι Υ. 109· λ. ἤθεα Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 523· ποινὴ 752· ― ἡ [[λέξις]] [[εἶναι]] [[σπανία]] παρὰ μεταγενεστ. ποιηταῖς, ὡς λ. [[κόρος]] Θέογν. 1174· ἀνίαι Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 295. 2) σπανίως ἐπὶ ἐξωτερικῶν πραγμάτων, λ. [[χιτών]], [[ἐλεεινός]], Φιλητ. παρὰ Στράβ. 168. 3) τὸ ἐν Σοφ. Ἀποσπ. 904, [[μύρον]] λευγαλέον ἑρμηνεύεται παρὰ τῷ Μεγ. Ἐτυμολ. διὰ τοῦ ὑγρόν, παρὰ δὲ Φωτ. διὰ τοῦ διάβροχον. | |lstext='''λευγᾰλέος''': -α, -ον, (ἴδε [[λυγρός]])· Ι. ἐπὶ προσώπων, ἐν λυπηρᾷ καταστάσει, [[δυστυχής]], [[ἐλεεινός]], [[οἰκτρός]], πτωχῷ λευγαλέῳ ἐναλίγκιοι Ὀδ. Π. 273, πρβλ. Ρ. 202· λευγαλέοι ἐσόμεθα Β. 61· οὕτω, λευγαλέως χωρεῖν, ὀλεθρίως, ἀδόξως, Ἰλ. Ν. 723. ΙΙ. ἐπὶ καταστάσεων, κτλ., [[οἰκτρός]], [[δυστυχής]], [[ὀλέθριος]], [[λυπηρός]], [[θλιβερός]], νῦν δέ με λευγαλέῳ θανάτῳ εἵμαρτο ἁλῶναι, δηλ. τῷ διὰ πνιγμοῦ, Ἰλ. Φ. 281, Ὀδ. Ε. 312· λευγαλέῳ θανάτῳ, δεινῷ θανάτῳ προελθόντι ἐκ [[μεγάλης]] λύπης ἢ [[διότι]] ἐκρεμάσθη, Ο. 359· κήδεσι... λευγαλέοισιν Ο. 399· ἄλγεσι λ. Υ. 203· πολέμοιο μεθήσετε λ. Ἰλ. Ν. 97· ἐν δαῒ λ. Ξ. 387· φρεσὶ λευγαλέῃσι [[πιθήσας]] Ι. 119· λευγαλέοις ἐπέεσι Υ. 109· λ. ἤθεα Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 523· ποινὴ 752· ― ἡ [[λέξις]] [[εἶναι]] [[σπανία]] παρὰ μεταγενεστ. ποιηταῖς, ὡς λ. [[κόρος]] Θέογν. 1174· ἀνίαι Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 295. 2) σπανίως ἐπὶ ἐξωτερικῶν πραγμάτων, λ. [[χιτών]], [[ἐλεεινός]], Φιλητ. παρὰ Στράβ. 168. 3) τὸ ἐν Σοφ. Ἀποσπ. 904, [[μύρον]] λευγαλέον ἑρμηνεύεται παρὰ τῷ Μεγ. Ἐτυμολ. διὰ τοῦ ὑγρόν, παρὰ δὲ Φωτ. διὰ τοῦ διάβροχον. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 27: | Line 30: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''λευγᾰλέος:''' -α, -ον (συγγενές προς το [[λυγρός]]), αυτός που βρίσκεται σε θλιβερή [[κατάσταση]], [[δυστυχής]], [[ελεεινός]], [[οικτρός]], σε Ομήρ. Οδ.· επίρρ. ομοίως, [[λευγαλέως]] χωρεῖν, ολέθρια, άδοξα, σε Ομήρ. Ιλ. | |lsmtext='''λευγᾰλέος:''' -α, -ον (συγγενές προς το [[λυγρός]]), αυτός που βρίσκεται σε θλιβερή [[κατάσταση]], [[δυστυχής]], [[ελεεινός]], [[οικτρός]], σε Ομήρ. Οδ.· επίρρ. ομοίως, [[λευγαλέως]] χωρεῖν, ολέθρια, άδοξα, σε Ομήρ. Ιλ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[wretched]], [[unhappy]], [[sore, baneful etc.]] (Il.). -<br />Derivatives: [[λυγρός]] <b class="b2">id.</b> (Il.). Parallel to <b class="b3">λευγ-αλέος</b>: <b class="b3">λυγ-ρός</b> are <b class="b3">ἐρευθ-αλέος</b> (late): <b class="b3">ἐρυθ-ρός</b>; [[λευγαλέος]] is isolated and archaic; from a noun ? (<b class="b3">*λεῦγος</b> like [[ἔρευθος]]?; cf. <b class="b3">ἀργ-αλέος</b>: [[ἄλγος]], <b class="b3">θαρσ-αλέος</b>: [[θάρσος]] a. o., Schwyzer 484; or from an old [[l-]]stem?); [[λυγρός]] is also isolated (perhaps from a primary verb, s. below).<br />Origin: IE [Indo-European] [686] <b class="b2">*leuǵ-</b> [[break]]<br />Etymology: The Greek adj. have in the other languages no directe agreement but several cognate forms, of which Lat. [[lūgeō]] [[be sad]] is semantically closest; it can be understood as an iterative-intensive secondary formation or as a denomin. (: <b class="b2">*lūgus</b> < IE <b class="b2">*lougo-s</b> m. beside <b class="b3">*λεῦγος</b> < IE <b class="b2">*leugos-</b> n.; also in [[lūgubris]] ?). -Behind the psychic representations of sadness and unhappiness in [[lūgeō]], [[λευγαλέος]], [[λυγρός]] there were no doubt terms for the outward expressions of these feelings (cf. Ernout-Meillet s. [[lūgeō]]); thus one finds connection with some primary verbs for <b class="b2">breach a. o.</b>: Skt. <b class="b2">rujáti</b> [[break]], [[torment]], Lith. <b class="b2">lū́ž-ti</b> [[break]] (intr.; <b class="b2">širdìs lúžta</b> [[the heart breaks]]), OHG [[liohhan]] [[tear]], [[draw]] (but Arm. [[lucanem]] [[make loose]] rather with Meillet BSL 26. 4 to [[λύω]], s. d.). - Further forms (for Greek unimportant) in WP. 2, 412f., Pok. 686, W.-Hofmann s. [[lūgeō]], Fraenkel Wb. s. <b class="b2">láužti</b>. - On [[ἀλυκτοπέδη]] s. v. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''λευγαλέος''': {leugaléos}<br />'''Meaning''': [[elend]], [[unglücklich]], [[kläglich]], [[unheilvoll]] (ep. seit Il.).<br />'''Derivative''': Daneben [[λυγρός]] ib. (ep. poet. seit Il.).<br />'''Etymology''' : Zu [[λευγαλέος]] : [[λυγρός]] bilden [[ἐρευθαλέος]] (spät) : [[ἐρυθρός]] ein genaues Gegenstück; das dem isolierten und altertümlichen [[λευγαλέος]] zugrundeliegende Nomen läßt sich nicht mit Bestimmtheit rekonstruieren (*λεῦγος wie [[ἔρευθος]]?; vgl. [[ἀργαλέος]] : [[ἄλγος]], [[θαρσαλέος]] : [[θάρσος]] u. a. m., Schwyzer 484 m. Lit.; oder alter ''l''-Stamm?); das ebenfalls isolierte [[λυγρός]] scheint einen damit alternierenden ''r''-Stamm zu enthalten (wenn nicht direkt von einem primären Verb, s. unten). —Die griech. Adj. haben in den übrigen Sprachen keine direkte Entsprechung aber mehrere Verwandte, von denen lat. ''lūgeō'' [[trauern]] semantisch am nächsten kommt; es läßt sich als eine iterativ-intensive Sekundärbildung oder allenfalls als ein Denominativum ( : *''lūgus'' < idg. *''lougo''-''s'' m. neben *λεῦγος < idg. *''leugos''- n.; auch in ''lūgubris'' enthalten?) verstehen.—Hinter den seelischen Vorstellungen der Trauer und des Unglücks in ''lūgeō'', [[λευγαλέος]], [[λυγρός]] liegen gewiß Ausdrücke der äußeren Kundgebungen der betreffenden Gemutszustände (vgl. Ernout-Meillet s. ''lūgeō''); man erhält somit Anschluß an einige primäre Verba für ‘brechen u. ä.’ : aind. ''rujáti'' [[zerbrechen]], [[peinigen]], lit. ''lū́ž''-''ti'' [[entzweigehen]], [[brechen]] (intr.; ''širdìs'' ''lúžta'' [[das Herz bricht]]), ahd. ''liohhan'' [[raufen]], [[ziehen]] (aber arm. ''lucanem'' [[loslösen]] eher mit Meillet BSL 26. 4 zu [[λύω]], s. d.). — Weitere Formen (für das Griech. ohne Belang) mit reicher Lit. bei WP. 2, 412f., Pok. 686, W.-Hofmann s. ''lūgeō'', Fraenkel Wb. s. ''láužti''. — Zu [[ἀλυκτοπέδη]] s. bes.<br />'''Page''' 2,108 | |ftr='''λευγαλέος''': {leugaléos}<br />'''Meaning''': [[elend]], [[unglücklich]], [[kläglich]], [[unheilvoll]] (ep. seit Il.).<br />'''Derivative''': Daneben [[λυγρός]] ib. (ep. poet. seit Il.).<br />'''Etymology''': Zu [[λευγαλέος]]: [[λυγρός]] bilden [[ἐρευθαλέος]] (spät): [[ἐρυθρός]] ein genaues Gegenstück; das dem isolierten und altertümlichen [[λευγαλέος]] zugrundeliegende Nomen läßt sich nicht mit Bestimmtheit rekonstruieren (*λεῦγος wie [[ἔρευθος]]?; vgl. [[ἀργαλέος]]: [[ἄλγος]], [[θαρσαλέος]]: [[θάρσος]] u. a. m., Schwyzer 484 m. Lit.; oder alter ''l''-Stamm?); das ebenfalls isolierte [[λυγρός]] scheint einen damit alternierenden ''r''-Stamm zu enthalten (wenn nicht direkt von einem primären Verb, s. unten). —Die griech. Adj. haben in den übrigen Sprachen keine direkte Entsprechung aber mehrere Verwandte, von denen lat. ''lūgeō'' [[trauern]] semantisch am nächsten kommt; es läßt sich als eine iterativ-intensive Sekundärbildung oder allenfalls als ein Denominativum (: *''lūgus'' < idg. *''lougo''-''s'' m. neben *λεῦγος < idg. *''leugos''- n.; auch in ''lūgubris'' enthalten?) verstehen.—Hinter den seelischen Vorstellungen der Trauer und des Unglücks in ''lūgeō'', [[λευγαλέος]], [[λυγρός]] liegen gewiß Ausdrücke der äußeren Kundgebungen der betreffenden Gemutszustände (vgl. Ernout-Meillet s. ''lūgeō''); man erhält somit Anschluß an einige primäre Verba für ‘brechen u. ä.’: aind. ''rujáti'' [[zerbrechen]], [[peinigen]], lit. ''lū́ž''-''ti'' [[entzweigehen]], [[brechen]] (intr.; ''širdìs'' ''lúžta'' [[das Herz bricht]]), ahd. ''liohhan'' [[raufen]], [[ziehen]] (aber arm. ''lucanem'' [[loslösen]] eher mit Meillet BSL 26. 4 zu [[λύω]], s. d.). — Weitere Formen (für das Griech. ohne Belang) mit reicher Lit. bei WP. 2, 412f., Pok. 686, W.-Hofmann s. ''lūgeō'', Fraenkel Wb. s. ''láužti''. — Zu [[ἀλυκτοπέδη]] s. bes.<br />'''Page''' 2,108 | ||
}} | }} | ||